NHÀ ĐẦu tư thông minh "Cuốn sách hay nhất về đầu tư từng được viết cho đến nay"

Nhưng có tình huống khác trong mối quan hệ giữa người mua chứng khoán cá nhân và các công ty thực hiện nghiệp vụ ngân hàng đầu tư, kể cả các công ty môi giới chứng khoán đóng vai trò bao tiêu, ờ đây, người mua thường ít kinh nghiệm và ít sắc sảo. Anh ta dễ bị tác động bởi những gì nhân viên bán hàng bảo anh ta, đặc biệt là với trường hợp các phát hành cổ phiếu thường, vì mong muốn không nói ra của anh ta thường là mua chủ yếu để kiếm tiền nhanh. Kết quả của tất cả những điều này là sự bảo vệ nhà đầu tư công chúng không nằm ở tài năng của chính bản thân tài cán của anh ta, mà ở sự cần trọng và đạo đức của các công ty cung ứng chứng khoán[289].

Việc các công ty bao tiêu có thể kết hợp khá tốt những vai trò trái ngược nhau của một nhà tư vấn và một nhân viên bán hàng là một chỉ báo cho sự trung thực và trình độ của các công ty đó. Nhưng sẽ là bất cần nếu người mua tin rằng mình có thể phó thác bản thân cho sự đánh giá của nhân viên bán. Vào năm 1959, chúng tôi đã tuyên bố về điểm này: "Những kết quả xấu của thái độ thiếu sáng suốt này đã liên tục xảy ra trong lĩnh vực bao tiêu và có tác động đáng kể tới việc bán các phát hành cổ phiếu thường mới trong những thời kỳ có sự đầu cơ mạnh." ít lâu sau đó_; lời cảnh báo này đã chứng tỏ được tính khẩn thiết của nó. Như đã được chỉ ra, những năm 1960-61, và một lần nữa là những năm 1968-69 được đánh dấu bởi sự tràn lan chưa từng có của các phát hành chất lượng kém nhất, được bán cho công chúng ở các mức giá bán cao đến ngớ ngẩn, và trong nhiều trường hợp đã bị đầy cao hơn nữa bời sự đầu cơ vô lương tâm và nửa thao túng. Một số các công ty lớn ờ Phố Wall đã tham gia ở một mức độ nào đó vào những hoạt động đáng chê trách này, điều này cho thẩy là sự kết hợp quen thuộc của lòng tham, sự dại dột và vô trách nhiệm đã không được loại trừ ra khỏi lĩnh vực tài chính.

Nhà đầu tư thông minh sẽ để ý đễn các lời tưvẵn và lời khuyên mà anh ta nhận được từ những ngân hàng đầu tư, đặc biệt những công ty mà anh ta biết là có danh tiếng tốt; nhưng anh ta phải đem sự đánh giá sáng suốt và độc lập - hoặc của chính mình, nẽu anh ta có khả năng, hoặc của một nhà tưvẵn khác - vào việc xem xét các lời khuyên này[290].

Các nhà tir vấn khác Một tập tục cũ và hay, đặc biệt là ở những thị trấn nhỏ, là tham khảo ý kiến của ngân hàng địa phương mình về các đầu tư. Một chủ ngân hàng thương mại có thể không phải là một chuyên gia tỉ mỉ về giá trị chứng khoán, nhưng anh ta có kinh nghiệm và thận trọng. Anh ta đặc biệt có ích đối với nhà đău tư không thành thạo, người thường bị cám dỗ rời bồ khỏi con đường thẳng và không lý thú của phương châm phòng vệ, nên cần một ảnh hưởng điềm tĩnh của một đầu óc thận trọng. Còn một nhà đầu tư lanh lợi và xông xáo hơn, khi tìm kiếm một nhà tư vấn trong việc lựa chọn các chứng khoán giá hời, thường là sẽ không thẩy những quan điểm của ngân hàng thương mại đặc biệt thích hợp với mục tiêu của anh ta[291 ].

