c) Công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hoá, hợp nhất VBQPPL và pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật

c) Công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hoá, hợp nhất VBQPPL và pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật

Công tác tự kiểm tra VBQPPL của các Bộ, cơ quan, địa phương được tăng cường; một số địa phương như Bình Phước, Bình Thuận, Thanh Hoá, Yên Bái, Tuyên Quang đã ban hành Chỉ thị tăng cường công tác kiểm tra, xử lý VBQPPL trên địa bàn tỉnh và đang tích cực tổ chức thực hiện.

- Công tác rà soát, hệ thống hoá VBQPP kỳ đầu thống nhất trên cả nước đã được các Bộ, cơ quan ngang Bộ, địa phương quan tâm triển khai thực hiện. Trên cơ sở kết quả rà soát, hệ thống hóa của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, địa phương, Bộ Tư pháp đã có Báo cáo số 209/BC-BTP ngày 19/8/2014 báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình hệ thống hóa VBQPPL kỳ đầu thống nhất trong cả nước đến hết ngày 31/12/2013.

- Về công tác hợp nhất VBQPPL: Trong 6 tháng đầu năm 2014, Bộ Tư pháp tập trung vào việc hướng dẫn, đôn đốc các Bộ, ngành triển khai thực hiện Pháp lệnh hợp nhất VBQPPL. Năm 2014, các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã hoàn thành việc hợp nhất 271/324 VBQPPL được ban hành trước ngày Pháp lệnh có hiệu lực (01/7/2012) cần phải được hợp nhất (đạt tỷ lệ 83,64%); 83/98 VBQPPL được ban hành sau ngày Pháp lệnh có hiệu lực (tính đến ngày 31/12/2013), đạt tỷ lệ 84,69%. Bộ Tư pháp cũng đã hoàn thành việc hợp nhất 32 VBQPPL được ban hành trước ngày Pháp lệnh có hiệu lực, đồng thời đã hoàn thành việc hợp nhất VBQPPL tính đến ngày 31/12/2013.

- Về công tác pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật: Thể chế về pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật đã được hoàn thiện với việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 843/QĐ-TTg ngày 06/6/2014 phê duyệt Danh mục các đề mục trong mỗi chủ đề và phân công cơ quan thực hiện pháp điển theo các đề mục; Quyết định số 1267/QĐ-TTg ngày 29/7/2014 phê duyệt Đề án “Xây dựng Bộ pháp điển”; Bộ Tư pháp ban hành Thông tư số 13/2014/TT-BTP ngày 29/4/2014 hướng dẫn việc thực hiện pháp điển, góp phần bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc triển khai công tác pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật trong toàn quốc.

2.2. Hạn chế, bất cập và nguyên nhân

- Công tác xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết vẫn còn chậm; tình trạng văn bản quy định chi tiết ban hành không bảo đảm kịp thời có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của nội dung được giao quy định chi tiết thi hành luật pháp lệnh còn diễn ra phổ biến¹⁵ và hiện nay vẫn còn nợ nhiều (như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo). Việc xây dựng, trình dự thảo văn bản quy định chi tiết kèm theo các luật, pháp lệnh khi trình Quốc hội, UBTVQH đã được các cơ quan chủ trì soạn thảo quan tâm nhưng chưa bảo đảm kịp thời.

- Chất lượng công tác thẩm định VBQPPL tuy đã được cải thiện một bước nhưng một số trường hợp còn thiếu tính bao quát, còn để lọt nội dung thiếu tính khả thi, chưa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, văn bản mới được ban hành nhưng đã có nội dung cần được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung (ví dụ như một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính). Bên cạnh đó, việc tiếp thu ý kiến thẩm định của cơ quan tư pháp có nơi vẫn còn hình thức, không có giải trình cụ thể.

- Một số văn bản có dấu hiệu trái pháp luật chưa được phát hiện kịp thời, có trường hợp cơ quan thông tấn, báo chí phát hiện, nêu vấn đề trước. Công tác tự kiểm tra của tổ chức pháp chế đối với các thông tư, thông tư liên tịch còn chưa thực sự hiệu quả. Công tác rà soát, hệ thống hoá còn chậm, mang tính hình thức và chưa có sự gắn kết với xây dựng, thẩm định VBQPPL.

- Một số Bộ, cơ quan ngang Bộ chưa triển khai nhiệm vụ hợp nhất VBQPPL theo đúng tiến độ; chưa thực sự quan tâm, bố trí nhân sự để triển khai...

b) Nguyên nhân

- Số lượng luật, pháp lệnh được ban hành hàng năm tương đối lớn, có trường hợp còn thiếu sự định hướng về chính sách nên việc quy định chi tiết là khó, phức tạp, có nhiều ý kiến khác nhau; có nội dung giao quy định chi tiết nhưng chưa có cơ sở thực tiễn cho việc quy định chi tiết.

- Một số Bộ, cơ quan ngang Bộ còn chậm ban hành Kế hoạch, chưa chủ động, kịp thời tổ chức triển khai thi hành luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết.

- Ở một số địa phương, lãnh đạo chưa thực sự quan tâm đến công tác xây dựng pháp luật nói chung, công tác thẩm định nói riêng.

- Công tác phối hợp trong soạn thảo, thẩm định VBQPPL còn hạn chế; việc gửi hồ sơ thẩm định chưa đầy đủ, đúng quy định gây khó khăn cho quá trình nghiên cứu, tham gia ý kiến thẩm định; chưa phát huy đầy đủ, vai trò, trách nhiệm của tổ chức pháp chế trong việc xây dựng, ban hành văn bản.

- Một số Bộ, cơ quan, địa phương chưa quan tâm chỉ đạo công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL; còn có sự dè dặt, nể nang trong kiểm tra, xử lý một số văn bản đã phát hiện có dấu hiệu vi phạm.

- Đội ngũ công chức làm công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, hợp nhất VBQPPL, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật tuy đã được kiện toàn một bước song vẫn còn kiêm nhiệm, thiếu tính chuyên nghiệp.

- Việc đầu tư thời gian và nguồn lực cho công tác xây dựng, ban hành VBQPPL còn hạn chế, chưa phù hợp với vị trí, vai trò, yêu cầu, tính chất phức tạp của công việc này.