Toshkent tibbiyot akademiyasi shadmanova L. Sh. «Involyusion psixozlar»
tải về 3.9 Mb. Chế độ xem pdf
|
- Điều hướng trang này:
- Laboratoriya tekshiruvlari
| Somatik holat.
Bu holat to‘la ravishda somatik kasalxonada tekshiriladi. Nevrologik holat. Bu holat ham to‘la ravishda nevrologik kasalxonada tekshiriladi. Amaliy psixologik tekshiruv Hozirgi vaqtda ruhiy faoliyatning barcha tomoilarini o‘rganish testlari, insonning shaxsiy va umumiy ko‘rsatkichlariii aniqlash usullari ko‘p darajada ishlab chiqilgan. Bunday tekshirishlar analitik usulda patopsixologiya tajribagohlarida olib borilib, ular juda mura kkab va ko‘p vaqt talab qiladi, shu bilan amaliy psixologik tekshirishlarning nisbatan sodda usullari ko‘plab shifokor-ruxshunoslar tomonidan qo‘llanadi. Ular bemorni kasalxona sharoitida tekshirish uchun xilma-xil amaliy ruxshunoslik usullarini qo‘llamokdalar va olingan ma’lumotlarni bemorning kasallik tarixi varaqasiga qayd qiladilar. Har holda bemorning holatini baxolashda hal qiluvchi so‘z shifokorga bog‘liq patopsixologik testlar esa tajribagoxda olingan barcha boshqa ma’lumotlar bilan bir qatorda faqat qo‘shimcha vosita sifatida qo‘llaniladi. Laboratoriya tekshiruvlari Ruhiy kasalliklar tashxisida qonning umumiy va klinik analizini, siydik analizini o‘tkazish majburiy hisoblanadi. Keyinchalik bu analizlar har bir kasallikning o‘ziga 11 xos xususiyatlariga qarab vaqti- vaqti bilan yoki tizimli ravishda o‘tkazilib turiladi. Bu o‘z navbatida ruhiy kasallikni faol davolash jarayonida har bir bemorning somatik holatini baholash uchun zarur. Bundan tashqari, ba’zi analizlarda ruhiy xastalik bilan bog‘liq bo‘lgan va uni ta’riflaydigan o‘zgarishlar topiladi. Somatogen infeksion, into ksikatsion psixozlarda ko‘pincha leykotsitoz, eritrotsitlar cho‘kish tezligining oshishi, neytrofiliya va qon formulasining chap tomonga siljishi, allergik reaksiyalarda eozinofiliya, surunkali yallig‘lanish jarayonlarida esa limfotsitoz kuzatiladi. Juda k o‘p ruhiy kasalliklarda qon va siydikda biokimyoviy o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Bunday o‘zgarishlarning tavsifi va intensivligi har bir nozologik shaklning o‘ziga xos xususiyatlarigagina emas, balki ularning sindromli ko‘rinishlariga, ruhiy o‘zgarishlarning kuchliligiga, bemorning ruhan tushkunligi yoki asabiylashganligiga va kasallik jarayoniga boshqa a’zo va tizimlarning qanchalik ko‘shilganligiga bog‘liq bo‘ladi. Masalan: harakati asabiylashgan har qanday bemorda, kasallikning nozologik shakliga bog‘liq bo‘lmagan holda qonda — giperglikemiya, ketaxol aminlarning va kortiqosteroidlarning ko‘tarilganligini ko‘rish mumkin. Maniakal-depressiv psixoz xurujining boshlanish paytida modda almashinuvining oshuvi, xurujlar o‘rtasida pasayishini va qonda diabetga x os o‘zgarishlarni kuzatsa bo‘ladi. Alkogolizmda jigar namunalari o‘zgaradi, serebral aterosklerozda qon tarkibida xolesterin miqdori va uchglitserid ko‘rsatkichi o‘zgaradi. Qon va siydikning biokimyoviy o‘zgarishi somatik, infeksion va intoksikatsion psixo zlarga ham xos bo‘ladi. Modda almashinuvining ba’zi bir tug‘ma og‘ir o‘zgarishlarini oligofreniyaning ba’zi bir shakllarida uchratish mumkin: fenilketonuriyada, leykotsitozda. Biokimyoviy tekshirishni amalga oshirish faol davolashning ba’zi bir turlari uchun ham zarur. Masalan, insulkomatoz terapiyasini o‘tkazish vaqtida glyukozaga nisbatan organizmning barqarorligi tekshiriladi. Agar qonda litiyning miqdori 0,8 —1,0 mmol’ dan oshsa organizm yomon holatga tushib qolishi mumkin. Qonning serologik tekshiruvlari — asosan zaxmni aniqlab beradigan reaksiyalarga — Vasserman, Zaks— Vitebskiy, qon reaksiyalariga taalluqli bo‘ladi. |