Chúng tôi có thái độ khắt khe hơn đối với tập tục phổ biến hỏi lời khuyên đầu tư từ người thân hoặc bạn bè. Người hỏi luôn nghĩ rằng mình có lý do tốt để cho rằng người mà anh ta hồi có kiến thức hoặc kinh nghiệm hơn hẳn mình. Quan sát của riêng chúng tôi cho thẩy là việc chọn được những người tư vấn không chuyên tốt cũng khó như việc chọn các chứng khoán tốt mà không có sự giúp đờ. Nhiẽu lời khuyên xấu thường được cho không.

Tóm tắt Những nhà đầu tư nào sẵn sàng trả phí cho việc quản lý các quỹ của mình nên chọn một cách thông minh một số công ty tư vấn đầu tư đã được xác lập và được giới thiệu tốt. Theo cách khác, họ có thể sử dụng bộ phận đầu tư của một công ty ủy thác lớn hoặc dịch vụ giám sát có tính phí mà một vài công ty của sở Giao dịch Chứng khoán New York đưa ra. Các kết quả mong đợi không có gì là xuất sắc, nhưng chúng cũng tương đương với các kết quả của một nhà đầu tư trung bình có hiểu biết tốt và thận trọng.

Hầu hết những người mua chứng khoán có được lời khuyên mà không phải trả tiền riêng cho nó. Vậy nên, cũng là hợp lý khi mà trong hầu hết các trường hợp, họ không có quyền được nhận và không nên mong đợi các mức kết quả cao hơn trung bình. Họ nên cẩn thận với tất cả những người đã hứa hẹn sẽ mang lại các mức thu nhập và lợi nhuận ngoạn mục, dù là các nhà mồi giới của khách hàng hay nhân viên bán chứng khoán. Điêu này áp dụng cho cả việc chọn lọc chứng khoán và việc hướng dẫn về nghệ thuật kinh doanh khó nắm bắt (và có lẽ là ảo tưởng) trên thị trường.

Các nhà đắu tư phòng vệ, như chúng tôi đã định nghĩa, thường sẽ không được trang bị để thực hiện các đánh giá độc lập đối với những lời khuyên về chứng khoán mà các nhà tư vấn của họ đưa ra. Nhưng họ có thể dứt khoát - và thậm chí liên tục làm vậy - trong việc khẳng định loại chứng khoán mà họ muốn mua. Nếu họ làm theo chỉ dẫn của chúng tôi, họ sẽ tự giới hạn mình trong phạm vi các trái phiếu cấp cao và cổ phiếu thường của các công ty hàng đằu, tốt nhất là những chứng khoán có thể mua với mức giá cụ thể không cao xét theo kinh nghiệm và sự phân tích. Nhà phân tích chứng khoán của bất cứ công ty giao dịch chứng khoán uy tín nào cũng đều có thể lập một danh sách những cổ phiếu thường như vậy và có thể chứng minh cho nhà đầu tư xem mức giá hiện tại có thuộc loại bảo toàn một cách thích hợp hay không, theo đánh giá qua kinh nghiệm quá khứ.

Nhà đầu tư xông xáo thường sẽ làm việc theo cách chủ động hợp tác với các cố vấn của mình. Anh ta sẽ muốn họ giải thích chi tiết các lời khuyên của mình, và anh ta sẽ nhất quyết đưa ra nhận định của riêng mình đối với các lời khuyên đó. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẽ hướng các kỳ vọng của mình và tính chất của các hoạt động chứng khoán của mình vào việc phát triển kiến thức và kinh nghiệm của chính mình trong lĩnh vực này. Chỉ trong trường hợp ngoại lệ_; khi mà sự chính trực và trình độ của các nhà tư vấn đã được chứng minh rõ ràng, nhà đầu tư mới nên hành động dựa trên lời khuyên của người khác mà không cãn hiểu và chấp thuận quyết định đã đưa ra.

Luôn luôn có những nhân viên bán chứng khoán vô nguyên tắc và các công ty môi giới chứng khoán không đáng tin cậy, và - như một lẽ tất nhiên - chúng tôi đã khuyên bạn đọc của mình giới hạn các giao dịch của mình, nếu có thế, trong phạm vi các thành viên của sở Giao dịch Chứng khoán New York. Nhưng chúng tôi cũng miễn cưỡng phải nói thêm một lời khuyên cực kỳ cẩn trọng rằng những lần giao dịch và thanh toán chứng khoán của nhà đầu tư nên được thực hiện thông qua trung gian là ngân hàng của nhà đầu tư. Bức tranh đáng lo ngại về các công ty môi giới Phố Wall sẽ thể sẽ tan biến hoàn toàn trong một vài năm, nhưng vào cuối năm 1971, chúng tôi vẫn khuyên

BÌNH LUẬN VÊ CHƯƠNG 10 Tôi cảm thấy biết ơn cô gái người Miletus: khi thấy nhà triết học Thales liên tục sử dụng thời gian của mình vào việc nghiên cứu vòm trời và luôn hướng mắt lên trên, cô đã đặt một vật nào đó trên đường đi của ông khiến ông vấp, để cảnh báo ông rằng lúc để ông suy tư về những thứ trên mây là sau khi ông đã thấy những thứ dưới chân mình. Thực vậy, cô đã cho nhà triết lý ấy lời khuyên tốt, đó là nên nhìn mình chứ đừng nhìn lên trời.

- Michel de Montaigne BẠN CÓ CẦN GIÚP Đỡ KHÔNG?

Vào những ngày vinh quang cuối những năm 1990, nhiều nhà đàu tư đã chọn cách đi một mình. Bằng cách tự thực hiện các nghiên cứu của mình, tự chọn chứng khoán, và đặt các giao dịch của mình qua một nhà môi giới trực tuyến, các nhà đầu tư này đã vượt qua cơ sở hạ tằng nghiên cứu, tư vấn và giao dịch rất đắt đỏ của Phố Wall. Không may thay, nhiều người tự tay làm lấy đã tuyên bố sự độc lập của mình ngay trước thị trường giá xuống tệ nhất kể từ lằn Đại Suy thoái - khiến họ cảm thấy rốt cuộc mình là những kẻ ngốc vì đã đi một mình. Điêu này không hẳn là đúng, tất nhiên; những người đã giao phó mọi quyết định cho một nhà môi giới truyền thống cũng đã mất tiền.

Song nhiều nhà đầu tư thực sự cảm thấy yên tâm từ kinh nghiệm, suy xét và ý kiến thứ hai mà một nhà tư vấn tài chính tốt có thể cung cấp. Một số nhà đầu tư có thể cần một người ngoài đề cho họ thấy là họ cằn đạt mức tỷ suất lợi nhuận nào đối với các đầu tư của mình, hay họ cần tiết kiệm thêm bao nhiêu tiền để đạt được những mục đích tài chính của mình. Những người khác có thế chỉ đơn giản là được lợi từ việc có một người nào đó để đổ tại khi những khoản đầu tư của họ thất bại; cách đó, thay vì tự đánh mình trong nỗi đau của sự tự ti, bạn được trách móc một người khác, một người thường có thể tự biện minh cho mình và đồng thời động viên bạn. Điều này có thể đúng là sự bồi bổ tâm lý mà bạn đang cằn để tiếp tục đầu tư đều đặn vào lúc mà trái tim những nhà đầu tư khác đang yếu ớt. Gì thì gì, cũng giống như việc không có lý do gì mà bạn lại không thể tự quản lý danh mục đầu tư của mình, thì cũng chẳng có gì đáng xấu hổ trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp trong việc quản lý nó[292].

Làm thế nào để bạn biết bạn cằn một bàn tay giúp đỡ? Đây là một số dấu hiệu:

Thua lỗ nặng. Nếu danh mục đầu tư của bạn mất hơn 40% giá trị của nó từ đầu năm 2000 đến cuối năm 2002 thì hoạt động của bạn còn tệ hơn cả sự hoạt động tồi tệ của thị trường. Không quan trọng là bạn đã thất bại vì lười biếng, hay bất cần, hay chỉ là không may mắn; sau một mức thua lỗ lớn như vậy, danh mục đầu tư của bạn đang kêu cứu đấy.

Ngân quỹ thủng. Nếu bạn liên tục phải vật lộn để kiếm ăn, không biết tiền mình đi đâu mất, bạn thấy không thể nào tiết kiệm với một kế hoạch định kỳ, và thường xuyên không trả được hóa đơn của mình đúng hạn, thì tài chính của bạn đang vượt ra ngoài tằm kiểm soát. Một nhà tư vấn có thể giúp bạn kiểm soát được tiền của mình bằng cách thiết kế một kế hoạch tài chính toàn diện, nó sẽ phác thảo ra việc bạn nên chi tiêu, vay nợ, tiết kiệm và đầu tư như thế nào, và bao nhiêu.

Các danh mục đầu tư hỗn loạn. Quá nhiều nhà đầu tư đã nghĩ mình được đa dạng hóa vào cuối những năm 1990 vì họ sở hữu 39 chứng khoán Internet "khác nhau", hoặc bảy quỹ chứng khoán tăng trưởng Mỹ "khác nhau". Nhưng điều này cũng giống như nghĩ rằng một dàn đồng ca toàn giọng cao có thể hát bài "Con sông của người già" hay hơn một ca sĩ đơn ca giọng cao. Cho dù bạn thêm bao nhiêu giọng cao vào nữa, dàn đồng ca đó cũng sẽ không bao giờ có thể đạt được tất cả những nốt thấp cho đến khi có một vài giọng thấp tham gia nhóm. Tương tự như vậy, nếu tất cả các cổ phần của bạn đi lên và đi xuống cùng lúc với nhau thì bạn thiếu sự hài hòa đầu tư mà sự đa dạng hóa đích thực đem tới. Một kế hoạch "phân bổ tài sản" chuyên nghiệp có thể giúp bạn.

Những thay đổi lởn. Nếu bạn tự kinh doanh và cằn lập ra một kế hoạch nghỉ hưu, hay cha mẹ già của bạn không giữ được các nguồn tài chính của mình theo quy củ, hay việc trả tiền cho con bạn vào đại học có vẻ bất khả thi, thì một nhà tư vấn không chỉ cho bạn sự yên lòng mà còn giúp bạn cải thiện thực sự chất lượng cuộc sống của bạn. Hơn thế nữa, một cố vấn chuyên nghiệp được chứng nhận có thể đảm bảo rằng bạn sẽ thu lợi từ, và tuân theo, các luật thuế và luật nghỉ hưu vô cùng phức tạp.

TIN TƯỞNG, SAU ĐÓ KIỂM CHỨNG Hãy nhớ rằng những kẻ lừa đảo tài chính phát triển nhờ việc thuyết phục bạn tin tưởng vào họ và để bạn không tìm hiểu về họ. Trước khi bạn đặt tương lai tài chính của mình vào tay một cố vấn, điều tối cằn thiết là bạn tìm thấy một người không chỉ khiến bạn cảm thấy thoải mái mà còn là một người trung thực tuyệt đối. Như Ronald Reagan từng nói: "Hẫy tin tưởng, sau đó hãy kiếm chứng." Hãy bắt đằu bằng việc nghĩ tới một loạt những người bạn biết rõ nhất và tin tưởng nhất. Rồi hãy hỏi họ xem họ có thể chỉ bạn đến một nhà tư vấn mà họ tin tưởng và là người mà họ cảm thấy là đem đến giá trị tốt với mức phí của mình. Một phiếu tin tưởng từ một người bạn ngưỡng mộ là một khởi đầu tốt[293].

Một khi bạn đã có được tên của một nhà tư vấn và công ty của anh ta, cũng như chuyên ngành của anh ta - liệu anh ta có phải là nhà môi giới chứng khoán? nhà hoạch định tài chính? kế toán viên? hay nhân viên bảo hiểm? - thì bạn có thể bắt đầu đánh giá chi tiết (due diligence). Đièn tên của nhà tư vấn và công ty của người đó vào trong một trang tìm kiếm Internet như Google để xem có gì hiện lên không (hẫy nhìn xem có những từ như "tiền phạt," "lời phàn nàn," "vụ kiện," "xét kỷ luật," hay "tạm đình chỉ công tác"). Nếu nhà tư vấn là một nhà môi giới chứng khoán hay nhân viên bảo hiểm thì bạn hãy liên hệ với văn phòng ủy ban chứng khoán của bang bạn (có một danh sách các đường dẫn trực tuyến tiện lợi tại www.nasaa.org) để hỏi xem có vụ kỷ luật hay lời phàn nàn nào của khách hàng được lưu với nhà tư vấn đó[294]. Nếu bạn đang xem xét một kế toán viên đồng thời làm nhà tư vấn tài chính thì những nhà quản lý điều hành kế toán của bang bạn (mà bạn có thể tìm thấy qua Hiệp hội Quốc gia các Ban Kế toán tiểu bang có tại www.nasba.org) sẽ cho bạn biết rằng hồ sơ của người đó có trong sạch hay không.

Những nhà hoạch định tài chính (hoặc các công ty của họ) phải đăng ký với ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ hoặc các nhà quản lý điều hành chứng khoán trong tiểu bang mà họ làm việc. Một phần của việc đăng ký là nhà tư vấn phải nộp một văn bản hai phần gọi là Form (Biểu mẫu) ADV. Bạn có thể xem và tải chúng về từ www.advisorinfo.sec.gov, WWW.iard.com, hoặc trang web của các nhân viên điều hành chứng khoán của bang bạn. Hãy đặc biệt chú ý tới phần Disclosure Reporting Pages, tại đó nhà tư vấn phải ghi hết những vụ kỷ luật do các nhà điều hành đưa ra. (Vì có những nhà tư vấn thiếu trung thực đã từng loại bỏ những trang đó ra trước khi đưa hồ sơ ADV cho khách hàng tiềm năng, bạn nên tự mình lấy một bản đãy đủ.) Cũng là một ý tốt khi bạn kiểm chứng chéo hồ sơ của một nhà hoạch định tài chính tại www.cfp-board.org, vì một số nhà hoạch định được đào tạo ngoài bang nhà của họ có thể sẽ lọt qua những kẽ hở của quy tắc quản lý. Để có thêm những lời khuyên về đánh giá chi tiết, hãy xem phần đóng khung bên dưới.

NHỮNG Từ CÁNH BÁO Sự cần thiết của đánh giá chi tiết không dừng lại một khi bạn thuê được một nhà tư vấn. Melanie Senter Lubin, thanh tra chứng khoán của bang Maryland, khuyên bạn cảnh giác với những từ và câu có thể đem tới rắc rối. Nếu nhà tư vấn của bạn cứ nói những từ đó - hoặc vặn tay bạn, bảo làm những thứ mà bạn không thoải mái - "thì bạn hãy liên lạc với các nhà chức trách thật nhanh," Lubin cảnh báo. Dưới đây là dạng biệt ngữ làm người ta phải ấn chuông báo động:

HIẾU MÌNH Một tờ nhật báo hoạch định tài chính hàng đầu gằn đây đã hỏi vài chục nhà tư vấn cho biết những suy nghĩ của họ về cách bạn nên phỏng vấn họ[295]. Khi phỏng vấn một nhà tư vấn, các mục tiêu của bạn nên là:

• xác định xem người đó có quan tâm tới việc giúp đỡ khách hàng hay không, hay họ chỉ đang làm ra vẻ như vậy • xác định xem người đó có hiểu những nguyên tắc đầu tư cơ bản như được phác thảo trong cuốn sách này • đánh giá xem người đó có được đào tạo, huấn luyện kỹ lưỡng và có đủ kinh nghiệm để giúp bạn không.

Đây là một số câu hỏi mà các nhà hoạch định tài chính giỏi đã khuyên bất cứ khách hàng tương lai nào cằn phải hỏi:

Tại sao ông lại vào ngành này? Tuyên bố về sứ mạng của công ty của ông là gì? Ngoài đồng hồ báo thức ra, điều gì giúp ông thức dậy mỗi ngày?

Triết lý đắu tư của ông là gì? ống sử dụng quỹ chứng khoán hay quỹ tương hỗ? ông có sử dụng phân tích kỹ thuật không? ồng có dùng việc xác định thời điểm thị trường không? (Câu trả lời "có" với bất cứ câu nào trong hai câu hỏi cuối cùng sẽ là tín hiệu "không" đối với bạn.) Ồng có tập trung hoàn toàn vào việc quản lý tài sản, hay ông còn cố vấn về thuế, bất động sản và hoạch định nghỉ hưu, quản lý ngân sách và nợ, và bảo hiểm? Học vấn, kinh nghiệm và chứng chỉ của ông chứng nhận thế nào cho việc ông đưa ra các lời khuyên tài chính như thế này?[296] Những khách hàng của ông thường có nhu cằu gì chung? Ồng sẽ giúp tôi đạt được những mục tiêu của mình như thế nào? ông sẽ theo dõi và báo cáo tiến trình của tôi thế nào? ông có thể cung cấp một danh sách kiểm tra mà tôi có thể dùng để theo dõi sự thực hiện bất cứ kế hoạch tài chính nào mà chúng ta lập ra?

Ồng chọn những khoản đầu tư như thế nào? ông nghĩ rằng phương pháp đẳu tư nào là thành công nhất, và bằng chứng nào ông có thể chỉ cho tôi thấy rằng ông đã đem tới sự thành công như vậy cho khách hàng của mình? ông sẽ làm gì nếu một mục đầu tư đã hoạt động kém trong cả một năm? (Bất cứ nhà tư vấn nào trả lời là "bán" sẽ không đáng thuê).

Ồng, khi khuyên về các khoản đầu tư, có bao giờ nhận bất cứ dạng hoa hồng nào từ bên thứ ba không? Tại sao có hay tại sao không? Trong những hoàn cảnh nào? Ông ước tính rằng tôi sẽ trả phí cho dịch vụ của ông bao nhiêu một năm, tính bằng đô la cụ thể? Điều gì sẽ khiến con số đó đi lên hoặc đi xuống sau một thời gian? (Nếu các chi phí ngốn hơn 1% các tài sản của bạn một năm, thì bạn nên đi tìm một nhà tư vấn khác[297].) Ồng có bao nhiêu khách hàng, và ông liên lạc với họ thường xuyên đến mức nào? Thành tích đáng tự hào nhất của ông cho một khách hàng là gì? Những khách hàng ông ưa thích nhất có phẩm chất chung gì? Kinh nghiệm tồi tệ nhất mà ông có với một khách hàng là gì, và ông đã xử lý nó thế nào? Điều gì quyết định xem khách hàng của ông sẽ được nói chuyện với ông hay nói với các nhân viên hỗ trợ của ông? Những khách hàng của ông thường gắn bó với ông trong bao nhiêu lâu?

Tôi có thể xem bản công bố tài khoản mẫu được không? (Nếu bạn không hiểu nó thì hãy đề nghị nhà tư vấn giải thích nó. Nếu bạn không thể hiểu được lời giải thích của ông ta, ông ta không phải người dành cho bạn.) Ồng có coi mình là thành công về mặt tài chính không? Tại sao? ồng định nghĩa thành công tài chính như thế nào?

Ồng nghĩ mức tỷ suất lợi nhuận trung bình hằng năm cao tới mức nào là chấp nhận được với đầu tư của tôi? (Bất cứ mức nào từ trên 8% đến 10% là không thực tế.) Ồng sẽ cung cấp cho tôi bản lý lịch và biểu mẫu ADV của ông, với ít nhất ba giấy chứng nhận chứ? (Nếu nhà tư vấn hoặc công ty ông ta được yêu cằu lưu giữ một bản ADV, mà ông ta không chịu cung cấp cho bạn một bản, hãy đứng lên và đi về - và giữ một tay trên ví khi bạn đi.) Ồng đã từng bị một lời phàn nàn nào chưa? Tại sao khách hàng cuối cùng sa thải ông lại làm vậy?

ĐÁNH BẠI KẺ THÙ LỚN NHÃT CỦA CHÍNH BẠN Cuối cùng, hãy nhớ rằng những nhà tư vấn tài chính vĩ đại không mọc ra từ trên cây. Thông thường, những người giỏi đã có đủ khách hàng để quản lý -và sẽ chỉ sẵn sàng nhận bạn nếu bạn có vẻ hợp. Nên họ cũng sẽ hỏi bạn một số câu hỏi khó, có thể gồm:

Tại sao bạn lại cảm thấy là bạn cằn một nhà tư vấn tài chính?

Các mục tiêu dài hạn của bạn là gì?

Thất vọng lớn nhất của bạn khi làm việc với các nhà tư vấn khác là gì (bao gồm cả bạn)?

Bạn có một ngân quỹ không? Bạn có sống trong phạm vi những gì mình có không? Bạn chi tiêu bao nhiêu phần trăm tài sản của mình một năm?

Khi chúng ta nhìn lại sau một năm, thì tôi sẽ phải đạt được những gì để bạn có thể hài lòng với sự phát triển của mình?

Bạn giải quyết các mối bất hòa hay mâu thuẫn thế nào?

Bạn phản ứng về mặt tâm lý thế nào với thị trường giá xuống bắt đầu vào năm 2002?

Những nỗi lo sợ tài chính xấu nhất của bạn là gì? Các hy vọng tài chính lớn nhất của bạn là gì?

Bạn cho rằng mức sinh lợi nào là hợp lý với các đầu tư của mình? (Hãy trả lời dựa vào chương 3)_ữ Một nhà tư vấn mà không hỏi những câu hỏi như thế - và người nào không thể hiện đủ sự quan tâm tới bạn để linh cảm những câu hỏi khác mà bạn xem là đúng - thì không phải là một người hợp với bạn.

Trên hết, bạn nên đủ tin tưởng nhà tư vấn của mình đề cho phép ông ta hoặc bà ta bảo vệ bạn khỏi kẻ thù lớn nhất của bạn - đó chính là bạn. "Bạn thuê một nhà tư vấn," nhà bình luận Nick Murray giải thích, "không phải để quản lý tiền mà là để quản lý bạn.”

"Nếu nhà tư vấn là một tuyến phòng thủ giữa bạn và những xu hướng bốc đồng tệ hại nhất của bạn," nhà phân tích và hoạch định tài chính Robert Veres nói, "thì ông ta hoặc bà ta nên tạo lập những hệ thống giúp cả hai người kiểm soát chúng." Trong các hệ thống này có:

• một kế hoạch tài chính toàn diện phác thảo cách bạn sẽ kiếm, tiết kiệm, tiêu, vay và đầu tư tiền của mình,^ể • một bản tuyên bô phương châm đầu tư giải thích phương thức đầu tư cơ bản của bạn; • một kế hoạch phân bổ tài sản nêu chi tiết số tiền mà bạn sẽ giữ trong mỗi mục đầu tư khác nhau.

Chúng là những viên gạch để làm nền tảng tạo ra những kế hoạch tài chính tốt, và chúng nên được tạo ra cùng nhau - bởi bạn và nhà tư vấn của bạn - thay vì được áp đặt một phía. Bạn không nên đầu tư một đồng nào hay ra một quyết định nào cho tới khi bạn hài lòng rằng các nên tảng này đã đặt đúng chỗ và đúng theo những nguyện vọng của bạn.

CHƯƠNG 11 Phân tích chứng khoán đôi với nhà đầu tư không chuyên: cách tiếp cận chung Phân tích tài chính giờ đây là một nghè, hay nửa nghè, vững chắc và phát đạt. Các hội khác nhau của các nhà phân tích đã tạo thành Liên đoàn Quốc gia các Nhà phân tích Tài chính với trên 13.000 thành viên, mà phần lớn trong số đó kiếm sống từ ngành hoạt động trí não này. Các nhà phân tích tài chính có giáo trình, có bộ luật quy tắc đạo đức ứng xử, và có tạp chí ra hằng quý[298]. Họ cũng có những vấn đề chưa được giải quyết của mình. Trong những năm gằn đây có xuất hiện xu hướng thay thế khái niệm chung "phân tích chứng khoán" bằng khái niệm "phân tích tài chính". Cụm từ sau có hàm ý rộng hơn và phù hợp hơn để mô tả công việc của những nhà phân tích thâm niên nhất tại Phố Wall. Có lẽ nên nghĩ về phân tích chứng khoán như là giới hạn chủ yếu vào việc kiểm tra và đánh giá các cổ phiếu và trái phiếu, trong khi đó phân tích tài chính bao gồm cả công việc đó_; cộng với việc xác định phương châm đầu tư (lựa chọn danh mục đầu tư), cộng với một số lượng lớn các phân tích kinh tế tổng quát[299]. Trong chương này, chúng tôi sẽ sử dụng bất kỳ danh hiệu nào phù hợp nhất, với trọng tâm chính là về công việc của nhà phân tích chứng khoán đích thực.

Nhà phân tích chứng khoán phân tích quá khứ, hiện tại và tương lai của bất kỳ một phát hành chứng khoán nào. Anh ta mô tả một doanh nghiệp; anh ta tổng kết các kết quả hoạt động và vị thế tài chính của doanh nghiệp; anh ta nêu lên những điểm mạnh và yếu của doanh nghiệp, các cơ hội và rủi ro của doanh nghiệp; anh ta ước tính sức kiếm lời tương lai của doanh nghiệp theo những giả định khác nhau, hoặc theo "ước đoán tốt nhất". Anh ta đưa ra các so sánh chi tiết giữa các công ty hoặc của cùng công ty vào những thời điểm khác nhau. Cuối cùng, anh ta đưa ra ý kiến về sự an toàn của phát hành chứng khoán, nếu đó là một trái phiếu hay một cổ phiếu ưu đãi cấp đầu tư (investment-grade preferred stock)[300]_f hay về độ hấp dẫn xét theo tiêu chí một khoản mua, nếu đó là cổ phiếu thường.

Để thực hiện tất cả công việc đó, nhà phân tích chứng khoán sử dụng một loạt kỹ thuật, từ đơn giản nhất đến phức tạp nhất. Anh ta có thể biến đổi khá nhiều con số trong báo cáo hằng năm của công ty, ngay cả khi các báo cáo đó đã có xác nhận thiêng liêng của kiểm toán viên có chứng chỉ hành nghề (CPA). Anh ta đặc biệt lưu ý tìm kiếm các mục trong các báo cáo đó mà có thể cho thấy tình hình tốt hơn nhiều hay tệ hơn nhiều so với những gì được nêu.

Nhà nghiên cứu chứng khoán phát triển và ứng dụng các tiêu chuẩn an toàn, theo đó chúng ta có thể kết luận là liệu một trái phiếu nào đó hoặc một cổ phiếu ưu đãi được cho là khá tốt để mua nhằm đầu tư hay không. Các tiêu chuẩn này liên quan trước hết đến lợi nhuận trung bình trong quá khứ, song chúng cũng liên quan đến cơ cấu vốn, vốn lưu động, giá trị tài sản và các vấn đề khác.

Khi phân tích các cổ phiếu thường, nhà phân tích chứng khoán cho đến tận gần đây cũng rất hiếm khi áp dụng các tiêu chuần về giá trị được xác định một cách rõ ràng như các tiêu chuần về an toàn đối với các trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi. Hầu hết thời gian anh ta phải tự hài lòng với bản tóm tắt về các kết quả hoạt động trong quá khứ, với dự báo ít nhiều mang tính tổng quát về tương lai - có sự đặc biệt nhấn mạnh vào 12 tháng tới - và một kết luận có tính chủ quan. Bản kết luận đó thường đã, và vẫn đang được rút ra với một con mắt nhìn lên bảng chỉ thị chứng khoán hoặc biểu đồ thị trường. Tuy nhiên, trong mấy năm gãn đây, hầu hết sự chú ý của các nhà phân tích thực hành tập trung vào vấn đề định giá các chứng khoán tăng trưởng. Nhiều chứng khoán trong số này được bán với giá cao so với lợi nhuận quá khứ và hiện tại đến mức mà những người giới thiệu chúng cảm thấy có một trách nhiệm đặc biệt phải lý giải việc mua chúng bằng những dự đoán tương đối xác định về lợi nhuận kỳ vọng trong tương lai tương đối xa. Một số kỹ thuật toán học nhất định thuộc loại tương đối phức tạp tất yếu đã được sử dụng để hỗ trợ các đánh giá được đưa ra.