Chương 2
Cao Đăng Nguyên, Hồ Trung Thông
2.1 Thành phần cấu tạo
Nucleic acid, vật chất mang thông tin di truyền của các hệ thống sống, là một polymer được hình thành từ các monomer là nucleotide. Mỗi nucleotide gồm 3 thành phần: nhóm phosphate, đường pentose (là đường 5 carbon) và một base nitơ.
2.1.1 Base nitơ
Các base nitơ có trong phân tử nucleic acid đều là những dẫn xuất của base purine hoặc pyrimidine. Các base purine gồm adenine (6-amino purine) và guanine (2-amino, 6-aminopurine), các base nitơ pyrimidine gồm thymine (2,6-dioxy, 5-methylpyrimidine), cytosine (2-oxy, 6-aminopyrimidine) và uracil (2, 6 dioxypyrimidine) (hình 2.1).
2.1.2 Đường pentose
Đường pentose trong nucleic acid gồm có hai loại là đường deoxyribose và ribose (hình 2.2). Sự có mặt của 2 loại đường này là một trong những đặc điểm để phân biệt DNA và RNA.
2.1.3 Phosphoric acid
Là một acid vô cơ - H3PO4
2.2 Liên kết tạo thành nucleic acid
2.2.1 Sự tạo thành nucleoside
Nucleoside là sản phẩm thủy phân không hoàn toàn của nucleic acid. Nucleoside gồm có hai thành phần là đường pentose và một base nitơ (thuộc purine hay pyrimidine).
2.2.2 Sự tạo thành nucleotide
Nucleotide cũng là sản phẩm thủy phân không hoàn toàn của nucleic acid. Nucleotide gồm có ba thành phần: đường pentose, base nitơ và phosphoric acid (hình 2.3).
2.2.3 Sự tạo thành nucleic acid
Các nucleotide được nối với nhau bằng liên kết phosphodiester thông qua các nhóm OH ở vị trí C3’ và C5’ của đường pentose để tạo thành một chuỗi dài gọi là polynucleotide. Do liên kết phosphodiester được tạo thành ở vị trí C3’ và C5’ cho nên chuỗi polypeptide có tính phân cực: đầu 5’ thường có gốc phosphate và đầu 3’ thường có OH tự do. Nucleic acid gồm hai loại phân tử có cấu tạo rất giống nhau là DNA (desoxyribonucleic acid) và RNA (ribonucleic acid).
2.3 Một số nucleotide quan trọng không tham gia cấu tạo nucleic acid
2.3.1 ADP và ATP
ADP (adenosine diphosphate) và ATP (adenosine triphosphate) đều là những dẫn xuất của adenine, chúng tham gia quá trình phosphoryl hoá-oxy hoá. ATP được coi là nguồn phosphate cao năng trong tế bào.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |