83 ë ®©y cã ý nãi bµi b¸o "ViÖc trao cho c¸c nghÞ sÜ vïng Ranh dù th¶o vÒ thiÕt chÕ c«ng x· b¸c bá sù b×nh ®¼ng gi÷a c«ng x· thµnh thÞ vµ n«ng th«n" ®¨ng trªn tê "Rheinische Zeitung" sè 314, ra ngµy 10 th¸ng Mêi mét 1842. Trong ®ã "sù b×nh ®¼ng cña tÊt c¶ c¸c c«ng d©n" ®îc ®¸nh gi¸ nh mét vÊn ®Ò chÝnh trÞ thiÕt yÕu quan träng cña c¶i c¸ch thÞ chÝnh vµ kªu gäi ph¶n kh¸ng l¹i dù luËt thiÕt chÕ c«ng x· míi do ChÝnh phñ Phæ ®a ra. - 439.
84 ë ®©y cã ý nãi lêi tuyªn bè cña ban biªn tËp tê "Kölnische Zeitung" ®¨ng trªn sè b¸o 315, ra ngµy 11 th¸ng Mêi mét 1842, díi h×nh thøc mét bµi b¸o ng¾n kh«ng cã ®Çu ®Ò .- 439.
85 §©y cã ý nãi lo¹t bµi b¸o "C¶i c¸ch thiÕt chÕ c«ng x· vïng Ranh" cña Hen-rÝch Clª-xen ®¨ng trong phô lôc cña tê "Rheinische Zeitung" c¸c sè 307, 310, 312, 314, 317, 333 vµ 335, ra ngµy 3, 6, 8, 10, 13, 29 th¸ng Mêi mét vµ ngµy 1 th¸ng Ch¹p 1842.- 442.
86 Trªn c¬ së chØ thÞ cña quèc v¬ng Phæ ngµy 21 th¸ng S¸u 1842 t¹i c¸c tØnh cña Phæ, ngêi ta ®· thµnh lËp c¸c uû ban ®¼ng cÊp, do c¸c héi ®ång d©n biÓu hµng tØnh bÇu ra tõ nh÷ng ®¹i biÓu c¸c ®¼ng cÊp cã ch©n trong héi ®ång d©n biÓu. C¸c uû ban nµy cã thÓ do quèc v¬ng triÖu tËp thµnh mét c¬ quan t vÊn thèng nhÊt - uû ban ®¼ng cÊp hîp nhÊt. ViÖc nµy ®· ®îc tiÕn hµnh lÇn ®Çu tiªn ngµy 18 th¸ng Mêi 1842. Xin so s¸nh bµi b¸o "VÒ c¸c uû ban ®¼ng cÊp cña Phæ" cña C. M¸c (xem tËp nµy tr. 479-500). -444.
87. Chó thÝch nµy cña ban biªn tËp do M¸c viÕt cho bµi "Der Entwurt zum neuen Ehegesetz", ®¨ng trong phô lôc tê "Rheinische Zeitung" sè 319, ra ngµy 15 th¸ng Mêi mét 1842. Trong chó thÝch nµy M¸c v¹ch nh÷ng híng chñ yÕu ®Ó phª ph¸n dù luËt vÒ ly h«n, mµ sau nµy «ng ®· tr×nh bµy trong mét bµi riªng ®¨ng trªn tê "Rheinische Zeitung" (xem Toµn tËp, tËp 1, 1995, tr. 231, bµi "Dù luËt vÒ ly h«n")
ViÖc chuÈn bÞ vµ th¶o luËn trong ph¹m vi chÝnh phñ b¶n dù luËt vÒ ly h«n, mét dù luËt g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho viÖc huû bá h«n nh©n, ®· ®îc gi÷ rÊt kÝn. Tuy vËy, ngµy 20 th¸ng Mêi 1842 tê "Rheinische Zeitung" ®· c«ng bè dù luËt vµ b»ng c¸ch ®ã ®· më ®Çu cho cuéc tranh luËn c«ng khai réng r·i vÒ nã trªn c¸c trang b¸o cña tê "Rheinische Zeitung", "Leipziger Allgemeine Zeitung" vµ c¸c b¸o kh¸c. ViÖc cho ®¨ng dù luËt vÒ ly h«n vµ viÖc ban biªn tËp tê "Rheinische Zeitung" kiªn quyÕt tõ chèi nªu hä tªn cña ngêi ®· göi dù luËt tíi, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho tê "Rheinische Zeitung" bÞ ®×nh b¶n .- 448.
88 §©y cã ý nãi bµi "Bemerungen über den Entwurf einer Verordnung über Ehescheidung" ("Nh÷ng nhËn xÐt vÒ dù luËt vÒ ly h«n") ®¨ng trong phô lôc cña tê "Rheinische Zeitung" sè 310, ra ngµy 6 th¸ng Mêi mét 1842.- 448.
89 §©y cã ý nãi "LuËt phæ th«ng cña Phæ" (Allgemeines Landrecht für die Preuβischen Staaten") ®îc phª chuÈn vµ c«ng bè n¨m 1794. Nã bao gåm luËt h×nh, luËt gi¸o héi, luËt nhµ níc vµ hµnh chÝnh vµ nã ph¶n ¸nh tÝnh chÊt l¹c hËu cña níc Phæ phong kiÕn trong lÜnh vùc quyÒn xö ¸n.- 450.
90 Bµi b¸o ng¾n ®îc c«ng bè nµy ph¶n ¸nh viÖc M¸c, víi t c¸ch lµ tæng biªn tËp tê "Rheinische Zeitung", cè sö dông lêi lÏ v¨n hoa mang tÝnh chÊt tù do cã trong s¾c chØ cña quèc v¬ng nãi vÒ Ên lo¸t, mµ Phri-®rÝch-Vin-hem IV thêng hay dïng v× môc ®Ých mÞ d©n, ®Ó t¹o ra nh÷ng hµng rµo ph¸p lý ng¨n nh÷ng truy bøc kiÓm duyÖt ®· ®îc chuÈn bÞ ®èi víi b¸o chÝ vµ chèng tr¶ nh÷ng sù ho¹nh hoÑ cña c¸c quan chøc chÝnh phñ vµ b¸o chÝ ph¶n ®éng. Do hoµn c¶nh b¾t buéc M¸c ®· ph¶i sö dông ph¬ng thøc chiÕn thuËt t¬ng tù c¶ trong nh÷ng trêng hîp kh¸c.- 452.
91. ë ®©y cã ý nãi bµi b¸o cã ghi chó "Khuªn 14 th¸ng Mêi mét" in trong phô lôc cña tê "Kölnische Zeitung" sè 320, ra ngµy 16 th¸ng Mêi mét 1842. T¸c gi¶ ký tªn b»ng ký hiÖu -.-, trong bµi b¸o nµy mét lÇn n÷a «ng ta vÉn dïng nh÷ng luËn cø ®ã ®Ó b¸c bá nguyªn t¾c b×nh ®¼ng gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, lÇn nµy lªn tiÕng trùc tiÕp chèng l¹i tê "Rheinische Zeitung". §ång thêi «ng ta viÖn dÉn lo¹t bµi b¸o cña Clª-xen, lo¹t bµi b¸o "C¶i c¸ch thÞ chÝnh vµ tê "Kölnische Zeitung" cña M¸c vµ c¸c bµi kh¸c lÊy tõ tê "Rheinische Zeitung" .- 455.
92 Bich-ken-®oãc-ph¬ - mét lµng ë ngo¹i vi Khuªn.- 455.
93 Khuynh híng mµ M¸c ®em l¹i cho tê "Rheinische Zeitung", sau khi trë thµnh tæng biªn tËp cña nã, ngµy 15 th¸ng Mêi 1842, ®· g©y ra nçi lo sî cho c¸c nhµ chøc tr¸ch Phæ. TØnh trëng tØnh Ranh Ph«n S¸p-p¬ ®· viÕt ®i BÐc-lin r»ng, giäng cña tê b¸o "ngµy cµng trë nªn xÊc xîc vµ gay g¾t h¬n". Theo sù uû quyÒn cña «ng nµy ngµy 12 th¸ng Mêi mét 1842 ®èc lý Khuªn Ph«n GiÐc-la-kh¬ ®· trao cho ban biªn tËp tê "Rheinische Zeitung" ®¸p th cña bé kiÓm duyÖt vÒ viÖc thay ®æi khuynh híng cña tê b¸o còng nh hai chØ thÞ, trong ®ã ®ßi ph¶i ®uæi A-®«n-ph¬ Ru-ten-bÐc ra khái ban biªn tËp (c¸c nhµ chøc tr¸ch lóc bÊy giê A-®«n-ph¬ Ru-ten-bÐc lµ ngêi ®Ò xíng khuynh híng cÊp tiÕn) vµ tr×nh tØnh trëng phª duyÖt biªn tËp viªn míi. Tr¶ lêi cña ban biªn tËp lµ bøc th cña nhµ xuÊt b¶n s¸ch I.E.Rª-n¸c, ngêi ®îc chÝnh thøc liÖt kª lµ chñ bót chÞu tr¸ch nhiÖm cña tê b¸o. Trong thùc tÕ t¸c gi¶ cña bøc th lµ M¸c. §iÒu ®ã thÊy râ qua b¶n nh¸p cßn lu gi÷ ®îc khíp víi bøc th nµy ®îc c«ng bè theo b¶n nh¸p ®ã.
LËp luËn cña M¸c, trong ®ã v× môc ®Ých chiÕn thuËt «ng ®· sö dông lêi nãi v¨n hoa cã tÝnh chÊt tù do gi¶ dèi trong b¶n chØ thÞ vÒ kiÓm duyÖt vµ c¸c nghÞ ®Þnh kh¸c cña chÝnh phñ vÒ b¸o chÝ, ®· lµm cho nh÷ng ngêi ®¹i diÖn cña chÝnh phñ kh«ng cã cí ®Ó cÊm b¸o chÝ, mÆc dï, nh ®· thÊy râ trong b¸o c¸o cña Ph«n S¸p - p¬ göi bé kiÓm duyÖt ngµy 17 th¸ng Ch¹p 1842 nãi r»ng c¸c nhµ chøc tr¸ch kh«ng tõ bá ý ®Þnh b¾t ®Çu cuéc ®iÒu tra chèng l¹i c¸c biªn tËp viªn cña tê "Rheinische Zeitung", ®Æc biÖt lµ chèng l¹i M¸c. Tuy thÕ, kh«ng cã cí chÝnh thøc ®Ó truy n·, c¸c nhµ chøc tr¸ch t¹m thêi buéc ph¶i giíi h¹n b»ng viÖc t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p kiÓm duyÖt.
B¶n nh¸p cßn lu gi÷ ®îc bao gåm nh÷ng chç g¹ch bá vµ söa ch÷a, do chÝnh tay M¸c viÕt b»ng mùc, vµ nh÷ng chç g¹ch bá b»ng bót ch×, do mét ngêi nµo ®ã g¹ch. L¸ th trao cho c¸c nhµ cÇm quyÒn, mµ Rª-n¸c ®· chÐp l¹i, trïng víi v¨n b¶n do M¸c söa ch÷a. Xem "Rheinische Briefe und Akten zur Geschichte der politischen Bewegung 1830-1850". Hrsg. von Joseph Hansen, 1. Bd, Essen a.d. Ruhr. 1919, S.377-380 ("Nh÷ng l¸ th vïng Ranh vµ nh÷ng v¨n kiÖn viÕt vÒ lÞch sö phong trµo chÝnh trÞ n¨m 1830 - 1850". Nhµ xuÊt b¶n I-«-dÐp Han-den. TËp 1. Ðt -xen, 1919, tr. 377-380)
Trong lÇn xuÊt b¶n nµy néi dung bøc th ®îc sao l¹i díi d¹ng mµ M¸c ®· viÕt sau khi ®· g¹ch bá bít vµ söa ch÷a; ®ång thêi nh÷ng chç quan träng trong ®ã ®Òu ®îc nãi râ thªm ë chó thÝch cuèi trang. Trong v¨n b¶n, tÊt c¶ nh÷ng tõ vµ c©u do mét ngêi nµo ®ã g¹ch ®i b»ng bót ch×, vÉn ®îc gi÷ nguyªn, nhng ®îc nãi râ thªm ë chó thÝch cuèi trang.- 459.
94 B¶n chØ thÞ míi vÒ kiÓm duyÖt cña ChÝnh phñ Phæ ra ngµy 24 th¸ng Ch¹p 1841 ®· dù tÝnh kh«ng chØ duy tr×, mµ thËm chÝ cßn t¨ng cêng sù gi¸m s¸t cña chÝnh phñ ®èi víi b¸o chÝ, mét sù gi¸m s¸t ®îc che ®Ëy b»ng nh÷ng c©u nãi ba hoa vÒ mét chÕ ®é kiÓm duyÖt tù do vµ «n hoµ. B¶n chØ thÞ vÒ kiÓm duyÖt ®¨ng trªn b¸o chÝnh thøc "Allgemeine Preuβische Staats-Zeitung" sè 14, ngµy 14 th¸ng Giªng 1842.
Còng xem bµi b¸o "NhËn xÐt b¶n chØ thÞ míi nhÊt vÒ chÕ ®é kiÓm duyÖt cña Phæ cña M¸c (Toµn tËp, t.1, 1995, tr. 41-45) - 460.
95 ë ®©y ®Æc biÖt muèn nãi ®Õn c¸c bµi b¸o ®¨ng trong phô tr¬ng cña tê "Rheinische Zeitung" sè 135, 146, 172, ra ngµy 15 th¸ng N¨m, 26 th¸ng N¨m vµ 21 th¸ng S¸u 1842: "Auch eine Stimme über eine "Hegemonie in Deutschland"" ("Thªm mét ý kiÕn n÷a vÒ mét "b¸ quyÒn ë níc §øc"”); "Hegemonie in Deutschland" ("B¸ quyÒn ë §øc"); "Weiterre Verhandlungen über die Hegenonie Preuβens" ("Nh÷ng cuéc tranh luËn tiÕp theo vÒ b¸ quyÒn cña Phæ"), còng nh vÒ bµi "Uber Preuβens Hegemonie" ("VÒ b¸ quyÒn cña Phæ") trªn tê "Rheinische Zeitung" sè 195, ngµy 14 th¸ng B¶y 1842.
Vµo thêi gian nµy M¸c cha ph¶i lµ tæng biªn tËp cña tê b¸o. -461.
96 Bµi b¸o ng¾n nµy in trong phô tr¬ng cña tê "Rheinische Zeitung" sè 326, ra ngµy 22 th¸ng Mêi mét 1842 díi d¹ng chó thÝch cuèi trang cña ban biªn tËp cho bµi "Die Hannoverchen Industriellen und der Schutzzoll" ("C¸c nhµ kinh doanh Han-n«-v¬ vµ thuÕ quan b¶o hé"). Bµi b¸o cã thÓ do M¸c viÕt víi t c¸ch lµ tæng biªn tËp cña tê b¸o, mÆc dï kh«ng t×m ra chøng cí vÒ viÖc «ng lµ t¸c gi¶ bµi b¸o Êy.- 466.
97 Trong bµi b¸o nµy M¸c sö dông bøc th cña HÐc-vÕch göi ban biªn tËp tê "Rheinische Zeitung", ngµy 22 th¸ng Mêi mét 1842 (xem "Rheinische Briefe und Akten zur Geschichte der politischen Bewegung 1830-1850". Essen a.d. Ruhr, 1919, S.382-384).
"Nh÷ng ngêi tù do" - tªn gäi nhãm c¸c nhµ v¨n theo ph¸i Hª-ghen trÎ tån t¹i vµo nöa ®Çu nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX ë BÐc-lin, h¹t nh©n bao gåm B. Bau-¬, E.Bau-¬, E.M©y-en, L.Bun, M.StiÕc-n¬ vµ nh÷ng ngêi kh¸c. Ph¸t biÓu cña c¸c thµnh viªn trong nhãm mang tÝnh chÊt lµ mét sù phª ph¸n trõu tîng ®èi víi chÕ ®é hiÖn hµnh, kh«ng cã néi dung c¸ch m¹ng thùc tÕ, cßn h×nh thøc cÊp tiÕn cùc ®oan bÒ ngoµi cña c¸c ph¸t biÓu ®ã thêng lµm tæn th¬ng uy tÝn cña phong trµo d©n chñ. Trong nh÷ng n¨m sau ®ã nhiÒu ®¹i biÓu cña "Nh÷ng ngêi tù do" ®· tõ bá chñ nghÜa cÊp tiÕn.- 468.
98 Sau khi trë thµnh tæng biªn tËp b¸o "Rheinische Zeitung" M¸c ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó ng¨n c¶n kh«ng cho c¸c ®¹i biÓu cña "Ph¸i tù do" dïng tê b¸o lµm diÔn ®µn ®Ó ®a ra nh÷ng bµi ph¸t biÓu c¸ch m¹ng gi¶ hiÖu. Xem sù phª ph¸n cña M¸c ®èi víi "Ph¸i tù do" trong th cña «ng göi A.Ru-g¬ ngµy 30 th¸ng Mêi mét 1842 (xem Toµn tËp, t. 27, 1996, tr. 601 - 605).- 468.
99 ë ®©y cã ý nãi bµi "Vom Main" ("Tõ Mai-n¬")ngµy 10 th¸ng Mêi mét 1842, ®¨ng trªn tê "Rheinische Zeitung" sè 317, ra ngµy 13 th¸ng Mêi mét 1842.- 472.
100 TrÝch dÉn lêi bæ chÝnh cña ban biªn tËp, ®¨ng trªn tê "Rheinische Zeitung" sè 322, ra ngµy 18 th¸ng Mêi mét 1842.- 472.
101 ë ®©y vµ ë díi trÝch dÉn bµi b¸o "Leipzig" (Julius Mosen und die "Rheinische Zeitung")" - "Lai pxÝch (I-u-li-ót M«-den vµ tê "Rheinische Zeitung")”, ®¨ng trªn tê "Allgemeine Zeitung" Au-buèc, sè 329, ngµy 25 th¸ng Mêi mét 1842.- 473.
102 Ngµy 24 th¸ng Mêi mét 1842 trªn b¸o "Rheinische Zeitung" sè 328 cã ®¨ng bµi têng thuËt chi tiÕt vÒ buæi yÕn tiÖc diÔn ra ë Lai-pxÝch ngµy 11 th¸ng Mêi mét ®Ó chµo mõng Si-l¬. T¹i buæi yÕn tiÖc nµy nhµ th¬ I-li-ut M«-den ®· ®äc mét bµi th¬ chóc rîu tÆng Si-l¬, bµi th¬ nµy ®· ®îc ®¨ng toµn v¨n trªn tê "Rheinische Zeitung" sè 320, ngay tõ ngµy 16 th¸ng Mêi mét 1842. Trong lêi chóc rîu ®ã cã bao hµm sù phª ph¸n gay g¾t ®èi víi tê "Allgemeine Zeitung" Au-buèc, mµ M«-den ®· gäi lµ "Allgemeine Literatur - Polizei" ("Tªn trïm c¶nh s¸t v¨n ch¬ng").- 474.
103 Nguyªn cí ®Ó viÕt t¸c phÈm nµy lµ ph¸t biÓu cña tê "Allgemeine Zeitung" bµo ch÷a cho ©m mu cña ChÝnh phñ Phæ ®Þnh thay thÕ viÖc thi hµnh hiÕn ph¸p b»ng c¸ch thiÕt lËp c¬ quan ®¹i diÖn ®¼ng cÊp toµn quèc gia (xem chó thÝch 86). Bµi b¸o bÞ M¸c phª ph¸n nhan ®Ò: "Ueber die Zusammensetzung der Ständischen Ausschüsse in Preuen" ("VÒ thµnh phÇn c¸c uû ban ®¼ng cÊp ë Phæ”) ®¨ng trong phô tr¬ng cña tê "Allgemeine Zeitung" sè 335 vµ 336, ra ngµy 1 vµ 2 th¸ng Ch¹p 1842 (nh÷ng trÝch dÉn díi ®©y do M¸c dÉn ra tõ tê "Allgemeine Zeitung" lµ lÊy tõ bµi ®ã). V× nh÷ng lý do s¸ch lîc mµ M¸c ®· rµo tríc ®ãn sau r»ng tê "Rheinische Zeitung" tiÕn hµnh bót chiÕn chèng l¹i quan ®iÓm cña b¸o chÝ b¶o thñ ®èi víi c¸c quy chÕ nhµ níc Phæ, chø kh«ng ph¶i chèng l¹i chÝnh c¸c quy chÕ ®ã, trong thùc tÕ M¸c ®· phª ph¸n chóng gay g¾t, nh»m v¹ch trÇn chñ nghÜa lËp hiÕn gi¶ m¹o.- 476.
104 §©y cã ý nãi ®Õn "Allgemeines Gesetz wegen Anordnung der Provinzialstände" ("LuËt phæ th«ng vÒ thµnh lËp c¸c héi nghÞ ®¼ng cÊp hµng tØnh") c«ng bè ngµy 5 th¸ng S¸u 1823 ë Phæ. Trªn c¬ së luËt ®ã ngµy 27 th¸ng Ba 1824 luËt vÒ thiÕt lËp héi nghÞ ®¼ng cÊp (héi ®ång d©n biÓu) ë tØnh Ranh ®· ®îc ban bè. -478.
105 ë ®©y M¸c dÉn nh÷ng ®o¹n trÝch tõ luËt ra ngµy 27 th¸ng Ba 1827 vÒ viÖc thµnh lËp héi nghÞ ®¼ng cÊp ë tØnh Ranh. -479.
106 Trong thêi gian c¸c cuéc chiÕn tranh cña Na-p«-lª-«ng vµ §¹i héi Viªn l·nh ®Þa cña c¸c tiÓu c«ng quèc §øc ®· bÞ gép vµo, nghÜa lµ bÞ s¸p nhËp vµo l·nh thæ cña nh÷ng nhµ níc §øc lín h¬n. §ång thêi nh÷ng ngêi së h÷u vÉn ®îc gi÷ nguyªn nh÷ng ®Æc quyÒn ®Æc lîi, trong ®ã cã quyÒn tham gia c¬ quan ®¹i diÖn ®¼ng cÊp. - 494.
107 Xem "Ueber Sändische Verfassung in Preuβen". Stuttgart und Tübingen, 1842; L.Buhl. “Die Bedeutung der Provinzialstände in Preuβen”. Berlin, 1842 (L.Bun. "TÇm quan träng cña c¸c héi nghÞ ®¼ng cÊp hµng tØnh ë Phæ". BÐc-lin, 1842).- 495
108. QuyÒn biÓu quyÕt Vi-rin - quyÒn ®¹i diÖn trong c¸c héi nghÞ ®¼ng cÊp cña c¸c nhµ níc §øc, mµ nh÷ng nh©n vËt thuéc tÇng líp hiÖp sÜ (quý téc) vµ mét sè thµnh phè thuéc §øc ®· ®îc hëng nhê nh÷ng ®Æc quyÒn mµ hä cã ®îc vµo thêi trung thÕ kû.- 495.
109 Ngµy 12 vµ 14 th¸ng Ch¹p 1842 trªn tê "Rheinische Zeitung" c¸c sè 346 vµ 348 cã ®¨ng hai bµi b¸o Èn danh, trong ®ã th«ng b¸o vÒ t×nh tr¹ng khèn khæ cña n«ng d©n M«-den vµ chØ trÝch th¸i ®é cña c¸c giíi cÇm quyÒn coi thêng nh÷ng ®¬n kiÖn cña hä. T¸c gi¶ cña bµi b¸o lµ nhµ d©n chñ tiªu t s¶n luËt gia P.I.C«-blen-x¬. Sù xuÊt hiÖn bµi b¸o ®· lµm cho tØnh trëng tØnh Ranh Ph«n S¸p-p¬ göi ®Õn tê b¸o hai ®¸p th, trong ®ã buéc téi phãng viªn M«-den cña tê "Rheinische Zeitung" lµ xuyªn t¹c sù thËt vµ vu khèng chÝnh phñ. Trong khi ®ßi hái tr¶ lêi hµng lo¹t vÊn ®Ò. Ph«n S¸p-p¬ thùc ra ®· cè phñ nhËn nh÷ng tµi liÖu v¹ch mÆt chÝnh phñ. Ngµy 18 th¸ng Ch¹p tê "Rheinische Zeitung" sè 352 ®· c«ng bè ®¸p th cña tØnh trëng (theo chØ thÞ cña Ph«n S¸p-p¬ chóng ®· ®îc ®¨ng trªn hÇu hÕt c¸c b¸o cã khuynh híng chÝnh trÞ ë vïng Ranh). Bëi v× sau ®ã C«-blen-x¬ ®· kh«ng thÓ chøng minh thËt sù s©u s¾c nh÷ng luËn ®iÓm trong bµi b¸o cña m×nh vµ b»ng c¸ch ®ã cã thÓ b¸c bá nh÷ng lêi buéc téi mµ ngêi ta ®· ®a ra cho «ng, nªn M¸c ®· l·nh tr¸ch nhiÖm ®ã, b»ng c¸ch quyÕt ®Þnh lîi dông cuéc bót chiÕn víi Ph«n S¸p-l¬ ®Ó v¹ch trÇn réng r·i chÕ ®é chÝnh trÞ - x· héi Phæ. Vµo thêi ®iÓm c«ng bè th«ng b¸o nµy vÒ viÖc s¾p tr¶ lêi tØnh trëng, M¸c ®· lùa chän t liÖu cho bµi b¸o cña m×nh "Lêi bµo ch÷a cña phãng viªn M«-den", mµ ch¼ng bao l©u sau ®ã «ng ®· viÕt xong vµ ngµy 15 th¸ng Giªng ®· cho ®¨ng trªn c¸c trang b¸o "Rheinische Zeitung" (xem Toµn tËp, tËp 1, 1995, tr.265-305).- 501.
110 §©y cã ý nãi hai ®¸p th cña tØnh trëng tØnh Ranh Ph«n S¸p-p¬ vÒ c¸c bµi b¸o cña phãng viªn M«-den cña tê "Rheinische Zeitung" (xem chó thÝch 109).- 501.
111 T. DÐsamy. "Calomnies et politique de M.Cabet". Paris, 1842, p.7 (T.§e-dami. "§iÒu ®¬m ®Æt vµ chÝnh s¸ch cña ngµi Ca-bª”. Pa-ri, 1842, tr. 7). - 504.
112 Nh÷ng nhËn xÐt nµy lµ dù th¶o bµi tr¶ lêi do M¸c viÕt ®Ó tr¶ lêi nh÷ng ®iÓm buéc téi trong ®¸p th cña néi c¸c ngµy 21 th¸ng Giªng 1843 vÒ viÖc cÊm tê "Rheinische Zeitung" tõ ngµy 1 th¸ng T 1843 vµ thiÕt lËp mét sù kiÓm duyÖt ®Æc biÖt nghiªm kh¾c ®èi víi tê b¸o nµy trong thêi gian cßn l¹i. Së dÜ bµi b¸o tr¶ lêi cã tÝnh chÊt nh vËy lµ do M¸c kh«ng muèn chÝnh phñ tiÕp tôc trÊn ¸p b¸o "Rheinische Zeitung" vµ ®¹t ®Õn huû bá viÖc cÊm chØ nã, nhng tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i tr¶ c¸i gi¸ lµ thay ®æi khuynh híng chÝnh trÞ cña nã. Tõ ®ã míi cã "ng«n ng÷ £-dèp" trong viÖc soi s¸ng lËp trêng cña tê "Rheinische Zeitung" vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nguyªn t¾c cña ®êi sèng x· héi ë §øc.
Nh÷ng t tëng chñ yÕu cña "Nh÷ng nhËn xÐt vÒ c¸c ®iÓm buéc téi trong chØ thÞ cña néi c¸c" do M¸c viÕt ®· ®îc ®a vµo phÇn thø ba bøc gi¸c th cña c¸c cæ ®«ng "Rheinische Zeitung" ngµy 12 th¸ng Hai 1843, ®îc th¶o ra do viÖc tê b¸o bÞ cÊm vµ ®îc göi tíi quèc v¬ng Phri-®rÝch - Vin-hem IV vµ bé trëng néi vô Phæ Ac-nim. Xem "Rheinische Briefe und Akten zur Geschichte der politischen Bewegung 1830 - 1850". Bd. I, Essen a.d. Rhur, 1919, S. 457-460 ("Nh÷ng bøc th vïng Ranh vµ c¸c tµi liÖu viÕt vÒ lÞch sö phong trµo chÝnh trÞ nh÷ng n¨m 1830 - 1850" . TËp I. Ðt -xen trªn s«ng Ru-r¬, 1919, tr. 457-460) .- 504.
113 ë ®©y cã lÏ M¸c muèn nãi ®Õn cuèn s¸ch "Neue eleganteste Conversations -Lexicon für Gebildete aus allen Ständen", Bd. 2, Leipzig, 1835 ("T©n b¸ch khoa toµn th trang nh· nhÊt dïng cho nh÷ng ngêi cã häc thøc thuéc tÊt c¶ c¸c ®¼ng cÊp". TËp 2, Lai-pxÝch, 1835). Trang 255 tËp hai nãi râ r»ng n¨m 1818 Hª-ghen ®· ®Õn BÐclin ®Ó "biÕn triÕt häc cña m×nh, cã thÓ nãi nh vËy, thµnh triÕt häc cña nhµ níc".- 507.
114. §©y lµ nãi vÒ bµi b¸o "Eingesandt aus Preuen" ("Göi ®Õn tõ Phæ"), ®¨ng trªn tê "Königsberger Allgemeine Zeitung" sè 30, ngµy 4 th¸ng Hai 1843. - 508.
115 Nguyªn cí ®Ó buéc téi tê "Rheinische Zeitung" lµ ®· xóc ph¹m ®Õn c¸c cêng quèc kh¸c, lµ bµi b¸o "Die russische Note über die preuische Presse" ("C«ng hµm cña Nga vÒ b¸o chÝ Phæ") ®¨ng trong sè 4, ngµy 4 th¸ng Giªng 1843. Bµi b¸o phª ph¸n chÕ ®é Nga hoµng vµ viÖc c¸c ®¹i biÓu cña nã can thiÖp vµo c«ng viÖc cña §øc nh»m ®µn ¸p b¸o chÝ ®èi lËp. ViÖc c«ng bè bµi b¸o nµy ®· g©y sù ph¶n øng tõ phÝa ChÝnh phñ Nga hoµng . - 511.
116 Trong ®o¹n nµy M¸c hÇu nh dÉn ra tõng ch÷ cña mét trong nh÷ng ®iÒu kho¶n trong chØ thÞ cña Phæ vÒ kiÓm duyÖt, ban hµnh ngµy 18 th¸ng Mêi 1819. - 511.
117 Ph¸i chñ tr¬ng quyÒn lùc cña Gi¸o hoµng lµ v« h¹n - tªn gäi mét khuynh híng tranh ®Êu trong ®¹o Thiªn chóa, t×m c¸ch t¨ng cêng quyÒn lùc cña Gi¸o hoµng. ë tØnh Ranh tÝn ®å Thiªn chóa gi¸o ®èi lËp víi ChÝnh phñ Phæ, lµ chÝnh phñ b¶o hé cho tÝn ®å ®¹o Tin lµnh.- 511.
118 §©y cã ý nãi ®Õn nh÷ng t tëng ph©n lËp mµ I.Guª-rÐt ®· ph¸t triÓn trong t¹p chÝ "Historisch - politische Blätter für das Katholische Deutschland" xuÊt b¶n tõ n¨m 1838 ë Muyn-sen.- 511.- 513.
119 Xem Toµn tËp, t.1, 1995, tr. 231-235 còng nh tËp nµy, t¸c gi¶. 448-452.
120 Ngµy 2 th¸ng Ba 1843 ë Khuªn ®· tiÕn hµnh bÇu cö hai d©n biÓu vµ bèn ngêi dù khuyÕt cña hä vµo héi ®ång d©n biÓu thø 7 vïng Ranh. C¸c d©n biÓu tróng cö lµ: Cam-p¬-hau-den vµ Mec-ken-x¬, ®¹i biÓu dù khuyÕt lµ: Sen-c¬, Mu-len, §u-m«n vµ £-xinh.
Bªn díi trÝch dÉn bµi b¸o cã ®¸nh dÊu "Vom Rhein den 6, März" ("Tõ vïng Ranh, ngµy 6 th¸ng Ba"), ®¨ng trªn tê "Rhein - und Mosel Zeitung," sè 67, ra ngµy 8 th¸ng ba 1843.- 514.
121 "Rhein-und Mosel Zeitung" xuÊt b¶n ë C« - blen-x¬. Do ®ã ë díi M¸c còng gäi nã lµ "tê b¸o C«-blen-x¬".- 517.
122 Xem bµi "Nh÷ng cuéc tranh luËn cña Héi ®ång d©n biÓu kho¸ 6 cña tØnh Ranh (bµi thø ba). Nh÷ng cuéc tranh luËn nh©n cã luËt vÒ téi ¨n c¾p gç" cña M¸c (Toµn tËp, t. 1, 1995, tr. 174-230).- 517.
123 Bªn díi M¸c trÝch dÉn hai bµi viÕt vÒ nhµ th¬ §øc chèng l¹i thuyÕt gi¸o quyÒn Phri-®rÝch Ph«n Da-let nh©n dÞp «ng ta qua ®êi. Mét trong hai bµi ®ã ®¨ng trªn tê "Trier'sche Zeintung" sè 63, ngµy 6 th¸ng Ba 1843 ("Phri-®rÝch Ph«n Da-let ®· t¹ thÕ!"), cßn bµi thø hai - lµ lêi ®¸p l¹i bµi thø nhÊt - ®¨ng trong phô tr¬ng cña tê "Rhein - und Mosel- Zeitung" sè 70, ra ngµy 11 th¸ng Ba 1843 ("Phóc ©m cho ngêi thÕ tôc Phri-®rÝch Ph«n Da-let"). Trong bµi b¸o, khi phª ph¸n gay g¾t lËp trêng ph¶n ®éng cña tê "Rhein - und Mosel - Zeitung", M¸c ®ång thêi lªn tiÕng chèng l¹i ý ®å cña "Trier'sche Zeitung" muèn miªu t¶ Da-let nh mét ngêi ®Êu tranh nhiÖt t×nh cho c¸c gi¸o lý phóc ©m.
"Phóc ©m cho ngêi thÕ tôc" ("Laien Evangelium") - tuyÓn tËp th¬ ca cña Da-let vÒ c¸c ®Ò tµi t«n gi¸o c«ng bè n¨m 1842.- 522.
124 Friedrich von Sallet, "Laien -Evangelium", Leizig, 1842, S.442-526.
125 Xan-bª-ni-t« lµ trang phôc mµu vµng mµ toµ ¸n gi¸o héi kho¸c vµo ngêi nh÷ng tï nh©n can ¸n, khi dÉn hä ®Õn chç hµnh quyÕt. -526.
126 §©y cã ý nãi ®Õn bµi b¸o cã chç ®¸nh dÊu "Vom Rhein, den 11. März" ("Tõ vïng Ranh, ngµy 11 th¸ng Ba"), ®¨ng trªn tê "Rhein - und Mosel - Zeitung", sè 72, ngµy 13 th¸ng Ba 1843. Nh÷ng ®o¹n dÉn ra ë bªn díi ®Òu trÝch tõ bµi b¸o ®ã.- 527.
127 Bµi b¸o ng¾n nµy do M¸c viÕt nh©n ®äc vµ lîc ghi t¹p chÝ "Historisch - politische Zeitschrift", Hamburg, 1842, Bd. I xuÊt b¶n díi sù chñ biªn cña L.Ran-c¬. §Æc biÖt M¸c chó ý ®Õn bµi b¸o "Über die Restauration in Frankreich" ("VÒ sù phôc hng ë níc Ph¸p") cña Ran-c¬. Bµi b¸o ng¾n bao gåm trÝch lôc rót tõ "TËp ghi chÐp Croi-x¬-n¾c", cuèn thø t nãi vÒ lÞch sö toµn thÕ giíi, thuéc vÒ thêi kú tõ th¸ng B¶y ®Õn th¸ng T¸m 1843 (nh÷ng trÝch lôc nµy M¸c ghi chÐp t¹i thÞ trÊn nhá thuéc vïng Ranh- thÞ trÊn Croi-xn¾c, n¬i «ng cã mÆt ë ®ã tõ th¸ng N¨m ®Õn th¸ng Mêi còng n¨m ®ã). Nh÷ng t tëng ®îc ®Ò cËp tíi trong bµi b¸o ng¾n vÒ tÝnh chÊt v« c¨n cø cña quan niÖm duy t©m cña Hª-ghen, vÒ mèi t¬ng quan gi÷a ý niÖm trõu tîng vÒ nhµ níc vµ c¸c h×nh thøc lÞch sö cô thÓ cña nã v.v. liªn quan chÆt chÏ víi néi dung t¸c phÈm "Gãp phÇn phª ph¸n triÕt häc ph¸p quyÒn cña Hª-ghen" cña M¸c (xem Toµn tËp, t.1,1995, tr. 307 - 506).- 531.
128. §©y cã ý nãi ®Õn HiÕn ch¬ng n¨m 1814 - luËt ph¸p c¬ b¶n cña chÝnh thÓ qu©n chñ phôc hng cña dßng hä Buèc-b«ng, vµ HiÕn ch¬ng lËp hiÕn c«ng bè ngµy 14 th¸ng T¸m 1830 sau cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ë Ph¸p vµ lµ luËt ph¸p chñ yÕu cña chÝnh thÓ Qu©n chñ th¸ng B¶y. HiÕn ch¬ng lËp hiÕn n¨m 1830, trong nh÷ng quy t¾c c¬ b¶n cña nã, ®· lÆp l¹i HiÕn ch¬ng lËp hiÕn n¨m 1814, tuy thÕ lêi më ®Çu cña HiÕn ch¬ng lËp hiÕn n¨m 1814 cã nãi râ quèc v¬ng "ban" hiÕn ph¸p, th× trong hiÕn ph¸p n¨m 1830 bÞ rót l¹i vµ quyÒn cña thîng vµ h¹ nghÞ viÖn ®îc níi réng nhê dùa vµo mét sè quyÒn lîi ®Æc biÖt cña nhµ vua. Theo hiÕn ph¸p míi quèc v¬ng chØ ®îc coi nh ngêi ®øng ®Çu chÝnh quyÒn hµnh ph¸p, kh«ng ®îc quyÒn b·i bá luËt vµ t¹m ®×nh chØ hiÖu lùc cña nã.- 531.
129 §Çu mïa xu©n n¨m 1843 M¸c ®· n¶y ra ý ®Þnh thµnh lËp mét t¹p chÝ míi lµm c¬ quan ng«n luËn cña c¸c nhµ d©n chñ §øc vµ Ph¸p. ¤ng ®Þnh xuÊt b¶n t¹p chÝ cïng víi ngêi theo ph¸i Hª-ghen trÎ A.Ru-g¬, tæng biªn tËp cña t¹p chÝ "Deutsche Jahrbücher" ®· bÞ chÝnh phñ ®ãng cöa (xem th cña M¸c göi Ru-g¬ ngµy 13 th¸ng ba 1843. Toµn tËp, t.27, 1996 t¸c gi¶. 609-614). Cuèi th¸ng N¨m 1843 M¸c ®Õn §re-x®en gÆp Ru-g¬ ®Ó bµn vÒ vÊn ®Ò nµy. Trong qu¸ tr×nh trao ®æi s¬ bé ®· béc lé hai khuynh híng vÒ híng ®i cña t¹p chÝ s¾p tíi. Ru-g¬ chñ yÕu theo ®uæi nh÷ng môc tiªu khai s¸ng, muèn biÕn t¹p chÝ thµnh c«ng cô trao ®æi t tëng trong lÜnh vùc triÕt häc (chñ yÕu lµ triÕt häc §øc) vµ c¸c khoa häc chÝnh trÞ - x· héi (tríc hÕt lµ cña Ph¸p). M¸c th× l¹i muèn g¾n chÆt h¬n n÷a nhiÖm vô lý luËn cña t¹p chÝ víi cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng trùc tiÕp chèng l¹i trËt tù chuyªn chÕ - phong kiÕn ë §øc, sö dông t¹p chÝ lµm c«ng cô t tëng trong cuéc ®Êu tranh ®Ó c¶i t¹o thÕ giíi hiÖn tån. Th¸i ®é kh¸c nhau trong x©y dng kÕ ho¹ch cña t¹p chÝ ®· ®îc ph¶n ¸nh trong nh÷ng t liÖu chuÈn bÞ cho t¹p chÝ, còng nh trong th tõ trao ®æi cña c¸c biªn tËp viªn t¬ng lai. NguyÖn väng cña M¸c muèn lµm cho t¹p chÝ cã tÝnh chiÕn ®Êu vµ cÊp tiÕn h¬n ®· thÓ hiÖn râ trong kÕ ho¹ch s¬ lîc ®¨ng trªn tê "Deutsch - Französische Jahrbücher", mµ M¸c ®· th¶o ra sau khi nhËn ®îc kÕ ho¹ch s¬ lîc cña Ru-g¬ vµo th¸ng T¸m 1843 b»ng tiÕng §øc vµ tiÕng Ph¸p. Sö dông néi dung kÕ ho¹ch s¬ lîc cña Ru-g¬, M¸c ®· thay ®æi mét sè c¸ch thøc diÔn ®¹t ®Æc biÖt ë ®iÓm thø hai vµ mét phÇn nµo ®ã ®iÓm thø ba, mµ trong kÕ ho¹ch s¬ lîc cña Ru-g¬ ®· viÕt nh sau:
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |