Tæng quan vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ

a) S¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh

- Hµng méc

- §òa tre

C¸c s¶n phÈm nµy ®­îc ®¸nh lµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh do ®· cã xuÊt khÈu ®i nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, thÞ tr­êng xuÊt khÈu ngµy cµng më réng. HiÖn nay trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai cã trªn 80 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc chÕ biÕn l©m s¶n, ngoµi ra cßn cã kho¶ng 300 hé s¶n xuÊt kinh doanh c¸c thÓ. S¶n phÈm chñ yÕu xuÊt qua c¸c thÞ tr­êng Ch©u ¸ nh­ Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng, NhËt, Singapore, Malaysia... vµ c¸c n­íc Ch©u ¢u nh­ Ph¸p, §an M¹ch, Hµ Lan... víi 80% s¶n phÈm s¶n xuÊt phôc vô xuÊt khÈu. ChÕ biÕn l©m s¶n lµ mét trong nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng cña §ång Nai, thÞ tr­êng xuÊt khÈu t­¬ng ®èi æn ®Þnh, nguån lao ®éng cã kü thuËt vµ gi¸ nh©n c«ng rÏ, s¶n phÈm cã mÉu m· ®Ñp, chÊt l­îng cao, cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc.

b) S¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn

- V¸n Ðp

V¸n Ðp lµ s¶n phÈm hiÖn ®ang ph¶i c¹nh tranh gay g¾t ngay thÞ tr­êng trong n­íc gi÷a c¸c thµnh phÇn doanh nghiÖp vµ víi hµng nhËp khÈu. So víi c¸c n­íc ASEAN, hä cã nhiÒu thuËn lîi h¬n chóng ta vÒ nguyªn liÖu (gç, keo) vµ c«ng nghÖ, gi¸ thµnh gç trßn s¶n xuÊt trong n­íc cao h¬n so nhËp tõ Indonesia vµ Malaysia. Do ®ã gi¸ thµnh s¶n xuÊt trong n­íc th­êng cao h¬n so nhËp khÈu.

T¸c ®éng tham gia AFTA ®èi víi c¸c s¶n phÈm nh­ sau:

ChÕ biÕn l©m s¶n trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai ph¸t triÓn ë c¶ c¸c thµnh phÇn, trong ®ã cã 4 doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ C«ng ty THCB gç T©n Mai (QD§P), XÝ nghiÖp chÕ biÕn gç An B×nh, Long B×nh (QDTW) vµ XÝ nghiÖp chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu §ång Nai (QD§P).

C«ng ty THCB gç T©n Mai ®­îc trang bÞ c¸c MMTB chñ yÕu cña NhËt vµ §µi Loan chÕ t¹o tõ nh÷ng n¨m 60 vµ 70 ë tr×nh ®é c«ng nghÖ trung b×nh. D©y chuyÒn s¶n xuÊt gç d¸n ®­îc trang bÞ kh¸ hoµn chØnh thiÕt bÞ cña NhËt; D©y chuyÒn s¶n xuÊt v¸n d¨m qui m« nhá tËn dông gç vôn s¶n xuÊt s¶n phÈm chÊt l­îng trung b×nh tiªu thô trong n­íc; N¨m 1993 c«ng ty nhËp d©y chuyÒn s¶n xuÊt v¸n Ðp formica, s¶n xuÊt s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao nªn chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc; vµ x­ëng méc tinh chÕ gia c«ng hµng méc xuÊt khÈu. C¸c s¶n phÈm cña c«ng ty so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i trong n­íc ®¹t chÊt l­îng cao vµ so víi c¸c n­íc khu vùc ASEAN ë møc trung b×nh.

XN chÕ biÕn gç xuÊt khÈu Long B×nh trang bÞ MMTB chÕ biÕn gç chñ yÕu cña NhËt, §µi Loan vµ ViÖt Nam ë tr×nh ®é c«ng nghÖ trung b×nh. S¶n phÈm cña xÝ nghiÖp cã thÞ tr­êng xuÊt khÈu æn ®Þnh sang NhËt vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt. So víi s¶n phÈm cïng lo¹i trong n­íc vµo lo¹i kh¸.

XÝ nghiÖp ChÕ biÕn hµng xuÊt khÈu §ång Nai trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ chñ yÕu cña ViÖt Nam, §µi Loan, ®Çu t­ ®Çu thËp niªn 90, phÇn lín MMTB s¶n xuÊt ®òa tre cã tû lÖ sö dông cßn l¹i d­íi 50%. T¹i ph©n x­ëng méc xuÊt khÈu trang bÞ MMTB chñ yÕu cña §µi Loan, NhËt vµ ViÖt Nam ®Çu t­ ®Çu thËp niªn 90, phÇn lín MMTB cã tû lÖ sö dông cßn l¹i tõ 50-70% vµ ë tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt trung b×nh trªn thÕ giíi. S¶n phÈm hµng méc cña c«ng ty ®¹t møc chÊt l­îng trung b×nh t­¬ng t­¬ng chÊt l­îng c¸c n­íc khu vùc vµ xuÊt khÈu sang c¸c n­íc NhËt, Ch©u ¢u,...

XÝ nghiÖp chÕ biÕn gç XK An B×nh trang bÞ MMTB chñ yÕu cña §µi Loan, ViÖt Nam ë tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu, c¸c s¶n phÈm gç cao su s¬ chÕ, s¶n phÈm méc gç cao su vµ gç th«ng hoµn chØnh ®¹t chÊt l­îng trung b×nh so víi trong n­íc vµ trung b×nh yÕu so víi khu vùc ASEAN.

Th¸ch thøc lín nhÊt hiÖn nay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n ®Ó më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã chøng chØ rõng (FSC). Muèn cã FSC ph¶i cã qu¸ tr×nh qu¶n lý tõ nguån gèc gç rõng ®Õn kh©u khai th¸c vµ chÕ biÕn, qu¶n lý rõng bÒn v÷ng. Kh¸ch hµng Ch©u ¢u, B¾c Mü... ®Òu kh«ng muèn mua hµng kh«ng cã FSC, hoÆc chÊp nhËn mua nh­ng víi gi¸ gi¶m 10-15%. Do ®ã, ®Ó s¶n phÈm tiÕp tôc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu (hµng méc, ®òa tre) vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng néi ®Þa (v¸n Ðp), c¸c doanh nghiÖp cÇn:

- Ph¸t huy vai trß cña HiÖp héi chÕ biÕn l©m s¶n tØnh §ång Nai trong viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò vÒ ®Çu t­ trång rõng hoÆc liªn kÕt víi c¸c l©m tr­êng cã rõng ®Ó cïng qu¶n lý tèt, cã nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, gi¸ rÏ, ®¹t tiªu chuÈn ®­îc cÊp chøng chØ rõng.

- Liªn kÕt, phèi hîp gi÷a c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn trong viÖc ph©n c«ng s¶n xuÊt, chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng, ®¸p øng nh÷ng l« hµng cã khèi l­îng lín mµ b¶n th©n 1 doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®¶m ®­¬ng.

- M¹nh d¹n ®Çu t­ chiÒu s©u, tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ phï hîp, tæ chøc qu¶n lý tèt ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng méc cao cÊp ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ chÊt l­îng vµ ®é tinh x¶o cña s¶n phÈm vµ ®é bãng bÒ mÆt. §Þnh h­íng ®Çu t­ trong thêi gian tíi trang bÞ m¸y mãc §µi Loan phï hîp gi¸ rÎ, kh«ng cÇn m¸y mãc hiÖn ®¹i vµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng xuÊt khÈu. Chó träng n©ng cÊp hÖ thèng phun s¬n vecni t¨ng chÊt l­îng bÒ mÆt s¶n phÈm xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng B¾c Mü.

- TÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu, tËn dông ­u ®·i vÒ thuÕ, gi¸ c¶... ®èi víi nguån nguyªn liÖu tõ c¸c n­íc ASEAN ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm. ChuyÓn h­íng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng hiÖn nay.

III.8.5. KiÕn nghÞ vÒ lÞch tr×nh gi¶m thuÕ

S¶n phÈm hµng méc xuÊt khÈu tuy n»m trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi (T) vµ thuÕ suÊt cao (40%) nh­ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nªn ®­a vµo c¾t gi¶m sím (2001), s¶n phÈm v¸n Ðp tuy thuÕ suÊt thÊp nh­ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn nªn ®­a vµo c¾t gi¶m chËm nhÊt (2003) vµ s¶n phÈm ®òa tre xuÊt khÈu n»m trong danh môc c¾t gi¶m (I) víi b­íc c¾t gi¶m nh­ dù kiÕn lµ phï hîp.

Gi¶i ph¸p ®Ó c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp §ång Nai tham gia AFTA ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu. §èi víi doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt s¶n phÈm víi chi phÝ biÕn ®æi trung b×nh thÊp h¬n gi¸ cña nã trªn thÞ tr­êng nh»m môc tiªu chñ yÕu lµ tån t¹i vµ t×m kiÕm lîi nhuËn. Theo c¸ch hiÓu nµy, doanh nghiÖp nµo cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã chÊt l­îng t­¬ng tù cña doanh nghiÖp kh¸c nh­ng víi chi phÝ thÊp h¬n th× ®­îc coi lµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n. Suy cho cïng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp næi lªn 2 khÝa c¹nh chÝnh ®ã lµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ cã lîi nhuËn.

C¸c biÖn ph¸p t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ®Ó tham gia lé tr×nh AFTA ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc ®­a ra t¹i ch­¬ng III, tuy nhiªn nh÷ng biÖn ph¸p ®ã míi chØ dõng l¹i ë gi¸c ®é doanh nghiÖp (vi m«). §Ó c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu §ång Nai tham gia AFTA cã hiÖu qu¶ vµ chñ ®éng, cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cho c¸c ngµnh, trong ®ã vai trß hÕt søc quan träng ®ã lµ t¸c ®éng cña nhµ n­íc (vÜ m«). XuÊt ph¸t tõ ph©n tÝch trªn, chóng t«i ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chung, ®Ó cïng víi nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ cña c¸c doanh nghiÖp h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u cho viÖc thùc hiÖn lé tr×nh AFTA cña ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai. Tuy nhiªn, tr­íc khi ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, cÇn ph©n tÝch nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm ngµnh c«ng nghiÖp.

IV.1. c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm ngµnh c«ng nghiÖp

Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét s¶n phÈm, mét doanh nghiÖp, mét ngµnh ®­îc ®¸nh gi¸ trªn nhiÒu chØ tiªu kinh tÕ, kü thuËt, x· héi vµ nhiÒu gi¸c ®é kh¸c nhau. Tæ chøc Hîp t¸c kinh tÕ vµ ph¸t triÓn (OECD) ®· ®Þnh nghÜa c¹nh tranh nh­ lµ “kh¶ n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp, ngµnh, quèc gia vµ vïng trong viÖc t¹o ra viÖc lµm vµ thu nhËp cao h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ”.

Tr­íc ®©y ng­êi ta th­êng xem xÐt tÝnh c¹nh tranh th«ng qua lîi thÕ so s¸nh vÒ chi phÝ hay kh¶ n¨ng sinh lîi trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Ngµy nay, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lîi thÕ so s¸nh tÜnh nµy ®· ®­îc bæ sung thªm b»ng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®éng, v× r»ng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay chi phÝ thÊp míi chØ lµ mét yÕu tè cña sù c¹nh tranh, viÖc tån t¹i vµ ph¸t triÓn víi tèc ®é ngµy cµng nhanh vµ bÒn v÷ng, míi lµ môc tiªu mµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c ngµnh h­íng tíi, ®iÒu nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nh÷ng nh©n tè kh¸c nh­: chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc, ®iÒu kiÖn tù nhiªn - x· héi, m«i tr­êng... t¸c ®éng tõ bªn ngoµi, do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm, doanh nghiÖp, quèc gia còng bÞ ¶nh h­ëng bëi nhiÒu nh©n tè. Theo quan ®iÓm cña Miechael E. Porter vµ Warren. J. Keegan, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc tæng hîp thµnh 5 nhãm nh©n tè c¬ b¶n vµ ®­îc coi lµ 5 t¸c ®éng m¹nh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng theo s¬ ®å sau:

		§e däa cña nh÷ng ng­êi tíi th©m nhËp thÞ tr­êng
Nh©n tè vÜ m« (Macro)		C¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ kinh doanh hiÖn t¹i		Nh©n tè vi m« (Micro)
		§e däa cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ

Mçi nh©n tè trªn ®©y l¹i chÞu sù t¸c ®éng cña hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c nh­ chÊt l­îng nguån nguyªn liÖu, tr×nh ®é c«ng nghÖ, kü n¨ng cña ng­êi lao ®éng, ý thøc cña doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm... Ngoµi ra, nh÷ng yÕu tè ngµnh nh­ c¬ chÕ qu¶n lý, h×nh thøc tæ chøc doanh nghiÖp, chÝnh s¸ch ®Çu t­ cho ngµnh, nh÷ng dù b¸o vÒ xu h­íng ph¸t triÓn cña ngµnh, nh÷ng dù b¸o vÒ xu h­íng ph¸t triÓn cña ngµnh trªn thÕ giíi, tiÒm lùc cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh... lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc khi ®¸nh gi¸ lîi thÕ cña ngµnh. ChÝnh nh÷ng yÕu tè nµy gióp ta ®Þnh h­íng ®­îc t­¬ng lai ph¸t triÓn cña ngµnh khi héi nhËp.

IV.1.1. Nh©n tè vÜ m«

C¸c nh©n tè vÜ m« bao gåm nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng tõ bªn ngoµi, chung cho mäi doanh nghiÖp, ngµnh s¶n xuÊt. Chñ yÕu tËp trung vµo c¸c yÕu tè vÒ m«i tr­êng kinh doanh nh­:

- Kinh tÕ

- ChÝnh trÞ, x· héi

- ChÝnh s¸ch, luËt ph¸p

- Khoa häc, c«ng nghÖ

- §iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi

- M«i tr­êng quèc tÕ

Nh©n tè nµy thÓ hiÖn qua c¸c yÕu tè chÝnh sau:

Kinh tÕ ViÖt Nam giai ®o¹n 1991-1995 lµ thêi kú nÒn kinh tÕ n­íc ta thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi, sau mét thêi gian t¨ng tr­ëng kh¸ cao, b×nh qu©n trong giai ®o¹n 1991 - 1995 lµ 8,1%, cña §ång Nai lµ 13,9%. Tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y, ®· xuÊt hiÖn nh÷ng dÊu hiÖu ®¸ng lo ng¹i cho nÒn kinh tÕ. NÕu n¨m 1995 tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP lµ 9,5% th× b­íc qua n¨m 1996 lµ 9,3%, n¨m 1997 lµ 9%, n¨m 1998 chØ cßn 5,3%, n¨m 1999 gi¶m thÊp h¬n n÷a vµ chØ ®¹t 4,8% vµ n¨m 2000 lµ 6,7%. §ång Nai còng n»m trong bèi c¶nh chung ®ã, tèc ®é t¨ng tr­ëng t­¬ng øng qua c¸c n¨m tõ 1996 ®Õn 2000 lµ 17,1%, 13,7%, 9,6%, 9,4%, 10,4%. Tuy nhiªn nÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo còng ph¸t triÓn nhanh, nh­ng víi møc ®é gi¶m nhanh nh÷ng n¨m qua th× thùc sù lµ ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña toµn nÒn kinh tÕ.

Lîi thÕ so víi mét sè n­íc trong khu vùc ®ã lµ m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, an ninh x· héi tèt. ChÝnh trÞ ë ViÖt Nam ®­îc coi lµ æn ®Þnh, §¶ng vµ ChÝnh phñ quyÕt t©m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi víi rÊt nhiÒu cè g¾ng nh»m lµnh m¹nh hãa c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi, t¹o niÒm tin trong nh©n d©n vµ t¹o sù yªn t©m cho c¸c nhµ ®Çu t­. NhiÒu vô ¸n tham nhòng ®­îc xÐt xö mét c¸ch c«ng khai, truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®Õn c¶ nh÷ng c¸n bé cao cÊp trong mét sè ngµnh... Bªn c¹nh ®ã, §¶ng vµ ChÝnh phñ lu«n lu«n l¾ng nghe, t×m hiÓu nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó cã biÖn ph¸p hç trî kÞp thêi, liªn tôc hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch cò, bæ sung nhiÒu chÝnh s¸ch míi nh»m t¹o m«i tr­êng ngµy cµng th«ng tho¸ng vµ thuËn lîi h¬n cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng.

Víi ®­êng lèi ®æi míi, më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, trong thêi gian qua ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch ra ®êi, ngµy cµng gãp phÇn t¹o m«i tr­êng th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ ph¸t triÓn. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hÕt søc quan träng, lµ tiÒn ®Ò trong viÖc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn.

C¬ quan lËp ph¸p cña Nhµ n­íc ®· liªn tôc nghiªn cøu ban hµnh, bæ sung, söa ®æi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vµ c«ng nhËn mét sè v¨n b¶n luËt quèc tÕ cã gi¸ trÞ ë ViÖt Nam. Bé luËt d©n sù, luËt §Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc söa ®æi; luËt khuyÕn khÝch ®Çu ®Çu t­ trong n­íc, luËt th­¬ng m¹i, luËt doanh nghiÖp ... ra ®êi ®· ®Æt nÒn t¶ng ph¸p lý quan träng cho c¸c quan hÖ d©n sù, kinh tÕ vµ kinh doanh, t¹o nªn khÝ thÕ míi trong s¶n xuÊt kinh doanh.

Tuy nhiªn, viÖc ban hµnh c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch, quy ®Þnh cña Nhµ n­íc cßn thiÕu ®ång bé, thiÕu tÝnh nhÊt qu¸n, khiÕn cho c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch míi ®i vµo cuéc sèng rÊt chËm. ChÝnh nh÷ng ®iÒu nµy ®· t¹o ra nh÷ng v­íng m¾c cho c¸c doanh nghiÖp, lµm cho hä khã cã thÓ chñ ®éng ®­îc trong s¶n xuÊt kinh doanh, mÆt kh¸c dÉn ®Õn nhiÒu tiªu cùc, cöa quyÒn cña mét bé phËn trung gian. Bªn c¹nh ®ã hÖ thèng ph¸p luËt ë ViÖt Nam ch­a ®ång bé, thiÕu c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn kÞp thêi vµ th­êng xuyªn ph¶i söa ®æi do vËy th­êng g©y nªn nh÷ng lóng tóng khi thùc hiÖn. Trong khi ®ã, c¸c quèc gia cã quan hÖ ngo¹i th­¬ng víi ViÖt Nam l¹i cã hÖ thèng luËt ph¸p rÊt hoµn chØnh, chÆt chÏ, cô thÓ vµ phøc t¹p, nhÊt lµ NhËt B¶n , Mü vµ khèi EU. §©y lµ nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi gia nhËp c¸c thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi.

HiÖn nay tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ §ång Nai nãi riªng cßn rÊt thÊp vµ l¹c hËu tõ hai ®Õn ba thÕ hÖ so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn. NÕu kh«ng ®­îc ®Çu t­ ®Ó ®æi míi mét c¸ch c¨n b¶n c«ng nghÖ ë c¸c doanh nghiÖp th× kho¶ng c¸ch nµy ngµy cµng xa h¬n n÷a v× sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ®ang diÔn ra rÊt nhanh. Víi tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cßn l¹c hËu ®· dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, hao phÝ nhiªn liÖu nhiÒu, gi¸ thµnh cao, chÊt l­îng s¶n phÈm kÐm, kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi ë mét sè ngµnh.

Thêi gian qua, mét sè doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn ®· cè g¾ng tù m×nh v­¬n lªn, trang bÞ nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i h¬n vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸ lµ kh¶ quan. Song còng cã nh÷ng doanh nghiÖp, c«ng nghÖ trang bÞ th× tiªn tiÕn nh­ng ch­a cã ng­êi biÕt sö dông, kh«ng ph¸t huy hÕt n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ hoÆc trang bÞ thiÕu ®ång bé, c¸c kh©u dÞch vô liªn quan chËm ®­îc c¶i thiÖn dÉn ®Õn sö dông kh«ng hÕt c«ng suÊt, l·ng phÝ vµ hiÖu qu¶ vÉn thÊp.

Víi c«ng nghÖ l¹c hËu so víi khu vùc vµ quèc tÕ, nh­ng lµ n­íc ®i sau nªn cã thÓ vËn dông ®­îc nhiÒu thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®i tr­íc, cã thÓ mua ®­îc c«ng nghÖ víi gi¸ rÎ h¬n, chi phÝ chuyÓn giao thÊp h¬n tõ c¸c n­íc c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Tuy nhiªn thêi gian qua viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ cßn nhiÒu bÊt cËp, c«ng nghÖ chñ yÕu lµ c«ng nghÖ trung gian (thËm chÝ lµ c«ng nghÖ l¹c hËu do kh«ng n¾m b¾t ®­îc th«ng tin vÒ khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi) mµ ch­a tiÕp cËn ®­îc c«ng nghÖ nguån. MÆt kh¸c, do ®i sau nªn còng rÊt cã thÓ trë thµnh b·i th¶i c«ng nghÖ l¹c hËu tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn, nÕu ta kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó n¾m b¾t vÊn ®Ò nµy. Trªn thùc tÕ, th«ng qua viÖc thu hót FDI, ViÖt Nam ®· phÇn nµo tranh thñ ®æi míi vµ tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi, ®Æc biÖt ë mét sè lÜnh vùc nh­ dÇu khÝ, hãa chÊt, vËt liÖu x©y dùng, ®iÖn tö vµ viÔn th«ng. Ngoµi ra, víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin, hy väng r»ng sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tiÕp cËn th«ng tin thÞ tr­êng mét c¸ch nhanh chãng h¬n.

e) §iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi

TËp trung vµo 2 yÕu tè chÝnh ®ã lµ vÞ trÝ ®Þa lý vµ nguån nh©n lùc.

§ång Nai lµ mét tØnh n»m ë vïng MiÒn §«ng Nam bé, cã vÞ trÝ quan träng trong vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam, cã thµnh phè tËp trung nhiÒu khu c«ng nghiÖp lín lo¹i nhÊt n­íc. §©y lµ ®Çu mèi nhiÒu tuyÕn giao th«ng quèc gia cã tiÒm n¨ng, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ ®ang lµ ®Þa ®iÓm thu hót m¹nh c¸c nhµ ®Çu t­. Cã vÞ trÝ n»m trong Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam, lµ trung t©m kinh tÕ cña c¶ n­íc cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi diÖn tÝch 5.862 km², cã khÝ hËu «n hßa l¹i n»m gÇn thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ thÞ tr­êng tiªu thô lín c¸c s¶n phÈm n«ng, c«ng nghiÖp vµ ë gi÷a vïng tµi nguyªn phong phó vÒ n«ng s¶n, c¶ng c«ng nghiÖp, rõng, kho¸ng s¶n, h¶i s¶n vµ dÇu khÝ, gÇn thÞ tr­êng cña 9 tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long, 8 tØnh miÒn §«ng Nam bé vµ c¸c tØnh Nam Trung bé, Nam T©y Nguyªn. Giao th«ng thuû bé thuËn tiÖn cho viÖc ®i l¹i, chuyªn chë hµng ho¸ trong c¶ n­íc. C¬ së h¹ tÇng cña §ång Nai kh¸ tèt so c¸c tØnh b¹n vµ c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc, nhÊt lµ hÖ thèng c¸c khu c«ng nghiÖp, m¹ng l­íi th«ng tin liªn l¹c cña c¸c c¬ së dÞch vô b­u chÝnh viÔn th«ng.

§èi víi §ång Nai, nguån nh©n lùc chiÕm 56% d©n sè, trong ®ã: 90% ®ang cã c«ng ¨n viÖc lµm. C¬ cÊu nguån nh©n lùc chuyÓn dÞch theo xu h­íng gi¶m dÇn ë khu vùc I, t¨ng dÇn ë khu vùc II vµ III. TØ träng nguån nh©n lùc trong khu vùc I cßn qu¸ lín, tØ träng lao ®éng trong khu vùc II cßn qu¸ nhá, tØ lÖ lao ®éng kü thuËt (tõ c«ng nh©n kü thuËt ®Õn trªn ®¹i häc) chiÕm kho¶ng 9% nguån nh©n lùc cña TØnh. So víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y th× lùc l­îng lao ®éng c«ng nghiÖp ë §ång Nai hiÖn nay ®· cã nh÷ng b­íc tr­ëng thµnh ®¸ng kÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc th× tØ lÖ tay nghÒ thÊp cña nguån nh©n lùc ®ang lµ trë lùc ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. §ßi hái c¸c cÊp, c¸c ngµnh ph¶i t¨ng c­êng më réng c¸c tr­êng d¹y nghÒ, khuyÕn khÝch häc tËp trong c¸c tÇng líp d©n c­ vµ më cöa thu hót lao ®éng cã tay nghÒ tõ nguån t¨ng c¬ häc. MÆt kh¸c do sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp cïng víi l­îng d©n tù do c­ tró qu¸ ®«ng, t¨ng d©n sè c¬ häc, mËt ®é sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn chuyªn chë , ®i l¹i cao,... nªn n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò x· héi phøc t¹p nh­ m«i tr­êng, nhµ ë c«ng nh©n vµ mét sè tÖ n¹n kh¸c.