Vài nét về thị trường cà phê thế giới và tình hình sản xuất, chế biến

Trong khi năng suất cà phê của hầu hết các nước đạt dưới 1 tấn/ha thì cà phê Việt Nam trong năm qua đã đạt tới kỷ lục 2,1 tấn/ha và luôn giữ vị trí hàng đầu (năng suất bình quân của thế giới là 6,05 tạ/ha)

Bên cạnh nguyên nhân trong những năm qua Viện nghiên cứu cà phê Việt Nam đã cung cấp hàng chục tấn hạt giống mới, năng suất cao cho các địa phương thì đất đai cùng với điều kiện khí hậu thích hợp là hai yếu tố quan trọng giúp cho cà phê Việt Nam đạt năng suất cao. Mặt khác, cây cà phê Việt Nam lại trẻ hơn rất nhiều so với cà phê của các nước khác và hiện nay đang là thời điểm cho năng suất cao nhất

Ngành cà phê Việt Nam luôn tự hào đạt được năng suất cao nhất thế giới, hơn cả Braxin, nhưng trước những diễn biến của thị trường cà phê thế giới hiện nay thì ngành cà phê Việt Nam cần phải xem xét lại. Bởi vì cà phê Việt Nam đạt năng suất cao nhất thế giới nhưng mức chi phí một tấn cà phê nhân cũng ở mức cao. Và năng suất cao không hẳn đã đem lại hiệu quả kinh tế cao. Vì vậy, bên cạnh việc duy trì năng suất đã đạt được, Việt Nam cần phải chú trọng nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm.

3.3. Sản lượng

Năm 2002 vừa qua là năm đột phá của ngành cà phê Việt Nam về sản lượng. Sản lượng cà phê đạt mức cao nhất từ trước tới nay và vượt xa chỉ tiêu đặt ra, đưa Việt Nam vươn lên vị trí thứ hai thế giới về sản lượng cà phê và đứng đầu thế giới về sản lượng cà phê vối (cà phê vối của Việt Nam chiếm 18% sản lượng cà phê vối toàn cầu). Đây là kết quả tất yếu của năng suất cao và diện tích cà phê ngày càng được mở rộng. Hơn nữa, đây cũng là giai đoạn cây cà phê cho năng suất cao nhất. Có thể nói, nếu xét về năng suất và sản lượng thì ngành cà phê Việt Nam không thua kém bất kỳ một ngành cà phê nào trên thế giới.

Sau khi Việt Nam chính thức gia nhập vào tổ chức cà phê thế giới (ICO) vào năm 1991, hoạt động sản xuất cà phê của Việt Nam bắt đầu đi vào quy mô hơn, sản lượng tăng đều qua các năm và Việt Nam luôn giữ vị trí là một trong ba nước sản xuất cà phê hàng đầu thế giới. Trừ niên vụ 1998/1999, do ảnh hưởng của hiện tượng ElNino, thời tiết khô hạn, sản lượng cà phê Việt Nam giảm 9374 tấn nhưng sau đó lại tăng mạnh vào niên vụ 1999/2000, 2000/2001 và 2001/02. Nếu như so với niên vụ 1992/1993 diện tích cà phê chỉ tăng gấp 4 lần thì sản lượng tăng tới gần 7,5 lần. Đây cũng chính là yếu tố góp phần tạo nên sự biến động thị trường trong niên vụ vừa qua.

Từ trước tới nay, sản lượng cao luôn là mục tiêu đặt ra của ngành cà phê Việt Nam nói chung cũng như của mỗi hộ trồng cà phê nói riêng. Đến nay, mục tiêu đó đã phần nào đạt được và đã đến lúc Việt Nam cần thay đổi quan điểm về mục tiêu đặt ra cho toàn ngành. Mục tiêu đặt ra lúc này không chỉ là sản lượng cao mà chúng ta cần phải xét đến hiệu quả kinh tế.

4. Công nghệ chế biến cà phê.

Hiện nay nước ta đang áp dụng 2 phương pháp: phương pháp chế biến khô đối với cà phê Robusta và phương pháp chế biến ướt đối với cà phê Arabica:

- Giai đoạn xát tươi loại bỏ các lớp vỏ thịt và chất nhờn bên ngoài, ủ lên men và phơi sấy khô đạt mức độ quy định về độ ẩm của hạt

• 
  Giai đoạn xay xát loại bỏ lớp vỏ trấu và vỏ lụa.
  

Sau năm 1975, khi đi vào phát triển sản xuất cà phê, chúng ta mới chỉ có một ít xưởng chế biến ở Đồng Giao, Phủ Quỳ với thiết bị lắp đặt từ năm 1960 -1962 do Cộng hoà dân chủ Đức chế tạo. Ở phía Nam có một số xưởng của các doanh điền cũ như: Rossi, Delphante để lại, công suất không lớn. Cùng với việc mở rộng diện tích trồng cà phê, chúng ta đã bắt tay vào xây dựng các xưởng chế biến mới, bắt đầu từ những thiết bị lẻ rồi đến các dây chuyền sản xuất sao chép theo mẫu của Hang-xa như của Nhà máy cơ khí 1-5 Hải Phòng, Nhà máy A74 bộ Công nghiệp ở Thủ Đức - thành phố Hồ Chí Minh.