Microsoft Word Bai Xuan Son L sua doc
Gia nhập quy chế Rome về Tòa án Hình
tải về 323.33 Kb. Chế độ xem pdf
|
69 2020 QH14 m 439844
| 2. Gia nhập quy chế Rome về Tòa án Hình
sự quốc tế 2.1. Nhận thức chính trị và xã hội về việc tham gia Tòa án hình sự quốc tế Quy chế Rome là một trong những điều ước quốc tế đa phương nhận được sự ủng hộ và tham gia đông đảo nhất của các quốc gia. Hiện nay, trên tổng số 139 quốc gia ký Quy chế Rome, đã có 121 quốc gia phê chuẩn (3) , trong
đó khu vực Châu Phi có 33 quốc gia, Châu Mỹ Latin và Caribbean có 27 quốc gia, Đông Âu có 18 quốc gia, Châu Á - Thái Bình Dương có 18 quốc gia, Tây Âu và các khu vực khác gồm 25 quốc gia [1]. Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn còn một số nước chưa tham gia quy chế Rome, trong đó bao gồm 3 trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc là Trung Quốc, Liên bang Nga và Hoa Kỳ. Việc ba nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an vẫn đứng ngoài Quy chế Rome - đặc biệt là trường hợp của Hoa Kỳ với hoạt động vận động các nước ký kết các hiệp định song phương về miễn trừ (Bilateral Immunity Agreement - BIA) nhằm loại trừ khả năng truy tố và xét xử các binh sĩ và công dân Hoa Kỳ đối với các tội phạm quy định trong Quy chế Rome - là một tình trạng làm suy giảm hiệu lực và uy tín thực tế của Quy chế Rome. Điều này cũng tạo ảnh hưởng chính trị không nhỏ trong quyết định của nhiều quốc gia khác không tham gia vào Quy chế Rome. Tuy nhiên, mộ trong những lý do quan trọng nhất dẫn đến việc nhiều quốc gia hiện nay ______ (3)
Guatemala là thành viên thứ 121 đã phê chuẩn Quy chế vào ngày 13/07/2012.
vẫn chưa gia nhập Quy chế Rome là lo ngại rằng việc thực hiện thẩm quyền của ICC có thể ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia. Lo lắng này có thể được giải tỏa khi nhận thức về một số điểm sau đây được làm sáng tỏ: Thứ nhất, ICC không có thẩm quyền phổ quát (universal jurisdiction), ICC chỉ có thẩm quyền một cách giới hạn. Cụ thể, Tòa án chỉ có thẩm quyền đối với 4 loại tội phạm quốc tế nghiêm trọng nhất gây lo ngại cho cả cộng đồng quốc tế, đó là tội ác chiến tranh, tội chống nhân loại, tội diệt chủng và tội xâm lược. Tòa án cũng chỉ có thẩm quyền đối với các hành vi phạm tội xảy ra sau khi Quy chế Rome có hiệu lực, ngày 1/7/2002. Trong trường hợp một nước gia nhập mới, thẩm quyền của Tòa án được bắt đầu kể từ ngày Quy chế Rome có hiệu lực đối với nước đó [2, Điều 12]. Đồng thời, Tòa án cũng chỉ có thẩm quyền đối với những hành vi được thực hiện trên lãnh thổ của nước thành viên, hoặc bởi công dân của một nước thành viên [2, Điều 12, 13].
chất bổ sung. Theo đó, đối với các tội phạm quốc tế, thẩm quyền truy tố và xét xử đầu tiên phải thuộc về các cơ quan tư pháp quốc gia. Nguyên tắc này được quy định tại đoạn thứ 10 trong Lời nói đầu, điều 1 và điều 17 của Quy chế Rome. Điều 17 của Quy chế Rome quy định Tòa án sẽ không thụ lý một vụ việc nếu vụ việc đó đang được một quốc gia có quyền tài phán điều tra hoặc truy tố, hoặc cá nhân có liên quan đã được quốc gia quyết định không truy tố “trừ khi quốc gia đó không muốn hoặc không đủ khả năng truy tố một cách thực sự”. Như vậy, việc thực thi thẩm quyền của Tòa án sẽ là giải pháp cuối cùng, khi các quốc gia “không
của mình. Thẩm quyền bổ sung của ICC cũng là điểm khác biệt lớn so với các tòa án hình sự quốc tế trước đây như: Rwanda, Nam Tư cũ, khi các tòa án này có thẩm quyền ưu tiên hơn so với các tòa án quốc gia. Tòa án hình sự quốc tế - ICC cũng không thụ lý vụ việc trong trường hợp Tòa án xét thấy rằng vụ việc không đủ mức nghiêm trọng để tiến hành các bước tố tụng tiếp theo [2, Điều 17]. |