Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; issn 2588-1191

Tạp chí Khoa học Đại học Huế:Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; ISSN 2588–1191 
Tập 128, Số 3D, 2019, Tr. 19–31; DOI: 10.26459/hueuni-jard.v128i3D.5286
* Liên hệ:nguyenthithuthuy@huaf.edu.vn 
Nhận bài: 07–6–2019; Hoàn thành phản biện: 11–8–2019; Ngày nhận đăng: 29–8–2019 
ẢNH HƯỞNG CỦA THỜI ĐIỂM THU HOẠCH VÀ PHƯƠNG 
PHÁP SẤY HẠTĐẾN CHẤT LƯỢNG GẠO CỦA GIỐNG LÚA 
RA DƯ VÀ A RI,ĐẶC SẢN ĐỊA PHƯƠNG THỪA THIÊN HUẾ
 
Nguyễn Tiến Long, Hồ Công Hưng, Nguyễn Quang Cơ, Nguyễn Thị Thu Thủy* 
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế, 102 Phùng Hưng, Huế, Việt Nam 
Tóm Tắt: Bài báo đánh giá chất lượng gạo sau xay xát, phẩm chất cơm và hàm lượng dinh dưỡng của hai 
giống lúa đặc sản địa phương Thừa Thiên Huế gồm Ra dư và A ri (trồng tại xã Hồng Quảng, huyện A 
Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong vụ Hè Thu năm 2018), đồng thời xác định thời điểm thu hoạch và 
phương pháp sấy hạt phù hợp nhất cho 2 giống lúa này. Kết quả cho thấytỷ lệ gạo nguyên của giống Ra 
dư và A ri đạt khá cao (lần lượt là 60,63% và 59,34%), độ bền gel cao (169 mm và 200 mm), giống có cơm 
mềm, hàm lượng dinh dưỡng cao như: sắt (38,0 và 187 mg/kg), omega 3 (35,9 và 29,4 mg/100g), omage 6 
(787,9 và 793,1 mg/100g), omega 9 (697,1 và 955,4 mg/100g). Việc thu hoạch ở thời điểm 35 ngày sau trổ và 
sấy lúa ở 40 °C đến lúc độ ẩm của hạt đạt 14% cho tỷ lệ gạo nguyên 61,62% đối với giống Ra dư và 61,23% 
đối với giống A ri và chất lượng cơm cao hơn so với thu hoạch ở các thời điểm khác và phơi tự nhiên. Thời 
điểm thu hoạch và điều kiện sấy hạt này cho thấy hai giống Ra dư và A ri cho năng suất lý thuyết
(51,67 và 51,87 tạ/ha) và năng suất thực thu (35,5 và 38,74 tạ/ha) cao nhất. 
Từ khóa: chất lượng gạo, thời điểm thu hoạch, phương thức sấy hạt, Ra dư, A ri 
1 
Đặt vấn đề 
Trong những năm gần đây, ở Việt Nam, việc nghiên cứu các giống lúa đặc sản địa 
phương có giá trị thương phẩm cao, thích nghi cho sản xuất ở các vùng sinh thái khác nhau và 
nghiên cứu một số kỹ thuật đơn giản trong và sau thu hoạch để nâng cao chất lượng lúa gạo 
phù hợp thị hiếu của người tiêu dùng đang rất được chú trọng [6]. Ra dư và A ri là hai giống 
lúa địa phươngcó nhiều đặc tính tốt như khả năng chịu hạn, chất lượng cơm ngon và chúng 
được trồng chủ yếu trên nương rẫy vào tháng 5–6 hàng năm khi mùa mưa bắt đầu ở phía Tây 
Thừa Thiên Huế [3]. Lâu nay, các biện pháp thu hoạch, chế biến và bảo quản giống lúa này 
được người dân ở đây thực hiện theo cách lạc hậu, như thu hoạch bằng liềm lúc lúa đã chín khô 
trên cây, lúa được phơi trên sân xi măng dưới ánh nắng mặt trời liên tục khoảng 3–4 ngày, sau 
đó lúa được cất giữ trong bao và bảo quản trong nhà. Tất cả các biện pháp thu hoạch, chế biến, 
bảo quản này đã ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng gạo của các giống lúa đặc sản. Cho đến 
nay, chưa có một công trình nghiên cứu nào về các biện pháp thu hoạch, chế biến, bảo quản tối 
ưu cho giống lúa đặc sản Ra dư và A ri.

Nguyễn Tiến Long và CS. 
Tập 128, Số 3D, 2019 
20 
Từ nghiên cứu về khai thác và phát triển nguồn gen các giống lúa đặc sản địa phương 
cho các tỉnh miền Trung trong giai đoạn 2014–2016 [7], chúng tôi đã chọn lọc, phục tráng hai 
giống lúa Ra dư và A ri cho triển vọng cao về năng suất và chất lượng. Để tiếp tục phát triển hai 
giống lúa này theo hướng gạo đặc sản và tham gia thị trường gạo chất lượng cao, chúng tôi tiếp 
tục nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian thu hoạch và bảo quản đến phẩm chất của hai giống 
lúa Ra dư và A ri tại Thừa Thiên Huế để hoàn thiện quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản 
lúa gạo cho hai giống lúa này.