Ban th­ ký Uû héi s ng Mª c ng Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o m I tr­êng

Tµi liÖu tham kh¶o

MoE and UNDP. 1994. Environmental Challenges. Section F of the Cambodia First State of the Environment Report. Prepared by the Cambodian Ministry of Environment and the United Nations Development Programme.

MRCS. 1999. A Natural Resources based Development Strategy for the Tonle Sap Area, Cambodia. Prepared by the Mª C«ng River Commission Secretariat.

MRC and HEACON. 1999. Social and Environmental Impact Assessment. Chapter 7 from Feasibility Study for the Improvement of the Entrance Channel to the Bassac River. Final Report. Prepared by the Mª C«ng River Commission and HEACON BV.

chuyªn ®Ò 03 - qu¶n lý thèng nhÊt vïng ®Êt ngËp n­íc b­ng thom

Môc ®Ých

VÊn ®Ò

1. 
   Sù kÐm hiÓu biÕt vÒ tÇm quan träng cña vïng ®Êt ngËp n­íc vµ sù xao l·ng trong mét thêi gian dµi viÖc b¶o vÖ vµ b¶o tån tµi nguyªn thiªn nhiªn thiªn nhiªn ë Campuchia ®· dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ khai th¸c qu¸ møc nguån tµi nguyªn ®Êt ngËp n­íc.
   
2. 
   Sù xuèng cÊp gia t¨ng m«i tr­êng sèng vïng ®Êt ngËp n­íc lµ hËu qu¶ cña viÖc nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng. tù do ra vµo vïng ®Êt ngËp n­íc
   
3. 
   Nh÷ng quy ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng ph¶i ®­îc céng ®ång ®Þa ph­¬ng hç trî nÕu nh÷ng quy ®Þnh ®ã chøng tá cã hiÖu qu¶.
   
4. 
   Nh÷ng nç lùc ®Ó b¶o vÖ vµ b¶o tån vïng ®Êt ngËp n­íc b»ng viÖc lo¹i bá nh÷ng tËp qu¸n kh«ng bÒn v÷ng ph¶i ®­îc liªn kÕt víi nh÷ng s¸ng kiÕn ®Ó c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng cña nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng bëi viÖc cung cÊp nh÷ng ph­¬ng ¸n thu nhËp thay thÕ.
   

Môc tiªu kho¸ häc

• 
  Th¶o luËn vÒ gi¸ trÞ vµ chøc n¨ng sinh th¸i cña vïng ®Êt ngËp n­íc B­ng Thom
  
• 
  X¸c ®Þnh nh÷ng loµi ®éng vËt hoang d· vµ nh÷ng loµi chim ®­îc hç trî sinh sèng trong vïng ®Êt ngËp n­íc vµ m«i tr­êng sèng rõng ngËp lò kÕ cËn.
  
• 
  §­a ra nh÷ng vÝ dô vÒ thùc tÕ qu¶n lý hiÖn hµnh ®ang ®e do¹ nh÷ng thµnh phÇn cã gi¸ trÞ cña hÖ sinh th¸i t¹i B­ng Thom nh­ thÕ nµo.
  
• 
  M« t¶ nh÷ng yÕu tè gãp phÇn vµo viÖc sö dông kh«ng bÒn v÷ng c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cña nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng.
  
• 
  Tãm t¾t qu¸ tr×nh liªn quan ®Õn viÖc chuÈn bÞ mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng vµ mét khung qu¶n lý ®­îc thiÕt lËp ®Ó b¶o vÖ vµ b¶o tån vïng ®Êt ngËp n­íc B­ng Thom
  
• 
  LiÖt kª nh÷ng ng­êi tham gia vµ nh÷ng bªn quan t©m ®Õn qu¸ tr×nh nµy.
  
• 
  Th¶o luËn vai trß tr«ng ®îi cña uû ban ph¸t triÓn lµng x· (VOCs) trong viÖc qu¶n lý vµ b¶o vÖ vïng ®Êt ngËp n­íc.
  
• 
  §­a ra nh÷ng vÝ dô vÒ c¸c chiÕn l­îc qu¶n lý vµ nh÷ng thùc tiÔn qu¶n lý tèt nhÊt cã thÓ ¸p dông ®Ó b¶o vÖ vµ b¶o tån tèt h¬n vïng ®Êt ngËp n­íc B­ng Thom.
  

Tãm t¾t dù ¸n

Giíi thiÖu vµ xuÊt xø:

DiÖn tÝch mÆt hå B­ng Thom thay ®æi theo mïa, bao phñ 35 km² vµo mïa m­a vµ kho¶ng 14 km² vµo mïa kh«. B­ng Thom cã diÖn tÝch l­u vùc kho¶ng 217 km² vµ nhËn n­íc tõ s¸u phô l­u chÝnh, 4 phô l­u ch¶y ®Õn tõ phÝa Nam vµ nèi B­ng Thom víi s«ng Mª C«ng. Hai phô l­u ®Õn tõ phÝa B¾c mang dßng ch¶y mÆt ®Õn tõ c¸c l­u vùc kh¸c. Vµo ®Çu mïa m­a, th¸ng 5 ®Õn th¸ng 7, n­íc m­a tõ c¸c l­u vùc lµm ®Çy hå vµ ch¶y theo h­íng Nam vµo s«ng Mª C«ng. Tõ gi÷a th¸ng 7 ®Õn th¸ng 9, khi mùc n­íc s«ng Mª C«ng d©ng cao, s«ng Mªkong ch¶y ng­îc vÒ h­íng B¾c vµo hÖ thèng B­ng Thom th«ng qua 3 phô l­u chÝnh – Prek Peam, Knong, Prek Svay vµ Prek Thmey. Trong thêi kú mùc n­íc cao nhÊt trªn Mª C«ng, n­íc còng d©ng ®Çy phô l­u thø t­ - Prek Roka Koy. B¾t ®Çu vµo th¸ng 10, n­íc l¹i ch¶y ng­îc vµ hÖ thèng hå mét lÇn n÷a l¹i ®æ n­íc vµo s«ng Mª C«ng. Vµo thêi ®iÓm nµy, còng cã mét dßng ch¶y tõ hÖ thèng theo h­íng T©y qua Prek Krabao vµ cuèi cïng ®Õn s«ng Tonle Sap t¹i Kampong Chang.

Sö dông nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ vÊn ®Ò qu¶n lý t¹i B­ng Thom :

D©n sè :

VÒ mÆt hµnh chÝnh, nh÷ng céng ®ång bao quanh B­ng Thom gåm 62 lµng thuéc 6 x· cña 3 huyÖn. Tæng d©n sè lµ 45,045 ng­êi. §Êt ngËp n­íc ®ang chÞu ¸p lùc ngµy cµng t¨ng cao cña sù gia t¨ng d©n sè (3% mçi n¨m) t¹i vïng B­ng Thom. Sù kÕt hîp cña viÖc gia t¨ng d©n sè cïng víi ®ãi nghÌo lan réng t¹i nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng ®· g©y ¸p lùc ®¸ng kÓ lªn vïng rõng ngËp lò cßn l¹i vµ nh÷ng vïng ®Êt n«ng nghiÖp cã h¹n cßn cã ®Ó s¶n xuÊt l­¬ng thùc (h×nh 1). Gia t¨ng d©n sè dÉn ®Õn viÖc chÆt s¹ch nhanh chãng rõng ngËp lò ®Ó trång lóa n­íc vµ viÖc ch¨n nu«i gia sóc ®· vµ ®ang t¨ng lªn theo tû lÖ c©n xøng. Sù tµn ph¸ thªm rõng ngËp lò còng g©y ra bëi viÖc kiÕm cñi, nguån n¨ng l­îng duy nhÊt ®èi víi céng ®ång ®Þa ph­¬ng. HËu qu¶ lµ, rõng ngËp lò t¹i B­ng Thom ®· gi¶m mét c¸ch bi ®¸t cßn 151 ha tõ 1600 ha vµo n¨m 1992.

¸p lùc lªn rõng ngËp lò t¹i B­ng Thom trë nªn trÇm träng h¬n bëi sù tha h­¬ng cña n«ng d©n vµ nh÷ng ng­êi lÝnh sau khi chiÕn tranh chÊm døt míi ®©y t¹i Campuchia. Tr­íc n¨m 1995/1996 miÒn Nam vµ T©y cña B­ng Thom bÞ kiÓm so¸t bëi Kh¬-me §á. Do sù ®µo ngò hµng lo¹t, an ninh ®­îc c¶i thiÖn ë vïng nµy khiÕn cho vïng rõng ngËp lò dÔ tiÕp cËn h¬n, dÉn ®Õn møc ®é chÆt ph¸ rõng ngËp lò, s¨n b¾t thó hoang vµ ®¸nh b¾t c¸ t¨ng nhanh. Nh÷ng vïng bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu nhÊt bao gåm B­ng Prolit, Rolum Por Dam B­ng Kol – n»m ë phÝa Nam vµ T©y Nam cña B­ng Thom, nh÷ng vïng mét thêi ®­îc coi lµ nhiÒu nhÊt vÒ c¸ vµ ®éng vËt hoang d·.

NghÒ c¸ th­¬ng m¹i vµ sinh kÕ:

NghÒ c¸ ë B­ng Thom th× réng më cho mäi ng­ d©n gèc tõ nhiÒu céng ®ång bao quanh. §¸nh b¾t c¸ th­¬ng m¹i quy m« lín x¶y ra ë l« c¸ sè 2 ngoµi ®¸nh b¾t c¸ kiÕm sèng cña céng ®ång ®Þa ph­¬ng. M©u thuÉn gi÷a ng­êi ®¸nh b¾t ë l« c¸ th­¬ng m¹i vµ nh÷ng ng­êi ®¸nh b¾t c¸ sinh kÕ x¶y ra v× nh÷ng ng­êi ®¸nh b¾t c¸ th­¬ng m¹i cã c¸c quyÒn chuyÓn nh­îng ®èi víi hÇu hÕt c¸c vïng s¶n xuÊt c¸. Céng ®ång ®Þa ph­¬ng ph¶n øng b»ng viÖc ®¸nh b¾t r¸o riÕt ë nh÷ng r×a cßn l¹i.

Tæng céng hÖ thèng B­ng Thom ­íc tÝnh cung cÊp h¬n 1.000 tÊn c¸ cho 4 huyÖn kh¸c cña tØnh Kampong Cham. BÕn tËp kÕt c¸ t¹i mét khu vùc cña B­ng Thom víi sè l­îng trung b×nh 400 tÊn thêi kú 1990 - 1998 trong ®ã s¶n l­îng cao nhÊt x¶y ra vµo n¨m 1997 (450 tÊn) vµ 1998 (747 tÊn). L­îng ®¸nh b¾t n¨m 1998/1999 th× thÊp h¬n ®¸ng kÓ chØ cßn 168 tÊn. S¶n l­îng c¸ cã t­¬ng quan mËt thiÕt víi møc n­íc lò s«ng Mª C«ng: lò cao cã nhiÒu c¸ h¬n vµ lò thÊp th× Ýt c¸.

Sù ®a d¹ng c¸c gièng nßi t¹i B­ng Thom th× rÊt cao so víi nh÷ng nguån tµi nguyªn ®Êt ­ít – hå kh¸c t¹i Campuchia, nh÷ng sù ®a d¹ng nµy ®· suy gi¶m ®¸ng kÓ tõ 1990. Sù suy gi¶m nµy cã liªn quan ®Õn tæng hîp cña nhiÒu nguyªn nh©n : (i) mÊt m¸t m«i tr­êng sinh s¶n cña c¸, (ii) nh÷ng thay ®æi vÒ chøc n¨ng cña hÖ sinh th¸i ®Êt ­ít dÉn ®Õn sù ph¸ huû rõng ngËp n­íc ; (iii) sù di c­ cña c¸ bÞ c¶n trë bëi sù suy gi¶m ®é s©u cña nh÷ng hå vµ nh÷ng con l¹ch, vµ (iv) sù khai th¸c c¸ qu¸ møc bao gåm c¶ viÖc sö dông dông cô bÊt hîp ph¸p nh­ ®¸nh b¾t c¸ b»ng ®iÖn. Phßng ng­ nghiÖp cña tØnh ®· ghi nhËn nh÷ng b»ng chøng giai tho¹i tõ nh÷ng ng­êi d©n téc ®Þa ph­¬ng cho thÊy 1 sè loµi nh­ Mª C«ng Giant catfish, Giant barb, Juliet’s Golden Price ®· biÕn mÊt khái hÖ thèng hå. C¸ heo ®· tõng ®­îc quan s¸t thÊy tr­íc ®©y t¹i B­ung Thom, hiÖn nay còng mÊt dÊu trong mét thêi gian dµi.

Nh÷ng nã lùc tõ c¸c cÊp thÈm quyÒn ng­ nghiÖp thuéc c¸c cÊp quèc gia, tØnh, huyÖn ®· trë nªn v« hiÖu qu¶ trong viÖc kiÓm so¸t nh÷ng ho¹t ®éng ng­ nghiÖp kh«ng bÒn v÷ng t¹i B­ung Thom. Tuy nhiªn, ng­êi ta hy väng r»ng nh÷ng c¶i tæ ng­ nghiÖp gÇn ®©y ®· gi¶m kÝch th­íc cña Fishing lot 2 vµ thõa nhËn nh÷ng vïng nµy nh­ lµ vïng ng­ nghiÖp tù cÊp cña céng ®ång ®Þa ph­¬ng sÏ thËt sù hoµn toµn liªn quan ®Õn viÖc ®¸nh b¾t c¸ qu¸ lè.

N«ng nghiÖp tù tóc :

Nh÷ng céng ®ång xung quanh B­ng Thom sinh sèng chñ yÕu b»ng viÖc ®¸nh b¾t c¸ vµ nÒn n«ng nghiÖp tù tóc. Nãi chung nh÷ng ®iÒu kiÖn n¬i ®©y th× rÊt kh«ng tèt cho môc ®Ých n«ng nghiÖp víi ®iÒu kiÖn nh÷ng c¬n h¹n h¸n th­êng kÐo dµi. NhiÒu hÖ sinh th¸i tù nhiªn bÞ ®e do¹ ph¸ huû chñ yÕu bëi sù khai th¸c qu¸ møc vµ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nh÷ng ho¹t ®éng ph¸t triÓn. MÆc dï n¨ng suÊt thÊp cña ®Êt, n«ng nghiÖp vÉn ph¸t triÓn nhanh chãng ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu l­¬ng thùc cña céng ®ång ®Þa ph­¬ng. Sù t¨ng c­êng an ninh trong vïng nµy tr­íc ®©y bÞ kiÓm so¸t bëi lùc l­îng Khmer §á ®· dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµ gÇn 1000 ha ®Êt ®· bÞ xo¸ sæ tõ 1997 víi 2/3 ®iÖn tÝch dµnh cho viÖc canh t¸c lóa kh« vµ duy tr× viÖc s¶n xuÊt l­¬ng thùc. Mét t¸c ®éng gi¸n tiÕp nh­ng còng hÕt søc quan träng cña viÖc gia t¨ng viÖc sö dông ®Êt n«ng nghiÖp lµ viÖc gia t¨ng sö dông thuèc trõ s©u vµ thuèc diÖt cá ®Ó kiÓm so¸t sù bïng næ c«n trïng. ViÖc röa tr«i nh÷ng ho¸ chÊt n«ng nghiÖp nµy vµo hå hiÖn nay ®­îc xem nh­ lµ nçi ®e do¹ chÝnh yÕu ®èi víi hÖ sinh th¸i B­ung Thom.

