Các điều kiện thuận lợi và khó khăn khi triển khai dự án

4.3.2. Một số khó khăn, hạn chế

- Điều kiện khí hậu, thời tiết bất thường: Hàng năm, vùng ven biển phải hứng chịu trung bình khoảng 10 trận bão lớn nhỏ, được coi là thiên tai lớn nhất tác động tới kinh tế xã hội vùng ven biển. Mùa khô, các tỉnh Bắc Trung bộ bị ảnh hưởng của gió Tây Nam khô nóng, nền nhiệt cao ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây trồng nói chung và cây lâm nghiệp nói riêng. Điều kiện đất đai thổ nhưỡng xấu, nhất là đất cát nghèo dinh dưỡng, hút nước chậm, thoát nước nhanh, độ liên kết kém vì vậy khả năng thích nghi cho cây trồng lâm nghiệp rất khó khăn nhất là vào mùa khô hạn. Các thềm đất ven vùng đầm phá, cửa sông ít phù sa, hàm lượng dinh dưỡng thấp, độ dày lớp đất bùn mỏng, nhiều cát vì vậy khó khăn cho việc gây trồng rừng cây ngập mặn bảo vệ đê điều.

- Các hệ sinh thái rừng và đa dạng sinh học ven biển rất nhạy cảm và mỏng manh, dễ bị suy thoái: Trên thực tế, những tác động của thiên tai và con người đã làm suy giảm hệ sinh thái ven biển. Tình trạng dân cư tập đông ở vùng ven biển cũng tạo ra sức ép lớn đối với tài nguyên, môi trường, và nhu cầu cao về sử dụng đất đai và tài nguyên rừng. Nhu cầu về đất ở, đất sản xuất, đất xây dựng càng ngày càng lớn, đe dọa mạnh tới vùng đất cát đã được trồng rừng cố định. Nhu cầu về lâm sản, thủy sản tự nhiên trong rừng cũng tác động tới các giá trị của hệ sinh thái rừng ven biển. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vẫn còn ở tình trạng nghèo hoặc cận nghèo, đời sống phụ thuộc nhiều vào các khu rừng ven biển, đặc biệt là các khu rừng ngập mặn đã gây ảnh hưởng xấu đến các hoạt động bảo vệ và phát triển rừng.

- Chính sách về quản lý rừng ven biển mặc dầu đã được ban hành nhưng vẫn còn thiếu và còn nhiều bất cập: Hầu hết các văn bản pháp luật và chính sách hiện hành chủ yếu quan tâm tới rừng trên núi, chưa có chính sách cụ thể cho những vùng đặc thù ven biển. Chính sách đầu tư chưa thỏa đáng, đặc biệt là các định mức lâm sinh chưa phù hợp, đặc biệt đối với rừng trên đất cát. Vì vậy việc khôi phục lại rừng gặp rất nhiều khó khăn. Quy hoạch rừng ven biển còn chưa được chú ý, thường được xác định chung trong quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng ở các tỉnh. Các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, xây dựng, khoáng sản, thủy lợi,… chưa kết hợp được với quy hoạch và kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến một số diện tích rừng trên cát được chuyển đổi sang mục đích khác một cách tùy tiện chưa tính đến tác động môi trường, như chuyển đổi sang đất canh tác, du lịch, khai khoáng, xây dựng,.. Nhiều vùng ven biển có những điểm du lịch lớn, có nhiều mỏ khai thác than. cảng than nên môi trường sống của rừng ngập mặn bị ô nhiễm khá nặng.

- Nguồn lực trong ngành lâm nghiệp còn hạn chế: Hầu hết các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ chưa có ban quản lý rừng phòng hộ ven biển. Lực lượng cán bộ quản lý còn mỏng trong khi đó rừng phòng hộ manh mún, nhỏ lẻ, xen kẽ với dân. Lực lượng cán bộ lâm nghiệp chuyên trách ở các xã có rừng hiện nay còn thiếu nghiêm trọng. Hầu hết cán bộ kiểm lâm địa bàn trình độ còn hạn chế trong việc tham mưu cho chính quyền xã trong phát triển rừng. Hệ thống khuyến lâm ở vùng ven biển thiếu nghiêm trọng. Chính vì vậy, vùng ven biển chưa phát huy được hết vai trò và lợi thế của ngành lâm nghiệp.

Do tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường, xu hướng chuyển mục đích sử dụng từ đất rừng, bãi bồi sang các hoạt động sản xuất có lợi nhuận cao như nuôi trồng thuỷ hải sản, giao thông vận tải biển, xây dựng, dịch vụ ngày càng tăng gây khó khăn cho công tác bảo vệ và phát triển rừng. Hiện nay rất nhiều đầm thuỷ sản được quây đắp tuỳ tiện ngay cả trong chỉ giới 100m bảo vệ đê biển làm chết rừng ngập mặn, vi phạm pháp lệnh đê điều, ảnh hưởng xấu đến an toàn đê biển. Mâu thuẫn giữa phát triển đầm nuôi trồng thuỷ sản và bảo vệ phát triển rừng ngập mặn phòng hộ ven biển là vấn đề nổi cộm cần được giải quyết trong những năm tới.Sản xuất hàng hóa của các hoạt động lâm nghiệp rất hạn chế, trong khi đó các giá trị về sinh thái và môi trường lại chưa được nhìn nhận đúng đắn, nên các tỉnh chưa thực sự ưu tiên bảo vệ phát triển rừng phòng hộ ven biển.

CHƯƠNG 5: LÝ DO SỬ DỤNG VỐN ODA VÀ THẾ MẠNH CỦA NHÀ TÀI TRỢ, ĐÁNH GIÁ CÁC RÀNG BUỘC CỦA NHÀ TÀI TRỢ