DƯƠng thị NỤ MỞ ĐẦU

Phần mềm Hot Potatoes là một phần mềm để tạo ra các dạng bài tập tương tác giúp sinh viên luyện tập trực tuyến dưới hình thức giao tiếp sinh viên-máy tính. Đây là phần mềm do đội Nghiên cứu và Phát triển của Đại học Victoria, Mỹ sáng tạo với sự hỗ trợ của Trung Tâm Phương tiện và Điện Toán và được công ty phần mềm Half-Baked tiếp thị. Phần mềm này gồm có 5 chương trình ứng dụng: JCloze, Jcross, Jmatch, Jmix và Jquiz và một ứng dụng tổng hợp là The Masher giúp hệ thồng các bài tập Hot Potatoes thành một đơn vị.

Có thể hình dung Hot Potatoes là một khung chương trình để giáo viên cung cấp nội dụng ngôn ngữ để tạo thành một series các bài tập phát triển kỹ năng đọc. Giáo viên có thể soạn các bài tập khác nhau như câu hỏi nhiều lựa chọn (Multiple choice), câu trả lời ngắn, ô chữ, sắp xếp trật tự từ, điền từ còn thiếu, kết hợp các yếu tố ở cột A với yếu tố ở cột B, v.v...

Ứng dụng phần mềm Hot Potatoes trong thiết kế bài tập thực hành kỹ năng đọc

- Quá trình ứng dụng

Để ứng dụng phần mềm này, trước hết cần có một phiên bản được đăng ký của phần mềm Hot potatoes (những phiên bản miễn phí chỉ cho phép thiết kế không quá năm câu hỏi trong một bài tập), một máy tính có hệ điều hành Window hoặc Linus và có cài đặt chương trình đọc tệp đuôi HTML như Internet Explorer hoặc Mozila FireFox. Nếu giáo viên muốn sử dụng tranh ảnh hoặc âm thanh hay video trong bài tập của mình, nên sử dụng máy tính có cấu hình cao.

Sau khi cài đặt phần mềm Hot Potatoes, giáo viên mở chương trình và kích chuột vào biểu tượng ứng dụng mình muốn. Với mỗi một ứng dụng, cách nhập dữ liệu có thể khác nhau, cụ thể như sau:

Cụ thể, phần mềm bao gồm các chương trình sau:

• 
  JCLOZE: được sử dụng để tạo các bài tập điền từ vào chỗ trống.
  

• 
  JQUIZ: Dùng để thiết kế bài tập trên cơ sở câu hỏi với số lượng câu hỏi không hạn chế: Nhập tiêu đề bài tập, nhập câu hỏi, nhập các đáp án, nhập phản hồi cho từng đáp án và đánh dấu đáp án đúng.
  

 Câu hỏi trắc nghiệm: mỗi câu trả lời đều có nhận xét, hoặc “đúng” hoặc “sai”, và việc chấm điểm dựa trên số lần trả lời để tìm được câu trả lời đúng. Khi người làm lựa chọn được ngay câu trả lời đúng, thì việc chấm điểm hoàn tất nhưng người làm vẫn có thể kích chuột vào các sự lựa chọn sai khác để đọc nhận xét.

 Viết câu trả lời ngắn: người học viết một từ hoặc một câu để trả lời cho một câu hỏi. Câu trả lời được đánh giá theo một loạt các câu trả lời đúng và sai với nhận xét đi kèm. Việc chấm điểm dựa trên số lần cố gắng để đạt được câu trả lời đúng. Nút Hint (gợi ý) vừa cung cấp gợi ý về một chữ cái trong câu trả lời nhưng đồng thời cũng trừ vào tổng số điểm.

 Lựa chọn nhiều câu trả lời đúng: người học được cung cấp một danh sách các câu trả lời và phải lựa chọn tất cả các câu trả lời liên quan đến câu hỏi. Nếu câu trả lời không hoàn toàn đúng, thì nhận xét và các câu trả lời đúng sẽ hiện lên.

• 
  JCROSS: được sử dụng để tạo bài tập ô chữ. Có thể tạo ra ô chữ lên tới 20x20 chữ cái. Phím Hint sẽ cung cấp cho người học gợi ý về chữ cái đầu tiên của câu trả lời. Tiến hành lập JCross (Bài tập ô chữ) như sau: Nhập tiêu đề bài tập, nhấp chuột vào ô “Add Clues” sau đó nhập từ và gợi ý vào cửa sổ hiện ra trên màn hình. Sau đó vào lựa chọn Manage Grid để lập ô chữ tự động hoặc thay đổi kích thước ô chữ.
  
• 
  JMATCH: được dùng để tạo nên những bài tập ghép ý hoặc sắp xếp trật tự. Một danh sách các ý được liệt kê ở một bên (gồm cả văn bản và hình ảnh) và một danh sách các ý xáo trộn khác xuất hiện ở bên kia. Tiến hành lập JMatch (Bài tập ghép) nhu sau: Nhập tiêu đề cho bài tập, nhập các yếu tố theo thứ tự ở cột bên trái và nhập các yếu tố tương ứng để ghép ở cột bên phải.
  

 Định dạng chuẩn: dùng danh sách các ý dạng kéo xuống, thường được áp dụng khi số lượng câu hỏi nhiều hơn 8 câu và những thông tin bên phải chỉ là văn bản.

 Dạng kéo-thả: dùng khi câu hỏi có ít thông tin và khi thông tin cần ghép là hình ảnh. Định dạng này không nên dùng cho danh sách nhiều hơn 8 câu hỏi vì việc kéo màn hình rất bất tiện cho việc kéo thả.

 Flashcard: phù hợp cho người học học thuộc lòng việc nối các thông tin hình ảnh với từ.

• 
  JMIX: Dùng để tạo ra bài tập xáo trộn từ với câu. Có thể xáo trộn các chữ cái của từ hoặc các từ của một câu. JMIX sử dụng định dạng chuẩn và định dạng kéo thả. Nút Hint (gợi ý) vừa cung cấp gợi ý về một chữ cái trong câu trả lời nhưng đồng thời cũng trừ vào tổng số điểm. Tiến hành lập JMix (Bài tập sắp xếp trật từ từ thành câu) nhu sau: Nhập tiêu đề cho bài tập, nhập câu chính và sau đó nhập các câu có thứ tự từ khác chấp nhận làm đáp án.
  
• 
  THE MASHER: được dùng để xây dựng đường kết nối giữa các nguồn tài nguyên (bao gồm những bài tập thiết kế trên HOT POTATOES và các nguồn tài nguyên khác như Microsoft Word, Adobe, Acrobat). Để sử dụng The Masher cần phải có thêm một khóa đăng kí khác phải mua bản quyền. Nếu không có khóa đăng kí thì chỉ có thể tạo đường liên kết giữa các bài tập thiết kế trên HOT POTATOES với nhau.
  

Sau khi kết thúc bước nhập dữ liệu, giáo viên có thể chỉnh sửa các yếu tố khác của bài tập như (bên cạnh mặc định):

• 
  Hướng dẫn làm bài (instructions);
  
• 
  Phản hồi;
  
• 
  Bỏ hoặc tạo các nút “Gợi ý” hoặc “Sang bài tập tiếp theo”;
  
• 
  Trình bày trang bài tập (màu sắc nền, phông chữ, màu sắc tiêu đề, v.v…);
  
• 
  Cài đặt giới hạn thời gian cho bài tập.
  

Chúng tôi đã sử dụng phiên bản này để thiết kế các bài tập đọc hiểu chủ đề “Các thiết bị lưu trữ di động” trong đó gồm một bài tập ghép tranh, một bài trắc nghiệm trả lời câu hỏi, một bài trắc nghiệm phân loại, một bài trắc nghiệm chọn từ đồng nghĩa và hai bài tập về nhà trong đó một là trắc nghiệm Contextual Reference và một là bài tập điền từ cùng với một hệ thống bài bổ trợ với các dạng tương tự. (Xem hình minh họa).