IV.3. mét sè kiÕn nghÞ vµ Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu

XuÊt ph¸t tõ bèi c¶nh thÕ giíi vµ t×nh h×nh chung c¶ n­íc, NghÞ quyÕt §¹i héi VII §¶ng bé tØnh §ång Nai x¸c ®Þnh: TiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu. TËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp theo h­íng ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän: Khai th¸c kho¸ng s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, c«ng nghiÖp c¬ khÝ (c¶ c«ng nghiÖp c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ c«ng nghiÖp c¬ khÝ hµng tiªu dïng thay thÕ nhËp khÈu). Ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ m¹nh cã lîi thÕ so s¸nh ë ®Þa ph­¬ng nh­: c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n - thùc phÈm g¾n víi nguån nguyªn liÖu t¹i chç, c«ng nghiÖp giµy da, dÖt, may mÆc. Chó träng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó më ra c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao nh­: ®iÖn, ®iÖn tö, tin häc Ýt g©y « nhiÔm m«i tr­êng. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng tõ hé gia ®×nh phôc vô nhu cÇu tiªu dïng t¹i chç. Do ®ã, ®Ó c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai tham gia AFTA mét c¸ch v÷ng ch¾c, trªn c¬ së ma trËn SWOT ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh, gi¶i ph¸p cho tõng ngµnh nh­ sau:

IV.3.1. Ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c TNKS vµ SXVLXD

C«ng nghiÖp khai th¸c TNKS vµ SX VLXD ph¶i xuÊt ph¸t tõ nguån lùc vµ thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng, tËp trung s¶n xuÊt s¶n phÈm cã ­u thÕ nh­ khai th¸c, chÕ biÕn ®¸, c¸t, sÐt, cao lanh, vËt liÖu san lÊp... lµm nguyªn vËt liÖu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng cã nhu cÇu thÞ tr­êng lín nh­ g¹ch x©y, g¹ch men, ®¸ èp l¸t, sø vÖ sinh, phô gia xi m¨ng, bª t«ng nhÑ... Ngoµi viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p theo quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p quy ho¹ch sö dông vµ qu¶n lý tµi nguyªn kho¸ng s¶n, cÇn tËp trung mét sè gi¶i ph¸p sau:

- T¨ng c­êng ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó khai th¸c vµ chÕ biÕn nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, chÕ biÕn s©u, gi¸ thµnh phï hîp, tiÕt kiÖm nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng m«i tr­êng, sinh th¸i.

- KhuyÕn khÝch ®Çu t­ c¸c dù ¸n chÕ biÕn s©u vµ tinh ®èi víi mét sè lo¹i kho¸ng s¶n cña tØnh nh­ ®¸ èp l¸t, sîi ba zan, keramzit lµm bª t«ng nhÑ, lµm giµu cao lanh phôc vô ngµnh gèm, sø...

- T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ ®Êt ®ai, h¹ tÇng... cho viÖc ph¸t triÓn theo quy ho¹ch mét sè s¶n phÈm ®ang cã thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu nh­ g¹ch ngãi, gèm mü nghÖ.

- TËp trung gi¶i quyÕt døt ®iÓm mét sè c«ng t¸c liªn quan ®Õn quy ho¹ch chi tiÕt c¸c ®Þa bµn, khu vùc khai th¸c ®Ó ®¶m b¶o tËn dông vµ khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n.

- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng víi qui m« hîp lý b»ng kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ ®¹t hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao. Tr­íc hÕt tËn dông c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cïng víi viÖc tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh»m s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng vµ vËt liÖu míi cã søc c¹nh tranh m¹nh víi hµng n­íc ngoµi.

- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt VLXD ph¶i song song víi viÖc më réng thÞ tr­êng VLXD, ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ x· héi vµ phï hîp víi tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh vµ cña toµn ®Þa bµn kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam.

- Ph¸t triÓn ngµnh khai th¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ s¶n xuÊt VLXD nh­ng ph¶i quan t©m ®Æc biÖt ®Õn vÊn ®Ò gi÷ g×n m«i tr­êng sinh th¸i xung quanh khu vùc khai th¸c, s¶n xuÊt nhÊt lµ ®Þa bµn gÇn d©n c­.

- T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ khai th¸c kho¸ng s¶n vµ s¶n xuÊt VLXD ®Ó ph¸t huy hiÖu qu¶, ph¸t triÓn l©u dµi.

- Th­êng xuyªn ®¶m b¶o c«ng t¸c thanh tra ho¹t ®éng kho¸ng s¶n, viÖc thanh kiÓm tra ®¶m b¶o theo ®øng quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai tr¸i trong khai th¸c vµ chÕ biÕn tµi nguyªn kho¸ng s¶n, cã biÖn ph¸p xö ph¹t kÞp thêi.

- KiÕn nghÞ hç trî l·i suÊt vèn vay cho viÖc ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp s¶n xuÊt VLXD, gèm sø. ¦u tiªn cÊp má cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ biÕn VLXD, chÕ biÕn s¶n phÈm tinh.

IV.3.2. Ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ

Ngµnh c¬ khÝ cã vai trß quan träng trong viÖc lµm tiÒn ®Ò thóc ®Èy cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. Do vËy nhu cÇu cña x· héi ®ßi hái ngµnh c¬ khÝ ph¶i cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc vµ v÷ng ch¾c h¬n so víi ngµnh kh¸c. Ngµnh c¬ khÝ lµ ngµnh ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, do vËy cÇn ph¶i ®­îc tËp trung ®Çu t­ hç trî tõ phÝa Nhµ n­íc. C«ng nghiÖp c¬ khÝ lµ ngµnh s¶n xuÊt ra m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi, ®­îc coi lµ nÒn t¶ng cña ngµnh c«ng nghiÖp. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ ®ãng vai trß then chèt trong viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa. Do ®ã, ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ ph¶i ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn víi tèc ®é b×nh qu©n cao h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña c«ng nghiÖp toµn tØnh. Lµ ngµnh ®­îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nh÷ng n¨m tíi, do ®ã gi¶i ph¸p cho ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ ®ã lµ:

- TËp trung cã träng ®iÓm viÖc ®Çu t­ cho ngµnh c¬ khÝ nhÊt lµ c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp cÇn ph¶i ®­îc ®Çu t­ hiÖn ®¹i hãa. HiÖn nay, tuy c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn ®· tõng b­íc ®Çu t­ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, chÊt l­îng tèt nh­ng gi¸ thµnh s¶n phÈm vÉn cßn cao. Do ®ã cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh ®Çu t­ hiÖn ®¹i hãa míi cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt, h¹ gi¸ thµnh, c¹nh tranh víi hµng ngo¹i nhËp nhÊt lµ ®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô n«ng nghiÖp cña Trung Quèc, NhËt B¶n vµ c¸c n­íc trong khu vùc.

- KiÕn nghÞ cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ l·i suÊt vay vèn tõ quü hç trî ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c¬ giíi hãa n«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh. Bªn c¹nh sù hç trî ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cÇn cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch thu hót m¹nh ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c dù ¸n cã tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn, m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i.

- Ph¸t huy triÖt ®Ó viÖc sö dông n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ cña tõng ®¬n vÞ, liªn kÕt vµ hîp t¸c chÆt chÏ viÖc phèi hîp gia c«ng vÖ tinh cho c¸c doanh nghiÖp lín ®Ó tËn dông kh¶ n¨ng s½n cã cña nhau, chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­ ®Ó cïng ph¸t triÓn.

- TiÕp tôc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm ®· cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng, t¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng míi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu.

- TiÕp tôc ph¸t huy sù phèi hîp ®ång bé gi÷a ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, héi n«ng d©n vµ ng©n hµng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c¬ giíi hãa n«ng nghiÖp th«ng qua biÖn ph¸p cho vay l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp b¸n tr¶ chËm m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô n«ng nghiÖp.

- KiÕn nghÞ viÖc nghiªn cøu chÝnh s¸ch hç trî mét phÇn l·i suÊt tõ ng©n s¸ch tØnh cho n«ng d©n vay vèn Ng©n hµng, mua m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn.

- ¦u tiªn tËp trung kinh phÝ nghiªn cøu khoa häc hµng n¨m hç trî c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu cho ch­¬ng tr×nh c¬ giíi hãa n«ng nghiÖp, tr­íc m¾t cÇn hç trî cho viÖc chÕ t¹o thiÕt bÞ chÆt vµ thu gom mÝa; hÖ thèng b¬m phun cao ¸p phôc vô ch¨m sãc, t­íi n­íc, phun thuèc trõ s©u cho c©y ¨n tr¸i; thiÕt bÞ hót bïn cho vïng nu«i t«m; thiÕt bÞ s¬ chÕ m× ­ít c«ng suÊt nhá phï hîp hé gia ®×nh, m¸y sÊy ®a chøc n¨ng; thiÕt bÞ Ðp ®­êng theo m« h×nh côm hé gia ®×nh c«ng suÊt 50-100tÊn/ngµy phôc vô vïng khã vËn chuyÓn.

- Hç trî kinh phÝ cho viÖc nghiªn cøu ®­a c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu.

- ViÖc triÓn khai nghiªn cøu c¸c thiÕt bÞ phôc vô n«ng nghiÖp mµ mét sè n­íc ®· s¶n xuÊt sÏ tèn nhiÒu thêi gian vµ tèn kÐm chi phÝ. §Ò nghÞ cã chÝnh s¸ch hç trî vèn cho doanh nghiÖp trong viÖc mua m¸y mÉu ®Ó triÓn khai s¶n xuÊt øng dông, c¶i tiÕn phï hîp hoÆc mua Licence ®Ó chÕ t¹o.

- Nguån nh©n lùc cho ngµnh c¬ khÝ lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, lao ®éng kh«ng ®¬n thuÇn vÒ sè l­îng mµ c¬ b¶n lµ chÊt l­îng lao ®éng, ®i ®«i víi viÖc quy ho¹ch l¹i m¹ng l­íi tr­êng ®µo t¹o d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh, t¨ng c­êng ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho c«ng t¸c ®µo t¹o cÇn chó träng néi dung ®µo t¹o phï hîp tõng giai ®o¹n, quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn tr×nh ®é ®µo t¹o ®iÒu khiÓn tù ®éng, gia c«ng c¬ khÝ chÝnh x¸c cho ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ tµi s¶n ®Çu t­. Tr­íc m¾t c¸c doanh nghiÖp cÇn quan t©m tuyÓn tuyÓn sinh viªn míi ra tr­êng ®Ó bæ sung cho lùc l­îng kü thuËt, nghiªn cøu chÕ ®é ®·i ngé thÝch ®¸ng ®èi víi c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n bËc cao.

- V× tr×nh ®é chÕ t¹o cßn h¹n chÕ, do vËy tr­íc m¾t cÇn tËp trung ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ ë nhãm ngµnh c¬ khÝ s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô n«ng nghiÖp, thiÕt bÞ phô tïng nh»m t¨ng néi ®Þa hãa ph­¬ng tiÖn « t«, xe m¸y, phôc vô cho nhu cÇu söa ch÷a, b¶o tr× ®èi víi nh÷ng lo¹i m¸y chuyªn dïng phôc vô c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm; n«ng nghiÖp, dÖt may, da giµy... Cã kÕ ho¹ch triÓn khai phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c viÖn nghiªn cøu, doanh nghiÖp, tr­êng ®¹i häc... ®Ó thiÕt kÕ hoµn chØnh nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ ngo¹i nhËp.

IV.3.3. Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn NSTP

Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, thùc phÈm lµ ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín nhÊt trong c¬ cÊu tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña tØnh, lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®ãng vai trß quan träng, cã t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §Ó ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, thùc phÈm tiÕp tôc ph¸t triÓn, ph¸t huy vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, chñ ®éng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, gi¶i ph¸p thêi gian tíi cÇn tËp trung:

- Qui ho¹ch ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu, tõng b­íc ®æi míi c¸c lo¹i gièng c©y, con nh»m n©ng n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, thùc phÈm.

- §æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®Ó tõng b­íc hßa nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. Trong ®ã chó träng ®Õn c¸c lÜnh vùc chÕ biÕn ®­êng, ®iÒu, s÷a, rau qu¶, ®å hép thùc phÈm, b«ng v¶i, thuèc l¸, cao su, thøc ¨n gia sóc, cµ phª.

- Ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, hiÖn ®¹i víi ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n nh­ s¬ chÕ vµ sÊy n«ng s¶n, chÕ biÕn l­¬ng thùc, thùc phÈm, chÕ biÕn thøc ¨n ch¨n nu«i vµ chÕ biÕn rau qu¶.

- CÇn tiÕp tôc thùc hiÖn vµ ®æi míi chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi vïng nguyªn liÖu, x©y dùng c¬ chÕ b¶o ®¶m hµi hßa quyÒn lîi gi÷a n«ng d©n vµ doanh nghiÖp chÕ biÕn, x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi doanh nghiÖp chÕ biÕn cã thùc hiÖn nhiÖm vô khuyÕn n«ng trong viÖc phôc vô n«ng nghiÖp nh­ lµ chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi n«ng d©n.

- TËp trung qui ho¹ch kinh tÕ -x· héi ®Þa bµn huyÖn, qui ho¹ch trung t©m x·, liªn x· lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn, ph¸t triÓn gÇn vïng nguyªn liÖu, n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­.

- Ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ph¶i g¾n chÆt chÏ víi viÖc ®¶m b¶o m«i tr­êng sinh th¸i nhÊt lµ c¬ së chÕ biÕn trong c¸c khu vùc d©n c­, ®« thÞ.

- HiÖn nay n«ng d©n cã nhu cÇu vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Çu t­ kü thuËt míi, gièng míi, trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ n«ng nghiÖp nh­ng gÆp khã kh¨n vÒ thñ tôc gi¶i ng©n. Theo yªu cÇu cña ng©n hµng th× n«ng d©n thÕ chÊp b»ng sæ ®á nh­ng thùc tÕ kh«ng ph¶i toµn bé ®Êt cña n«ng d©n ®em trång chØ mét lo¹i c©y mµ cßn trång nhiÒu c©y kh¸c, nªn viÖc sö dông sæ ®á ®Ó thÕ chÊp lµ ch­a phï hîp thùc tÕ. Do ®ã kiÕn nghÞ cÇn cã biÖn ph¸p hç trî thñ tôc gi¶i ng©n cho n«ng d©n vay vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn nguyªn liÖu n«ng s¶n v× víi ®iÒu kiÖn thÕ chÊp sæ ®á nh­ hiÖn nay rÊt khã ®¸p øng ®­îc.

- Doanh nghiÖp vµ n«ng d©n vay vèn ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn th­êng ph¶i tr¶ vèn, l·i suÊt sau khi vay, ®iÒu nµy sÏ khã kh¨n cho ng­êi vay v× ch­a thu ho¹ch s¶n phÈm. KiÕn nghÞ cã chÝnh s¸ch cho n«ng d©n, doanh nghiÖp chÕ biÕn vay vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn nguyªn liÖu n«ng s¶n tõ khi trång, ch¨m sãc cho ®Õn khi thu ho¹ch ch­a ph¶i tr¶ vèn vµ l·i suÊt, thêi ®iÓm tr¶ vèn vµ l·i lµ khi ng­êi vay ®· thu ho¹ch s¶n phÈm.

Ngµnh dÖt may vµ giµy dÐp cã thÓ x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh mòi nhän vÒ xuÊt khÈu cña §ång Nai trong nh÷ng n¨m tíi. §­îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tranh, thu hót nhiÒu lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm, mÆc dï chñ yÕu vÉn lµ may gia c«ng, gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp.

HiÖn nay trong lÜnh vùc dÖt may c¶ n­íc ®· ®­îc chÝnh phñ phª duyÖt chiÕn l­îc t¨ng tèc cho 10 n¨m tíi, kÌm theo chiÕn l­îc nµy lµ nhiÒu biÖn ph¸p hç trî vÒ vèn, ­u ®·i vÒ thuÕ, tÝn dông... ChØ tiªu xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2005 lµ 4-5 tû USD, ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy, ChÝnh phñ sÏ dïng vèn ng©n s¸ch, vèn vay hç trî ph¸t triÓn (ODA) ®Ó hç trî c¸c dù ¸n ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, xö lý n­íc th¶i, x©y dùng h¹ tÇng côm c«ng nghiÖp míi cña ngµnh dÖt may. Mét sè dù ¸n sÏ ®­îc h­ëng ­u ®·i 50% l·i suÊt, ngoµi ra chÝnh phñ cßn cho sö dông toµn bé nguån thu phÝ h¹n ng¹ch vµo viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®µo t¹o nh©n lùc...

XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh trªn vµ thùc tÕ nh÷ng n¨m võa qua, §ång Nai ®­îc Bé C«ng nghiÖp x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng träng ®iÓm ®Çu t­ ngµnh hµng nµy. Dù kiÕn tíi ®©y, Tæng c«ng ty dÖt may sÏ triÓn khai dù ¸n ®Çu t­ côm c«ng nghiÖp dÖt may víi tæng sè vèn ®Çu t­ gÇn 14.000 tû ®ång t¹i §ång Nai (KCN Nh¬n Tr¹ch 5). Do ®ã ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p chung cña toµn ngµnh, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may §ång Nai cÇn chó ý thªm nh÷ng gi¶i ph¸p sau:

- TiÕp tôc khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh dÖt, may b»ng c¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ míi c¸c doanh nghiÖp ®i ®«i víi viÖc tËp trung ph¸t triÓn chiÒu s©u ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ më réng s¶n xuÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, ®Ó tËn dông chiÕn l­îc t¨ng tèc ngµnh dÖt may cña chÝnh phñ.

- §i ®«i víi viÖc æn ®Þnh thÞ tr­êng truyÒn thèng cÇn nhanh chãng t¹o lËp, t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, tiÕn tíi n©ng cao h×nh thøc s¶n xuÊt trùc tiÕp, xuÊt khÈu trùc tiÕp ®Ó tr¸nh qua kh©u trung gian.

- Bªn c¹nh ®ã nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tËn dông nguån hµng trong n­íc, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh»m tho¸t khái thÕ gia c«ng, t¹o ra gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Chó träng kh©u thiÕt kÕ mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu trong vµ ngoµi n­íc, gi¶m sù lÖ thuéc vµo mÈu m· cña n­íc ngoµi, gãp phÇn tho¸t khái vÞ thÕ gia c«ng.

- Lµ ngµnh hµng thu hót mét lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o, do ®ã vÊn ®Ò chuÈn bÞ lao ®éng cho ngµnh hµng lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc. Trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh hµng cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o c«ng nh©n ®Ó ®¸p øng kÞp thêi trong nh÷ng n¨m tíi.

- Cïng víi viÖc ®µo t¹o cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn ®èi víi ngµnh hµng do viÖc thu hót nhiÒu lao ®éng nh­ ®Êt ®ai x©y dùng nhµ ë c«ng nh©n, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i...®Ó gi¶m nh÷ng khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t­, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm.

- KhuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu phô trî gãp phÇn n©ng cao tû lÖ néi ®Þa hãa s¶n phÈm may mÆc cña ViÖt Nam, n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm. ViÖc ph¸t triÓn ngµnh dÖt, may cÇn ph¶i ®­îc sù hç trî, g¾n víi sù ph¸t triÓn mét sè ngµnh, lÜnh vùc nh­:

+ Quy ho¹ch ph¸t triÓn diÖn tÝch trång b«ng x¬: HiÖn nay ChÝnh phñ ®· phª duyÖt chiÕn l­îc t¨ng tèc cho ngµnh dÖt may, trong ®ã riªng lÜnh vùc s¶n xuÊt b«ng v¶i, Tæng C«ng ty dÖt may (Vinatex) dù kiÕn ph¸t triÓn m¹nh c©y b«ng ®Ó ®Õn n¨m 2010 t¨ng gÊp 7 lÇn vÒ diÖn tÝch hiÖn nay, n¨ng suÊt t¨ng 60% vµ s¶n l­îng b«ng t¨ng 13 lÇn, ®¸p øng kho¶ng 70% nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy c¸c ®Þa ph­¬ng sÏ trång thªm 137.000 ha b«ng trªn nh÷ng vïng ®Êt vµ khÝ hËu thÝch hîp. Dù kiÕn ®Çu t­ cho kh©u nµy vµo kho¶ng 1.505 tû ®ång. Trong sè ®ã h¬n 600 tû ®ång sÏ dµnh cho nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt, khuyÕn n«ng vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, kho¶ng 900 tû ®ång ®Çu t­ cho c«ng nghÖ chÕ biÕn, s¶n xuÊt. §ång Nai lµ tØnh cã diÖn tÝch trång b«ng kh¸ lín, trªn 4.000 ha, khÝ hËu thÝch hîp, do ®ã cÇn tranh thñ ch­¬ng tr×nh nµy ®Ó thóc ®Èy c«ng nghiÖp chÕ biÕn b«ng v¶i trªn ®Þa bµn phôc vô ngµnh dÖt may vµ thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao.

+ Ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm phô liÖu cho ngµnh may nh­ chØ may, nh·n dÖt, goßng trÇn, d©y kÐo, nót...

+ Ho¸ chÊt tÈy nhuém ®Ó thay thÕ hµng nhËp khÈu, thiÕt bÞ phô tïng, dÞch vô söa ch÷a, bao b×...

§èi víi lÜnh vùc giµy dÐp, khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay cña ngµnh giµy dÐp lµ ph¶i phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo nguyªn liÖu nhËp khÈu (nguyªn liÖu nhËp khÈu cña cña ngµnh chiÕm tíi 60%) trong khi tiÒm n¨ng cung cÊp nguyªn liÖu nµy ë trong n­íc ch­a ®­îc ph¸t huy vµ tËn dông triÖt ®Ó. Bªn c¹nh ®ã lµ vÊn ®Ò vÒ nguån nh©n lùc ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Do ®ã, gi¶i ph¸p cho ngµnh hµng nµy ®ã lµ:

- Còng nh­ ngµnh may mÆc, §ång Nai lµ ®Þa ph­¬ng cã ngµnh giµy dÐp ph¸t triÓn, tuy nhiªn ph¸t triÓn chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp §TNN. Lµ ngµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nªn c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cÇn tËp trung ®Çu t­ c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ phï hîp ®Ó më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu.

- Khai th¸c, tËn dông tèi ®a c¸c nguån nguyªn liÖu trong n­íc (vÒ da, cao su...) t¨ng hµm l­îng néi ®Þa hãa cña s¶n phÈm da giµy nh»m t¨ng thªm gi¸ trÞ gia t¨ng trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ tËn h­ëng ­u ®·i thuÕ quan (GSP) khi xuÊt qua thÞ tr­êng Mü ...§èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cÇn nghiªn cøu s¶n phÈm giµy dÐp s¶n xuÊt nguyªn liÖu trong n­íc ®Ó chñ ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o phong c¸ch riªng vÒ s¶n phÈm cña m×nh.

- CÇn cã kÕ ho¹ch chuÈn bÞ nguån nh©n lùc cho sù ph¸t triÓn ngµnh giµy dÐp, ®Ó n©ng cao tay nghÒ vÒ thiÕt kÕ mÉu m·, sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i... n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. HiÖn nay trªn ®Þa bµn kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam ch­a cã c¬ së ®µo t¹o nghÒ vÒ lÜnh vùc nµy, trong khi ®ã Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam lµ n¬i tËp trung nhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt giµy dÐp so víi c¶ n­íc.

IV.3.5. Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn - ®iÖn tö

Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn, ®iÖn tö lµ ngµnh kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa, nã thÓ hiÖn ngµnh hµng cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao mang tÝnh ®ét ph¸. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh ®iÖn, ®iÖn tö mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi to lín, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Lµ ngµnh c«ng nghiÖp cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nhÊt cña tØnh (trªn 30%), tËp trung nhiÒu doanh nghiÖp cã quy m« lín vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt nhÊt lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin, ngµnh hµng ngµy cµng ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng cÇn tËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn. Víi lîi thÕ lµ n­íc ®i sau, cã thÓ ®i t¾t ®ãn ®Çu, tiÕp thu nhanh c«ng nghÖ míi ®Ó ph¸t triÓn. Do vËy, ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ngµnh cÇn:

- Lµ ngµnh ®ßi hái ph¶i cã vèn vµ cã tr×nh ®é kü thuËt cao, do vËy cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu, qua ®ã ta cã thÓ häc hái kinh nghiÖm, c«ng nghÖ míi vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ.

- Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn, ®iÖn tö, nhÊt lµ lÜnh vùc ®iÖn tö hiÖn nay tuy ph¸t triÓn nhanh vµ xuÊt khÈu lín nh­ng chñ yÕu lµ l¾p r¸p linh kiÖn nhËp khÈu ®Ó xuÊt khÈu hoÆc tiªu thô trong n­íc, trong ®ã xuÊt khÈu lµ chÝnh. HÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chñ yÕu lµ gi¸ nh©n c«ng, do ®ã cÇn tranh thñ tèi ®a viÖc thu hót ®Çu t­ lÜnh vùc l¾p r¸p ®iÖn tö hoÆc cã thÓ thùc hiÖn chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt víi c¸c n­íc trong khu vùc trªn c¬ së hîp t¸c ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, nhÊt lµ vËn dông ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghiÖp (IACO).

- Chó träng ®µo t¹o ®éi ngò kü s­, c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é trong lÜnh vùc nµy. Ngay tõ b©y giê ph¶i chuÈn bÞ lùc l­îng lao ®éng trÝ thøc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy, do ®ã ®Þnh h­íng chiÕn l­îc cho c«ng t¸c ®µo t¹o trong nh÷ng n¨m tíi lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng vµ cÊp b¸ch cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn, ®iÖn tö

- Bªn c¹nh nh÷ng ngµnh hµng chÝnh hiÖn nay, cÇn ®Þnh h­íng tíi nh÷ng ngµnh hµng míi nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao vµ phï hîp víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ b­íc sang thÕ kû XXI, nÒn kinh tÕ tri thøc mµ träng t©m lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin. Ngµnh c«ng nghiÖp c«ng nghÖ th«ng tin lµ ngµnh mµ hiÖn nay thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Víi tÇm quan träng cña nã trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, kh«ng thÓ kh«ng ®Þnh h­íng cho ngµnh c«ng nghiÖp nµy cho nh÷ng n¨m tíi. Ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin lµ mét ngµnh nghÒ cßn míi ®èi víi n­íc ta, nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· lËp Trung t©m s¶n xuÊt phÇn mÒm vµ x©y dùng khu CN ph¸t triÓn phÇn mÒm. §èi víi §ång Nai, tuy x¸c ®Þnh tÇm quan träng cña ngµnh nh­ng xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ hiÖn nay cña c¶ n­íc nãi chung vµ §ång Nai nãi riªng vÒ lÜnh vùc nµy, cÇn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn víi tõng b­íc ®i thÝch hîp ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn nhanh vµo nh÷ng n¨m sau 2005.

- Víi møc b¶o hé nh­ hiÖn nay, nhiÒu s¶n phÈm ®iÖn, ®iÖn tö ®ang ph¶i c¹nh tranh khã kh¨n víi hµng nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ hµng ®iÖn tö tiªu dïng nh­ ti vi, m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é, ®Çu CD, VCD... vµ ®iÒu ®¸ng nãi h¬n c¶ lµ kh«ng thÓ c¹nh tranh víi hµng hãa nhËp lËu, hµng gi¶. Do ®ã, ®Ó c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh lµnh m¹nh cÇn cã sù phèi hîp c¸c ban ngµnh chøc n¨ng cña Nhµ n­íc tÝch cùc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng chèng hµng gi¶, nhËp lËu... xö lý nghiªm minh c¸c vô viÖc vi ph¹m, ®em l¹i lßng tin cho ng­êi tiªu dïng.

Hãa chÊt lµ ngµnh c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn vµ nhu cÇu vÒ s¶n phÈm cña ngµnh lu«n t¨ng cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, s¶n phÈm cña ngµnh ®a d¹ng vµ phong phó. TiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn hãa chÊt cña tØnh lín do n»m gi÷a vïng tµi nguyªn, kho¸ng s¶n phong phó, cao su vµ nguån nguyªn liÖu thùc vËt phong phó cña c¸c tØnh miÒn §«ng vµ T©y Nam Bé. Lµ ngµnh tËp trung nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc, tiªu thô chñ yÕu néi ®Þa, tiÒm n¨ng thÞ tr­êng trong n­íc kh¸ lín, s¶n phÈm ®­îc qu¶n lý theo chuyªn ngµnh vµ hiÖn t¹i ®Òu cã møc thuÕ suÊt thÊp ®Ó nhËp khÈu do trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt ch­a ®¸p øng nhu cÇu. Do ®ã gi¶i ph¸p cho ngµnh thêi gian tíi cÇn:

- §Çu t­ chiÒu s©u vµ kÕt hîp ®Çu t­ míi theo h­íng øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ph¸t triÓn s¶n xuÊt. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi nh×n chung cã c«ng nghÖ kh¸ hiÖn ®¹i, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®¶m b¶o chÊt l­îng cao vµ ®¸p øng yªu cÇu xuÊt khÈu còng nh­ thay thÕ nhËp khÈu. §èi víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc nh×n chung s¶n xuÊt chÊt l­îng ®· cã n©ng cao, tuy nhiªn t×nh tr¹ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ nh×n chung ®· l¹i hËu, s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh cao, do ®ã cÇn tËp trung n©ng cao chÊt l­îng h¹ gi¸ thµnh ®Ó c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu.

- Gi÷ v÷ng thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, tiÕp tôc ph¸t triÓn thÞ tr­êng míi, chó träng c«ng t¸c tiÕp thÞ, ph­¬ng thøc b¸n hµng nhÊt lµ nh÷ng s¶n phÈm phôc vô n«ng nghiÖp nh­ ph©n bãn, thuèc b¶o vÖ thùc vËt...HiÖn nay nhiÒu s¶n phÈm ho¸ chÊt quan träng nh­ ph©n bãn, thuèc b¶o vÖ thùc vËt, bét giÆt, ho¸ mü phÈm, s¶n phÈm cao su tiªu dïng... ®ang cã thÞ tr­êng vµ chiÕm gi÷ thÞ phÇn trong n­íc kh¸ lín, do ®ã gi÷ ®­îc thÞ phÇn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc vµ h­íng tíi xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p hÕt søc quan träng khi hµng rµo b¶o hé cña nhµ n­íc dÇn ®­îc xo¸ bá.

- Ngµnh c«ng nghiÖp hãa chÊt lµ ngµnh ®ßi hái chÊt l­îng vµ tiªu chuÈn kü thuËt nghiªm ngÆt, cÇn nhiÒu ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt chuyªn ngµnh. Do ®ã, ®Ó t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh, héi nhËp quèc tÕ, mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cho ngµnh c«ng nghiÖp ho¸ chÊt ®ã lµ c«ng t¸c khoa häc kü thuËt, ®µo t¹o c¸n bé khoa häc kü thuËt, qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, tiªu chuÈn hãa ®Þnh møc tiªu hoa vËt t­, c«ng nghÖ tiªn tiÕn... lµ gi¶i ph¸p cho c¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi.

IV.3.7. Ngµnh c«ng nghiÖp giÊy

Ngµnh c«ng nghiÖp giÊy §ång Nai tuy rÊt Ýt doanh nghiÖp, nh­ng tËp trung chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, s¶n xuÊt vµ cung øng mét khèi l­îng giÊy chiÕm thÞ phÇn lín trªn 30% trong c¶ n­íc, nhÊt lµ giÊy in b¸o, giÊy in. Lµ mét trong nh÷ng ngµnh gÆp khã kh¨n lín trong trong tiÕn tr×nh héi nhËp, do ®ã gi¶i ph¸p cho ngµnh cÇn tËp trung:

- S¶n phÈm cña ngµnh giÊy nh÷ng n¨m tíi chñ yÕu ®¸p øng ®ñ nhu cÇu trong n­íc, do ®ã tr­íc m¾t cÇn tiÕp tôc duy tr× n¨ng lùc s¶n xuÊt ë møc ®é cao ®Ó ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc.

- TËp trung ®Çu t­ døt ®iÓm c¸c dù ¸n ®· ®­îc phª duyÖt ®Ó huy ®éng kÞp thêi n¨ng lùc s¶n xuÊt. HiÖn nay trªn c¶ n­íc t×nh h×nh bét giÊy mÊt c©n ®èi nghiªm träng, do ®ã cÇn ph¸t huy tèi ®a d©y chuyÒn ®Çu t­ s¶n xuÊt bét giÊy ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu, t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. XÐt trªn gi¸c ®é c¶ n­íc cÇn nhanh chãng c©n ®èi l­îng bét giÊy vµ viÖc ®Çu t­ s¶n vïng nguyªn liÖu s¶n xuÊt bét giÊy.

- VÒ c«ng nghÖ, cÇn ®Çu t­ n©ng cÊp chÊt l­îng c¸c mÆt hµng ®ang gi÷ thÞ phÇn hiÖn nay nh­ giÊy in b¸o, giÊy in ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu.

- Nghiªn cøu sö dông ®a d¹ng nguyªn liÖu, chó ý c©y th©n th¶o, phÕ liÖu n«ng nghiÖp, giÊy th¶i c¸c lo¹i. ¦u tiªn gi¶i ph¸p c«ng nghÖ s¹ch, gi¶i quyÕt tån t¹i vÒ « nhiÔm, gi¶m thiÓu chÊt th¶i m«i tr­êng.

- §Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&D) ®èi víi c¸c lÜnh vùc tËn dông nguån nguyªn liÖu s½n cã, x¸c ®Þnh c¸c thªm c¸c loµi, gièng c©y cã n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng bét giÊy cao... ®Ó s¶n xuÊt giÊy ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.

- Ngµnh s¶n xuÊt giÊy lµ ngµnh ®ßi hái ®Çu t­ lín, thu håi chËm, kh«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do ®ã kiÕn nghÞ cÇn cã biÖn ph¸p hç trî vèn cho doanh nghiÖp nhµ n­íc cã nhu cÇu ®Çu t­ lín nh­ giÊy T©n Mai (dù kiÕn ®Çu t­ 2001-2005 lµ 1.189 tû ®ång) víi møc hç trî 15-20% vèn ®Çu t­ cña dù ¸n, tõ nguån ®Çu t­ chiÒu s©u, v× ®©y còng lµ mét trong biÖn ph¸p hç trî nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp cña tØnh. Ngoµi ra ®Ó gióp doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, kiÕn nghÞ cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc sö dông c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch ®Ó tr¶ nî vay, gi¶m chi phÝ l·i vay vµ rót ng¾n thêi gian ®Çu t­.

- Hiªn nay trªn ®Þa bµn cã 2 doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao b× carton víi c«ng suÊt 2 nhµ m¸y trªn 40.000 tÊn/n¨m (Bao b× Biªn Hßa vµ Ojitex) vµ mét sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, thÞ tr­êng tiªu thô chñ yÕu khu vùc vïng kinh tÕ träng ®iÓm. Tuy cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh­ng hiÖn nay s¶n phÈm nµy cã xu thÕ b¶o hoµ trong Vïng, c«ng ty Ojitex s¶n xuÊt míi ®¹t 30% c«ng suÊt. Do ®ã, kiÕn nghÞ cÇn khuyÕn c¸o vµ h¹n chÕ ®Çu t­ míi s¶n phÈm nµy.

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ trªn, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c ngµnh n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ngoµi nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ cña mét sè s¶n phÈm, kiÕn nghÞ víi Trung ­¬ng mét sè vÊn ®Ò sau:

a) ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng vµ xuÊt nhËp khÈu

Trong nÒn kinh tÕ héi nhËp, vÊn ®Ò thÞ tr­êng ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng vµ ®­îc quan t©m nhiÒu trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia, c¸c doanh nghiÖp. §Ó c¸c doanh nghiÖp, c¸c ngµnh cã nhiÒu c¬ héi më réng thÞ tr­êng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau:

1) Thêi gian qua, víi chñ tr­¬ng kÝch cÇu cña chÝnh phñ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, do ®ã kiÕn nghÞ chÝnh phñ cÇn nghiªn cøu tiÕp nh÷ng gi¶i ph¸p kÝch cÇu ®Çu t­ vµ tiªu dïng hîp lý trong n­íc, ®Æc biÖt ®Ó n©ng cao søc mua cho thÞ tr­êng n«ng th«n, miÒn nói, vïng s©u vïng xa.

2) §èi víi thÞ tr­êng cò nh­ LB Nga, §«ng ¢u vµ mét sè thÞ tr­êng míi nh­ Ir¾c, Trung cËn §«ng, Ch©u Phi... ChÝnh phñ cÇn th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong c¬ chÕ thanh to¸n, b¶o hiÓm rñi ro, còng nh­ t¹o ®Çu mèi hµng cho c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc trªn thÞ tr­êng quèc tÕ.

3) T¨ng c­êng qu¶n lý nhËp khÈu b»ng chÝnh s¸ch thuÕ, chèng gian lËn th­¬ng m¹i, nhÊt lµ trong nhËp khÈu ®éng c¬ næ, linh kiÖn, phô tïng l¾p r¸p xe m¸y... TiÕp tôc c¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, t¹o hµnh lang th«ng tho¸ng h¬n ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Thùc hiÖn gi¶m dÇn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh rµng buéc nh­ cÊm, ngõng, h¹n chÕ... ®èi víi mét sè mÆt hµng nhËp khÈu vµ lo¹i bá c¸c kho¶n phô thu xuÊt khÈu.

4) §Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®Ò nghÞ chÝnh phñ cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ s¶n xuÊt mÆt hµng míi phôc vô xuÊt khÈu nh­: ®­îc cÊp l¹i toµn bé thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp trong thêi h¹n 3-5 n¨m, kÓ tõ khi ®i vµo s¶n xuÊt mÆt hµng míi ®ã.

b) ChÝnh s¸ch thuÕ vµ phi thuÕ quan.

ChÝnh s¸ch thuÕ nãi chung vµ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, vµ t¸c ®éng m¹nh ®Õn nguån ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n­íc, th­êng ®­îc sö dông ®Ó b¶o hé hay khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, ®ång thêi t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Do vËy, ®Ó thùc hiÖn AFTA cÇn ph¶i c¶i tiÕn, ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch thuÕ vµ nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan phï hîp sao cho vÉn thùc hiÖn ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña CEPT/AFTA mµ vÉn duy tr× ®­îc nguån thu vµ t¹m thêi b¶o hé mét c¸ch hîp lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn. §Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, mét sè kiÕn vÒ thuÕ vµ phi thuÕ nh­ sau:

1) T¨ng c­êng chÊt l­îng kiÓm tra, thanh tra thuÕ vµ t¹o m«i tr­êng ®¬n gi¶n, râ rµng ®Ó khuyÕn khÝch tÝnh tu©n thñ ph¸p luËt cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, t¹o sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ®èi t­îng chÞu thuÕ.

2) HiÖn nay chóng ta chñ yÕu ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ ®Ó b¶o hé thÞ tr­êng néi ®Þa, c¸c biÖn ph¸p ®ã rÊt gi¶n ®¬n nh­ sö dông h¹n ng¹ch, giÊy phÐp, phô thu, quy ®Þnh ®Çu mèi xuÊt nhËp khÈu... trong khi c¸c n­íc kh¸c th­êng sö dông c¸c biÖn ph¸p phi kü thuËt tinh vi h¬n nh­ sö dông c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn vÖ sinh, bao b×, møc ®é g©y « nhiÔm m«i tr­êng cho phÐp... Do vËy, trong thêi gian tíi, bªn c¹nh viÖc lo¹i bá dÇn c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan c¶n trë ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, kh«ng thÝch hîp theo chuÈn mùc quèc tÕ trong tiÕn tr×nh héi nhËp, chóng ta cÇn nghiªn cøu sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan mang tÝnh kü thuËt mµ c¸c n­íc ®ang ¸p dông. §iÒu nµy sÏ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, trong thêi kú ®Çu b­íc vµo héi nhËp.

3) Tham gia AFTA víi nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc ®· ph©n tÝch, nÕu chóng ta kh«ng chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt th× mét sè s¶n phÈm, ngµnh hµng, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp sÏ khã tån t¹i, do ®ã chóng ta còng cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu ®Ó ¸p dông thªm c¸c biÖn ph¸p mµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vÉn cho phÐp sö dông ®Ó phßng ngõa nh÷ng thay ®æi kh«ng cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. C¸c biÖn ph¸p sö dông kiÓm so¸t hµng nhËp khÈu trong t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng c©n b»ng mµ c¸c n­íc th­êng sö dông nh­ ban hµnh luËt thuÕ chèng ph¸ gi¸ vµ thuÕ chèng trî cÊp xuÊt khÈu.

N­íc ta còng ®ang trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o ba lo¹i thuÕ míi lµ thuÕ chèng ph¸ gi¸, chèng trî gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng. Tuy nhiªn, do tÝnh phøc t¹p cña c¸c biÖn ph¸p nµy, nªn cÇn nghiªn cøu cÈn thËn tr­íc khi ®­a vµo sö dông. Thay thÕ c¸c biÖn ph¸p ng­ng xuÊt khÈu t¹m thêi b»ng c¸c c¬ chÕ kh¸c, vÝ dô sö dông c¸c biÖn ph¸p an toµn khÈn cÊp mµ quy chÕ cña CEPT/AFTA ®· cho phÐp, trong tr­êng hîp c¸n c©n thanh to¸n hay viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i hµng nµo ®ã gÆp khã kh¨n do hµng nhËp vµo theo quy ®Þnh cña CEPT/AFTA.

4) §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, kiÕn nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ cho mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh­ sau:

a) C¸c s¶n phÈm sø vÖ sinh, gèm mü nghÖ n»m trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ dù kiÕn b¶o hé ®Õn phót chãt vµo n¨m 2003. §©y còng lµ mét trong nh÷ng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cã thêi gian chñ ®éng tham gia AFTA. Tuy nhiªn, riªng s¶n phÈm gèm mü nghÖ cña chóng ta hiÖn nay cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, thÞ tr­êng trong n­íc cßn chiÕm tû träng nhá, ch­a cã chuyÓn biÕn lín. Do ®ã kiÕn nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ cã thÓ ®­a vµo thùc hiÖn ngay tõ n¨m 2002, sím h¬n 1 n¨m so víi dù kiÕn.

b) LÞch tr×nh dù kiÕn ®­a vµo c¾t gi¶m thuÕ s¶n phÈm tñ l¹nh lµ n¨m 2002, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng kh¶ n¨ng néi ®Þa hãa, kiÕn nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ ®èi s¶n phÈm tñ l¹nh ®­îc ®­a vµo c¾t gi¶m chËm nhÊt (2003). §èi víi s¶n phÈm m¸y næ, hiÖn ®ang c¹nh tranh tèt, do ®ã cã thÓ gi¶m thuÕ xuèng ngay 5% tõ n¨m 2002, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Riªng víi xe 7 chç ngåi, n¨m 2001 thuÕ suÊt gi¶m tõ 100% xuèng cßn 20% sÏ rÊt khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p trong viÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng víi nhau, trong khi ®ã nhu cÇu trong n­íc cßn nhá nªn viÖc n©ng néi ®Þa hãa ®Ó gi¶m gi¸ thµnh lµ hÕt søc khã kh¨n. Do ®ã ®Ó cã thÓ tiÕp tôc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p trong n­íc cã thªm thêi gian, t¨ng néi ®Þa hãa, kiÕn nghÞ chuyÓn lÞch tr×nh gi¶m thuÕ s¶n phÈm nµy vµo n¨m 2003 cïng víi thêi gian cña xe t¶i nhÑ 4 b¸nh.

c) S¶n phÈm n­íc gi¶i kh¸t, hiÖn nay t×nh h×nh s¶n xuÊt n­íc gi¶i kh¸t tõ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nh­ tr¸i c©y, rau qu¶... c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn, do ®ã ®Ó cã thêi gian cho ngµnh nµy ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn, gãp phÇn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, ®Ò nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ s¶n phÈm nµy chËm nhÊt vµo n¨m 2003 thay v× hiÖn nay dù kiÕn n¨m 2002. Riªng s¶n phÈm h¹t ®iÒu nh©n do cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao nªn kiÕn nghÞ møc thuÕ suÊt ®­a vµo c¾t gi¶m tõ 15% xuèng ngay cßn 5% tõ 2002 – 2006 ®Ó tèi ®a dßng thuÕ 0-5% vµo n¨m 2003.

d) C¸c s¶n phÈm giµy dÐp cã mòi da hiÖn nay ®ang ®­îc nhµ n­íc b¶o hé víi lÞch tr×nh chËm nhÊt vµo n¨m 2003. Tuy nhiªn s¶n phÈm giµy dÐp cña chóng ta vµ c¸c n­íc ASEAN chñ yÕu xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng ngoµi ngoµi ASEAN, trong khi ®ã s¶n phÈm giµy dÐp hiÖn t¹i ®ang cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt. Do ®ã ®èi víi mÆt hµng giµy dÐp ®Ò nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn sím h¬n 1 n¨m (vµo n¨m 2002), ®Ó c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trong n­íc tranh thñ ­u ®·i tõ mét sè n­íc ASEAN, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu.

e) §èi víi s¶n phÈm ph©n supe l©n, NPK hiÖn n»m trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ thùc hiÖn b­íc c¾t gi¶m chËm nhÊt vµ n¨m 2003 lµ phï hîp. Tuy nhiªn hiÖn nay ChÝnh phñ ®· xo¸ bá viÖc nhËp khÈu theo c¬ chÕ h¹n ng¹nh vµ ®Çu mèi nhËp khÈu, th× s¶n xuÊt trong n­íc ph¶i c¹nh gay g¾t víi hµng nhËp khÈu tõ ASEAN. Do ®ã ®Ó ®iÒu tiÕt vÊn ®Ò nµy vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph©n bãn, ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh møc thuÕ xuÊt tõ 3% vµ 5% hiÖn nay lªn 5% vµ 10% cho ®Õn 2005, ®Ó c¸c doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm.

f) S¶n phÈm giÊy in b¸o gÆp nhiÒu khã kh¨n khi tham gia AFTA, ®Ó tiÕp tôc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t huy hiÖu qu¶ ®Çu t­, t¨ng tÝch luü trong qu¸ tr×nh ®Çu t­, ®èi víi s¶n phÈm giÊy in b¸o kiÕn nghÞ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ nh­ sau: N¨m 2003: 20%; 2004: 20%; n¨m 2005: 10% vµ 2006: 5%).

5) §Ò nghÞ cho miÔn thuÕ nhËp khÈu c¸c ho¸ chÊt nhuém, c¸c nguyªn liÖu s¶n xuÊt s¶n phÈm trung gian cho giµy dÐp xuÊt khÈu cho hoµn thuÕ, v¶i s¶n xuÊt trong n­íc cho may xuÊt khÈu kh«ng ph¶i chÞu thuÕ.

c) ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, ng©n hµng vµ ®Çu t­

§Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn më réng ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, trong thêi gian qua §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®­a ra nhiÒu chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p nh»m t¹o m«i tr­êng ph¸p lý vÒ qu¶n lý tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng theo h­íng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, viÖc c¶i thiÖn vµ lµnh m¹nh nÒn tµi chÝnh, ®ång thêi n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc cÇn gi¶i quyÕt. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhu cÇu trªn chóng t«i thÊy, trong thêi gian tíi cÇn chó ý gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau:

1) ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch hç trî l·i suÊt vay vèn, gióp n«ng d©n ®Çu t­ thiÕt bÞ m¸y mãc canh t¸c vµ chÕ biÕn, mua vËt t­ n«ng nghiÖp vµ mua hµng c«ng nghiÖp. §©y còng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p kÝch cÇu tiªu dïng vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt tõ 3 phÝa: Ng©n hµng cho vay ®­îc tiÒn, c¸c doanh nghiÖp tiªu thô ®­îc s¶n phÈm vµ n«ng d©n ph¸t triÓn ®­îc s¶n xuÊt.

2) H¹t ®iÒu còng lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm ph¸t triÓn kh¸ phæ biÕn ë phÝa Nam, s¶n phÈm chñ yÕu phôc vô cho xuÊt khÈu, chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín bëi thÞ tr­êng thÕ giíi. Do ®ã ®Ò nghÞ chÝnh phñ cã chÝnh s¸ch trî gi¸ xuÊt khÈu nh­ c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n kh¸c (vÝ dô nh­ cµ phª).

3) §Ò nghÞ cã chÝnh s¸ch ­u ®·i miÔn chÞu thuÕ VAT hoÆc gi¶m thuÕ VAT xuèng 5% cho ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp mua s¾m thiÕt bÞ chÕ t¹o trong n­íc. Xem xÐt gi¶m thuÕ VAT tõ 10% xuèng cßn 5% ®èi víi c¸c mÆt hµng tr­íc ®©y chÞu thuÕ doanh thu tèi ®a 4% nh­ qu¹t ®iÖn. Bªn c¹nh ®ã, ®èi víi ngµnh c¬ khÝ vÊn ®Ò nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&D) lµ hÕt søc quan träng. §Ó cã nguån kinh phÝ cho nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ s¶n xuÊt kh«ng bÞ thua lç, ®­îc trÝch 2-5% doanh sè cho ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai, chi phÝ nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh.

4) §èi víi mét sè ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng nh­ dÖt may, giµy dÐp, nÕu ph¶i ®ãng c«ng ®oµn phÝ 2% møc l­¬ng thùc tr¶ cho c«ng nh©n th× sÏ g©y ¸p lùc vÒ tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp. Do vËy kiÕn nghÞ chÝnh phñ cho phÐp ®ãng c«ng ®oµn phÝ chØ b»ng 2% møc l­¬ng c¬ b¶n cña ng­êi lao ®éng. §Ó t¹o nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt cÇn ®­a c©y b«ng vµo ch­¬ng tr×nh quèc gia ®Ó quy ho¹ch vïng trång vµ ®Çu t­ tho¶ ®¸ng.

5) Bªn c¹nh ®ã, s¶n xuÊt may lµ ngµnh mòi nhän xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Tuy nhiªn, ngµnh may xuÊt khÈu dùa trªn nguyªn liÖu, vËt t­ nhËp khÈu lµ chñ yÕu. Tû lÖ néi ®Þa hãa chØ kho¶ng 25-30%, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may sÏ gi¶m nÕu trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc v¶i vµ phô liÖu ®Ó cung cÊp kÞp thêi, víi gi¸ c¶ hîp lý. Do vËy, ChÝnh phñ cÇn cã c¬ chÕ ®Þnh h­íng, quy ho¹ch vµ hç trî phï hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong n­íc nh»m t¨ng tû lÖ néi ®Þa hãa trong hµng may xuÊt khÈu lªn Ýt nhÊt 50% n¨m 2005 vµ 70% n¨m 2010.

6) Ngoµi ra hÖ thèng c¸c ViÖn nghiªn cøu vµ c¸c tr­êng ®µo t¹o chuyªn ngµnh dÖt may, giµy dÐp cÇn ®­îc ®Çu t­ ®Ó cã thÓ hç trî doanh nghiÖp viÖc x©y dùng chiÕn l­îc s¶n phÈm, chuyÓn giao hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ, cung cÊp ®éi ngò c¸n bé qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lý kü thuËt ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc. §èi víi lÜnh vùc giµy dÐp, Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o cho phÐp më c¸c kho¸ häc ®µo t¹o kü s­ da- giµy ë c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, cung cÊp cho ngµnh trong t­¬ng lai.

7) Tû lÖ biÕn ®éng vÒ lao ®éng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may th­êng cao h¬n c¸c ngµnh kh¸c dÉn ®Õn Doanh nghiÖp th­êng ®èi phã víi viÖc trî cÊp th«i viÖc vµ ®µo t¹o c«ng nh©n míi, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc nghiªn cøu cã chÝnh s¸ch hç trî trong vÊn ®Ò nµy. VÝ dô: Nhµ n­íc sÏ tr¶ trî cÊp th«i viÖc 1,5 th¸ng l­¬ng/n¨m thay v× Doanh nghiÖp ph¶i tr¶ 0,5 th¸ng l­¬ng/n¨m cho c¸c Doanh nghiÖp DÖt May nh»m gi¶m chi phÝ cho Doanh nghiÖp.

8) HiÖn nay viÖc ¸p dông thuÕ nhËp khÈu cho nguyªn liÖu gia c«ng (t¹m nhËp, t¸i xuÊt) cßn qu¸ cøng nh¾c, vÝ dô s¶n phÈm gia c«ng v× lý do nµo ®ã (kh«ng hoµn toµn do chÊt l­îng) kh«ng xuÊt ®­îc, nh­ng còng kh«ng thÓ tiªu thô hay hiÕn tÆng ®ång bµo b·o lôt ®­îc v× nép thuÕ cao h¬n gi¸ b¸n, buéc doanh nghiÖp ph¶i hñy rÊt l·ng phÝ tµi s¶n Nhµ n­íc. Do ®ã kiÕn nghÞ cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc sö dông c¸c s¶n phÈm nµy vµo môc ®Ých tõ thiÖn, kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ nhËp khÈu.

9) Ngµnh dÖt may, giµy dÐp lµ ngµnh hµng xuÊt khÈu nªn ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cho phÐp c¸c Doanh nghiÖp DÖt May ®­îc vay víi l·i suÊt ­u ®·i thÊp nhÊt ®Ó ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ.

10) Xö lý kÞp thêi, døt kho¸t c¸c kho¶n lç, kho¶n nî mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp, ®Ó gióp doanh nghiÖp ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc ¸p dông tû lÖ chi phÝ khuyÕn m·i, qu¶ng c¸o phï hîp víi ngµnh hµng vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh ®Ó tiÕp thÞ, më réng thÞ tr­êng.

11) Ngµnh s¶n xuÊt giÊy (giÊy in b¸o, photo, in, viÕt) lµ mét trong nh÷ng ngµnh gÆp nhiÒu khã kh¨n khi héi nhËp, trong khi ®ã nhu cÇu trong n­íc ngµy cµng t¨ng. ViÖc ®Çu t­ cÇn nhiÒu vèn, thu håi chËm vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. Do ®ã ®Ó hç trî cho ngµnh giÊy héi nhËp, kiÕn nghÞ cho ngµnh giÊy ®­îc vay vèn ­u ®·i l·i suÊt thÊp (nh­ ngµnh c¬ khÝ).

12) §Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ngµnh giÊy, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cho h­ëng l·i suÊt ­u ®·i trång nguyªn liÖu giÊy b»ng 50% l·i suÊt hiÖn hµnh, do hiÖn nay ®Êt trång nguyªn liÖu giÊy manh món, kh«ng tËp trung, ®Êt hoang hãa, b¹c mµu vµ chñ yÕu vïng s©u, vïng xa.

13) Cã chÝnh s¸ch ­u tiªn trong viÖc ph©n bæ nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Ó tËp trung ®Çu t­ vµo mét sè nhãm ngµnh quan träng thuéc lÜnh vùc c¬ khÝ cã t¸c dông ®Çu tµu, thóc ®Èy c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn. §èi víi c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ lín, siªu tr­êng, siªu träng... trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ sö dông tÝn dông trong n­íc mµ hiÖn nay s¶n xuÊt trong n­íc hoµn toµn cã thÓ ®¸p øng ®­îc vÒ chÊt l­îng, ®Ò nghÞ kh«ng ®Êu thÇu quèc tÕ mµ thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc ®Êu thÇu trong n­íc ®Ó t¹o ®Çu ra cho ngµnh c¬ khÝ.

14) Trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ nhiÒu doanh nghiÖp nhËn thÊy ®Çu t­ m¸y second-hand cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tuy cò nh­ng chÊt l­îng cßn tèt ë tr×nh ®é kh¸ so víi trong n­íc vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®¶m b¶o thu håi vèn. Tuy nhiªn mua m¸y cò l¹i v­íng m¾c trong viÖc thùc hiÖn ®óng theo qui chÕ ®Êu thÇu, do vËy kiÕn nghÞ chÝnh phñ xem xÐt ®iÒu chØnh qui chÕ ®Êu thÇu trong c¸c tr­êng hîp nµy cho phï hîp.

15) KiÕn nghÞ Bé Tµi chÝnh- Bé Lao ®éng nghiªn cøu më réng møc l­¬ng tèi ®a cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc tr¶ cho c¸c chuyªn gia ®Çu ®µn, kü s­ cã tr×nh ®é cao (kÓ c¶ c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi) ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNNN thu hót ®­îc nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é cao.

16) §Ó t¹o nguån vèn cho c¸c doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn cæ phÇn hãa mµ Nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m cæ phÇn chi phèi, ®Ò nghÞ kh«ng khèng chÕ møc mua cæ phÇn kÓ c¶ víi ®èi t­îng n­íc ngoµi. §iÒu nµy lµ hoµn toµn phï hîp v× c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®· ®­îc quyÒn ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam.

17) Cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh cô thÓ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghiÖp AICO gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn thuéc HiÖp Héi ASEAN.

18) CÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a thÞ tr­êng vèn ®Ó cho dßng vèn trong x· héi ho¹t ®éng vµ chu chuyÓn th«ng suèt, gãp phÇn ®¸p øng cho nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng. HiÖn nay khèi l­îng tiÒn tÖ kh¸ lín n»m ®ãng b¨ng trong ng©n hµng, kh«ng sinh lêi trong khi ng©n hµng vÉn ph¶i tr¶ l·i suÊt huy ®éng vèn vµ ë ngoµi c¸c doanh nghiÖp vÉn ®ang rÊt cÇn vèn ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt. §iÒu nµy cÇn xem xÐt ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong viÖc lµm trung gian gi÷a ng­êi göi vµ c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy, tr­íc m¾t cÇn söa ®æi c¸c quy ®Þnh cho vay vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, cô thÓ lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n kh¶ thi trung vµ dµi h¹n ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc vay chØ khi mµ doanh nghiÖp cã ®ñ 30% vèn ®èi øng, tû lÖ nµy cã thÓ gi¶m xuèng cßn 10 – 20%.

19) CÇn t¹o mét c¬ chÕ th«ng tho¸ng ®Ó ng©n hµng m¹nh d¹n cho vay ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. HiÖn nay viÖc cho vay dùa trªn c¬ së thÕ chÊp ®· ®­îc c¶i tiÕn theo h­íng thuËn lîi h¬n, tuy nhiªn c¸c ng©n hµng vÉn ch­a m¹nh d¹n cho vay.

KÕt luËn

Víi khu«n khæ thêi gian vµ môc tiªu nghiªn cøu, ®Ò tµi ®· kh¸i qu¸t vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam nãi chung, thÓ hiÖn râ tÝnh tÊt yÕu cña cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c thÓ chÕ kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi mµ ViÖt Nam chóng ta ®· tham gia... Qua ®ã ®i vµo ph©n tÝch chi tiÕt tiÕn tr×nh tham gia AFTA, nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi trong viÖc tham gia AFTA cña ViÖt Nam.

Tõ nh÷ng c¬ së kh¸i qu¸t chung ®ã, ®Ó g¾n víi ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai, ®Ò tµi còng ®· ®i s©u ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn chung cña ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai cïng víi tiÕn tr×nh gia nhËp AFTA, trong ®ã ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña viÖc tham gia AFTA ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp thêi gian qua, x¸c ®Þnh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu, s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu trªn ®Þa bµn tham gia AFTA, ph©n tÝch thùc tr¹ng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu trªn nhiÒu khÝa c¹nh nh­ t¨ng tr­ëng, thÞ tr­êng, sè l­îng c¬ së, lao ®éng, c«ng nghÖ, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh... §©y lµ nh÷ng c¬ së quan träng trong viÖc ph©n tÝch lé tr×nh tham gia AFTA ®èi víi c¸c ngµnh vµ ®èi víi tõng s¶n phÈm.

Tõ ph©n tÝch thùc tr¹ng tõng ngµnh, ®Ò ¸n ®· x¸c ®Þnh lé tr×nh tham gia AFTA cho tõng ngµnh, tõng s¶n phÈm chñ yÕu. Lé tr×nh ®­îc thÓ hiÖn qua lÞch tr×nh gi¶m thuÕ. Trªn c¬ së ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu vµ víi lÞch tr×nh gi¶m thuÕ ®­îc ChÝnh phñ th«ng qua vÒ mÆt nguyªn t¾c cho giai ®o¹n 2001-2006, ®Ò ¸n ®· ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña viÖc tham gia AFTA ®èi víi tõng s¶n phÈm khi thùc hiÖn lé tr×nh CEPT/AFTA, tõ ®ã ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tham gia AFTA cho c¸c s¶n phÈm vµ kiÕn nghÞ ®iÒu chØnh lÞch tr×nh gi¶m thuÕ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm mµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch, thÊy lÞch tr×nh gi¶m thuÕ dù kiÕn cña Bé Tµi chÝnh ®­a ra ch­a phï hîp.

Nh÷ng biÖn ph¸p tham gia AFTA ®­îc ®­a ra trong lé tr×nh AFTA lµ nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn tham gia AFTA. Tuy nhiªn, ®Ó c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp tham gia AFTA mét c¸ch chñ ®éng vµ cã hiÖu qu¶, kh«ng thÓ thiÕu nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé c¶ gi¸c ®é vi m« cña doanh nghiÖp, cña c¸c ngµnh vµ gi¸c ®é vÜ m« trªn gi¸c ®é nÒn kinh tÕ, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh, c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh héi nhËp. XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò ®ã, ®Ò tµi ®· ®­a ra nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh, c¸c s¶n phÈm, ®Ó trªn c¬ së ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p chung vµ riªng cho tõng ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu cña §ång Nai.

Tæng hîp nh÷ng vÊn ®Ò ph©n tÝch trªn, ®Ò tµi còng ®· ®­a ra nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, nh»m th¸o gì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ.

Tãm l¹i, ®Ò tµi ®· hoµn thµnh theo ®óng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. VÊn ®Ò tham gia AFTA cña ViÖt Nam nãi chung vµ §ång Nai nãi riªng nh­ chóng t«i ®· nªu, míi chØ lµ nh÷ng b­íc ch©n ban ®Çu cña chóng ta trªn b­íc ®­êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, gia nhËp WTO, mÆc dï gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ thö th¸ch nh­ng nh÷ng thö th¸ch khèc liÖt cßn n»m ë phÝa tr­íc. Do ®ã, nh÷ng b­íc ®i nµy lµ nh÷ng b­íc ®i hÕt søc quan träng, lµ tiÒn ®Ò ®Ó chóng ta tiÕp tôc b­íc nh÷ng b­íc v÷ng ch¾c tiÕp theo trªn con ®­êng héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn, ®Ó tiÕp tôc chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn chñ ®éng trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cÇn ph¶i tiÕp tôc më réng h­íng nghiªn cøu cho toµn nÒn kinh tÕ cña tØnh chø kh«ng chØ dõng l¹i ngµnh c«ng nghiÖp, ph©n tÝch xu h­íng chuyÓn dÞch ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã cÇn nghiªn cøu kü h¬n vÒ c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ nh­ APEC, WTO, héi nghÞ ASEM, HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü vµ mét sè quan hÖ song ph­¬ng kh¸c...Cã nh­ vËy míi gióp tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mét c¸ch tÝch cùc vµ chñ ®éng.

Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét vÊn ®Ò to lín, víi khu«n khæ quü thêi gian cã h¹n, ®Ò tµi chØ cho phÐp nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®Æt ra trong môc tiªu nghiªn cøu trong khu«n khæ AFTA vµ cã më réng thªm mét vµi vÊn ®Ò cã liªn quan vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Hy väng trong thêi gian tíi, chóng t«i tiÕp tôc ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng thªm vÊn ®Ò nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ.