C¬ chÕ phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt
6. N©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý vµ ho¹t ®éng hoµ gi¶i ë c¬ së
Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt nh»m t¹o lËp mét hµnh lang ph¸p lý râ rµng cho ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý, quy ®Þnh chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña céng t¸c viªn ®èi víi ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý. CÇn tiÕp tôc triÓn khai nghiªn cøu më réng ®èi tîng trî gióp ph¸p lý ®Ó ngµy cµng cã nhiÒu ®èi tîng bÞ thiÖt thßi trong x· héi ®îc hëng dÞch vô trî gióp ph¸p lý miÔn phÝ, gãp phÇn gi¶i to¶ nh÷ng víng m¾c mµ hä thêng gÆp trong cuéc sèng (vÝ dô: ngêi tµn tËt, trÎ em, phô n÷ lµ n¹n nh©n cña b¹o lùc, n¹n nh©n cña viÖc bu«n b¸n phô n÷; ngêi míi thi hµnh xong h×nh ph¹t tï t¸i hoµ nhËp x· héi... )
Bªn c¹nh viÖc më réng ®èi tîng trî gióp ph¸p lý, cÇn ph¶i tiÕp tôc më réng lÜnh vùc trî gióp ph¸p lý nh: trî gióp ph¸p lý trong lÜnh vùc m«i trêng, trong lÜnh vùc di d©n... vµ ®Æc biÖt lµ trî gióp ph¸p lý trong lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o. Thùc hiÖn s©u réng h¬n x· héi ho¸ ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý ®Ó thu hót sù tham gia c«ng søc, tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n. X· héi ho¸ ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý lµ c¸ch thøc tèt nhÊt ®Ó huy ®éng ®îc nhiÒu nguån tµi trî vµ ®«ng ®¶o lùc lîng tham gia, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi.
T¨ng cêng c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, ý nghÜa cña ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý cho ngêi d©n. Th«ng qua c¸c tæ chøc x· héi, n¾m v÷ng nhu cÇu vÒ trî gióp ph¸p lý, n©ng cao tÝnh tÝch cùc cña ngêi d©n ®Õn víi ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý. Trong thùc tÕ, do nhiÒu lý do, vÉn cßn nhiÒu ngêi d©n cha biÕt ®Õn ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý nµy, hoÆc do t©m lý e ng¹i, tù ti nªn cha t×m ®Õn c¸c tæ chøc trî gióp ph¸p lý ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh. T¨ng cêng c«ng t¸c båi dìng kiÕn thøc ph¸p luËt, kü n¨ng nghÒ nghiÖp vµ gi¸o dôc ®¹o ®øc ®èi víi c¸c c¸n bé trî gióp ph¸p lý.
- Ph¸t huy vai trß cña ho¹t ®éng hoµ gi¶i - mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu cña qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt kÕt hîp víi ®¹o ®øc
§oµn kÕt, t¬ng th©n t¬ng ¸i, träng t×nh nghÜa lµ ®¹o lý truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ta tõ ngµn xa ®Õn nay. Hoµ gi¶i tõ trong qu¸ khø vµ hiÖn nay lu«n lµ ph¬ng thøc gi¶i quyÕt tèt nhÊt nh÷ng m©u thuÉn, xÝch mÝch nhá, x¶y ra trong néi bé d©n c t¹i c¸c céng ®ång. §iÒu 127 HiÕn ph¸p 1992 quy ®Þnh: “ë c¬ së, thµnh lËp c¸c tæ chøc thÝch hîp cña nh©n d©n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt vµ nh÷ng tranh chÊp nhá trong nh©n d©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt”. Hßa gi¶i ë c¬ së cã vai trß to lín, gãp phÇn ng¨n chÆn c¸c hµnh vi vi ph¹m ®¹o ®øc, phßng ngõa vµ h¹n chÕ ®îc vi ph¹m ph¸p luËt, gi÷ g×n trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së; gi¶m bít sù tèn kÐm cña ngêi d©n vÒ thêi gian, tiÒn b¹c; cñng cè ®îc sù ®oµn kÕt, hoµ thuËn trong c¸c mèi quan hÖ x· héi ë céng ®ång.
Ho¹t ®éng hoµ gi¶i lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc gi¸o dôc ®¹o ®øc vµ gi¸o dôc ph¸p luËt rÊt quan träng, cã ý nghÜa thiÕt thùc trong cuéc sèng hµng ngµy cña ngêi d©n. CÇn n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së, ®¶m b¶o nguyªn t¾c thÊu lý, ®¹t t×nh, gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn trong néi bé nh©n d©n trªn c¬ së vËn dông nh÷ng chuÈn mùc, nguyªn t¾c cña ®¹o ®øc vµ phï hîp víi ph¸p luËt.
§Ó ®¹t ®îc môc ®Ých nµy, ph¶i ®æi míi c«ng t¸c hoµ gi¶i, thêng xuyªn tæ chøc båi dìng kiÕn thøc ph¸p luËt vµ nghiÖp vô hßa gi¶i cho hßa gi¶i viªn còng nh n©ng cao sù hiÓu biÕt ph¸p luËt cña ngêi d©n t¹i c¸c céng ®ång. Ngµnh t ph¸p cÇn chó träng ®Õn viÖc xuÊt b¶n, cung cÊp c¸c tµi liÖu nghiÖp vô cho c«ng t¸c hoµ gi¶i. KÞp thêi ®éng viªn, khen thëng nh÷ng tæ hoµ gi¶i, c¸c hoµ gi¶i viªn cã thµnh tÝch trong ho¹t ®éng hoµ gi¶i, ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc gi÷ g×n an ninh trËt tù, ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng m«i trêng v¨n ho¸ t¹i c¸c céng ®ång. N©ng cao nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c chuÈn mùc, gi¸ trÞ vµ nguyªn t¾c cña ®¹o ®øc cho c¸c hoµ gi¶i viªn vµ ®iÒu quan träng lµ kü n¨ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc nµy cña hä vµo viÖc gi¶i quyÕt tõng vô viÖc cô thÓ. X©y dùng nh÷ng ®iÓn h×nh tiªn tiÕn vÒ hoµ gi¶i c¬ së ®Ó phæ biÕn, häc tËp trong ph¹m vi c¸c tØnh, thµnh vµ toµn quèc.
T¨ng cêng sù quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt, tµi chÝnh, sù ®éng viªn, khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn cho c«ng t¸c hoµ gi¶i tõ phÝa chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ ë c¸c c¬ së. CÇn quan t©m thµnh lËp trªn mçi ®Þa bµn nhÊt ®Þnh mét tæ hßa gi¶i vµ ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn tèi thiÓu cho ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy. Tríc hÕt ph¶i lùa chän thµnh viªn cho tæ chøc hßa gi¶i, hä ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã uy tÝn, cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt, cã lßng nhiÖt t×nh h¨ng say víi c«ng viÖc h¬n n÷a, ph¶i thêng xuyªn giíi thiÖu c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt míi ban hµnh vÒ c¸c vÊn ®Ò mµ m©u thuÉn dÔ n¶y sinh nh lÜnh vùc d©n sù, h«n nh©n – gia ®×nh, ®Êt ®ai, m«i trêng ….cho thµnh viªn c¸c tæ hßa gi¶i, gióp hä cËp nhËt hãa th«ng tin vÒ ph¸p luËt.
7. Ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, thùc hiÖn d©n chñ ho¸ mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi
N©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn, n©ng cao d©n trÝ cña ngêi d©n lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt quan träng ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc. §Ó n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng toµn diÖn cña con ngêi cÇn ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, t¹o lËp nh÷ng tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña con ngêi. Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tạo cơ sở kinh tế - xã hội hiện thực ®Ó thùc hµnh ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt, gãp phÇn h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc vµ tÖ n¹n x· héi. Cïng víi viÖc ch¨m lo ®Õn ®êi sèng vËt chÊt th× viÖc n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn, n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ ®¹o ®øc, v¨n ho¸ ph¸p lý cho ngêi d©n lµ v« cïng quan träng. C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc cña nhµ níc cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn ®ång thêi víi viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng, viÖc lµm vµ c¸c chÝnh s¸ch x· héi phï hîp. Trong sè ®ã ph¶i kÓ ®Õn chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, sù thÓ hiÖn ®¹o ®øc d©n téc vµ b¶n chÊt nhµ níc ph¸p quyÒn cña chóng ta. Chính sách xã hội bảo đảm thực hiện công bằng xã hội, trong những điều kiện lịch sử cụ thể đó là nền tảng của giáo dục đạo đức. Xóa đói giảm nghèo vừa là chính sách kính tế - xã hội vừa là vấn đề đạo lý của dân tộc.207
X©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn kh«ng thÓ thiÕu ®îc qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸, ®¶m b¶o trËt tù ph¸p luËt vµ nÒn t¶ng ®¹o ®øc x· héi. Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt, thùc hiÖn ph¸p luËt trong ®êi sèng mµ tríc hÕt lµ cña c¸c c¬ quan nhµ níc lµ mét ph¬ng tiÖn ®¶m b¶o d©n chñ vµ còng lµ thíc ®o tr×nh ®é, tiªu chÝ ®Ó nhËn diÖn d©n chñ ë níc ta hiÖn nay. Hµnh lang ph¸p lý vµ hµnh lang ®¹o ®øc x· héi sÏ lµ giíi h¹n ®¶m b¶o cho mäi ho¹t ®éng cña c¸ nh©n, tæ chøc cã kû c¬ng, cã tù do d©n chñ vµ kh«ng vi ph¹m d©n chñ. Đẩy mạnh dân chủ hóa trong Đảng và trong toàn xã hội là vấn đề có tầm quan trọng trong chiến lược đối với nước ta, là cơ sở trong quá trình xây dựng đạo đức người cán bộ lãnh đạo chính trị. Quá trình dân chủ hóa là quá trình để người cán bộ phát triển cả về thể chất và trí tuệ, tự ý thức vươn lên trở thành những con người tự khẳng định nhân cách trong đời sống cộng đồng và xã hội. Quá trình dân chủ hóa là quá trình chống lại những biểu hiện của căn bệnh quan liêu, độc đoán, chuyên quyền.
Ngoµi ý thøc ®¹o ®øc vµ tr¸ch nhiÖm c«ng d©n ra, ®Ó thùc hµnh d©n chñ ®óng ph¸p luËt, phï hîp ®¹o ®øc x· héi, ngêi d©n cÇn ph¶i ®îc trang bÞ c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng thùc hµnh d©n chñ. Cần tăng cường hơn nữa dân chủ trực tiếp, chống dân chủ cực đoan cũng như dân chủ hình thức, thực hiện công khai hoá theo quy chế dân chủ ở cơ sở. Thùc hiÖn dân chủ hoá ở cơ sở vai trò của quần chúng được nâng cao, t¹o ®iÒu kiÖn thuận lợi để nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ hiện nay.
Tæ chøc vµ ph¸t huy vai trß gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc vµ ho¹t ®éng c«ng vô. Hoµn thiÖn vÒ c¬ chÕ ph¸p lý quy chÕ d©n chñ ë c¬ së ®Ó ®¶m b¶o sù tham gia cña ngêi d©n vµo qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng x· héi, thùc hiÖn tèt quyÒn d©n chñ ë c¬ së ®Ó ngêi d©n thùc hiÖn tèt quyÒn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ níc
8. T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ níc, c«ng t¸c phßng ngõa vµ xö lý nghiªm minh mäi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña c¸n bé, c«ng chøc
§Ó x©y dùng vµ n©ng cao ý thøc vµ lèi sèng tu©n thñ ph¸p luËt, ®i ®«i víi viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc, ®µo t¹o ph¸p luËt cho c¸c c¸n bé, c«ng chøc cßn cÇn ph¶i thùc hiÖn thêng xuyªn c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña hä. T¨ng cêng c«ng t¸c ®Êu tranh, phª vµ tù phª, thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ë c¬ së ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ xö lý nghiªm minh mäi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt trong c¸n bé, c«ng chøc. N©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña c«ng chøc hµnh chÝnh kh«ng thÓ thiÕu ®îc biÖn ph¸p xö lý nghiªm c¸c vi ph¹m ph¸p luËt cña c«ng chøc hµnh chÝnh. ChØ cã th«ng qua biÖn ph¸p nghiªm kh¾c nµy kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p kh¸c (gi¸o dôc, thuyÕt phôc, tuyªn truyÒn… ) th× míi cã thÓ tõng bíc kh¾c phôc t×nh tr¹ng vi ph¹m ph¸p luËt trong c«ng chøc hµnh chÝnh, tõng bíc n©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña hä.
BiÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt lµ biÖn ph¸p ®iÒu chØnh m¹nh mÏ trùc tiÕp t¸c ®éng vµo t tëng, t×nh c¶m cña c«ng chøc hµnh chÝnh, nã ¶nh hëng trùc tiÕp, nhanh chãng ®Õn lîi Ých nhiÒu mÆt cña hä. Trong viÖc xö lý vi ph¹m ph¸p luËt cña c«ng chøc hµnh chÝnh, cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng c«ng chøc, tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cña ngêi l·nh ®¹o. §Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ xö lý vi ph¹m ph¸p luËt cña c«ng chøc hµnh chÝnh cÇn cã quy chÕ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ngêi phô tr¸ch, qu¶n lý c¬ quan, ®¬n vÞ cã c«ng chøc hµnh chÝnh vi ph¹m ph¸p luËt. ViÖc xö lý c«ng minh, nghiªm kh¾c võa cã ý nghÜa r¨n ®e, gi¸o dôc chung, võa cã t¸c dông gi¸o dôc b¶n th©n mçi c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt. CÇn cã c¬ chÕ gi¸m s¸t xö lý vi ph¹m ph¸p luËt trong tõng c¬ quan, tæ chøc. CÇn coi viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt lµ mét néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong kiÓm ®iÓm c«ng t¸c cña mçi c«ng chøc hµnh chÝnh hµng quý, hµng n¨m.
§i ®«i víi chÕ ®é kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ph¶i thùc hiÖn viÖc khen thëng, xö ph¹t râ rµng, c«ng b»ng, c«ng minh, cã h×nh thøc ®éng viªn tinh thÇn, vËt chÊt cô thÓ cho nh÷ng c«ng chøc cã ý thøc ph¸p luËt tèt. N©ng cao tÝnh tÝch cùc ph¸p lý cña c¸n bé, c«ng chøc bao gåm c¶ viÖc x©y dùng ý thøc t«n träng vµ tu©n thñ ph¸p luËt vµ viÖc ®Êu tranh ®Ó chèng vµ phßng ngõa vi ph¹m ph¸p luËt, khuyÕn khÝch, biÓu d¬ng nh÷ng hµnh vi hîp ph¸p, hîp ®¹o ®øc. T¨ng cêng kû luËt, kû c¬ng hµnh chÝnh còng lµ mét biÖn ph¸p quan träng gãp phÇn n©ng cao ý thøc ph¸p luËt, ý thøc ®¹o ®øc cña c¸n bé, c«ng chøc. N©ng cao ý thøc phª b×nh vµ tù phª b×nh trong néi bé c¸c c¬ quan nhµ níc còng lµ mét biÖn ph¸p tèt, thiÕt thùc ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vµ vi ph¹m ®¹o ®øc cña c¸n bé, c«ng chøc.
9. X©y dùng ý thøc ph¸p luËt, v¨n ho¸ ph¸p lý vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ, x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt nam
- X©y dùng ý thøc ph¸p luËt, v¨n ho¸ ph¸p lý cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc
X©y dùng ý thøc ph¸p luËt, v¨n ho¸ ph¸p luËt, h×nh thµnh lèi sèng theo ph¸p luËt lµ mét yªu cÇu quan träng ®Æt ra ®èi víi mäi x· héi, mäi nhµ níc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh. §iÒu nµy kh«ng chØ gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc trong ®êi sèng cña x· héi do ý thøc ph¸p luËt kÐm mang l¹i mµ cßn gãp phÇn x©y dùng mét x· héi giµu m¹nh, v¨n minh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §èi víi ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, c«ng t¸c nµy cã tÇm quan träng ®Æc biÖt bëi hä lµ nh÷ng ngêi cã liªn quan nhiÒu h¬n víi c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng x· héi. Sù yÕu kÐm vÒ ý thøc vµ v¨n ho¸ ph¸p lý cña hä sÏ cã ¶nh hëng xÊu ®Õn ý thøc vµ v¨n ho¸ ph¸p lý cña c¸c c«ng d©n.
Bªn c¹nh viÖc x©y dùng chiÕn lîc ph¸p triÓn hÖ thèng ph¸p luËt, chóng ta cÇn triÓn khai chiÕn lîc x©y dùng ý thøc ph¸p luËt vµ nÒn v¨n ho¸ ph¸p lý. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao ý thøc ph¸p luËt, x©y dùng ý thøc vµ lèi sèng tu©n theo ph¸p luËt kh«ng chØ thÓ hiÖn ë ho¹t ®éng phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt. Bëi viÖc cung cÊp cho c¸c c¸ nh©n – c¸c c¸n bé, c«ng chøc nh÷ng tri thøc ph¸p luËt, nhÊt lµ néi dung cña c¸c quy t¾c ph¸p luËt cha ®ñ ®Ó cho c¸ nh©n cã thÓ h×nh thµnh ý thøc ph¸p luËt ®óng ®¾n. C¸ nh©n cã thÓ n¾m ®îc nh÷ng quy ®Þnh chung cña bé luËt h×nh sù vÒ mét lo¹i téi ph¹m vµ h×nh ph¹t nµo ®ã song ý thøc cña hä sÏ bÞ lay chuyÓn sau khi biÕt ®Õn mét b¶n ¸n oan sai, cha thÊu t×nh ®¹t lý hay sau mét chuçi c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt nghiªm träng cña mét nhãm c¸n bé, c«ng chøc trong m«i trêng mµ c¸ nh©n ®ã sinh sèng.
ý thøc ph¸p luËt lµ bé phËn cÊu thµnh c¬ b¶n cña v¨n ho¸ ph¸p lý song v¨n ho¸ ph¸p lý chØ bao gåm bé phËn ý thøc ph¸p luËt phï hîp c¸c yªu cÇu cña ph¸p luËt. V¨n ho¸ ph¸p lý chÝnh lµ mét tr¹ng th¸i tèt cña ý thøc ph¸p luËt. V¨n ho¸ ph¸p lý kh«ng chØ lµ tri thøc ph¸p lý mµ cßn lµ c¸ch xö sù phï hîp ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi, c¸ch xö sù cã v¨n hãa trong c¸c quan hÖ ph¸p luËt. V¨n ho¸ ph¸p lý lµ sù nhËn thøc s©u s¾c ph¸p luËt, sù vËn dông ®óng ®¾n ph¸p luËt; sù l¹ng l¸ch luËt, bãp mÐo ph¸p luËt... ®Òu lµ sù vËn dông ph¸p luËt kh«ng cã v¨n hãa. Sù thËt lµ nh÷ng quyÕt ®Þnh ®éc quyÒn, ®éc ®o¸n kh«ng tÝnh to¸n tíi c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp l©u bÒn, c¸i Ých còng lµ cha cã v¨n ho¸. Ph¸p luËt chÝnh lµ gi¸ trÞ tiªu biÓu nhÊt cña V¨n ho¸ ph¸p lý. V¨n hãa chÝn muåi tÊt yÕu sÏ s¶n sinh ra ph¸p luËt. Ho¹t ®éng xÐt xö, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ®óng ph¸p luËt vµ phï hîp lÏ c«ng b»ng, ®¹o ®øc x· héi, v× lîi Ých chÝnh ®¸ng cña con ngêi chÝnh lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiªu biÓu cña v¨n ho¸ ph¸p lý.
V¨n ho¸ ph¸p luËt cã vai trß rÊt to lín trong sù ph¸t triÓn cña x· héi ta hiÖn nay. ViÖc g×n gi÷ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, viÖc chèng ®éc quyÒn trong v¨n ho¸, viÖc tiÕp biÕn v¨n ho¸, c¸c ®Þnh híng lín trong v¨n ho¸ m«i trêng, v¨n ho¸ kinh doanh, më cöa giao tiÕp v¨n ho¸... cÇn ph¶i trªn c¬ së v¨n ho¸ ph¸p luËt míi. V¨n ho¸ ph¸p luËt míi sÏ lµ híng quy t©m cña mäi c¸i lîi, c¸i tèt, c¸i ®Ñp trªn nÒn t¶ng c¸i ®óng208. HiÖn nay trong x· héi ta ý thøc ph¸p luËt cha trë thµnh v¨n ho¸ cña qu¶n lý x· héi vµ cha ®îc thÊm s©u trong tinh thÇn c«ng d©n209. V¨n ho¸ ph¸p lý cã vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong viÖc x©y dùng lèi sèng phï hîp ®¹o ®øc d©n téc vµ ®¹o ®øc tiÕn bé cña nh©n lo¹i, b¶o vÖ vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa d©n téc, gãp phÇn ®a c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa ph¸p lý nh©n lo¹i vµo v¨n ho¸ ph¸p lý níc nhµ.
V¨n hãa ph¸p lý ph¶i ®îc g¾n liÒn víi mét nÒn hµnh chÝnh trong s¹ch. N¹n tham nhòng, n¹n hèi lé, cöa quyÒn hoµnh hµnh lµ biÓu thÞ cña mét hÖ thèng v¨n ho¸ ph¸p luËt yÕu. V¨n hãa ph¸p lý ph¶i g¾n víi mét nÒn lËp ph¸p vµ t ph¸p v÷ng m¹nh, cã trÝ tuÖ vµ ®¹o ®øc, thÓ hiÖn, ghi nhËn ®îc vµ b¶o vÖ ®îc nh÷ng gi¸ trÞ cña v¨n hãa ph¸p lý, lu«n lÊy yÕu tè con ngêi lµm ph¬ng ch©m hµnh ®éng. TÝnh chÊt c¨n b¶n nhÊt cña v¨n ho¸ lµ tÝnh nh©n b¶n. V¨n ho¸ ®Ých thùc lµ v¨n ho¸ lu«n lÊy con ngêi lµm ®èi tîng, môc tiªu vµ cøu c¸nh. C¸c quy ®Þnh vµ thùc tiÔn ph¸p luËt cña chóng ta ph¶i ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn ®êng lèi ph¸t triÓn bao hµm t¨ng trëng kinh tÕ, tiÕn bé x· héi vµ h¹nh phóc cña con ngêi.210 Nãi ®Õn v¨n ho¸ lµ nãi ®Õn c¸c gi¸ trÞ cao ®Ñp trong ®êi sèng tinh thÇn, c¸c gi¸ trÞ Êy lµm cho con ngêi trë nªn ngêi h¬n.211 Nh÷ng quy ®Þnh vÒ lao ®éng, viÖc lµm, vÒ nguyªn t¾c xÐt xö nh©n ®¹o, vÒ thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, thuËn lîi, tiÕt kiÖm...; vÒ tÝn ngìng, t«n gi¸o vv... thùc sù lµ v× con ngêi, con ngêi cña lao ®éng, hëng thô c«ng b»ng c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt, tinh thÇn.
Trong ®iÒu kiÖn x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn vµ héi nhËp, c¸c c¸n bé, c«ng chøc cÇn ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt, kü n¨ng thùc hµnh ph¸p luËt trong c¸c c«ng viÖc cña m×nh. PhÈm chÊt ®¹o ®øc lµ ®iÒu ®Æc biÖt quan träng nhng cha ®ñ. Bëi lÏ, nÕu thiÕu nh÷ng hiÓu biÕt ph¸p luËt, thiÕu sù t«n träng, tù gi¸c tu©n thñ ph¸p luËt th× sÏ dÉn ®Õn nh÷ng viÖc lµm g©y thiÖt h¹i cho ngêi d©n hoÆc c¸c tæ chøc. Do vËy, c«ng t¸c x©y dùng ý thøc ph¸p luËt, lèi sèng tu©n thñ ph¸p luËt cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc trong bèi c¶nh hiÖn nay. N©ng cao ý thøc chÊp hµnh, tu©n thñ ph¸p luËt cña ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc, n©ng cao n¨ng lùc vËn dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp, chuyªn m«n cña ®èi tîng nµy ®Ó ph¸p luËt trë thµnh c«ng cô h÷u hiÖu gióp hä thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña m×nh.
N©ng cao chÊt lîng cña ho¹t ®éng phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc. Ho¹t ®éng nµy tríc hÕt nh»m môc ®Ých t¸c ®éng vµo nhËn thøc, th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña c¸n bé, c«ng chøc ®èi víi ph¸p luËt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc hµng ngµy cña hä. Tõ ý thøc, t×nh c¶m ®óng ®¾n ®èi víi ph¸p luËt, kÕt hîp víi nh÷ng yÕu tè thuËn lîi kh¸c nh phÈm chÊt ®¹o ®øc, m«i trêng x· héi sÏ h×nh thµnh nh÷ng hµnh vi hîp ph¸p cña c¸n bé, c«ng chøc c¶ trong c«ng viÖc vµ trong cuéc sèng. Phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë ®©y cã nhiÒu nÐt ®Æc trng kh¸c víi viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc cho ngêi d©n nãi chung. Néi dung vµ h×nh thøc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i phï hîp víi tõng lo¹i ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc, tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng chuyªn m«n cña hä. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch vµ còng lµ thêng trùc lµ ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c hÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt theo h×nh thøc tËp hîp ho¸. Bëi lÏ, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn viÖc vËn dông ph¸p luËt sai cña c¸n bé, c«ng chøc ë ta hiÖn nay lµ do hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt qu¸ ®å sé, chång chÐo, l¹i cha ®îc hÖ thèng ho¸ mét c¸ch khoa häc, khã kh¨n trong viÖc tra cøu. Do vËy, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cho ®èi tîng c«ng chøc ph¶i ®i ®«i víi nh÷ng ho¹t ®éng cã liªn quan mËt thiÕt nh ho¹t ®éng rµ so¸t, kiÓm tra, tËp hîp c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt theo nh÷ng tiªu chÝ nhÊt ®Þnh ®Ó dÔ dµng, thuËn lîi cho viÖc tra cøu, truy cËp vµ ¸p dông.
Tæ chøc c¸c líp båi dìng kiÕn thøc ph¸p luËt, kü n¨ng ¸p dông ph¸p luËt theo tõng lo¹i ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc. Ph¸p luËt trªn v¨n b¶n vµ ph¸p luËt trong thùc tiÔn ¸p dông lµ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p. Do vËy, ngoµi viÖc c¸n bé, c«ng chøc tù nghiªn cøu v¨n b¶n ph¸p luËt, hä còng cÇn ®îc båi dìng, n©ng cao tr×nh ®é vÒ kiÕn thøc ph¸p luËt vµ kü n¨ng ¸p dông ph¸p luËt vµo tõng lÜnh vùc quan hÖ x· héi. Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o, båi dìng c«ng chøc hµnh chÝnh qua c¸c h×nh thøc nh: c¸c líp tËp huÊn vÒ ®µo t¹o kiÕn thøc ph¸p luËt, qu¶n lý nhµ níc theo c¸c hÖ chÝnh quy, t¹i chøc.
- N©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé, c«ng chøc trong bèi c¶nh héi nhËp, x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn ë níc ta hiÖn nay
§¹o ®øc nghÒ nghiÖp còng lµ lÜnh vùc thÓ hiÖn qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc. Nh÷ng yªu cÇu cña ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt ®èi víi c¸c c¸c nhãm ®èi tîng c¸n bé, c«ng chøc võa cã sù t¬ng ®ång, võa cã sù kh¸c biÖt. Ph¹m vi c¸c quy ph¹m x· héi hµng ngµy ®iÒu chØnh hµnh vi cña con ngêi, phÇn lín lµ phô thuéc vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng, vµo nghÒ nghiÖp cña hä. Mçi mét ngµnh nghÒ cã ®¹o ®øc riªng bªn c¹nh nh÷ng quan ®iÓm, chuÈn mùc ®¹o ®øc chung cho mäi ngêi thuéc c¸c ngµnh nghÒ kh¸c. Nh÷ng yªu cÇu vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, võa xuÊt ph¸t tõ ®¹o ®øc, võa xuÊt ph¸t tõ ph¸p luËt. §¹o ®øc nghÒ nghiÖp theo nghÜa réng lµ sù thÓ hiÖn c¸c gi¸ trÞ, c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng nhµ níc vµ x· héi. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ë níc ta, vÊn ®Ò ®¹o ®øc vµ gi¸o dôc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cã mét tÇm quan träng ®Æc biÖt, nhÊt lµ nh÷ng lÜnh vùc nh, ®¹o ®øc thÈm ph¸n, ®¹o ®øc luËt s vµ c¸c chøc danh t ph¸p kh¸c; ®¹o ®øc c¸n bé hµnh chÝnh; ®¹o ®øc thÇy thuèc, nhµ b¸o vµ ®¹o ®øc trong kinh doanh.
Ho¹t ®éng gi¸o dôc ý thøc ph¸p luËt vµ n©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé, c«ng chøc cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau, gi¸o dôc ý thøc ph¸p luËt chÝnh lµ c¬ së cña ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp; ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tu©n theo ph¸p luËt trong hä. "C¸n bé cña thêi kú míi ph¶i lµ ngêi cã phÈm chÊt chÝnh trÞ v÷ng vµng, trung thµnh víi lý tëng c¸ch m¹ng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã ý thøc kû luËt, g¬ng mÉu trong ®¹o ®øc vµ lèi sèng; tãm l¹i lµ ph¶i cã ®ñ ®øc vµ tµi, trong ®ã ®øc lµ gèc.212 §¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé, c«ng chøc lµ nh÷ng gi¸ trÞ, chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ chuÈn mùc ph¸p lý trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng t¬ng øng. X©y dùng vµ n©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸c ®èi tîng c¸n bé theo nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®· ®îc qui ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt víi nh÷ng néi dung chñ yÕu nh sau:
+ Trung thµnh víi tæ quèc, chÊp hµnh nghiªm chØnh ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ níc.
+ TËn tuþ phôc vô nh©n d©n, t«n träng nh©n d©n, kh«ng cöa quyÒn, s¸ch nhiÔu, g©y khã kh¨n, phiÒn hµ, øc hiÕp nh©n d©n.
+ Trung thùc, cÇn kiÖm, liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t, kh«ng ®îc lîi dông chøc vô, vÞ trÝ cña m×nh ®Ó tham nhòng, nhËn hèi lé, quµ biÕu cña d©n.
+ Kh«ng ®îc g©y bÌ ph¸i, mÊt ®oµn kÕt, côc bé vi ph¹m kû luËt c«ng vô, gi÷ bÝ mËt Nhµ níc.
+ Thêng xuyªn häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc c«ng t¸c, chÊp hµnh sù ®iÒu ®éng, ph©n c«ng c«ng t¸c cña c¬ quan, tæ chøc.
+ Cã lèi sèng gi¶n dÞ, phong c¸ch lµm viÖc hîp t¸c, thiÖn chÝ, biÕt tËp hîp ph¸t huy trÝ tuÖ, søc m¹nh tËp thÓ.
Néi dung ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé, c«ng chøc còng ®îc Qui chÕ vÒ thùc hiÖn d©n chñ trong c¬ quan (ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 71CP cña ChÝnh phñ th¸ng 9/1998) quy ®Þnh. Theo ®ã, thñ trëng c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra, ®¸nh gi¸ c«ng t¸c cña c¬ quan, ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc tÖ quan liªu, cöa quyÒn, tham nhòng s¸ch nhiÔu d©n, kÞp thêi xö lý thÝch hîp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi nh÷ng c¸n bé c«ng chøc kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô, thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, s¸ch nhiÔu, g©y phiÒn hµ, tham nhòng trong viÖc gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c«ng d©n, tæ chøc. C¸n bé, c«ng chøc chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt, tríc thñ trëng c¬ quan vÒ viÖc thi hµnh nhiÖm vô, c«ng vô cña m×nh, cã nÕp sèng lµnh m¹nh, trung thùc, cÇn kiÖm, liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t.
§Ó n©ng cao ®¹o ®øc c«ng vô, cÇn cã mét hÖ thèng gi¶i ph¸p ®ång bé theo híng t¹o c¬ chÕ thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt, gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c chuÈn mùc, c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc tiÕn bé. Theo ®ã, cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ gi¸o dôc, ®Ò cao gi¸ trÞ ®¹o ®øc, ®Ò cao sù tù rÌn luyÖn, tu dìng cña c¸n bé, c«ng chøc, t¨ng cêng c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tù gi¸o dôc, khen thëng, t«n vinh nh÷ng ngêi lµm viÖc tèt, viÖc thiÖn, hoµn thµnh c«ng viÖc cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ phôc vô x· héi cao. §ång thêi ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý c¸n bé, ph©n ®Þnh râ rµng, khoa häc chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng c¬ quan, tæ chøc, tõng c¸ nh©n c¸n bé, c«ng chøc. X©y dùng hÖ thèng kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t, xö lý vi ph¹m b»ng nh÷ng chÕ tµi thÝch hîp, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng yÕu tè dÉn tíi kh¶ n¨ng tiªu cùc, xin cho, s¸ch nhiÔu d©n trong tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ níc. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®Æc biÖt quan träng ®Ó n©ng cao ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ c¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l¬ng, chÕ ®é ®·i ngé vËt chÊt, tinh thÇn ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc. TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ ®¹o ®øc c«ng vô, tiÕn tíi x©y dùng mét ®¹o luËt vÒ ®¹o ®øc c«ng vô. §¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé, c«ng chøc lµ nh÷ng gi¸ trÞ, chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ chuÈn mùc ph¸p lý trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng t¬ng øng.
Båi dìng, gi¸o dôc ph¸p luËt cho c«ng chøc hµnh chÝnh cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc kh¸c, nhÊt lµ gi¸o dôc chÝnh trÞ, ®¹o ®øc. Gi¸o dôc chÝnh trÞ, ®¹o ®øc cho c«ng chøc hµnh chÝnh ngoµi kiÕn thøc chung ph¶i cã néi dung cô thÓ víi mçi lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ. CÇn ph¶i tiªu chuÈn ho¸ c«ng chøc hµnh chÝnh vÒ phÈm chÊt chÝnh trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc, n¨ng lùc qu¶n lý, ®iÒu hµnh. Gi¸o dôc ph¸p luËt kÕt hîp víi gi¸o dôc chÝnh trÞ, ®¹o ®øc ®îc thÓ hiÖn trong c¸c ch¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh båi dìng, gi¶ng d¹y kiÕn thøc lý luËn; trong ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®Êu tranh phª b×nh vµ tù phª b×nh, trong c«ng t¸c khen thëng, xö lý c¸n bé vi ph¹m. X©y dùng ý thøc ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chiÕn lîc nh»m x©y dùng ®èi ngò c¸n bé võa cã chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng ®¸p øng yªu cÇu míi vµ võa cã phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
VÊn ®Ò ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp nãi chung, ®¹o ®øc t ph¸p, thÈm ph¸n nãi riªng ®· vµ ®ang ®îc d luËn x· héi quan t©m ®Æc biÖt. Riªng trong lÜnh vùc ®¹o ®øc t ph¸p, ®¹o ®øc thÈm ph¸n ®ang cã nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan träng. §¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña thÈm ph¸n kh«ng n»m ngoµi c¸c quan niÖm chung vÒ ®¹o ®øc. Tuy vËy, lo¹i h×nh ®¹o ®øc nµy l¹i cã nh÷ng ®Æc thï riªng, võa cã ®iÓm gièng vµ kh¸c víi c¸c lo¹i h×nh ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp kh¸c nh ®¹o ®øc thÇy gi¸o, thÇy thuèc, nghÖ sü vv ... §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸o dôc th«ng qua ho¹t ®éng xÐt xö, c¸c thÈm ph¸n ph¶i cã kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vµ c¸c yÕu tè ®¹o ®øc trong khu«n khæ cña ph¸p luËt. Lµm sao cho c¸c b¶n ¸n võa ®óng ph¸p luËt võa hîp lßng d©n, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc t«n träng, b¶o vÖ ®¹o ®øc x· héi vµ chÕ ®é ph¸p luËt cña nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa, cña d©n, do d©n vµ v× d©n.
NghÒ nghiÖp cña thÈm ph¸n cã tÝnh chÊt ®Æc thï, liªn quan trùc tiÕp ®Õn con ngêi. NghÒ nghiÖp thÈm ph¸n cã ¶nh hëng lín ®èi víi tÝnh c«ng minh cña ph¸p luËt. Lao ®éng cña ThÈm ph¸n lµ lao ®éng trÝ n·o, ®Çy khã kh¨n, phøc t¹p ®Æt díi sù gi¸m s¸t nghiªm ngÆt cña x· héi, cña c«ng d©n vµ cña chÝnh l¬ng t©m cña ngêi thÈm ph¸n. ThÈm ph¸n ph¶i suy nghÜ, ph¶i c©n nh¾c ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, thÊu t×nh, ®¹t lý. ThÈm ph¸n lµ ngêi ®¹i diÖn cho Nhµ níc trùc tiÕp b¶o vÖ nÒn c«ng lý do vËy sù c«ng b»ng, v« t, kh¸ch quan, t×nh ngêi lµ phÈm chÊt kh«ng thÓ thiÕu cña ThÈm ph¸n. Ho¹t ®éng xÐt xö lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp b¶o vÖ c«ng lý. Xixªron – mét luËt s vµ lµ nhµ hïng biÖn næi tiÕng cña La M· cæ ®¹i ®· tõng nãi: “ Quan tßa - ®ã lµ mét ®¹o luËt biÕt nãi, cßn ®¹o luËt lµ mét vÞ Quan tßa c©m”. Lµm thÕ nµo ®Ó khi xÐt xö, thÈm ph¸n ®éc lËp vµ chØ tu©n theo ph¸p luËt. §©y chÝnh lµ ph¬ng diÖn ®¹o ®øc cña vÊn ®Ò. Ngêi thÈm ph¸n ph¶i cã mét b¶n lÜnh, vît lªn trªn c¸i t«i cña m×nh, ®¹i diÖn cho kh¸t väng x· héi, v× lîi Ých chung cña x· héi ®Ó ®a ra mét ph¸n quyÕt vÒ tÝnh chÊt cña hµnh vi, trªn c¬ së ®ã vËn dông quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt.
NghÞ quyÕt 08 ngµy 02/01/2002 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ nh÷ng nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c T ph¸p trong thêi gian tíi ®· chØ râ: ®æi míi vµ t¨ng cêng c«ng t¸c rµ so¸t, ®¸nh gi¸ chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé, ®éi ngò ThÈm ph¸n ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n vÒ tiªu chuÈn chÝnh trÞ, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, phÈm chÊt ®¹o ®øc lèi sèng, møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao. §êng lèi c¶i c¸ch t ph¸p ®Õn n¨m 2020 ®îc tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh trong NghÞ quyÕt 49/NQ-TW ngµy 2/6/2005 cña Bé chÝnh trÞ. TiÕp tôc ®æi míi ph¬ng ph¸p ®µo t¹o cö nh©n luËt, ®µo t¹o c¸n bé nguån cña c¸c chøc danh T ph¸p, bæ trî T ph¸p, båi dìng c¸n bé T ph¸p, bæ trî t ph¸p theo híng cËp nhËt c¸c kiÕn thøc míi vÒ chÝnh trÞ, ph¸p luËt, kinh tÕ, x· héi, cã n¨ng lùc nghÒ nghiÖp vµ kiÕn thøc thùc tiÔn, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc trong s¹ch, dòng c¶m ®Êu tranh v× c«ng lý, b¶o vÖ ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé t ph¸p giái vÒ nghiÖp vô, trong s¸ng vÒ ®¹o ®øc, v÷ng vµng vÒ phÈm chÊt chÝnh trÞ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn t ph¸p hiÖn ®¹i.
- Häc tËp vµ lµm theo tÊm g¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh
Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ ®¹o ®øc, nhµ níc vµ ph¸p luËt ®Òu xuÊt ph¸t tõ qu¸ tr×nh nghiªn cøu lý luËn, thùc tiÔn vµ chØ ®¹o thùc tiÔn c¸ch m¹ng, thùc tiÔn x©y dùng nhµ níc, ph¸p luËt níc ta. §Æc biÖt lµ tõ tÊm g¬ng mÉu mùc trong sinh ho¹t vµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña Ngêi. B¶n th©n Ngêi lµ mét tÊm g¬ng mÉu mùc tuyÖt vêi vÒ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, mét ngêi ViÖt Nam ®Ñp nhÊt vÒ ®¹o ®øc: "PhÈm chÊt ®¹o ®øc trong con ngêi vÜ ®¹i cña B¸c Hå, bÊt cø bao giê vµ ë ®©u, còng to¶ ra hÕt søc tù nhiªn nh h¬ng sen nhÑ nhµng cao quý!".213 Nh÷ng néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸n bé, ®¶ng viªn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nªu ra ®Õn nay vÉn cßn nguyªn ®Çy ®ñ gi¸ trÞ lý luËn vµ thùc tiÔn cÊp b¸ch cña chóng ta.
Trong t¸c phÈm “Söa ®æi lèi lµm viÖc”, Hå ChÝ Minh ®· ®Æc biÖt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¸o dôc, n©ng cao phÈm chÊt, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho c¸n bé, ®¶ng viªn. Ngêi viÕt: “Còng nh s«ng th× cã nguån míi cã níc, kh«ng cã nguån th× s«ng c¹n. C©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã gèc th× c©y hÐo. Ngêi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï tµi giái mÊy còng kh«ng l·nh ®¹o ®îc nh©n d©n... ” 214. Trong quan niÖm cña Ngêi bao giê còng ph¶i gi÷ cho t tëng ngay th¼ng: "ViÖc g× còng ph¶i c«ng b×nh, chÝnh trùc, kh«ng nªn v× t th©n, t huÖ, hoÆc t thï, t o¸n"215. §em lßng nh©n ®øc, ®iÒu h¬n, lÏ ph¶i mµ gi¶ng gi¶i cho ngêi ®Ó ngêi" quy thuËn", "c¶i tµ quy chÝnh" ®· trë thµnh phÐp xö thÕ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh.
Chñ tr¬ng häc tËp vµ lµm theo tÊm g¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh cã ý nghÜa to lín, thiÕt thùc trong bèi c¶nh hiÖn nay ë níc ta. CÇn kÕt hîp, lång ghÐo gi÷a c«ng viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu t tëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt víi viÖc liªn hÖ vµo c«ng t¸c thùc tiÔn cña mçi ngêi c¸n bé, c«ng chøc t¹i c¸c c¬ quan nhµ níc, c¸c ®oµn thÓ x· héi vµ trong mäi tÇng líp nh©n d©n. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p thiÕt thùc nhÊt lµ ®a néi dung häc tËp, nghiªn cøu vµ vËn dông t tëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt vµo trong c¸c ho¹t ®éng thi ®ua, ®Êu tranh phª vµ tù phª trong néi bé c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ, c¸c tæ chøc §¶ng, th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Cã nh vËy th× cuéc vËn ®éng häc tËp vµ lµm theo tÊm g¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh míi ®Õn ®îc víi tõng c¸n bé, ®¶ng viªn vµ míi thùc sù cã ý nghÜa thiÕt thùc trong ®êi sèng x· héi.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng ®· r»ng mçi c¸n bé, ®¶ng viªn ph¶i ra søc chèng chñ nghÜa c¸ nh©n, thùc hiÖn: “chÝ c«ng v« t”, kh¾c phôc c¸c bÖnh: bÖnh tham lam, bÖnh lêi biÕng, bÖnh kiªu ng¹o, bÖnh hiÕu danh, thiÕu kû luËt, ãc hÑp hßi, ãc ®Þa ph¬ng, ãc l·nh tô, bÖnh h÷u danh v« thùc, bÖnh xu nÞnh, a dua... Ngêi c¸n bé trong bèi c¶nh ®Êt níc ®æi míi hiÖn nay cÇn ph¶i cè g¾ng ý thøc vµ thùc hµnh mét c¸ch cao nhÊt n¨m phÈm chÊt mµ B¸c Hå ®· tõng c¨n dÆn: Nh©n, NghÜa, TrÝ, Dòng, Liªm.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |