Các giải pháp bảo vệ môi trường trong quy hoạch giao thông đường thủy nội địa

5.2.3 Các giải pháp bảo vệ môi trường trong phát triển ngành công nghiệp sửa chữa và đóng tàu

1. 
   Giải pháp bảo vệ tài nguyên sinh vật
   

• 
  Nghiên cứu các đặc tính sinh học trong các khu vực hoạt động của xí nghiệp nhà máy và cả khu vực xung quanh, cụ thể nghiên cứu về sự đa dạng về thành phần loài, hệ sinh thái, khả năng bảo vệ các thành phần môi trường, bảo vệ tài nguyên đất, nước, không khí…giá trị kinh tế: cung cấp gỗ, củi, hương liệu; giá trị về mặt khoa học: cung cấp nguồn gen quý hiếm, phục vụ nghiên cứu khoa học…từ đó có những giải pháp cụ thể cho hoạt động của các nhà máy xí nghiệp.
  
• 
  Nước thải, chất thải rắn, rác thải…từ hoạt động của các nhà máy cần phải tiến hành xử Lý trước khi đổ thải ra môi trường và cần đổ thải ra đúng nơi quy định.
  
• 
  Áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ, đầu tư các máy móc sản xuất hiện đại, thải ra ít chất thải ra môi trường.
  
• 
  Nâng cao nhận thức của các cấp lãnh đạo, công nhân…trong nhà máy về tầm quan trọng của hoạt động bảo vệ môi trường.
  
• 
  Xử phạt hoặc đình chỉ hoạt động đối với các nhà máy gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu tới các hệ sinh thái động thực vật trong và xung quanh khu vực nhà máy, cũng như cuộc sống của dân cư quanh vùng.
  
• 
  Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm không khí, ô nhiễm bụi…để tránh những tác động gián tiếp lên tài nguyên sinh vật.
  

2. 
   Giải pháp bảo vệ môi trường không khí
   

• 
  Trước khi tiến hành xây dựng quy hoạch các nhà quy hoạch phải tiến hành đo đạc hoặc tham khảo các số liệu về môi trường không khí nơi đặt dự án để đánh giá mức chất Lượng không khí xung quanh và giám sát tình trạng ô nhiễm không khí. Các thông số cơ bản bao gồm bụi lơ lửng (SS), CO, NO2, SO­2, O3­ và chì. Giá trị giới hạn của các thông số này được áp dụng theo TCVN 5947-1995 về tiêu chuẩn chất Lượng không khí xung quanh.
  
• 
  Biện pháp công nghệ: Đây là biện pháp được coi là cơ bản vì nó cho phép hạ thấp hoặc loại trừ chất ô nhiễm hiệu quả nhất. Nội dung chủ yếu của biện pháp này là hoàn thiện công nghệ sản xuất và sử dụng chu trình kín.
  
• 
  Sử dụng công nghệ sản xuất ít chất thải. Thay thế các nguyên nhiên liệu nhiều chất độc hại bằng nguyên nhiên liệu không có hoặc ít chất độc hại như thay thế nhiên liệu nhiều lưu huỳnh như dầu FO, than đá bằng nhiên liệu ít lưu huỳnh như khí đốt, thay dầu có hàm lượng lưu huỳnh cao bằng dầu có hàm lượng lưu huỳnh thấp…(Sử dụng than có chất lượng tốt., hàm lượng tro < 10% và hàm lượng lưu huỳnh thấp (0,5%).
  
• 
  Thay thế các phương pháp gia công nhiều bụi sang phương pháp gia công ướt ít bụi. Biện pháp sử dụng chu trình kín có tác dụng loại trừ các chất ô nhiễm không khí ngay trong qúa trình sản xuất bằng cách sử dụng tuần hoàn hoặc một phần các khí thải một lần nữa để sản phẩm thải ra ít độc hoặc không độc.
  
• 
  Biện pháp quản lý vận hành: Việc vận hành và quản lý máy móc cũng như quy trình công nghệ cũng là một biện pháp để khống chế ô nhiễm không khí. Nghiêm túc thực hiện chế độ vận hành, định lượng chính xác nguyên vật liệu, chấp hành đúng quy trình công nghệ sẽ làm giảm lượng chất thải và có điều kiện quản lý chặt chẽ nguồn thải và lượng thải.
  
• 
  Ngoài ra, các yếu tố khí tượng, thủy văn ảnh hưởng tới quá trình lan truyền chất ô nhiễm cũng cần được đo đạc và xem xét như: Nhiệt độ khí quyển; độ ẩm không khí và lượng mưa; tốc độ gió và hướng gió; CO, NO2, SO2, Pb, bụi lơ lửng là các chất ô nhiễm chiếm phần lớn trong không khí, và ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ con người cũng như hệ sinh thái.
  
• 
  Xác định xu thế biến đổi chất lượng môi trường, tham khảo các tài liệu quy hoạch kinh tế, xã hội của vùng chủ dự án điều chỉnh và đưa ra những quyết định hợp lý.
  
• 
  Các ảnh hưởng tới môi trường không khí là các tác động tích luỹ, cộng hưởng. Do đó, đưa ra một mô hình dự báo để xem xét nồng độ các chất ô nhiễm không khí tại một thời điểm trong tương lai của cơ sở công nghiệp giao thông vận tải sẽ được xem xét cùng với các nguyên nhân khác. Nếu mức nồng độ ô nhiễm tại các điểm nhạy cảm cao hơn so với tiêu chuẩn cần hướng tới trong thời gian dự báo thì vấn đề ô nhiễm cần phải được xem xét và có thể đưa ra các phương án thay thế.
  
• 
  Thực hiện kiểm tra đo đạc khí thải định kỳ cho các thiết bị do các trung tâm môi trường thực hiện và báo cáo kết quả cho các cơ quan chức năng.
  
• 
  Thực hiện các biện pháp giảm thiểu các loại khí cụ thể: VOCs, CO2. Biện pháp giảm thiểu ô nhiễm bụi. Các xí nghiệp của nước ta hầu hết đều sản xuất ngoài trời nên các chất ô nhiễm có khả năng phát tán mạnh. Việc sử dụng công nghệ tẩy hà, tẩy rửa bề mặt vỏ tàu bằng phun cát không chỉ gây ô nhiễm cho khu vực sản xuất mà còn gây ô nhiễm cho môi trường xung quanh. Do đó để giảm thiểu ô nhiễm bụi, cần tiến hành một số giải pháp sau:
  

• 
  Thường xuyên kiểm tra hệ thống lò, quạt và đường ống để đảm bảo lò đốt luôn luôn đạt hiệu suất cao.
  
• 
  Bụi phát sinh từ lò đúc và lò rèn được quạt hút và hệ thống đường ống sau đó đưa qua hệ thống Cyclon để tách bụi và khí được thải ra ngoài qua ống khói.
  
• 
  Vật liệu cạo rỉ ít kim koại nặng.
  
• 
  Che chắn khi cạo, gõ rỉ và sơn và đánh bóng.
  
• 
  Phun sơn kín.
  
• 
  Lắp đặt hệ thống thông gió và hút gió.
  
• 
  Tiến hành sản xuất trong nhà kín có lắp đặt hệ thống thông gió, hút gió để hạn chế đến mức thấp nhất khả năng phát tán của bụi.
  
• 
  Đầu tư các máy móc công nghệ hiện đại vào trong quá trình sản xuất. Cụ thể là thay thế công nghệ phun cát bằng phun bi trong quá trình tẩy hà và tẩy rửa bề mặt vỏ tàu. Công nghệ này vừa đem lại hiệu quả, vừa bảo vệ môi trường và hạn chế ô nhiễm bụi.
  
• 
  Tiến hành phun nước để hạn chế bụi phán tán do các hoạt động bốc xếp hàng, hoạt động của các phương tiện vận tải trong nhà máy…gây ra
  
• 
  Trồng cây xanh quanh khu vực nhà máy, hệ thống cây xanh không chỉ tạo cảnh quan trong nhà máy mà còn điều hoà khí hậu và hút bụi.
  
• 
  Nồng độ tối đa cho phép (QĐ 505-BYT).
  

• 
  Áp dụng các biện pháp về an toàn lao động: Công nhân các nhà máy xí nghiệp bắt buộc phải tuân thủ các quy trình bảo hộ lao động như đeo khẩu trang, các thiết bị giảm thanh và mặc bảo hộ lao động.
  

3. 
   Giải pháp bảo vệ môi trường nước
   

• 
  Điều tra nghiên cứu đặc điểm của hệ thống thủy văn, phân bố của hệ thống nước ngầm từ đó đưa ra bản đồ tài nguyên nước.
  
• 
  Lựa chọn vị trí đặt dự án ít nhạy cảm nhất từ các bản đồ hiện trạng được nêu ở trên.
  
• 
  Tiến hành quy hoạch đúng đắn cơ sở hạ tầng, và đầu tư cho hệ thống xử lý nước thải. Hệ thống thu gom và xử lý nước thải được thiết kế sao cho có thể thu gom toàn bộ nước thải trong khu vực nhà máy, bao gồm cả nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt. Nước thải sau khi được xử lý sẽ đổ thải ra sông ngòi.
  
• 
  Lựa chọn, đầu tư công nghệ tiên tiến, hiện đại, ít tác động tới môi trường.
  

4. 
   Hạn chế tiếng ồn, rung động
   

• 
  Đảm bảo đạt TCVN 5949-1995, giới hạn tiếng ồn khu vực công cộng và khu dân cư, QĐ 505-BYT, quy định mức áp suất âm nên dùng.
  
• 
  Các biện pháp công nghệ: Các biện pháp chống ồn hữu hiệu nhất là cách ly nguồn ồn vào các không gian kín hoặc che chắn bằng các vật liệu cách âm. Tiếng ồn từ máy nén khí sẽ được xử lý bằng cách đặt thiết bị trong buồng kín có tường giảm thanh và cách âm.
  
• 
  Tuy nhiên để hạn chế tối đa, phương án trồng cây xanh quanh khu vực dự án là tốt nhất. Tận dụng các khu đất trống để trồng thêm cây xanh tạo vùng đệm, giảm thiểu tiếng ồn và hạn chế ô nhiễm không khí. Cây xanh có tác dụng rất lớn trong việc hạn chế ô nhiễm không khí như hút và giữ bụi, lọc sạch không khí, hút tiếng ồn, giảm nhiệt độc không khí, một số cây xanh có khả năng hấp thụ kim loại nặng như chì, Cadimium…Ngoài ra một số cây xanh rất nhạy cảm với không khí dùng làm chỉ thị nhằm phát hiện chất ô nhiễm không khí. Vì vậy trồng nhiều cây xanh trong khuôn viên và xung quanh nhà máy, dọc các đường giao thông…vừa tạo cảnh quan vừa hạn chế cường độ âm thanh, nên thiết kế từ khu vực sản xuất đến tường bao quanh nhà máy trồng tối thiểu 5 dải cây xanh.
  

5. 
   Giảm thiểu các tác động kinh tế- xã hội
   

• 
  Kế hoạch đền bù, tái định cư phải đảm bảo cải thiện hay ít nhất duy trì mức sống của người dân so với trước khi có dự án.
  
• 
  Cố gắng hoàn thành công tác tái định cư cho những hộ bị di chuyển trước khi công việc xây dựng được tiến hành, trao tiền đền bù đúng thời hạn, thường trước thời gian yêu cầu họ chuyển khoảng 6 tháng, chưa giải phóng mặt bằng nếu toàn bộ tiền đền bù chưa được chi trả.
  
• 
  Kế hoạch tái định cư và đền bù phải được thực hiện có sự tham vấn của người dân.
  
• 
  Xây dựng khu tái định cư hoặc chuẩn bị vùng đất cho tái định cư sau khi đã tiến hành mạn đàm với những người dân bị di chuyển để có khả năng nhận được sự ủng hộ của họ về nơi ở mới. Có kế hoạch giúp đỡ các gia đình neo đơn, có người già yếu, ốm đau, gia đình không có nam giới ở độ tuổi lao động…trong việc tháo dỡ nhà cũ, vận chuyển tới nơi ở mới và kiến tạo chỗ ở mới.
  
• 
  Kế hoạch tái định cư cần được vạch ra theo hướng nhất định nhằm ngăn sự tàn phá môi trường. Các nhà lãnh đạo địa phương cần phải tiếp quản cuối cùng từ cơ quan định cư trách nhiệm quản lý môi trường và bảo quản những tài sản hạ tầng cơ sở.
  
• 
  Tạo cơ hội việc làm cho nhân dân trong khu vực có dự án, tận dụng tối đa nguồn nhân lực địa phương trong các công việc lao động phổ thông khi tiến hành xây dựng. Lợi ích chính của việc giảm số lao động mới trong vùng sẽ tránh việc tăng đột ngột yêu cầu về dịch vụ.
  
• 
  Trước khi tiến hành quy hoạch xây dựng cần nghiên cứu kỹ Lýỡng khu vực tiến hành dự án, cố gắng không gây ảnh hưởng xấu tới các khu du lịch, khu danh lam thắng cảnh, khu nhạy cảm…
  
• 
  Nâng cao dân trí là biện pháp cơ bản, lâu dài và rộng khắp. Tổ chức phổ biến, tập huấn bảo vệ môi trường, an toàn giao thông, chuyển giao kỹ thuật và tổ chức sản xuất hàng hóa nhất là nông, lâm sản.
  
• 
  Toàn thể cư dân bao gồm những người định cư và dân chúng ở cũ cần được chỉ dẫn về việc sử dụng điều kiện vệ sinh tốt để kiểm soát ô nhiễm nước gây ra bởi hoạt động sinh hoạt của gia đình họ. Các phương thức an toàn về kỹ thuật như không xây nhà vệ sinh quá gần các giếng và sông ngòi.