Hình A.2: Sơ đồ tính toán áp lực đất (đất rời) lên tường chắn khi có dòng nước thấm đổ về phía lưng tường

Trong tính toán nói chung, tùy theo sơ đồ đường viền dưới đất của tường mà có thể dùng các phương pháp chính xác hơn dựa trên việc giải trực tiếp bài toán thấm dưới đáy công trình (N.N.PAVLOVXKI) khi sơ đồ đường viền đơn giản, hoặc dùng phương pháp phân đoạn (N.N.PAVLOVXKI) và phương pháp hệ số sức kháng (R.R.CHUGAEV) khi sơ đồ đường viền phức tạp hơn [3].

Khi đường viền phức tạp hơn nữa hoặc đất nền không đồng nhất có thể dùng phương pháp PTHH với các phần mềm ứng dụng. Trường hợp tường chắn xây dựng trên nền đá, có tính nứt nẻ đủ để nước thấm được, phản áp lực tác dụng lên đáy móng tường được xác định theo phương pháp gần đúng, giả thiết sự giảm cột nước thấm theo quy luật đường thẳng. Thực tế nước thấm trong các kẽ nứt của đá nói chung không theo đúng quy luật thấm chảy tầng. Nếu các kẽ nứt của nền đá rộng, sự chuyển động của nước trong đó có thể là chảy rối; chỉ khi khối đá nền có các kẽ nứt nhỏ và đều, hoặc trong các kẽ nứt lớn có đất lấp nhét thì sự chuyển động của nước trong đó mới có thể tuân theo định luật thấm, chảy tầng.

Chính vì sự thấm nước trong nền đá phức tạp như vậy, nên tiêu chuẩn thiết kế đã nêu công thức tính toán dựa trên giả thiết tỉ lệ đường thẳng của građient thấm có hiệu chỉnh theo tính nứt nẻ của nền. Rõ ràng đó chỉ là phương pháp gần đúng.

Hình A.3 cho biểu đồ phản áp lực khi không có thiết bị thoát nước và có thiết bị thoát nước.

Khi không có thiết bị thoát nước (Hình A.3a) phản áp lực được tính theo biểu thức sau:

Khi có thiết bị thoát nước (Hình A.3b), hoặc màn chắn xi măng, građient thấm tăng do đó áp lực thấm thủy động tác dụng nên mặt đáy công trình giảm đi trong trường hợp này, tiêu chuẩn thiết kế có nêu các công thức để tính toán.

Khi có thiết bị thoát nước, U_th được tính theo công thức sau:

"₁: là hệ số giảm cột nước (H_max - H_­min) có tính đến tiêu nước nền, được áp dụng "₁ = 0,4.

Khi có màn chắn xi măng, U_tp được tính theo công thức sau:

Utp = Uth + Udn­ = 0,52.n.B.(Hmax - H­min).(I' + '1.B) + 2.n.Hmin;

(A.4)

Trong đó I': là khoảng cách từ mặt tường chịu áp tới đường tim của màng chắn khoan phụt.

'₁: là hệ số giảm cột nước (H_max - H_­min) có tính đến hiệu quả của màng chắn, được áp dụng '₁ = 0,5.

Trong các công thức (A.1), (A.2), (A.3), (A.3'), cần chú ý tới các hệ số ₂, '₁, "₁.

Hệ số ₂ biểu thị mức độ đẩy nổi của phản áp lực lên đáy móng công trình, theo nhiều kết quả nghiên cứu ₂ phụ thuộc vào tính thấm nước của đất, đá nền và tính thấm nước của vật liệu làm móng công trình.