Bảng 3.12. Kết quả khảo sát độ đúng của phương pháp dựa trên

Dựa trên các vật liệu sẵn có trong phòng thí nghiệm, chúng tôi sử dụng hai loại cột SCX và C18 để tiến hành xử lý mẫu với hai quy trình tương ứng như sau:

Hòa tan cặn trong 100µl MeOH

Chuẩn bị mẫu: thêm 10 µL MA 1000 ppm và 25 µL MDA, MDMA, MDEA nồng độ 1000 ppm vào 5,0 mL hỗn hợp nước tiểu, chỉnh hỗn hợp này về pH 9 sau đó thêm 1 mL dung dịch đệm Borat pH 9.

Cột C18
Hoạt hóa (3ml MeOH, 3ml H₂O, 3ml đệm Borax pH9)
Nạp mẫu
Rửa cột (2ml MeOH/H₂O 1/9)
Thổi khô cột
Rửa giải (2ml MeOH ngâm trong 5 phút)
Cô cạn bằng dòng khí nito

Hòa tan cặn trong 100µl MeOH

Kết quả khảo sát quy trình xử lý mẫu nước tiểu trên cơ sở sử dụng hai loại cột chiết C18 và SCX được thể hiện trong hình 3.10 và bảng 3.16:


Hình 3.10. Điện di đồ phân tích mẫu SPE sử dụng cột SCX và cột C18
Bảng 3.16. Hiệu suất thu hồi của quá trình chiết khi sử dụng cột SCX và cột C18

Loại cột	Hiệu suất thu hồi (%)
	MA	MDA	MDMA	MDEA
SCX	79,9	36,3	-	60,0
C18	71,5	79,9	82,1	88,9

Kết quả trên cho thấy khi sử dụng cột SCX không phát hiện được tín hiệu của chất MDMA và độ thu hồi của các chất khá thấp. Mặt khác với cột C18 phát hiện được tất cả các chất phân tích, độ thu hồi từ 71 ÷ 89%. Do đó, chúng tôi lựa chọn cột C18 cho những khảo sát tiếp theo.

Qua tham khảo tài liệu [14, 22], chúng tôi tiến hành khảo sát ở các pH khác nhau: 5; 6; 7; 8 (đệm photphat) và pH 9; 10 (đệm amoni). Kết quả thu được được thể hiện trong hình 3.11, 3.12 và bảng 3.17:

1: dung dịch đệm photphat pH 5 2: dung dịch đệm photphat pH 6

3: dung dịch đệm photphat pH 7 4: dung dịch đệm photphat pH 8

5: dung dich đệm amoni pH 9 6: dung dịch đệm amoni pH 10

Nhìn vào kết quả trên ta thấy ở pH = 9, độ thu hồi của các chất là thấp nhất và ở pH = 6, độ thu hồi của các chất là lớn nhất. Vì vậy, chúng tôi lựa chọn pH đệm tối ưu là 6.

Nền mẫu nước tiểu thường khá phức tạp, chứa rất nhiều chất khác nhau như ezym, vitamin, axit amin, các hợp chất hữu cơ và các ion như: Na⁺, NH₄⁺, Mg^2+,Cl^-, SO₄^2-,… để giảm ảnh hưởng của các chất này đến kết quả phân tích điện di thì cần lựa chọn dung môi rửa tạp phù hợp, làm giảm các ion ảnh hưởng và hạn chế rửa giải chất phân tích ra khỏi cột trong giai đoạn này.

Do vậy, chúng tôi khảo sát bốn hệ dung dịch rửa tạp khác nhau bao gồm:

Dung dịch 1: 1,0 mL H20  1,0 mL n-hexan 2,0 mL MeOH/H₂0 (1/9 v/v)

Dung dịch 2: 2,0 mL MeOH/H₂0 (1/9 v/v)

Dung dịch 3: 1,0 mL axit axetic2,0 mL MeOH/H₂0 (1/9 v/v)

Dung dịch 4: 1,0 mL H₂0  1,0 mL H₃PO₄ (10mM) 2,0mL MeOH/H₂0 (1/9 v/v)

Kết quả thu được được thể hiện trong hình 3.13 và bảng 3.18:

Để khảo sát khả năng rửa tạp chất của dung dịch H₃PO₄, chúng tôi tiến hành khảo sát ở các mức thể tích H₃PO₄ là 1,0 mL; 2,0 mL; 3,0 mL. Kết quả được thể hiện trong hình 3.14 và bảng 3.19:

Kết quả phân tích cho thấy pic tạp ngay cạnh MA luôn có trong nền mẫu nước tiểu vì khi phân tích mẫu trắng đã có tín hiệu pic này. Khi sử dụng 2,0 ml hoặc 3,0 mL H₃PO₄, tín hiệu pic tạp ngay cạnh pic MA giảm đi rõ rệt so với khi sử dụng 1,0 mL H₃PO₄. Tuy nhiên, khi lượng H₃PO₄ là 3,0 mL, độ lớn của pic tạp này không thay đổi đáng kể so với khi sử dụng 2,0 mL H₃PO₄, mà hiệu suất thu hồi của các chất có giảm đi một chút, đặc biệt là độ thu hồi của MDMA giảm từ 94,6 xuống 89,1%. Vì thế, chúng tôi lựa chọn thể tích H₃PO₄ rửa tạp là 2,0 mL.

Chúng tôi tiến hành khảo sát các các loại dung môi rửa giải sau:

Dung môi A: 2,0 mL hỗn hợp clorofom/2 - propanol/NH₄OH 25% (80/20/2 v/v/v)

Dung môi B: 2,0 mL hỗn hợp CH₂Cl₂/2 - propanol/NH₄OH 25% (80/20/2 v/v/v)

Dung môi C: 2,0 mL Methanol

Dung môi D: 2,0 mL hỗn hợp etyl axetat/MeOH/NH₄OH 25% (78/20/2 v/v/v)

Kết quả thu được được thể hiện trong hình 3.15 và bảng 3.20:



Hình 3.15. Điện di đồ xác định 4 chất ma túy trong nhóm ATS
với các dung môi rửa giải khác nhau

Bảng 3.20. Hiệu suất thu hồi của chất phân tích khi sử dụng dung môi

rửa giải khác nhau

Dung môi rửa giải	Hiệu suất thu hồi (%)
	MA	MDA	MDMA	MDEA
A	83,7	77,9	66,6	62,9
B	100,1	86,5	85,9	100,9
C	100,7	104,6	94,1	107,0
D	100,9	108,5	95,7	109,4

Kết quả trên cho thấy độ thu hồi của các chất phân tích khi sử dụng 2,0 mL hỗn hợp clorofom/2 - propanol/NH₄OH 25% (80/20/2 v/v/v) là thấp nhất. Các hỗn hợp khác cho độ thu hồi của các chất khá cao, đặc biệt là MeOH và hỗn hợp D (etyl axetat/MeOH/NH₄OH 25% (78/20/2 v/v/v)) cho độ thu hồi các chất đều trên 95%. Tuy nhiên để đơn giản trong quá trình thực hiện chiết pha rắn, chúng tôi chọn dung môi rửa giải là Methanol.

Thể tích dung môi rửa giải càng ít càng tốt nhưng phải đảm bảo rửa giải hết chất phân tích ra khỏi vật liệu hấp phụ. Chúng tôi tiến hành khảo sát ở 3 mức thể tích Methanol rửa giải: 1,0 ml; 2,0 m; 3,0 ml. Kết quả thu được như trong bảng 3.21

Như vậy, sau khi khảo sát các điều kiện liên quan đến kết quả của quá trình chiết pha rắn, chúng tôi chọn được các điều kiện tối ưu cho quy trình chiết pha rắn như sau:

- Cột chiết pha rắn là cột C18

- Dung dịch đệm thêm vào mẫu phân tích: đệm photphat pH 6 (0,1 M)

- Dung dịch rửa tạp: 1,0 mL H₂0  2,0 mL H₃PO₄ 10 mM 2,0 mL hỗn hợp MeOH/H₂0 (1/9 v/v)

- Dung môi rửa giải: 2,0 mL Methanol