ViÖc t­íi tiªu :

Suèt thêi Pol Pot, mét l­îng lín nh÷ng ®Ëp ng¨n n­íc vµ kªnh ®µo ®· ®­îc x©y dùng ®Ó t­íi nh÷ng c¸nh ®ång lóa vµ thËt sù lµm gia t¨ng ®¸ng kÓ n«ng s¶n. Sè l­îng ®Ëp n­íc xung quanh B­ung Thom gia t¨ng tõ 10 c¸i vµo nh÷ng n¨m 1960 lªn 42 c¸i vµo n¨m 1978. Nh÷ng cÊu tróc nµy rÊt ®a d¹ng tõ nh÷ng kªnh ®µo nhá víi chiÒu dµi hµng tr¨m mÐt ®Õn nh÷ng kªnh ®µo lín víi chiÒu dµi 2km. Ngµy nay, chØ mét sè l­îng nhá nh÷ng cÊu tróc nµy ®­îc sö dông cho viÖc t­íi tiªu do sù nghÏn bïn g©y ra bëi t¶i l­îng bïn cao trong n­íc lò tõ s«ng Mª C«ng. Sù nghÏn bïn cµng trë nªn trÇm träng h¬n bëi bïn mÊt tõ rõng ë nh÷ng vïng ®Êt cao do nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi. N­íc ®Çy bïn ®­îc gi¶i tho¸t sÏ ®i vµo s«ng Mª C«ng. Dßng s«ng cßn bÞ c¶n trë bëi hµng lo¹t nh÷ng ®Ëp n­íc nhá. Nh÷ng con kªnh cßn l¹i bÞ nghÏn bïn vµ bÞ t¾c nghÏn t¹i mét vµi vÞ trÝ vµ nh÷ng hå nhá trong hÖ thèng B­ung Thom trë nªn n«ng c¹n ®¸ng kÓ.

§êi sèng hoang d· :

Tr­íc ®©y, viÖc s¨n b¾n nh÷ng ®éng vËt hoang d· bëi nh÷ng céng ®ång xung quanh B­ung Thom chØ lµ do sù tiªu thô ®Þa ph­¬ng. §iÒu nµy ®· thay ®æi vµo ®Çu thËp niªn 1990 cïng víi viÖc khai th¸c ®éng vËt hoang d· ®Ó kinh doanh ë thÞ tr­êng réng lín, bao gåm c¶ viÖc xuÊt khÈu th«ng qua nh÷ng nhãm ng­êi trung gian cã tæ chøc m¹ng l­íi trªn thÕ giíi, ®iÒu nµy ®· t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ tõ 1993. Nh÷ng ph­¬ng ph¸p b¾t gi÷ tiªu cùc vµ viÖc giÕt chÕt tr¸i luËt nh÷ng loµi chim b»ng viÖc ®Çu ®éc vµ bÉy ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµ cã liªn quan ®Õn sù tån t¹i cña nh÷ng quÇn x· vµ nh÷ng loµi chim cã nguy c¬ tuyÖt chñng.

Tæng quan cña ph­¬ng ph¸p qu¶n lý hîp nhÊt vïng ®Êt ­ít :

ViÖc gi¶i quyÕt ®èi víi hµng lo¹t nh÷ng mèi ®e do¹ ®èi víi vïng ®Êt ­ít t¹i B­ung Thom ®ßi hái mét chiÕn l­îc qu¶n lý hîp nhÊt nhiÒu khÝa c¹nh, chiÕn l­îc nµy nhÊn m¹nh vµo viÖc kh«ng tËp trung nh÷ng tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ lËp kÕ ho¹ch ®èi víi nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng. Trong vÊn ®Ò nµy, ng­êi ta xem xÐt ®Õn vai trß cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng tõ 3 lµng träng t©m trong viÖc qu¶n lý vïng ®Êt ­ít t¹i B­ung Thom. Ho¹t ®éng nµy ®­îc m« t¶ nh­ mét phÇn cña ph­¬ng ¸n lín h¬n do chÝnh phñ Campuchia ®­îc tµi trî bëi nh÷ng céng ®ång tµi trî quèc tÕ (Vd : Uû ban s«ng Mª C«ng vµ Danida) ®Ó b¶o vÖ vµ b¶o tån nh÷ng vïng ®Êt ­ít t¹i Campuchia. Môc tiªu tæng hîp cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ :

1. 
   T¨ng c­êng n¨ng lùc cña nh÷ng thÓ chÕ thÝch hîp trong viÖc kiÓm kª vµ qu¶n lý vïng ®Êt ­ít.
   
2. 
   Ph¸t triÓn mét giai tho¹i t­¬ng hîp víi nh÷ng quèc gia ven s«ng kh¸c t¹i h¹ l­u cña l­u vùc s«ng Mª C«ng (Vd : Lµo, Th¸i Lan, ViÖt Nam)
   
3. 
   T¨ng c­êng sù tham gia cña nh÷ng céng ®ång ®­îc lùa chän trong viÖc qu¶n lý bÒn v÷ng vïng ®Êt ­ít.
   

Môc tiªu 3, ®­îc chó träng trong tr­êng hîp nghiªn cøu nµy, liªn quan ®Õn sù thèng nhÊt cña nh÷ng céng ®ång ®Þa ph­¬ng t¹i B­ung Thom, tØnh Kampong Cham. B¶y b­íc ®­îc v¹ch ra sau ®©y cho nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan cña cña nh÷ng ng­êi tham dù ®Þa ph­¬ng trong viÖc qu¶n lý ®Êt ­ít.

B­íc 1 : Thu thËp th«ng tin vµ gi¶i tr×nh

Sù gi¶i tr×nh ®èi víi nh÷ng ®¹i diÖn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, d©n lµng, vµ nh÷ng kinh doanh c¸ dùa trªn sù hiÓu biÕt hiÖn nay vÒ vïng ®Êt ­ít t¹i B­ung Thom, bao gåm sù m« t¶ hÖ thèng ®Êt ­ít, sö dông nguån tµi nguyªn, ng­êi tham dù vµ nh÷ng mèi ®e do¹ ®èi víi vïng ®Êt ­ít. Sù gi¶i tr×nh còng bao gåm kÕt qu¶ cña nh÷ng nghiªn cøu ®­îc tiÕn hµnh ®Ó xem xÐt sù båi ®¾p phï sa cña hå, thuû v¨n, ng­ nghiÖp, rõng ngËp n­íc vµ viÖc sö dông nh÷ng ho¸ chÊt n«ng nghiÖp. Sù gi¶i tr×nh cã môc ®Ých cung cÊp kiÕn thøc vÒ gi¸ trÞ vµ chøc n¨ng cña vïng ®Êt ­ít vµ b»ng c¸ch nµo mµ nh÷ng ho¹t ®éng tiªu cùc cña con ng­êi ®ang ®e do¹ B­ung Thom.

