Hình 4.7: Bản đồ biến đổi đáy trong ba tháng mùa mưa

0.18 – 0.24

0.12 – 0.18

0.06 – 0.12

0 – 0.06

-0.06 - 0

-0.12 - -0.06

-0.18 - -0.12

-0.24- -0.18

-0.3 - -0.24

-0.36 - - 0.3

-0.42 - -0.36

-0.48 - - 0.42

-0.54 - -0.48

-0.6- -0.54

Dưới - 0.6

Không xác định

Hình 4.10: Biến đổi địa hình đáy tại khu vực cửa sông Hậu theo năm

Kết quả nghiên cứu biến đổi địa hình đáy vào mùa khô (hình 4.8) cho thấy: các vị trí tích tụ rõ rệt tại cửa sông và dải cách cung bồi lắng mạnh ở khu vực sườn dốc theo hình cách cung. Khu vực cửa Định An bồi mạnh hơn ở khu vực của Trần Đề. Phía ngoài khơi cửa Trần Đề xuất hiện hướng bồi lắng theo hướng dọc các cửa sông đổ ra biển đến tận đảo Côn Đảo. Phía Đông Bắc đảo Côn Đảo cũng xảy ra hiện tượng bồi lắng trên diện rộng với tốc độ từ 0,01 – 0,06m/mùa. Vùng ven bờ có xu hướng bồi lắng tiến ra phía biển. Vùng ven bồi lắng vào cỡ 0,06m/mùa và giảm dần theo hướng đổ ra biển. Diện tích bồi vào mùa khô thường ít hơn.

Kết quả tính biến đổi đáy theo năm được chỉ ra trên hình 4.9 cho thấy quanh năm luôn xuất hiện bồi lắng tại các cửa sông đổ ra biển và ở khu vực sườn dốc theo hình cánh cung, vùng ven bờ luôn được bồi đắp ra xa đến khoảng 5km. Phía ngoài khơi xuất hiện hai luồng bồi lắng lớn, một theo hướng dọc theo phía Bắc đi dọc xuống phía Nam cho đến tận phía Đông Bắc đảo Côn Đảo với tốc độ bồi đến 0,06m/năm và một theo hướng Tây Bắc - Đông Nam (hướng dọc cửa sông Trần Đề, Mỹ Thạnh ra phía ngoài đảo Côn Đảo). Ở trong lòng sông Hậu là bồi nhiều nhất (hình 4.10), có nơi lên đến 0,4m/năm và dọc theo hai luồng cửa sông cùng với dải cách cung theo hướng Đông Bắc - Tây Nam là những vị trí bồi thể hiện rõ nét nhất. Địa hình vùng biển Sóc Trăng có nhiều chỗ trũng, điều này cũng gây nên những chỗ bồi lấp quanh năm. Ở phía trước cửa Định An (bồi cỡ 0,12m/năm) bồi mạnh hơn cửa Trần Đề là 0,06-0,08m/năm.

2. 
   DỰ BÁO MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG TỪ QUÁ TRÌNH KHAI THÁC KHOÁNG SẢN RẮN ĐÁY BIỂN ĐẾN MÔI TRƯỜNG
   

1. 
   Ảnh hưởng tới chất lượng môi trường không khí khu vực
   

1. 
   Nguồn phát sinh
   

Việc khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản rắn khu vực biển nông ven bờ tỉnh Sóc Trăng có thể phát sinh nguồn bụi, khí thải độc hại. Nguồn này được thể hiện trong bảng 4.1

1. 
   Quy mô tác động
   

Bảng 4.1: Nguồn phát sinh khí bụi

2. 
   Ảnh hưởng tới môi trường nước biển và trầm tích đáy
   

Do tác động của quá trình đào xới các vật liệu trầm tích bị khuấy trộn, làm cho hàm lượng chất lơ lửng trong nước biển tăng, môi trường nước bị vẩn đục.

Tốc độ lắng đọng các chất lơ lửng phụ thuộc vào kích thước hạt, tốc độ dòng hải lưu. Mức độ phát tán được tính toán theo công thức (tham khảo tài liệu: “Nghiên cứu tối ưu vị trí và cấu trúc công trình chắn cát cửa lấy nước bên sông. Phạm Đức Thắng, năm 2002. Viện Khoa học Thủy Lợi, Hà Nội):

L = (m)

Trong đó:

H: Độ sâu khai thác (H = 20m)

K: Hệ số kinh nghiệm tính đến ảnh hưởng của dòng chảy làm cản trở tốc độ lắng của hạt (K = 1,3)

v: Tốc độ dòng chảy (m/s)

U₀: Độ lớn thủy lực của hạt (lấy hạt có đường kính nhỏ nhất d = 0,1mm, ứng với U₀ = 0,00512m/s).

Như vậy:

L = = 2 031 (m)

- Mức độ phát tán các chất lơ lửng khi chịu tác động của dòng triều lên và rút tại vùng cửa sông là (v = 0,8m/s):

L = = 1 015 (m)

Do vậy, việc lựa chọn khu vực khai thác cát có bán kính đến các điểm nhạy cảm tại các vùng biển sâu trên 20m sẽ không được nhỏ hơn 2031m; tại các vùng cửa sông không được nhỏ hơn 1015m.

Nước chảy tràn từ hỗn hợp cát – nước trong quá trình hút cát lên tàu: chủ yếu chứa bùn cát, khi chảy tràn xuống biển sẽ làm nhiễm đục vùng nước xung quanh khu vực khai thác.

Trong thành phần trầm tích và nước có thể chứa các nguyên tố kim loại nặng và các chất gây ô nhiễm khác, khi khai tác có thể làm tập trung hoặc phát tán ô nhiễm.

Qua các kết quả nghiên cứu cho thấy, môi trường nước và trầm tích khu vực biển Sóc Trăng có nguy cơ ô nhiễm bởi kim loại nặng.

- Môi trường nước có nguy cơ ô nhiễm bởi kẽm và chì, các nguyên tố như đồng, mangan, cadimi có dấu hiệu tập trung tuy chưa đạt tới mức ô nhiễm (hình 4.11). Nguyên tố kẽm trong nước biển khu vực ven bờ tỉnh Sóc Trăng có hàm lượng từ 0,008-0,022mg/l đã vượt giới hạn cho phép với TCVN 5943 -1995 nhưng so với QCVN 10:2008 thì chưa có biểu hiện ô nhiễm với nước dùng cho nuôi trồng thủy sản. Kết quả phân tích cho thấy nước biển ven bờ tỉnh Sóc Trăng hầu hết đã bị ô nhiễm bởi kẽm ở mức độ yếu theo TCVN 5943:1995. Hệ số ô nhiễm của Zn trong nước biển ven bờ khu vực Sóc Trăng dao động từ 1,0-2,2 lần. Nguyên tố Pb có biểu hiện tập trung hàm lượng cao trong nước biển, nhưng so với quy chuẩn Việt Nam 10:2008 đối với khu vực nuôi trồng thuỷ sản (0,05mg/l) và các nơi khác (0,1mg/l) thì nước biển ở khu vực này chưa có biểu hiện ô nhiễm bởi Pb. Các khu vực có hàm lượng Pb tập trung cao trong nước biển bao gồm cửa Định An (0-10m nước), cửa Trần Đề (0-5m nước), khu vực 0-5m nước từ cửa Mỹ Thạnh đến Lạc Hòa và hầu hết nước biển vùng Lạc Hòa - Vĩnh Trạch Đông.