PHÁc thảo tình hình sản xuất nông nghiệP…



tải về 9.17 Mb.
trang9/26
Chuyển đổi dữ liệu08.05.2018
Kích9.17 Mb.
#37785
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26


S Phan Hải Linh*


L


Hình 1: Phục trang lao động truyền thống của phụ nữ (Bà Hoàng Thị Bột, 88t, x.Giữa,
Cam Thịnh)

Canvas 152àng cổ Đường Lâm nằm trên vùng gò đồi phía tây thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Phía tây nam làng là núi Tản Viên (Ba Vì), thần núi được coi là Thành hoàng bảo vệ làng. Đây vốn là khu vực làng Mía, thuộc lưu vực sông Hồng, từ xưa đã phát triển nghề trồng lúa nước, trồng mía, trồng dâu, nuôi tằm dệt vải… Đường Lâm ngày nay gồm 9 làng, trong đó 5 làng Mông Phụ, Cam Thịnh, Đông Sàng, Đoài Giáp và Cam Lâm còn lưu lại nhiều công trình kiến trúc, tôn giáo có giá trị và các phong tục sinh hoạt truyền thống của làng nông nghiệp Đồng bằng Bắc bộ. Năm 2005, Đường Lâm trở thành làng cổ đầu tiên ở Việt Nam được xếp hạng Di sản văn hoá Quốc gia. Từ cuối năm 2004 đến nay, Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học nữ Showa (Nhật Bản) và nhóm công tác do Cục Di sản Văn hoá thành lập đã tổ chức nhiều cuộc điều tra, khảo sát, toạ đàm về trang phục của cư dân làng cổ Đường Lâm. Trong khuôn khổ báo cáo này, chúng tôi chỉ xin trình bày một phần kết quả điều tra đạt được, đồng thời đưa ra một số kiến nghị về phương hướng bảo tồn và phát huy giá trị của loại hình văn hoá vật thể đang nhanh chóng
bị mai một này111. Phục trang truyền thống ở Đường Lâm có thể chia thành hai loại là trang phục (như yếm, áo cánh, váy, quần chân què, áo tứ thân, năm thân, áo the…) và phụ trang (từ khăn vấn, bao tượng… đến hàm răng nhuộm đen) (Hình 1).

1


Hình 2: Sơ đồ và kích thước yếm cổ xây


. Yếm
: Là trang phục truyền thống phổ biến của phụ nữ. Yếm thường được may bằng vải tơ tằm hoặc vải thô, vải sợi, có màu trắng hoặc nhuộm nâu. Người phụ nữ xưa thường tự cắt may yếm. Các cụ bà trên 70 tuổi ở Đường Lâm hiện nay đều mặc yếm và có thể hướng dẫn tường tận về cách may yếm.

T




Hình 3: Sơ đồ và kích thước yếm cổ xẻ
heo lời kể của các cụ bà Phan Thị Dân (80 tuổi, xóm Sải, thôn Mông Phụ), Cao Thị Khú (88 tuổi, xóm Phan Thượng, thôn Cam Thịnh), Hà Thị Vin (71 tuổi, xóm Hậu, Mông Phụ), yếm được may như sau: cắt một vuông vải112 mỗi chiều khoảng 30-35 cm. Úp bát ăn vào một góc vải, đánh dấu rồi dùng dao hoặc kéo cắt theo làm cổ yếm. Viền yếm và viền cổ khâu lược, trước kia bằng chỉ tơ màu vàng, sau này bằng chỉ trắng hay chỉ màu. Yếm cổ tròn còn gọi là yếm cổ xây (Hình 2)113. Yếm cổ xẻ được trang trí thêm bởi các đường khoét và viền hình chân rết (Hình 3). Hai bên cổ yếm đính hai dải vải nhỏ để buộc lên cổ. Hai góc chéo bên thân yếm đính hai dây vải lớn hơn để khi mặc vòng qua sườn buộc ở lưng. Yếm được mặc lót trong áo cánh cổ thìa, cổ trái tim hoặc cổ tròn để hở một vài hàng cúc cổ làm lộ cổ yếm bên trong. Phụ nữ có gia đình, người có tuổi hay mặc yếm cổ xây. Các cô gái chưa chồng thích mặc yếm cổ xẻ để làm duyên.

2. Áo cánh: Là loại áo phổ biến của người dân lao động. Áo cánh được may bằng vải thô, phổ biến là các màu trắng, nâu hoặc đen. Người Đường Lâm thường may áo ở chợ Mía hoặc mua vải về tự cắt may.

Á




Hình 4: Sơ đồ và kích thước áo cánh cổ tròn
o dài đến ngang hông, khoảng 50-60cm. Trước kia đường xẻ
bên sườn chỉ khoảng
10-15cm, nay xẻ cao hơn đến gần 20cm (Hình 4)114. Áo cài 4-5 hàng cúc ở giữa, 2 bên thân có 2 túi nhỏ. Áo may rộng, không cắt nách mà tận dụng tối đa bề ngang của khổ vải. Thân áo được ghép bằng 4 mảnh. Tay áo nối thêm 2 mảnh ở gần khuỷu. Cổ có loại khoét tròn, có loại hình trái tim hoặc cổ thìa khoét sâu. Bên trong cổ áo may thường thêm một lớp lót hình lá sen để giữ cho cổ đỡ bị rách. Cúc áo được làm bằng đồng, vải hoặc vỏ trai. Cúc đồng mua ở chợ. Cúc vải tự làm bằng cách vê 3-4 dải vải nhỏ thành dây rồi tết lại hình quả trám. Cúc vỏ trai được cắt từ vỏ trai, sò nhặt dưới sông rồi mài tròn, đục lỗ để đính vào áo.

Theo ông Nguyễn Văn Lưu (83 tuổi, xóm Giang, Mông Phụ) và bà Hà Thị Vấn (85 tuổi, xóm Đình Ngang, Mông Phụ), trước kia người giàu sang mặc áo cánh lót trong áo the, còn nông dân thì mặc áo cánh làm áo ngoài. Phụ nữ có con thường mặc áo cổ thìa, thắt bằng dây lưng, không cài cúc để tiện cho con bú.



3



tải về 9.17 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương