TÂn phúC Âm hóa bản thân tu sĩ VÀ CỘng đOÀn dòng thánh tâm huế thưỜng huấn ngày 16-24/7/2014 MỤc lụC

4. Những con đường tương quan tốt

Để sống hồng ân quí giá là đời sống độc thân linh mục vì Nước Trời trong con đường trưởng thành và trong sáng, điều xem ra đặc biệt quan trọng là chúng ta phải phát triển cách sâu xa trong chính mình hình ảnh của các phụ nữ như mẹ và chị em mình, với cùng một lòng yêu thương và kính trọng như đối với mẹ và chị em mình, mà thánh Phaolô đã khuyên nhủ Timôtê: “Con hãy coi các cụ bà như mẹ, các thiếu nữ như chị em, với tấm lòng hoàn toàn trong sạch.”¹²⁸

Phúc Âm cho chúng ta biết rằng thái độ ứng xử của Chúa Giêsu mang lại tự do và hòa điệu giữa Ngài và các phụ nữ. Chúng ta cần học từ Chúa Giêsu, là Thầy và Chủ của mình, cách thức tương quan và ứng xử thế nào cho đúng mực với các phụ nữ. Chúng ta hãy xem vài khuôn mặt chính:

• 
  Mẹ Maria, người mà Chúa Giêsu đã tỏ lòng yêu thương của một người con và hết lòng kính trọng vâng phục và Mẹ đã trở nên bản đối chiếu mật thiết của Ngài trong việc lắng nghe và thực thi ý Chúa;
  
• 
  Mattha và Maria ở Bêtania, nơi mà Chúa thường ghé qua trong cuộc hành trình truyền giáo và Ngài đã trở nên rất gần gũi với họ;
  
• 
  Người phụ nữ xứ Samaria, được hoán cải và đổi mới, đã giới thiệu Chúa Giêsu cho dân chúng vốn không biết đến căn tính đích thực của Ngài;
  
• 
  Maria Madalêna, người được cứu sống và hoàn toàn biến đổi nhờ Chúa Giêsu, cô đã được gặp Chúa Phục Sinh và nhận lãnh trực tiếp từ Ngài sứ vụ loan báo tin mừng sống lại;
  
• 
  Người phụ nữ vô danh đã lên tiếng ca tụng hạnh phúc của Mẹ Chúa và nhân đó Chúa đã dạy cho biết hạnh phúc lớn lao hơn là lắng nghe và thực hành lời Chúa;
  
• 
  Các con gái thành Giêrusalem đã theo khóc thương Chúa trên con đường khổ nạn.
  

Tóm lại, trong các mối tương quan của tình bạn khác phái, dù với người tu hay ở giữa thế gian, chúng ta phải luôn qui hướng về Chúa Kitô, khiêm tốn nhìn nhận những điều kiện con người yếu đuối của mình, lắng nghe sự khôn ngoan và kinh nghiệm từng trải của kẻ khác, đừng bao giờ dám tự phụ cho mình là mạnh,¹³⁴ trái lại nhớ luôn rằng “con chim nhát là con chim sống” hay “tam thập lục kế, vi tẩu thượng sách.” Chúng ta phải luôn khiêm tốn và bền bỉ cầu xin ơn trung thành: những cây đại thụ trong Giáo Hội còn ngã (có vị TGM bị ĐGH bãi luôn cả tình trạng giáo sĩ) huống gì nhỏ bé dòn mỏng như chúng ta! Hãy xem câu chuyện Samson-Dalila trong sách Thủ Lãnh và lấy đó làm gương răn mình.¹³⁵

E. KhỦng hoẢng LẠm DỤng Tình dỤc và các BiỆn pháp cỦa Giáo HỘi và ThẾ GiỚi

Xét về mặt thể lý, mọi tế bào trong cơ thể cứ từng 7 năm một lần đều được thay thế để tăng trưởng. Vấn đề sinh lý và tính dục cũng thế với các tuyến nội tiết và các loại hooc-môn đặc trưng qua từng giai đoạn của tuổi đời “không ai dạy cho khỉ mà khỉ vẫn biết leo cây”. Và ngày nay trẻ trưởng thành sinh học sớm hơn, lại có những cách giáo dục giới tính vội vàng không thích hợp, khiến có những cơn sóng ngầm nguy hiểm kích thích nạn lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên. Chúng ta cũng cần hiểu biết những xúc cảm bản thân hơn để sống giới tính của mình với tâm hồn bình an thanh thản trong đời tu, thoát khỏi những áp lực căng thẳng của cám dỗ và ham muốn gây nên mặc cảm sợ hãi về sự yếu đuối con người của mình, đôi khi tự đặt vấn đề không biết liệu có tu bền đỗ được không?

Những tổn thương lạm dụng tình dục đã và đang xảy ra đó đây do hàng giáo sĩ khiến Giáo Hội đang nỗ lực siết chặt kỷ luật và tìm kiếm các biện pháp thích ứng để sửa chữa, uốn nắn và thanh lọc. Lập trường của ĐTC Biển Đức XVI là ‘tuyệt đối không khoan nhượng đối với tội ác đó’. Ngài nhắc trong thư gửi người công giáo Ái Nhĩ Lan: “Những tệ hại đó do các thủ tục thiếu sót trong việc ấn định ra tư cách xứng đáng của các ứng viên chức linh mục và cuộc sống tu trì; thiếu sót trong việc đào tạo nhân bản, luân lý, tri thức và thiêng liêng trong các chủng viện và tập viện.” Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II trước đó, năm 2002, cũng đã nói: “Không có chỗ đứng trong hàng linh mục và trong đời tu trì cho những kẻ làm hại người trẻ... Cần phải giáo dục cho các ứng sinh linh mục và tu sĩ biết quí chuộng đức khiết tịnh và sự độc thân cũng như trách nhiệm làm cha tinh thần, và cần giúp họ đào sâu kiến thức về kỷ luật Giáo Hội liên quan đến những vấn đề này”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã tái khẳng định tiếp tục đường hướng mà ĐTC Biển Đức XVI đã vạch ra để hành động kiên quyết liên quan đến các trường hợp lạm dụng tính dục. Ngài nói: “không thể ở địa vị có quyền thế để rồi hủy hoại đời một người khác… phải lấy lại “bài sai”, không cho phép người đó thi hành chức linh mục nữa, và nên khởi sự một phiên tòa theo Giáo luật. Tôi nghĩ đó là việc phải làm ngay. Tôi không tin vào việc chủ trương rằng cần phải duy trì một tinh thần hợp đoàn để tránh gây thiệt hại cho hình ảnh của định chế… Tôi ngưỡng mộ sự can đảm và chính trực của Đức Bênêđictô về vấn đề này. Nếu linh mục nào đến cho tôi hay đã làm cho một phụ nữ có thai, tôi sẵn sàng lắng nghe, rồi từ từ giúp ông hiểu ra rằng luật tự nhiên đã lấn át chức linh mục của ông. Ông phải rời bỏ thừa tác vụ để chăm sóc đứa trẻ kia, dù ông quyết định không kết hôn với người phụ nữ đó đi nữa, vì đứa trẻ có quyền có một người mẹ thế nào, thì nó cũng có quyền có một người cha như thế. Tôi cam kết sẽ dàn xếp mọi giấy tờ cho ông ở Rôma, nhưng ông phải rời bỏ mọi sự. Linh mục nào cho tôi hay đã sa ngã, nhưng muốn ăn năn, tôi sẵn sàng giúp ông chỗi dậy. Có linh mục chỗi dậy được, có linh mục không. Thậm chí có những linh mục không chịu nói chi với Giám mục của mình… Chỗi dậy là làm việc đền tội, duy trì việc độc thân của mình. Sống hai mặt là điều chẳng tốt đẹp gì cho ai cả. Tôi không thích lối sống ấy vì nó giả dối, bởi thế tôi thường nói: ‘nếu không thắng vượt được, thì nên quyết định ra đi”¹⁴⁵.

Tuy nhiên, qua những mưu tính thù nghịch cách bất công đó mà hiện nay đang có những thế lực vận động tẩy chay Tòa Thánh ra khỏi LHQ để Tòa Thánh không có tiếng nói ở LHQ nữa. Thế giới Công giáo cũng có những nỗ lực ngược lại ký thỉnh nguyện thư bảo vệ sự hiện diện của Tòa Thánh tại LHQ. Chúng ta cũng hãy cầu nguyện và nỗ lực hết mình cho tiếng nói của Chân Lý luôn được vang lên.

Một động thái mới nhất của Tòa Thánh là Uỷ ban bảo vệ trẻ vị thành niên – được Đức Thánh Cha Phanxicô thành lập ngày 22/03/2014 với 8 thành viên– đã có cuộc họp đầu tiên từ ngày 1-3/5/2014 tại Nhà khách Santa Martha. Uỷ ban bàn thảo về bản chất và phạm vi công việc của mình, cũng như việc phối hợp các thành viên đại diện cho các khu vực địa lý khác nhau trên thế giới¹⁵³. Ủy Ban tuyên bố: “Đang khi cùng nhau bắt đầu công việc của mình, chúng tôi mong muốn bày tỏ tình liên đới sâu xa của chúng tôi đến tất cả các nạn nhân, trẻ em hay người lớn tuổi yếu thế, đã chịu những lạm dụng tình dục, và chúng tôi muốn cho thấy rằng từ khởi đầu công việc, chúng tôi đã thông qua nguyên tắc rằng thiện ích của một trẻ em hay của một người lớn tuổi yếu thế là ưu tiên trong mọi quyết định được đưa ra”.

Với tư cách một Uỷ ban tư vấn cho Đức Thánh Cha, vào lúc thích hợp chúng tôi sẽ đưa ra các sáng kiến ​​để khuyến khích các địa phương trên toàn thế giới nhận trách nhiệm và chia sẻ với nhau các “thực hành tốt nhất” để bảo vệ tất cả trẻ vị thành niên, bao gồm các chương trình huấn luyện, giáo dục, đào tạo, và ứng phó với nạn lạm dụng. Chúng tôi cho rằng việc bảo đảm nhận trách nhiệm trong Giáo hội là đặc biệt quan trọng, bao gồm việc khai triển các cách thức cho việc tố tụng được hiệu quả và minh bạch.

Chúng tôi muốn trình bày những đề nghị đặc thù nhấn mạnh những con đường phải theo để giúp người ta nhạy bén với những hậu quả bi thảm của những cuộc lạm dụng tình dục và những hậu quả tai hại của việc thiếu lắng nghe, thiếu những báo cáo trong trường hợp có nghi ngờ lạm dụng, và thiếu nâng đỡ các nạn nhân bị lạm dụng tình dục và gia đình của họ… chúng tôi dấn thân với những người thiện chí để bảo đảm rằng các trẻ em và những người lớn tuổi yếu thế được bảo vệ khỏi những cuộc lạm dụng. Chúng tôi xin tất cả những ai muốn nâng đỡ công việc của Ủy ban cầu nguyện cho chúng tôi”¹⁵⁴. 

Những ngày 10-13/6/2014, tại thủ đô Luân Đôn của Anh quốc, diễn ra Hội Nghị Quốc tế về Bạo Lực Tình Dục Chống Lại Các Trẻ Em, với sự tham dự của 140 ngoại trưởng, đại diện của nhiều tổ chức dân sự, quân đội, pháp luật và các tổ chức phi chính phủ. Phong trào “Cứu Các Trẻ Em”, khởi đầu từ tháng 4/2013, nhận định rằng môi trường xã hội và hệ thống giáo dục ngày nay khiến cho trẻ em bị quá nhiều áp lực cướp mất tuổi thơ hồn nhiên của chúng, và gây ra rất nhiều chấn thương thể lý cũng như tâm lý làm tổn hại cho cuộc sống. Theo ước tính của phong trào, hiện nay trên thế giới có khoảng 30 triệu trẻ em vị thành niên là nạn nhân bạo lực tình dục trong hay sau các cuộc chiến và xung khắc đó đây trên thế giới. Phong trào hiện diện trong hội nghị quốc tế tại London với các đại diện và trẻ em nạn nhân bạo lực tình dục để mạnh mẽ yêu cầu các chính quyền hiện diện đưa vào chương trình hội nghị việc chống lại các hãm hiếp thể lý và tâm lý đối với các trẻ em trong các cuộc xung đột vũ trang, bằng cách chấm dứt tình trạng không trừng phạt các thủ phạm. Bạo lực tính dục ám chỉ mọi hành động, mưu toan hay đe dọa có tính cách tính dục gây ra hay có thể gây ra đau đớn và khổ đau tâm lý, thể lý hay xúc cảm cho một cá nhân. Và nó bao gồm việc lạm dụng tính dục và khai thác tình dục. Thuộc loại này còn có các vụ hãm hiếp, loạn luân, các sách nhiễu tình dục, cưỡng bách mại dâm, nô lệ tình dục, và buôn bán cơ phận người nhằm mục đích khai thác tình dục¹⁵⁵.

Sau cùng, ĐTC xin lỗi và xin cầu nguyện cho Ngài: “Trước nhan Thiên Chúa và dân của Ngài, tôi xin bày tỏ niềm sầu thương của tôi về tội lỗi và các tội ác trầm trọng lạm dụng tình dục của giáo sĩ đã phạm đến anh chị em. Và tôi khiêm tốn xin anh chị em tha thứ. Tôi cũng xin anh chị em tha thứ cả các tội lỗi không chịu ra tay giải quyết về phía các vị lãnh đạo trong Giáo Hội, những vị không đáp ứng một cách thích đáng trước việc tường trình lạm dụng do gia đình nạn nhân, cũng như bởi chính nạn nhân. Điều ấy lại càng gây ra khổ đau hơn nữa nơi những ai bị lạm dụng và gây nguy hiểm cho các trẻ em vị thành niên có thể bị nguy cơ lạm dụng… Xin cầu nguyện cho tôi, để đôi mắt của lòng tôi thấy được một cách rõ ràng con đường của tình yêu nhân hậu, và để Thiên Chúa ban cho tôi lòng can đảm kiên trì trên con đường này vì thiện ích của tất cả mọi trẻ em và giới trẻ”¹⁵⁶.

Trong buổi sáng cùng ngày, ĐTC Phanxicô đã gặp gỡ sáu nạn nhân bị các giáo sĩ lạm dụng tình dục gồm ba người đàn ông và ba phụ nữ từ Anh, Ái Nhĩ Lan và Đức, hơn nửa giờ riêng từng người, lắng nghe những câu chuyện và kinh nghiệm của họ, rất cảm động, rất thấu hiểu và biết ơn, không chỉ các nạn nhân mà cả ĐGH nữa. Ngài cam kết: “Chúng ta cần phải tiến lên phía trước trong chuyện này với chính sách Zero tolerance” (tức là hoàn toàn không khoan nhượng)… Một linh mục gây ra điều này là phản bội lại Nhiệm Thể Chúa, bởi vì các linh mục cần phải dẫn cậu bé này, cô gái này, người thanh niên này, người phụ nữ trẻ này, nên thánh. Và cậu bé này, cô gái này tin tưởng nơi vị linh mục. Thế mà thay vì đưa họ đến sự thánh thiện, lại lạm dụng họ. Thật là một tội lỗi rất nghiêm trọng”.

Quả thế, trong một diễn biến khác, hôm 4/7/2014, Đức TGM Silvano Tomasi, đại diện thường trực của Tòa Thánh tại Geneva nói rằng “việc huyền chức Józef Wesolowski (cựu sứ thần Tòa Thánh ở Cộng hòa Dominica) là dấu chỉ cho thấy Tòa Thánh rất nghiêm chỉnh trong việc giải quyết vấn đề lạm dụng”, như thông cáo hôm 27/6/2014 của Bộ Giáo Lý Đức Tin cho biết Józef Wesolowski, 66 tuổi, (đã từng là sứ thần hay khâm sứ Tòa Thánh tại các nước Trung Á như Kazakhstan, Tajikistan, Kyrgzystan và Uzbekistan trước khi được bổ nhiệm đến Cộng hòa Dominica), đã bị triệu hồi về Rôma và đã bị huyền chức vì bị cáo buộc tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên tại Cộng hòa Dominica, nghĩa là bị trục xuất khỏi hàng giáo sĩ và từ nay chỉ là một giáo dân bình thường. Sau tiến trình xét xử giáo luật, tiến trình tố tụng hình sự sẽ tiếp tục tại các tòa án dân sự của Tòa Thánh Vatican¹⁵⁷.

Về cuộc gặp gỡ này, nhà báo Inés San Martín ghi lại trên trang bostonglobe.com rằng Peter Saunders (người Anh) đã bị một người trong gia đình, một giáo viên, hai linh mục trường Công giáo xâm phạm tình dục trong khoảng từ năm 8 đến 13 tuổi. Ông là một trong sáu nạn nhân gặp Đức Phanxicô vào ngày thứ hai 7-7 vừa qua, ông kể lại cuộc gặp gỡ đã làm thay đổi cuộc đời: Người mà tôi gặp hôm nay, tôi không nghĩ đó là người sẽ bỏ rơi chúng tôi. Ngài là một kiểu giáo hoàng khác. Chắc chắn ngài là giáo hoàng của người dân, là mẫu linh mục của các linh mục, một người của giáo dân… Có thể nói một cách chân thành, tôi đã ngồi, đã nhìn vào mắt của một người, người đó là giáo hoàng. Và tôi đã tìm được một người trung thực và chân thành, đầy tình yêu thương và như thế là quá đủ đối với tôi, bởi vì không một ai trong chúng ta là người hoàn hảo. Sáng nay tôi đã xin Đức giáo hoàng hướng dẫn các linh mục, các giám mục để họ cùng bắt tay làm việc với chính quyền khi có một nguy cơ nào đó sẽ xảy ra cho trẻ em. Ngài gật đầu đồng ý. Ngài không nói nhiều, nhưng tôi nghĩ ngài hiểu người khác khi họ nói với ngài. Tôi tin ở ngài và tôi hy vọng ngài không phụ lòng tin này… Tôi cầu nguyện để ngài gởi sứ điệp cho từng giám mục và từng địa phận trên toàn thế giới để họ sẽ không bao giờ che giấu những chuyện như thế này nữa… Ông Saunders biểu lộ sự lạc quan của mình khi Đức Phanxicô hứa không chấp nhận và không đầu hàng vấn đề này… vì lạm dụng tình dục làm tổn thương về mặt thể xác, nhưng cũng tổn thương về mặt tinh thần mà nhiều khi không phục hồi được.

Còn nhà báo Elisabeth de Baudoüin viết ngày 10-7-2014 rằng các nạn nhân bị các linh mục lạm dụng tình dục đã gặp Đức Phanxicô cho biết họ rất ấn tượng về thái độ của ngài, một thái độ lắng nghe và thương cảm… Bà Marie Kane, 43 tuổi người Ai-len, bị một linh mục lạm dụng tình dục trong khoảng thời gian bà từ 15 đến 18 tuổi. Marie Kane kể bà rất ấn tượng về thái độ của Đức Phanxicô: tính khiêm tốn, tính dơn sơ, lòng chân thành và lúc nào cũng sẵn sàng nghe người đối diện. “Ngài nói chuyện với tôi mà không khi nào nhìn đồng hồ. Tôi cảm thấy hoàn toàn thoải mái, thanh thản”. Vì thế, bà đã mở lòng ra một cách tự nhiên. Một nạn nhân khác kể lại rằng bà cảm thấy như ánh mắt của Chúa Giêsu đang nhìn bà. Các người khác đã xúc động khi thấy Đức Phanxicô xin lỗi họ như ngài là người phạm tội, ngài nhìn thẳng vào họ, không che tránh. Về trường hợp những người che giấu các vụ lạm dụng, bà Marie Kane nói “thật là tai tiếng nếu cứ để những người che giấu tội ác vẫn còn giữ chức vụ trong phẩm trật Giáo hội” và “Giáo hội sẽ chẳng thay đổi gì nếu những người này vẫn giữ chức vụ của họ”. Đức Phanxicô đã đồng ý, vì trên máy bay từ Đất Thánh về Vatican, Ngài đã khẳng định với các ký giả: “Về vấn đề này thì không có chuyện cha che cho con”.

Theo cha Hans Zollner (thành viên Ủy ban Bảo vệ Trẻ Vị Thành Niên của Tòa Thánh, cũng là Giám đốc Đại học Grégoria), Giáo hội ở khắp nơi trên thế giới đã làm rất nhiều, nhất là qua việc đào tạo các chủng sinh để tránh có thêm các nạn nhân mới cũng như phải xử lý các trường hợp lạm dụng tình dục. Nhưng vẫn còn rất nhiều chuyện cần phải làm. Dù sao, Đức Phanxicô đã quyết tâm đi đến cùng… Ủy ban bảo vệ trẻ vị thành niên đã tái nhóm với các phản hồi tích cực xung quanh cuộc gặp gỡ này, và một trong những đề xuất là mở rộng Ủy ban từ 8 lên đến 15 thành viên, thêm đại diện từ châu Á, Châu Đại Dương và Châu Phi¹⁵⁸.

Theo số liệu thống kê mới nhất của Giáo Hội năm 2012, có khoảng 414.000 linh mục Công giáo Rôma trên thế giới, trong đó khoảng hai phần trăm là những kẻ lạm dụng tình dục’. Chính ĐTC Phanxicô tuyên bố: “Nhiều người trong số cộng tác viên của tôi đã cùng tôi chiến đấu chống lại tội ấu dâm trấn an tôi với số liệu thống kê đáng tin cậy về mức độ ấu dâm trong Giáo Hội là khoảng hai phần trăm’. Một tờ báo Ý vào ngày Chủ Nhật (13/7/2014) dẫn lời Đức Thánh Cha cho biết thêm rằng ĐGH coi tội phạm này là một thứ ‘phung hủi trong nhà của chúng tôi’¹⁵⁹.
Chúng ta hãy gia tăng cầu nguyện và nỗ lực cải thiện tốt hơn mỗi ngày đời sống và sứ vụ linh mục/tu sĩ của chúng ta bằng việc lắng nghe và thực thi Lời Chúa cùng giáo huấn của Giáo Hội. Xin cho Lời Chúa thực sự soi sáng trí khôn, mời gọi tới đức tin, mở lớn niềm hy vọng, thức tỉnh và đổi mới tình yêu của chúng ta: “Lời Thiên Chúa là lời sống động, hữu hiệu và sắc bén hơn cả gươm hai lưỡi: xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tuỷ; lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng của lòng người”¹⁶⁰. Chúng ta hãy đặt cuộc sống mình dưới sức mạnh của Lời Chúa và làm cho Lời Chúa phát sinh hiệu quả: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, thì lời Ta cũng vậy, một khi xuất phát từ miệng Ta, sẽ không trở về với Ta nếu chưa đạt kết quả, chưa thực hiện ý muốn của Ta, chưa chu toàn sứ mạng Ta giao phó.”¹⁶¹