Bài tập xác định số kiểu gen tối đa trong quần thể

Xác định tổng số KG, số KGĐH, KGDH trong trường hợp nhiều cặp gen PLĐL, mỗi gen có 2 hoặc nhiều alen

a. Tổng quát

a1)Trường hợp gen nằm trên NST thường

Để xác định tổng số KG, số KGĐH, KGDH trong trường hợp nhiều cặp gen PLĐL, mỗi gen có 2 hoặc nhiều alen, GV cần phải cho HS thấy rõ:

* Với mỗi gen:

Phân tích và chứng minh số KGDH, số KGĐH, số KG của mỗi gen, chỉ ra mối quan hệ giữa 3 yếu tố đó với nhau và với số alen của mỗi gen:

- Số alen của mỗi gen có thể lớn hơn hoặc bằng 2 nhưng trong KG luôn có mặt chỉ 2 trong số các alen đó.

- Nếu gọi số alen của gen là r thì số kiểu gen dị hợp = C_r² = r( r – 1)/2

- Số kiểu gen đồng hợp luôn bằng số alen = r

- Số KG tối đa trong quần thể đối với một gen có r alen = số KGĐH + số KGDH = r +r( r – 1)/2 = r( r + 1)/2

* Với nhiều gen:

Do các gen PLĐL nên kết quả chung = tích các kết quả riêng

Vì vậy GV nên gợi ý cho HS lập bảng sau:

*Trên giới XX = r( r + 1)/2 (Vì cặp NST tương đồng nên giống như trên NST thường)

* Trên giới XY = r ( vì alen chỉ có trên X,không có trên Y)

Vậy tổng số KG tối đa trong QT = r( r + 1)/2 + r

-Nếu chỉ có gen nằm trên nhiễm sắc thể Y không có alen tương ứng nằm trên X

-Số kiểu gen tối đa trong quần thể đối với 1 gen =r

1/ 3 gen trên nằm trên 3 cặp NST thường.

A. 124 B. 156 C. 180 D. 192

2/ Gen I và II cùng nằm trên một cặp NST thường,gen III nằm trên cặp NST thường khác

A. 156 B. 184 C. 210 D. 242

Câu2: Ở người, gen qui định dạng tóc do 2 alen A và a trên nhiễm sắc thể thường qui định ; bệnh máu khó đông do 2 alen M và m nằm trên nhiễm sắc thể X ở đoạn không tương đồng với Y.Gen qui định nhóm máu do 3alen : I^A ; I^B (đồng trội )và I^O (lặn).Số kiểu gen và kiểu hình tối đa trong quần thể đối với 3 tính trạng trên :

A. 90 kiểu gen và 16 kiểu hình B. 54 kiểu gen và 16 kiểu hình

C. 90 kiểu gen và 12 kiểu hình D. 54 kiểu gen và 12 kiểu hình

-Trường hợp gen nằm trên nhiễm sắc thể thường và nhiễm sắc thể giới tính X

Câu1: Ở người gen a: qui định mù màu; A: bình thường trên NST X không có alen trên NST Y. Gen quy định nhóm máu có 3 alen I^A, I^B,I^O. Số kiểu gen tối đa có thể có ở người về các gen này là:

A. 27 B. 30 C. 9 D. 18

Số KG ĐH về tất cả các gen và dị hợp tất cả các gen lần lượt là:

A. 60 và 90                 B. 120 và 180            C. 60 và 180               D. 30 và 60

Câu2b Số KG ĐH về 2 cặp gen và dị hợp về 2 cặp gen lần lượt là:

A. 240 và 270            B. 180 và 270            C. 290 và 370            D. 270 và 390

1) Số Kg ĐH tất cả các gen = 3.4.5 =60 ; Số Kg dị hợp tất cả các gen = 3.6.10 =180

2) Số Kg ĐH 2 căp, dị hợp 1 cặp = (3.4.10+4.5.3+3.5.6) =270

Số Kg dị hợp 2 cặp, ĐH 1 cặp = (3.6.5+6.10.3+3.10.4) =390

3) Số KG dị hợp = (6.10.15) – (3.4.5) = 840

Câu3: Gen I có 3 alen, gen II có 4 alen , gen III có 5 alen. Biết gen I và II nằm trên X không có alen trên Y và gen III nằm trên Y không có alen trên X. Số KG tối đa trong QT

A. 154             B. 184                         C. 138                         D. 214

số Kg trên XX= 3.4(3.4+1) = 78 số Kg trên XY = 3.4.5 = 60 Tổng số Kg = 78+60= 138

Câu3: Số alen tương ứng của gen I, II, III và IV lần lượt là 2, 3, 4 và 5. Gen I và II cùng nằm trên NST X ở đoạn không tương đồng với Y, gen IV và V cùng nằm trên một cặp NST thường.Số kiểugen tối đa trong QT:

A. 181 B. 187 C. 231 D. 237

• 
  Số KG nằm trên Y là 4 : X^A_BY, X^a_bY, X^A_bY, X^a_BY
  
• 
  Số KG nằm trên X là 10: X^A_BX^A_B, X^a_B X^a_B , X^A_B X^a_B, X^A_BX^A_b, X^a_B X^a_b , X^A_b X^a_b,
  

-Số kiểu gen trên NST gới tính X là : (4+1).4 /2= 10

-Số kiểu gen trên NST Y=4.Vậy số kiểu gen tối đa trên cặp XY =10+4=14

-Số kiểu gen tối đa trong quần thể là : 14.3=42

A.18 B. 36 C.30 D. 27

+ Ta coi cặp NST XX là cặp NST tương đồng nên khi viết KG với các gen liên kết với cặp NST XX sẽ giống với cặp NST thường nên ta có 21 loại KG tối đa khi xét hai lôcut: lôcut một có 3 alen là A₁, A₂, A₃; lôcut hai có 2 alen là B và b.ứng với trường hợp cặp XX là: