Fan Si Pan Tiªu chÝ: A1, A2 & A3



tải về 45.78 Kb.
Chuyển đổi dữ liệu08.09.2016
Kích45.78 Kb.
#31856

VN057 Fan Si Pan


Fan Si Pan Tiªu chÝ: A1, A2 & A3



T

Ønh: Lµo Cai vµ Lai Ch©u

T×nh tr¹ng b¶o vÖ: V­ên Quèc gia
VÜ ®é: 22o16'N

Kinh ®é: 103o53'E

DiÖn tÝch: 49.584 ha

§é cao: 380-3.143 m so víi mÆt biÓn

VC§H / PVC§H:

PVC§H Fan Si Pan vµ B¾c Lµo


C¶nh quan ­u tiªn:

Kh«ng

M« t¶ chung

VCQT nµy cã trung t©m lµ nói Fan Si Pan trªn d·y Hoµng Liªn, lµ ®Ønh cao nhÊt ViÖt Nam víi ®é cao 3.143m so víi mÆt biÓn. VCQT bao gåm Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n tØnh Lµo Cai vµ khu ®Ò xuÊt b¶o tån thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n - Lai Ch©u ë tØnh Lai Ch©u. NÐt ®Þa h×nh næi bËt cña VCQT lµ mét d·y nói cao víi nhiÒu ®Ønh cao trªn 2.800m. Sinh c¶nh tù nhiªn chñ yÕu t¹i VCQT lµ rõng th­êng xanh trªn nói thÊp vµ rõng th­êng xanh trªn nói cao. ë c¸c ®ai cao, trªn ®Ønh d«ng, cã nh÷ng vïng rõng th­a réng lín ­u thÕ bëi c¸c loµi c©y l¸ kim vµ ®ç quyªn Rhododendron spp. ë c¸c ®ai thÊp h¬n, th¶m thùc vËt tù nhiªn hÇu nh­ ®· bÞ xãa s¹ch do ho¹t ®éng canh t¸c n­¬ng rÉy vµ ch¸y rõng, th¶m thùc vËt t¹i c¸c khu vùc nµy ®· bÞ thay thÕ bëi rõng tre nøa vµ tr¶ng c©y bôi thø sinh. HÇu nh­ kh«ng cßn mét chót rõng tù nhiªn nµo bªn d­íi ®é cao 1.000m1,2.



Khu hÖ chim: Nh÷ng nÐt chÝnh

XÐt vÒ ®é phong phó, khu hÖ chim cña VCQT Fan Si Pan cao h¬n bÊt cø n¬i nµo kh¸c t¹i ViÖt Nam. Cã ®Õn 347 loµi chim ®· ®­îc ghi nhËn2, tuy nhiªn, ®iÒu nµy cã thÓ chØ phÇn nµo ph¶n ¸nh nç lùc kh¶o s¸t liªn tôc qua mét thêi gian dµi t¹i khu vùc. VCQT Fan Si Pan lµ n¬i cã sè l­îng c¸c loµi chØ ph©n bè trong mét ®¬n vÞ ®Þa sinh häc cao nhÊt trong c¸c VCQT cña ViÖt Nam, trong ®ã cã 17 loµi gÇn ®©y kh«ng cã ghi nhËn ë bÊt cø VCQT nµo kh¸c: HoÐt hungTurdus rubrocanus, HoÐt ®u«i côt bông v»n Brachypteryx stellata, Oanh ®u«i nhän mµy tr¾ng Tarsiger indicus, Oanh mµy xanh Cinclidium frontale, Chµo mµo má lín Spizixos canifrons, ChÝch d¶i hung Phylloscopus pulcher, Kh­íu häng vµng Garrulax albogularis, Kh­íu mÆt ®en G. affinis, Kh­íu mÆt ®á Liocichla phoenicea, Häa mi ®Êt m¸ tr¾ng Pomatorhinus erythrocnemis, Kh­íu mµo cæ tr¾ng Yuhina diademata, Kh­íu má dÑt V©n Nam Paradoxornis alphonsianus, Chim s©u bông vµng Dicaeum melanoxanthum, SÎ th«ng ®Çu ®en Carduelis ambigua, SÎ hång Nªpal Carpodacus nipalensis, Má to l­ng ®á Haematospiza sipahi vµ SÎ má ng¾n Pyrrhula nipalensis.


C¶ bèn loµi chim cã vïng ph©n bè hÑp ®­îc x¸c ®Þnh cho Ph©n vïng Chim §Æc h÷u (PVC§H) Fan Si Pan vµ b¾c Lµo ®Òu ®­îc ghi nhËn t¹i VCQT. Tuy nhiªn, chØ hai trong sè nµy cßn cã ghi nhËn ch¾c ch¾n trong thêi gian gÇn ®©y: ChÝch ®íp ruåi má réng Tickellia hodginsi vµ Kh­íu c¸nh ®á Garrulax formosus2. Hai loµi ph©n bè hÑp kia lµ Nuèc ®u«i hång Harpactes wardi vµ TrÌo c©y má vµng Sitta solangiae ®· kh«ng cã ghi nhËn nµo t¹i VCQT kÓ tõ 60 n¨m quan, vµ rÊt cã thÓ c¸c loµi nµy ®Òu ®· tuyÖt chñng t¹i VCQT do mÊt sinh c¶nh ë c¸c ®ai thÊp vµ s¨n b¾n3. VCQT Fan Si Pan lµ ®iÓm duy nhÊt ë ViÖt Nam gÇn ®©y cßn cã ghi nhËn ch¾c ch¾n vÒ loµi s¾p nguy cÊp trªn toµn cÇu lµ RÏ giun lín Gallinago nemoricola. Ngoµi ra, VCQT lµ mét khu vùc cæ chai trªn tuyÕn ®­êng di c­ cña mét sè loµi chim ¨n thÞt. ChØ hai tuÇn trong n¨m 1997, ®· ®Õm ®­îc kho¶ng 2.000 l­ît chim ¨n thÞt di c­ qua mét vÞ trÝ trong VCQT nµy4.

Loµi
Tiªu chÝ VCQT

T×nh tr¹ng
VCQT kh¸c

Ghi chó

RÏ giun lín

Gallinago nemoricola

A1

VU

0

Mét c¸ thÓ ®­îc ghi nhËn vµo th¸ng 10/1997. Mét c¶ thÓ ®­îc ghi nhËn ë ®é cao 1.700m vµo th¸ng 11/1997. Ba c¸ thÓ lÇn l­ît ®­îc quan s¸t ë vïng rõng trªn nói cao t¹i ®é cao 2.500 m vµo th¸ng 2 vµ 3/19983.

†§¹i bµng ®en

Aquila clanga

A1

VU

2

Quan s¸t ®­îc tæng céng 15 c¸ thÓ bay qua vµo th¸ng 10/1997, vµ mét c¸ thÓ ®­îc quan s¸t vµo th¸ng 11/19974. Khu vùc nµy ch¾c kh«ng th­êng xuyªn cã mét quÇn thÓ ®¸ng kÓ cña loµi.

TrÌo c©y l­ng ®en

Sitta formosa

A1, A3

VU

3

Loµi nµy vµi lÇn ®­îc ghi nhËn trong c¸c n¨m gÇn ®©y trong c¸c vïng rõng th­êng xanh ë ®é cao tõ 1.400 ®Õn 1.900m2,3.

†Thiªn ®­êng ®u«i ®en

Terpsiphone actrocaudata

A1

NT

1

Mét con trèng víi bé l«ng trong mïa di c­ ®­îc quan s¸t vµo th¸ng 5/20003. Tuy nhiªn, khu vùc nµy kh«ng cã vÎ th­êng xuyªn cã mét quÇn thÓ ®¸ng kÓ cña loµi.

ChÝch ®íp ruåi má réng

Tickellia hodgsoni

A2




2

Loµi nµy vµi lÇn ®­îc ghi nhËn trong c¸c n¨m gÇn ®©y trong c¸c vïng rõng th­êng xanh nói cao ë ®é cao tõ 2.100 ®Õn 2.400 m2,3.

Kh­íu c¸nh ®á

Garrulax formosus

A2




0

Loµi nµy ®­îc ghi nhËn ë vïng rõng th­êng xanh nói cao t¹i ®é cao 2.650m vµo th¸ng 12/19965.

Ghi chó: † = kh«ng kh¼ng ®Þnh th­êng xuyªn ph©n bè víi sè l­îng ®¸ng kÓ.
Loµi chØ ph©n bè trong mét ®¬n vÞ ®Þa sinh häc: Khu vùc nµy ®¸p øng tiªu chÝ A3 do cã 39 loµi chØ ph©n bè trong §¬n vÞ §Þa Sinh häc Rõng «n ®íi Trung Quèc - Hymalaya (07) vµ 69 loµi chØ ph©n bè trong §¬n vÞ §Þa Sinh häc Rõng ¸ nhiÖt ®íi Trung Quèc - Hymalaya (08). Xem Phô lôc 4 ®Ó biÕt chi tiÕt.

C¸c loµi kh¸c ®ang ®­îc quan t©m b¶o tån



Loµi T×nh tr¹ng Loµi T×nh tr¹ng

[Cu li nhá Nycticebus pygmaeus]2 VU DÎ tïng säc tr¾ng dÑp

[KhØ mèc Macaca assamensis]2 VU Amentotaxus argotaenia var. argotaenia6 VU

[KhØ vµng Macaca mulatta]2 NT DÎ tïng V©n Nam Amentotaxus yunnanensis6 VU

[KhØ mÆt ®á Macaca arctoides]2 VU Sam h¹t ®á l¸ dµi Taxus wallichiana6 DD

V­în ®en Nomascus concolor2 EN B¸ch xanh Calocedrus macrolepis6 VU

P¬-mu Fokienia hodgsinii2,6 NT S¬n d­¬ng Naemorhedus sumtraensis2,5 VU

Th«ng tre l¸ ng¾n Podocarpus neriifolius6 DD


Ghi chó: [ ] = ghi nhËn ch­a kiÓm chøng.

C¸c mèi ®e däa ®èi víi ®a d¹ng sinh häc

C¸c mèi ®e däa chÝnh ®èi víi ®a d¹ng sinh häc t¹i VCQT Fan Si Pan lµ khai th¸c qu¸ møc tµi nguyªn thiªn nhiªn, ph¸ rõng lµm n­¬ng rÉy, ch¸y rõng vµ s¨n b¾n. ViÖc ph¸ rõng lµm n­¬ng rÉy vµ ch¸y rõng lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn mÊt sinh c¶nh. KiÓu sinh c¶nh bÞ ®e däa nÆng nÒ nhÊt lµ rõng th­êng xanh trªn nói thÊp, hiÖn ®· bÞ suy gi¶m rÊt nhiÒu vÒ ph¹m vi. C¸c diÖn tÝch sinh c¶nh thiªn nhiªn cßn l¹i ë hÇu kh¾p c¸c ®é cao ®Òu ®· vµ ®ang bÞ xuèng cÊp do khai th¸c chän gç, cñi vµ dän rõng lµm n­¬ng th¶o qu¶2.


Mét mèi ®e däa chÝnh kh¸c ®èi víi ®a d¹ng sinh häc lµ s¨n b¾n c¶ ®Ó phôc vô nhu cÇu tiªu dïng t¹i chç còng nh­ ®¸p øng thÞ tr­êng ®éng vËt hoang d·. Søc Ðp s¨n b¾n ë kh¾p VCQT ®Òu rÊt nÆng nÒ vµ ®èi t­îng lµ hÇu hÕt c¸c loµi thËm chÝ c¶ ®éng vËt cã x­¬ng sèng nhá. Cã lÏ søc Ðp s¨n b¾n cïng víi viÖc mÊt rõng ë c¸c ®ai thÊp chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm tuyÖt chñng côc bé ®èi víi loµi NiÖc cæ hung Aceros nipalensis, mét loµi bÞ ®e däa trªn toµn cÇu ®· tõng ph©n bè t¹i khu vùc2.

Mèi ®e däa

§é nghiªm träng

Th©m canh n«ng nghiÖp

● ●

Ch¸y rõng

● ● ●

Ch¨n th¶ gia sóc trong rõng

●

S¨n b¾n

● ● ●

Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng

● ●

Du lÞch / gi¶i trÝ

● ●

Khai th¸c chän gç / cñi

● ●
Cuèi cïng, mét mèi ®e däa tiÒm n¨ng ®èi víi tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña VCQT lµ ph¸t triÓn du lÞch. VÞ trÝ cña VCQT rÊt gÇn thÞ trÊn du lÞch næi tiÕng Sa Pa, tõ ®©y, ng­êi ta tæ chøc nhiÒu chuyÕn lªn ®Ønh Fan Si Pan. ViÖc nµy nÕu kh«ng ®­îc kiÓm so¸t sÏ g©y nhiÔu lo¹n m«i tr­êng tù nhiªn vµ lµm t¨ng nguy c¬ ch¸y rõng. Ngoµi ra, hiÖn cã mét kÕ ho¹ch lµm ®­êng lªn ®Ønh Fan Si Pan, ®iÒu nµy sÏ lµm t¨ng møc ®é mÊt sinh c¶nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho d©n chÆt gç vµ s¨n b¾n trém x©m nhËp khu vùc.

C¸c ho¹t ®éng b¶o tån





  • ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· chÝnh thøc thµnh lËp Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n, tØnh Lµo Cai vµo n¨m 1986, vµ sau ®ã, ban qu¶n lý khu nµy ®· ®­îc thµnh lËp1.

  • Vµo th¸ng 7/2002, Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n vµ c¸c vïng rõng tiÕp gi¸p ë huyÖn Than Uyªn ®­îc n©ng cÊp thµnh V­ên Quèc gia.

  • Mét kÕ ho¹ch ®Çu t­ thµnh lËp khu b¶o tån t¹i c¸c vïng rõng liÒn kÒ phÝa bªn tØnh Lai Ch©u ®· ®­îc x©y dùng n¨m 2000, tuy nhiªn, ®Õn nay kÕ ho¹ch nµy vÉn ch­a ®­îc phª duyÖt ë c¶ cÊp tØnh vµ cÊp bé1.

  • N¨m 1998, Frontier - ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh mét ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc m«i tr­êng t¹i huyÖn Sa Pa, tËp trung vµo khu vùc VCQT1.

  • HuyÖn Sa Pa lµ mét trong nh÷ng ®iÓm ®­îc lùa chän trong nghiªn cøu cña IUCN cã tªn Dù ¸n X©y dùng n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng du lÞch bÒn v÷ng1.

  • Frontier - ViÖt Nam hiÖn ®ang tiÕn hµnh mét dù ¸n thö nghiÖm nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng trång c©y thuèc nh­ mét nguån thu nhËp thay thÕ cho c¸c hé gia ®×nh sèng bªn trong VCQT1.

  • Víi nguån vèn tõ Quü Ph¸t triÓn Ch©u ¸, Forest Herbs Research Ltd., Frontier - ViÖt Nam vµ Uû ban Nh©n d©n tØnh lµo cai ®ang x©y dùng Dù ¸n §æi míi C©y thuèc, sÏ ®­îc tiÕn hµnh trong hai n¨m tõ th¸ng 12/2002.

KiÕn nghÞ





  • T¨ng c­êng thùc thi quy chÕ v­ên quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®Ó kiÓm so¸t s¨n b¾n vµ ph¸ rõng lµm n­¬ng rÉy.

  • CÇn t¨ng c­êng n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé v­ên quèc gia vÒ lÜnh vùc quy ho¹ch qu¶n lý b¶o tån vµ qu¶n lý khu b¶o vÖ3.

  • CÇn thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc vµ tuyªn truyÒn ®Ó n©ng cao nhËn thøc vÒ nguy c¬ ch¸y rõng vµ tr×nh diÔn nh÷ng biÖn ph¸p thùc tÕ ®Ó gi¶m thiÕu mèi ®e däa nµy3.

  • Ranh giíi cña v­ên quèc gia cÇn ®­îc ®iÒu chØnh ®Ó ®­a ra ngoµi c¸c diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp, thæ c­ vµ ®­a thªm vµo c¸c diÖn tÝch sinh c¶nh tù nhiªn ë phÝa b¾c cña v­ên3.

  • CÇn më réng c¸c biÖn ph¸p l©m nghiÖp x· héi ®Ó l«i kÐo sù tham gia cña c¸c céng ®ång vµo c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ vµ t¸i sinh rõng tù nhiªn, ®Æc biÖt tËp trung vµo vïng rõng th­êng xanh trªn nói thÊp, kiÓu sinh c¶nh hiÖn ®ang bÞ ®e däa nÆng nÒ nhÊt t¹i VCQT3.

  • C¸c kÕ ho¹ch x©y dùng ®­êng lªn ®Ønh Fan Si Pan rÊt kh«ng phï hîp víi c«ng t¸c b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ vi ph¹m trùc tiÕp c¸c quy chÕ vÒ qu¶n lý v­ên quèc gia vµ do ®ã cÇn ph¶i hñy bá.

  • Trong khung c¶nh khu b¶o tån míi ®­îc n©ng cÊp thµnh V­ên Quèc gia Hoµng Liªn S¬n vµ sè l­îng du kh¸ch ®Õn khu vùc sÏ t¨ng lªn nhanh chãng, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ®Ó gi¶m thiÓu nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i vÒ mÆt m«i tr­êng vµ cung cÊp nh÷ng nguån thu nhËp thay thÕ cho c¸c céng ®ång d©n c­ sèng phô thuéc vµo tµi nguyªn thiªn nhiªn cña VCQT.

  • CÇn thÈm ®Þnh vµ phª chuÈn kÕ ho¹ch ®Çu t­ cho Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n - Lai Ch©u, vµ ban qu¶n lý cÇn ®­îc thµnh lËp.



Tµi liÖu tham kh¶o


1. Birdlife International vµ ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng (2001) S¸ch Th«ng tin vÒ c¸c Khu §Æc dông HiÖn cã vµ §Ò xuÊt t¹i ViÖt Nam. Hµ Néi, ViÖt Nam: Ch­¬ng tr×nh BirdLife Quèc tÕ t¹i ViÖt Nam vµ ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng.

2. Tordoff, A. W., Swan, S. R., Grindley, M. and Siurua, H. (1999) Hoang Lien Nature Reserve: biodiversity survey and conservation evaluation 1997/1998. London: Society for Environmental Exploration.

3. Eames, J. C. and Tordoff, A. W. (in prep.) Recent records and a conservation status review of some threatened and near-threatened bird species in Vietnam.

4. Tordoff, A. W. (2002) Raptor migration at Hoang Lien Nature Reserve, Vietnam. Forktail 18: 35-39.

5. Korzun, L. P. and Kalyakin, M. V. (1998) [Materials of zoological and botanical studies in Fan Si Pan summit area (North Vietnam)]. Moscow and Hanoi: Vietnam-Russia Tropical Centre. (In Russian.)

6. NguyÔn NghÜa Th×n vµ NguyÔn ThÞ Thêi (1998) TÝnh ®a d¹ng hÖ thùc vËt nói cao Sa Pa - Fan Si Pan. Hµ Néi: Nhµ XuÊt b¶n §¹i häc Tæng hîp Hµ Néi.




RÏ giun lín Gallinago nemoricola





S¸ch h­íng dÉn c¸c Vïng Chim Quan träng ë ViÖt Nam


tải về 45.78 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:



Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý
    Quê hương
BÁO CÁO
Tài liệu