Công tác chỉ đạo, điều hành; thông tin, truyền thông, báo chí, xuất bản

13. Công tác chỉ đạo, điều hành; thông tin, truyền thông, báo chí, xuất bản

Công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ, Ngành bám sát với công tác chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội, Chính phủ và chính quyền các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Các nhiệm vụ công tác tư pháp năm 2014 đã được Chính phủ quan tâm chỉ đạo, quy định trong Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 02/01/2014 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014, chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2014, tạo cơ sở quan trọng cho sự thống nhất chỉ đạo, điều hành công tác tư pháp một cách toàn diện và tập trung vào 09 nhóm nhiệm vụ trọng tâm năm 2014, đặc biệt là việc tổ chức thi hành Hiến pháp năm 2013; tập trung cao cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế theo Nghị quyết số 67/2013/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc hội về việc tăng cường công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Các Bộ, cơ quan, địa phương đã ban hành, phê duyệt kế hoạch công tác tư pháp/pháp chế của cơ quan, địa phương, một số cơ quan phê duyệt ngay sau khi Bộ Tư pháp phê duyệt các nhiệm vụ công tác tư pháp năm 2014; tiếp tục quan tâm kiện toàn tổ chức, bộ máy; định kỳ, thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai công tác.

Thực hiện Chương trình Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá XIII, với tinh thần nghiêm túc, thẳng thắn, trách nhiệm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp lần đầu tiên đã thay mặt Chính phủ trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội về tình hình thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ trong việc triển khai thi hành Hiến pháp; công tác triển khai thi hành Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH, việc thẩm định để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống văn bản pháp luật từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII; kết quả, những hạn chế, bất cập trong công tác thi hành án dân sự. Nhiều định hướng, giải pháp mang tính đột phá nhằm tạo chuyển biến rõ rệt đối với công tác này trong toàn Ngành đã được trình bày, thảo luận công khai. Sau phiên chất vấn, Bộ Tư pháp đã có Báo cáo kết quả gửi Thủ tướng Chính phủ, đề xuất trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1246/QĐ-TTg ngày 24/7/2014 về Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 75/2014/QH13 của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XIII. Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đã ban hành Kế hoạch của Bộ Tư pháp và tổ chức thực hiện Quyết định số 1246/QĐ-TTg ngày 24/7/2014 của Thủ tướng Chính phủ; Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai thực hiện.

Lãnh đạo Bộ đã chú trọng chỉ đạo, định hướng kịp thời các vấn đề “nóng” được xã hội quan tâm, báo chí phản ánh; tăng cường kỷ luật, kỷ cương công vụ và nâng cao hiệu quả công việc. Tiếp tục thực hiện chủ trương “Hướng về cơ sở”, Bộ Tư pháp đã chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương, các Đoàn đại biểu Quốc hội thông qua các buổi làm việc, các chuyến công tác tại địa phương để giải quyết các khó khăn, vướng mắc, nhất là đối với những nhiệm vụ mới, đột xuất và tạo sự thống nhất trong chỉ đạo công tác tư pháp. Trong năm 2014, Lãnh đạo Bộ đã tổ chức làm việc với 21 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về công tác tư pháp, thi hành án dân sự, qua đó đã có ý kiến kết luận, đề nghị phối hợp chỉ đạo tại các cuộc họp; đã ban hành 04 kết luận sau các buổi làm việc này.

Công tác hướng dẫn chuyên môn, trả lời kiến nghị địa phương, pháp chế Bộ, cơ quan được quan tâm đẩy mạnh, cơ bản giải quyết xong các kiến nghị.

Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác tư pháp cũng được tăng cường, tập trung vào các “điểm nghẽn”, các vấn đề còn khó khăn, bất cập từ cơ sở. Trong năm 2014, Bộ Tư pháp đã ban hành kế hoạch kiểm tra công tác trên các lĩnh vực: theo dõi thi hành pháp luật, kiểm tra VBQPPL, thi hành án dân sự, lý lịch tư pháp, giám định tư pháp... Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành Kế hoạch kiểm tra và chỉ đạo Sở Tư pháp tăng cường kiểm tra công tác tư pháp ở cấp huyện, cấp xã; hướng dẫn và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị cơ sở.

Đối với công tác pháp chế, năm 2014 là năm đầu tiên tổ chức Hội nghị pháp chế (ngày 18/01/2014), do Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ phối hợp tổ chức dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ; sự tham gia của Lãnh đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trực tiếp phụ trách công tác pháp chế. Thông qua Hội nghị, khẳng định và nâng tầm vai trò của toàn hệ thống pháp chế các Bộ, cơ quan ngang Bộ trong việc vào cuộc cùng với Bộ, Ngành Tư pháp để tham mưu cho Lãnh đạo các Bộ, ngành trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.

b) Công tác thông tin, truyền thông, báo chí, xuất bản

Công tác báo chí, tạp chí, tổ chức họp báo, phát ngôn thông tin cho báo chí tiếp tục được tăng cường, bảo đảm thông tin kịp thời các nội dung gắn kết với các sự kiện chính trị - pháp lý của đất nước (như việc triển khai thi hành Hiến pháp), xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp (như phản ánh những góp ý, kiến nghị của các chuyên gia pháp luật cho các dự thảo luật mà Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo trong năm 2014: Luật hộ tịch, Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Luật công chứng (sửa đổi), Luật hôn nhân và gia đình (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự, những vấn đề được dư luận xã hội quan tâm (như lĩnh vực công chứng, chứng thực, hôn nhân và gia đình …), góp phần tích cực trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân, định hướng tốt hơn cho báo chí và dư luận xã hội. Công tác thông cáo báo chí định kỳ về tình hình ban hành VBQPPL của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ từng bước đi vào nề nếp, bước đầu phát huy hiệu quả. Thông qua phản hồi của các cơ quan thông tấn, báo chí, giúp Lãnh đạo Bộ Tư pháp điều phối, chỉ đạo sâu sát các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ, Ngành.

Nhằm góp phần định hướng dư luận xã hội về những vấn đề được quy định trong Hiến pháp, Luật Công chứng (sửa đổi), Luật hộ tịch mới được Quốc hội thông qua, trong năm 2014, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã 03 lần tham gia Chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời về vấn đề luật hóa Hiến pháp; vấn đề lạm dụng bản sao giấy tờ có chứng thực trong thủ tục hành chính, các vấn đề liên quan đến công tác hộ tịch, được dư luận xã hội đánh giá cao, đồng thời định hướng cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật trong Ngành Tư pháp.

Năm 2014, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật đã biên tập, xuất bản, phát hành 12 số tạp chí định kỳ và 19 số tạp chí chuyên đề, phản ánh đầy đủ các lĩnh vực hoạt động của Ngành. Nhà xuất bản Tư pháp đã hoàn thành 26 loại tờ rơi, tờ gấp của các đối tác liên kết (tăng 08 loại so với năm 2013); in can 92 đầu sách, in can nối bản 22 đầu sách, tái bản 48 đầu sách; 4.815.000 tờ biểu mẫu (giảm 1.555.000 tờ so với năm 2013) và 27.000 cuốn sổ hộ tịch (giảm 32.000 cuốn so với năm 2013).

- Một số địa phương, đơn vị thuộc Bộ chưa ban hành kịp thời chương trình, kế hoạch triển khai công tác năm 2014, đặc biệt một số kế hoạch còn ban hành chậm so với yêu cầu (ban hành trong tháng 4, 5).

- Công tác hướng dẫn nghiệp vụ, chuyên môn, trả lời kiến nghị của các đơn vị trong Ngành còn chậm, chưa bám sát nội dung kiến nghị. Nhiều kiến nghị của địa phương vẫn mang tính sự vụ hoặc lặp lại nhiều lần.

b) Nguyên nhân

- Công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ ở một số đơn vị chưa quyết liệt nên một số công việc hoàn thành chậm so với kế hoạch đề ra, một số nhiệm vụ công tác tư pháp vẫn chưa thực sự bám sát nhu cầu thực tế của người dân và tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế, bất cập trên xuất phát từ sự thiếu quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện của một số cơ quan, địa phương; công tác chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo một số đơn vị còn yếu, chưa chủ động phối hợp công tác với các cơ quan, đơn vị liên quan; nguồn lực (biên chế, kinh phí được bố trí) của Ngành Tư pháp vẫn còn thiếu, chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao, trình độ còn hạn chế...

Năm 2015 là năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015⁴⁰; là năm có nhiều sự kiện quan trọng của đất nước, của ngành Tư pháp. Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2015⁴¹ được Quốc hội thông qua với mục tiêu tổng quát là: Tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, tập trung tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thực hiện mạnh mẽ các đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh, phấn đấu tăng trưởng cao hơn năm 2014 (mục tiêu GDP năm 2015 tăng khoảng 6,2%). Tiếp tục phát triển các lĩnh vực xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống nhân dân. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập và hợp tác quốc tế.

Trên cơ sở bám sát Nghị quyết của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2015 (cùng với Thông điệp đầu năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ), toàn ngành Tư pháp xác định rõ phương hướng, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu để triển khai đồng bộ các mặt công tác thuộc chức năng, nhiệm vụ của mình như sau: