Hình A.5: Sơ đồ biểu thị hai loại hình dạng hạt dưới nền công trình chịu tác dụng của phản áp lực nước khác nhau

Hiện nay trong thực tế thiết kế do chưa nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này, mặt khác để đảm bảo tính an toàn cho công trình thiết kế, người ta thiên về những ý kiến có tính chất quy ước như sau:

1. Trường hợp nền thuộc loại đất cát, đất hòn lớn thì lấy phản áp lực toàn vẹn làm phản áp lực tính toán đối với bản thân đất nền cũng như đối với công trình xây trên đất đó (₂ = 1);

2. Trường hợp nền thuộc loại đất dính, có những liên kết kết cấu xi măng hoặc không, căn cứ vào những kết quả nghiên cứu thấy rằng phản áp lực thực tế bằng hoặc gần bằng phản áp lực toàn vẹn, do đó hiện nay khi thiết kế các công trình thủy lợi, lấy phản áp lực tính toán bằng phản áp lực toàn vẹn (₂ = 1);

3. Trường hợp nền đá, cũng cho rằng phản áp lực tính toán gần bằng phản áp lực toàn vẹn tác dụng lên mặt đáy công trình bằng bê tông, vì bê tông móng công trình coi như không thấm nước (từ Hình A.4, khi K₂ = 0 thì U_th = U_{th max}) do đó cũng phải lấy ₂ = 1. Tuy nhiên thực tế cho thấy rằng nhiều công trình thủy lợi bằng bê tông xây dựng trên nền đá, khi thiết kế đã lấy ₂ < 1, nhưng chúng vẫn làm việc bình thường, vì vậy khi có cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm đáng tin cậy, có thể chọn ₂ < 1.

Các hệ số "₁ với '₁ là những hệ số thực nghiệm đưa vào công thức để xét hiệu quả của thiết bị thoát nước hoặc màn chắn xi măng.

Trong các biểu thức (A.3) và (A.4), số hạng 0,5₂._n.B.(H_max - H_­min) biểu thị bởi diện tích trong tam giác egd, còn số hạng 0,5₂._n.B.(H_max - H_­min), biểu thị bởi diện tích tứ giác cgdh (Hình A.3b).

A.1.2.2 Áp lực sóng tác dụng lên tường do gió. Để xác định được giá trị của áp lực sóng cần biết các yếu tố của sóng: chiều cao sóng h_s, chiều dài sóng (bước sóng) _s. Các yếu tố đó phụ thuộc nhiều nguyên nhân như tốc độ gió và thời gian gió thổi, chiều dài mặt nước truyền sóng và độ sâu của nước v.v…

Để tính toán yếu tố của sóng, có thể dùng công thức N.A. Labzovxki:

Trong đó:  = ;	(A.6)
K = 1+ ;	(A.7)

V₁₀ - Tốc độ gió (m/s) tại chiều cao 10m kể từ mặt nước;

K - Hệ số độ tăng chiều cao sóng dọc theo chiều dài mặt nước chuyền sóng.

Từ công thức (A.4) và (A.5), có thể lập bảng tính sẵn chiều cao và chiều dài sóng.

Giá trị giới hạn của chiều dài mặt nước chuyền sóng [D] không được vượt quá giá trị sau:

[D] = 30V102.

(A.8)

Áp lực sóng tác dụng lên ngực tường chắn bao gồm 2 loại: Áp lực sóng xô khi vỗ vào ngực tường (R_x) và áp lực sóng rút khi rời khỏi ngực tường (R_r), (Hình A.6).

Trong trường hợp ngực tường thẳng đứng, trong giai đoạn thiết kế sơ bộ có thể tính R_x và R_r theo các công thức gần đúng sau đây:

Tổng áp lực sóng xô: ;	(A.9)
Tổng áp lực sóng rút: ;	(A.10)

 - trọng lượng đơn vị thể tích của nước (T/m³);

K₁ - hệ số hiệu chỉnh, lấy theo bảng A.1.

Trong cả hai trường hợp trên, giá trị lực đẩy nổi sóng xô (U_x) và lực nén sóng rút (U_r) được tính theo biểu thức có dạng chung như sau:

Ux(Ur) = .p.B;

(A.11)

xem trong hình A.6