1.4. Auditning nazariy asoslari
Auditorlik faoliyati o‘z maqsad va vazifalaridan kelib chiqqan
holda belgilangan nazariy asoslariga ega. Bu nazariy asoslar quyida
keltirilgan postulatlarga asoslanadi:
1. Auditorlik tekshiruvi moliyaviy hisobotlar va moliyaviy
axborotlar
tekshirilishi
mumkin
bo‘lgan
ma’lumotlarga
asoslanadi degan faraz bilan o‘tkaziladi.
Buning uchun buxgalteriyadagi har bir operatsiya tegishli hujjat
bilan rasmiylashtirilishi lozim. Auditor shu hujjatlarni tekshirish orqali
moliyaviy hisobotlarda keltirilgan ma’lumotlar to‘g‘ri ekanligiga
ishonch hosil qiladi. Endi faraz qilaylikki, bunday hujjatlar mavjud
emas. Bunday holda auditor tekshiruv o‘tkazish imkoniga ega emas.
Chunki moliyaviy hisobotlarda istalgan ma’lumot keltirilgan bo‘lishi,
bu ma’lumotlar ham to‘g‘ri, ham noto‘g‘ri axborotni aks ettirishi
mumkin.
2. Auditor va mijoz rahbariyati o‘rtasida qisqa muddatli
kelishmovchiliklar bo‘lishi mumkin, ammo uzoq muddatli
kelishnmovchiliklarga yo‘l qo‘yilmasligi lozim.
Bunga sabab, bu ikki guruh umumiy yagona maqsadga ega
bo‘lishlari shart. Bu maqsad ‒ moliyaviy hisobotlarda to‘g‘ri, ishonchli
ma’lumot aks ettirilishidir. Chunki jamiyatning kelgusi farovonligi,
investorlarning to‘g‘ri qaror qabul qilishlari va resurslarning samarali
taqsimlanishi ishonchli moliyaviy axborotga bog‘liq.
3. Samarali ishlab chiqilgan va o‘rnatilgan ichki nazorat
tizimi mijoz tomonidan moliyaviy hisobotlarda xato yoki
firibgarliklarning oldini olish imkonini beradi. (Xato – moliyaviy
hisobotlarda bilmagan holda noto‘g‘ri ma’lumotning keltirilishi yoki
kiritilishi lozim bo‘lgan ma’lumotning tushirib qoldirilishi; Firibgarlik
– moliyaviy hisobotlarda atayin noto‘g‘ri ma’lumotning keltirilishi
yoki kiritilishi lozim bo‘lgan ma’lumotning tushirib qoldirilishi.)
Ichki nazorat tizimiga ega bo‘lmagan korxona moliyaviy
hisobotlarida aktivlar, majburiyatlar, xususiy kapital, daromad, xarajat
bo‘yicha noto‘g‘ri ma’lumot kiritilgan bo‘lish ehtimoli yuqori bo‘ladi.
4. Moliyaviy hisobotlarni Buxgalteriya Hisobining Milliy
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