B­íc 2 : gÆp gì víi nh÷ng nhãm ng­êi sö dông :

ViÖc gÆp gì víi nh÷ng nhãm ng­êi sö dông riªng rÏ ®Ó x¸c ®Þnh râ nh÷ng vÊn ®Ò thËt sù ®­îc quan t©m. Nh÷ng nhãm ng­êi sö dông t¹i B­ung Thom bao gåm ng­ d©n, n«ng d©n trång lóa kh« vµ nh÷ng ng­êi trång vô mïa phô. Môc tiªu cña hµnh ®éng nµy lµ ®Ó kÕt nèi nh÷ng nhãm ng­êi sö dông l¹i víi nhau th«ng qua th¶o luËn vµ ®èi tho¹i vµ hä ®­îc xem nh­ nh÷ng ng­êi tiªn phong tham gia céng ®ång ®Þa ph­¬ng trong nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý chuyªn biÖt vµ nh­ mét phÇn cña ph­¬ng ph¸p ®ång qu¶n lý. Ng­êi ta nhËn thÊy r»ng sù hiÓu biÕt vÒ b¶n chÊt thùc cña nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m th«ng qua nh÷ng cuéc th¶o luËn víi nh÷ng ng­êi tham dù th× rÊt quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Mét c¸ch n«ng c¹n, nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ ®­îc gi¶i quyÕt râ rµng, nh­ng viÖc x¸c ®Þnh vÊn ®Ò trung t©m vµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt chóng, thËt sù cÇn thiÕt mét ph­¬ng ph¸p hîp nhÊt h¬n.

B­íc 3 : T­ vÊn cho ng­êi tham dù

Mét cuéc héi th¶o cña ®Þa ph­¬ng sau ®ã ®­îc tæ chøc ®Ó xem xÐt l¹i nh÷ng chøc n¨ng qu¶n lý hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Héi th¶o ®­îc tham dù bëi nh÷ng ®¹i diÖn cña tÊt c¶ nh÷ng nhãm ng­êi tham dù vµ nh÷ng nhãm cã quan t©m ®Ó ph¸t triÓn mét kÕ ho¹ch qu¶n lý, kÕ ho¹ch nµy cè g¾ng gi¶i quyÕt nh÷ng nguyªn nh©n s©u xa cña vÊn ®Ò vµ ®ång thêi ®¶m b¶o r»ng tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham dù ®Òu cã ®­îc lîi nhuËn tõ ph¹m vi qu¶n lý. Nh÷ng vÊn ®Ò vµ nh÷ng yÕu tè liªn quan ®­îc xem xÐt trong suèt héi th¶o ®­îc tãm t¾t trong b¶ng sau.

VÊn ®Ò	YÕu tè liªn quan
- MÊt ®Êt ­ít	Nh÷ng thay ®æi thuû v¨n do kiÓm so¸t lò lôt, t­íi tiªu HÖ thèng thuû v¨n cña ®Êt ­ít cho n«ng nghiÖp MÊt ®a d¹ng sinh häc
- Suy gi¶m ng­ nghiÖp	QuyÒn tiÕp cËn cña ng­êi sö dông ®Êu tranh biªn giíi Khai th¸c qu¸ møc Dông cô ®¸nh b¾t c¸ tr¸i luËt T¶i träng nhiÒu ho¸ chÊt n«ng nghiÖp
- MÊt rõng	Khai th¸c qu¸ møc X©m nhËp tr¸i phÐp BiÕn mÊt rõng do sö dông n«ng nghiÖp MÊt ®a d¹ng sinh häc ¸p lùc s¨n b¾n qu¸ møc
- §Þnh chÕ vµ luËt ph¸p	ThiÕu luËt ThiÕu quyÒn së h÷u N¨ng lùc kÐm t¹i c¸c cÊp tØnh, huyÖn, ®Þa ph­¬ng KÕ ho¹ch vµ phèi hîp kÐm

B­íc 4 vµ 5 : T×m kiÕm gi¶i ph¸p vµ nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý

TiÕp theo nh÷ng cuéc gÆp gì víi ng­êi tham dù ®Þa ph­¬ng ®­îc hoµn tÊt, nh÷ng cuéc gÆp gì nµy nh»m ®¹t ®­îc tho¶ hiÖp vÒ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc ®©y vµ ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý cô thÓ. Nh÷ng b­íc nµy nh»m cung cÊp mét c¬ héi cho nh÷ng ng­êi d©n sèng trong vµ xung quanh B­ung Thom xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò qu¶n lý ­u tiªn vµ lùa chän nh÷ng lµng x· trung t©m ®Ó b¾t ®Çu thi hµnh nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý nµy. KÕt qu¶ cña nh÷ng cuéc gÆp gì nµy lµ :

• 
  ViÖc lùa chän nh÷ng vÊn ®Ò ­u tiªn nh­ : sù mÊt rõng ngËp n­íc, sù trÇm tÝch hå vµ nh÷ng con suèi, nh÷ng ho¹t ®éng ®¸nh c¸ tr¸i phÐp vµ nh÷ng ho¹t ®éng n«ng nghiÖp kh«ng thÝch hîp.
  
• 
  ViÖc lùa chän 3 lµng trung t©m lµ : Thoney Khor, Prasat vµ Kampong Somnang ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n nhá nh»m b¶o tån vµ b¶o vÖ nguån tµi nguyªn ®Êt ­ít
  
• 
  Sù thiÕt lËp nh÷ng héi ®ång ph¸t triÓn lµng (VDC) cã tr¸ch nhiÖm theo dâi nh÷ng ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n
  
• 
  ThiÕt lËp mét c¬ chÕ cho viÖc x¸c ®Þnh vµ lùa chän nh÷ng nh©n viªn thuéc phßng ban cña tØnh, nh÷ng ng­êi nµy sÏ lµm viÖc víi c¸c lµng x· trong nh÷ng ch­¬ng tr×nh, dù ¸n.
  

B­íc 6 : X©y dùng n¨ng lùc ®Þa ph­¬ng

B­íc nµy liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng n¨ng lùc gi÷a nh÷ng thµnh viªn VDC, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ nh÷ng c«ng chøc cña huyÖn nh»m gióp ®ì hä thµnh lËp nh÷ng kiÕn nghÞ dù ¸n vµ t×m kiÕm g©y quü cho viÖc thi hµnh t¹i nh÷ng lµng träng t©m. X©y dùng n¨ng lùc sÏ cho phÐp d©n ®Þa ph­¬ng trë nªn cã liªn quan ®Õn sù thµnh lËp chÝnh s¸ch vµ chuyÓn giao kÕ ho¹ch vµ sù qu¶n lý bÒn v÷ng vïng ®Êt ­ít.

B­íc 7 : Gi¸m s¸t vµ thùc hiÖn

Ng­êi ta ®· quy ®Þnh ®iÒu kho¶n vÒ sù gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ diÔn tiÕn cña sù thùc hiÖn dù ¸n vµ ch­¬ng tr×nh bëi VDC vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. KÕt qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh vµ b¸o tr­íc lµ nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng bÒn v÷ng nh­ ®¸nh c¸ tr¸i phÐp, x©m ph¹m ®Êt, kinh doanh ®éng vËt hoang d· t¹i B­ung Thom ch¾c ch¾n sÏ ®­îc lo¹i bá. Ch×a kho¸ cña sù thµnh c«ng nµy lµ sù uû quyÒn cho VDC víi quyÒn lùc b¾t ph¶i tu©n theo. Nh÷ng c¶i tæ gÇn ®©y ®èi víi ng­ nghiÖp th­¬ng m¹i bëi së Ng­ nghiÖp vµ Bé N«ng L©m ng­ nghiÖp ®· gi¶m thiÓu sè l­îng nhãm ng­êi ®¸nh c¸ v× thÕ cho phÐp sù tiÕp cËn lín h¬n cña céng ®ång ®Þa ph­¬ng ®èi víi nh÷ng khu vùc mµu mì c¸.

Каталог: mrcmekong.org -> envir training kit -> Vietnam

tải về 1.65 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: