Microsoft Word Bai Xuan Son L sua doc
tải về 323.33 Kb. Chế độ xem pdf
|
69 2020 QH14 m 439844
| b. Phương thức thực thi Quy chế Rome
Các quốc gia thực thi quy chế Rome, đảm bảo sự tương thích giữa pháp luật quốc gia với Quy chế Rome theo những cách thức đa dạng. Sự đa dạng này xuất phát từ nhiều lý do, trong đó đặc biệt là hai lý do cơ bản: Thứ nhất, mức độ tương thích hay khác biệt vốn có giữa pháp luật quốc gia đối với các quy định của Quy chế Rome. Trong trường hợp sự khác biệt giữa pháp luật quốc gia với Quy chế Rome ở mức độ lớn, các biện pháp, cách thức thực thi sẽ thường khác với trường hợp pháp luật quốc gia vốn đã có những tương thích với Quy chế. Thứ hai, việc quốc gia đi theo truyền thống nhất nguyên (chủ yếu là các quốc gia thuộc hệ thống Civil
yếu là các quốc gia thuộc hệ thống Common law) trong việc giải quyết mối quan hệ quan hệ giữa Luật quốc tế với pháp luật quốc gia cũng ảnh hưởng đến biện pháp, cách thức mà quốc gia thực thi Quy chế Rome. Về nguyên tắc, đối với các quốc gia thuộc trường phái nhất nguyên, các quy định của điều ước quốc tế sau khi đã được quốc gia chấp nhận sẽ được coi là một bộ phận của pháp luật quốc gia, có thể được áp dụng trực tiếp cho các cá nhân nếu đủ rõ ràng, chi tiết (self-executing). Thực tế, đối với Quy chế Rome, ngay cả khi
N.T.X. Sơn / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học 28 (2012) 228‐239 234
các quy định của nó được coi là bộ phận pháp luật của quốc gia thì hoạt động ban hành mới, sửa đổi các quy định pháp luật trong nước vẫn là cần thiết. Sự cần thiết này xuất phát từ một số lý do sau:
nhiều vấn đề, trong đó nhiều vấn đề mới chỉ được đề cập ở dạng khái quát, nguyên tắc. Do vậy, để có thể thực thi được bởi các cơ quan của quốc gia, cần có sự chi tiết, cụ thể hóa bằng các văn bản pháp luật của quốc gia. Thứ hai, nhiều khái niệm, thuật ngữ của Quy chế Rome không tương thích, thậm chí chưa hề được quy định trong pháp luật quốc gia. Do vậy, việc ban hành các văn bản quốc gia là cần thiết.
truy tố xét xử được các tội phạm quy định trong quy chế Rome, đồng thời cho phép các cơ quan của quốc gia có thể thực hiện các hoạt động hợp tác theo yêu cầu của Tòa án hình sự quốc tế, cần xác định rõ thẩm quyền, trình tự và thủ tục tiến hành của mỗi cơ quan hữu quan của quốc gia. Điều này chỉ có thể thực hiện được thông qua việc ban hành mới, sửa đổi các quy định hiện có của quốc gia. Một vấn đề đặt ra là để thực thi Quy chế Rome, các quốc gia cần ban hành một hay một số văn bản riêng biệt nhằm mục đích này, hay chỉ cần sửa đổi, bổ sung hay hoàn thiện các văn bản hiện có của quốc gia trong lĩnh vực hình sự và tố tụng hình sự? Cho đến thời điểm hiện tại, không có quốc gia nào thực thi Quy chế Rome bằng biện pháp chỉ sửa đổi các văn bản hiện có trong nước. Thực tế, để thực thi Quy chế Rome, các quốc gia có thể ban hành một hoặc một số đạo luật riêng biệt. Một số ít các nước ban hành duy nhất một đạo luật riêng biệt về thực thi Quy chế Rome, bao gồm Argentina, New Zealand, Samoa, Nam Phi, Anh và Uruguay [8, tr. 1-7] (7)
. Một số nước khác, chẳng hạn như Đức, Hà Lan ______ (7)
Chẳng hạn, Nam Phi ban hành Đạo luật về thực thi Quy chế Rome (The Implementation of the Rome Statute of International Criminal Court Act) năm 2002.
lại ban hành hai đạo luật riêng biệt, liên quan lần lượt đến hai vấn đề là thực hiện thẩm quyền xét xử quốc gia và hợp tác quốc tế theo quy định của Quy chế Rome (8)
. Một số nước khác ban hành đạo luật riêng biệt về vấn đề hợp tác quốc tế theo Quy chế Rome, đồng thời sửa đổi các đạo luật sẵn có trong nước (như Bộ luật hình sự) quy định các tội phạm quốc tế theo Quy chế để thực hiện thẩm quyền xét xử quốc gia đối với các tội phạm này, chẳng hạn như trường hợp của Úc, Tây Ban Nha hay Thụy Sĩ. Một số ít nước khác, như Canada lại tiến hành theo phương thức ngược lại: xây dựng một đạo luật riêng về thẩm quyền xét xử quốc gia đối với các tội phạm quốc tế theo quy chế Rome, đồng thời sửa đổi một loạt các đạo luật quốc gia khác cho phép thực hiện hợp tác quốc tế theo Quy chế [7, tr. 15]. Việc đảm bảo sự tương thích giữa pháp luật quốc gia với quy định của Quy chế Rome có thể được quốc gia thực hiện từ trước khi ký Quy chế, trước khi phê chuẩn hoặc chấp nhận hiệu lực của Quy chế. Thậm chí trong một số trường hợp sự tương thích này chỉ được quốc gia thực hiện sau khi Quy chế đã có hiệu lực đối với quốc gia. Trên thực tế, đối với đại đa số trong 66 nước đầu tiên phê chuẩn Quy chế Rome trước khi Quy chế có hiệu lực ngày 1/7/2002, các hoạt động xây dựng, sửa đổi pháp luật trong nước chỉ diễn ra sau thời điểm họ đã chấp nhận hiệu lực của Quy chế [7, tr. 14]. Theo cách thức trên, một số quốc gia ở Châu Âu và Châu Phi đã đảo ngược lại quá trình phê chuẩn và thực thi Quy chế so với trật tự thông thường mà pháp luật của họ quy định. Theo quy định của Hiến pháp, các quốc gia này phải chuẩn bị luật thực thi trước khi phê chuẩn một điều ước quốc tế. Tuy nhiên, các quốc gia đã quyết định phê ______ (8)
Trường hợp của Hà Lan: Luật thực thi Tòa án hình sự quốc tế (The International Criminal Courrt Implementation Act) năm 2002; và Luật về các tội phạm quốc tế (The Act adopting the Rules Concerning Serious Violations of International Humanitarian Law or International Crimes Act) năm 2002.
|