9
Ruhiy holat
Kasallik varaqasidagi bu holat ma’lum bir tartibda bayon etiladi. Ta’rif chizma
bo‘yicha belgilangan
savollarga javob sifatida emas, balki kengaytirilgan rejali
ra
vishda bemorni va undagi ruhiy kasallikni ta’riflash lozim.
Shu bilan bir qatorda vrachning shaxsiy fikrini aks ettiruvchi atama va
mulohazalarni kiritish ksrak. Masalan: bemorda shilqim g‘oyalar borligi aniqlanadi,
«bemor alahsiraydi» va hokazo. Yuqorida
gi holatlar to‘liq yozma ravishda beriladi.
So‘ngra bemorning o‘z shaxsini qayerda va qay vaqtdaligini aniqlay olish qobiliyati
tekshiriladi. Eslab qolish qobiliyatini va aqlning susayishi bemorning yuqorida
keltirilgan qobiliyatlarini susaytiradi: kasalxonadaligini biladiyu,
lekin qaysi
biridaligini aytolmaydi. Bemor alaxsirashi mumkin, masalan, u o‘zini kasalxonada
emas, balki qamoqhonada, shifokorni
— tergovchi, kasallik varaqasini to‘ldirishni esa
tergov ishi olib borilayapti deb tushunadi. Ba’zi xollarda esa bemor ikki xil
tushunchaga boradi. Bemor ongining susayishida u o‘zini qayerda va qaysi vaqtdaligini
anglab olish qobiliyatining yo‘qolishi eng muhim ko‘rsatkichlardan biri bo‘lib xizmat
qiladi.
So‘ng qabul qilish qobiliyatining susayishi bayon etiladi. Vrach o‘ziga
kerak
bo‘lgan ma’lumotlarni bemorni so‘rab-surishtirish orqali oladi: quloqqa eshitilayotgan
ovozlar, ular nima haqida gapirishadi, ularning buyruq berishi, kimga tegishligigi,
nechtaligi va hokazo.
Bemorning fikr yuritish qobiliyati ham
yuqoridagi kabi batafsil ravishda ta’riflanadi:
fikr yuritish sur’ati, jarayonining buzilishi — qimmatli g‘oyalar, alahsirash.
Keyin bemorning eslab qolish qobiliyatini tekshirish xulosalari keltiriladi. Vrach
tomonidan anamnez yozib borilganda, savollarga
bemor tomonidan berilgan
javoblarga qarab uning eslab qolish qobiliyati qay darajadaligini aniqlash mumkin.
Eslab qolish qobiliyati buzilgan holda bemor savollarga ma’lum bir ketma-ketlikda va
aniqlikda javob berish qobiliyatidan mahrum bo‘ladi. Shuning bilan birga bemorga
ma’lum bir axborotni eslab qolish uchun, yoxud kinofil’m, o‘qilgan kitobning
ma’nosini so‘zlab berish iltimos qilinadi. Shu bila n
bir qatorda bemorning bilim
s a v i ya s i,
uning jamiyatdagi o‘rni —ma’lumotiga mos kelish-kelmasligi aniqlanadi.
Bundan tashqari, bemorga r a s mga q a r a b
so‘zlash, arifmetik masala lar kabi
10
topshiriklar beriladi va buning asosida o n g i n i n g s a vi yas i, u n i n g tavsifining
darajasi aniqlanadi.
Bemor tuyg‘usi batafsil ravishda bayon etiladi: kayfiyati, ta’sirlanishi
va boshqa
tuyg‘ular paydo bo‘lishi va hokazolar. Tuyg‘ularning soni, barqarorligi, ustun
keladigan fe’l-atvori, sharoitga bemorning jismoniy va umumiy ruhiy holatiga mosligi
belgilanadi. Bemor tu
yg‘ulari ko‘tarinki holatda bo‘lsa kayfiyati ham ko‘tariladi. Bu
narsa kaxeksiya (silosip) bilan og‘rigan kasallar, yurak o‘pka kasalliklarida, og‘ir
miokard infarqti holatida, rivojlaigan paralich kasallarining aqli zaifligi holatida,
ichkilikbozlikning uchinchi darajasida kuzatiladi.
Ongli ravishdagi harakatlar o‘zgarishi bemorning faol va loqayd e’tibori, istaqlari,
harakati, xulqiga tegishli va ular bilan bog‘liq imo-ishora, so‘zsiz harakat bemorning
tashqi ko‘rinishini tekshirish paytida bemorning o‘zini tutishi, bo‘limdagi xulqi,
odamlar bilan
munosabatga kirish darajasi, jamoaga xavfli harakatlarning ehtimoli
ko‘rsatilishi kerak. Ko‘rsatkichlarning oxirida bemorning o‘z holatini tanqidiy
baholashi va kelajak bilan bog‘liq bo‘lgan orzulari ko‘rsatiladi.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: