37
Hành chính, Dân sự, Lao động… Có thể cùng bị xâm hại với tính chất hành vi
giống nhau như bị đánh gây thương tích, bị trộm cắp tài sản, bị mất tài sản
thông qua một giao dịch dân sự vay mượn, bị chủ sử dụng lao động buộc thôi
việc trái pháp luật nhưng không phải trong mọi trường hợp người bị xâm hại
đều là người bị hại. Tuỳ theo tính chất và hậu quả, nếu hành vi xâm hại là
hành vi phạm tội, được quy định trong BLHS thì người bị xâm hại mới là
người bị hại, còn nếu hậu quả chưa đến mức xử lý hình sự hoặc người xâm hại
chưa đủ (hoặc không có) năng lực trách nhiệm hình sự thì hành vi xâm hại là
hành vi vi phạm hành chính, vi phạm nghĩa vụ dân sự, lao động…
trong
trường hợp này người bị xâm hại không phải là người bị hại.
- Thứ năm, người bị hại tham gia tố tụng với địa vị pháp lý đặc biệt, bên
cạnh vai trò cung cấp thông tin cho các chủ thể tiến hành tố tụng làm sáng tỏ
sự thật khách quan của vụ án, người bị hại là người được Nhà nước bảo vệ các
quyền và lợi ích hợp pháp bị hành vi phạm tội xâm hại, nên người bị hại tham
gia tố tụng hình sự là đảm bảo pháp lý quan trọng trong việc bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của họ.
Người bị hại là người bị hành vi phạm tội tác động nên có thể họ biết rõ
thông tin về người phạm tội và diễn biến hành vi phạm tội. Do vậy,
khi tham
gia tố tụng, người bị hại sẽ cung cấp cho các cơ quan tiến hành tố tụng, người
tiến hành tố tụng những thông tin mà họ biết được về người phạm tội và hành
vi phạm tội. Lời khai của người bị hại là chứng cứ rất quan trọng, giúp cho các
cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng làm sáng tỏ sự thật khách
quan của vụ án.
Bên cạnh đó, người bị hại là người bị hành vi phạm tội gây thiệt hại nên
họ tham gia tố tụng với địa vị pháp lý là người được Nhà nước bảo vệ các
38
quyền và lợi ích hợp pháp bị hành vi phạm tội xâm hại. Chính vì vậy, khi
tham gia tố tụng người bị hại có những quyền năng pháp lý nhất định
1
, thông
qua việc thực hiện những quyền năng pháp lý này, người bị hại sẽ đưa ra
những thông tin, lập luận, yêu cầu để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp
của mình bị hành vi phạm tội xâm hại.
Quyền “
đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu” nhằm cung cấp cho cơ quan
tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng các tài liệu, đồ vật để chứng minh
hành vi phạm tội và hậu quả do hành vi phạm tội đó gây ra, cũng như đưa ra
những yêu cầu về xử lý người phạm tội, về bồi thường thiệt hại.
Quyền “
được thông báo về kết quả điều tra” là được cơ quan tiến hành
tố tụng, người tiến hành tố tụng thông báo về nội dung vụ án liên quan đến
người bị hại, làm cơ sở cho họ chuẩn bị lý lẽ, yêu cầu đối với người thực hiện
hành vi có dấu hiệu tội phạm hoặc chứng minh thiệt hại mà người phạm tội
gây ra cho mình;
Quyền “
đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định,
Chia sẻ với bạn bè của bạn: