O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti karimjon Axmedjanov, Alisher Sattorov
Audit predmeti va tekshiruv uslubiyoti
tải về 5.22 Mb. Chế độ xem pdf
|
| 1.3. Audit predmeti va tekshiruv uslubiyoti
Audit ham boshqa bir qator amaliy sohalar kabi o‘z predmeti va shu predmetni o‘rganish uslubiyatiga ega. Ushbu sohaning tekshiruv predmeti bo‘lib birinchi navbatda korxonaning moliyaviy hisobotlari hisoblanadi. Mustaqil auditor ushbu moliyaviy hisobotlarning belgilangan qonun talablari asosida tuzilgani va shu korxonaning moliyaviy holati, moliyaviy holatidagi o‘zgarishlar va pul oqimlari to‘g‘risida to‘g‘ri va to‘liq ma’lumot berayotganligi yuzasidan o‘z fikrini bildirishi uchun qo‘llaydigan chora-tadbirlari majmuyi audit tekshiruvining uslubiyati hisoblanadi. O‘z navbatida shuni ta’kidlash joizki, moliyaviy hisobotlar bir necha varaq qog‘ozdan tashkil topgan hujjat bo‘lsada, ularning ortida korxonalarda uzoq davr mobaynida sodir etilgan minglab, hattoki millionlab operatsiyalar natijalari turadi. Ularning ma’lum xususiyat- lariga ko‘ra guruhlashtirilishi va umumlashtirilishi natijasida esa moliyaviy hisobotlar shakllanadi. Demak, moliyaviy hisobotlar auditi aslida korxonada sodir bo‘lgan minglab operatsiyalar auditini anglatadi. Shunday ekan, auditning asl predmeti, korxona moliyaviy hisobotlarida guruhlashtirilgan va umumlashtirilgan operatsiyalardir. Ushbu operat- siyalar korxonalar faoliyat turiga ko‘ra turlicha, ammo takrorlanuvchi xususiyatga ega bo‘ladi. Korxonalar o‘z faoliyat turiga ko‘ra quyidagi asosiy uch guruhga bo‘linadi: 12 1. Xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar. 2. Savdo korxonalari. 3. Ishlab chiqaruvchi korxonalar. Xizmat ko‘rsatuvchi korxonalarda faoliyat jarayonini quyidagicha tasvirlash mumkin: 1 2 4 3 Ushbu chizmadan shu narsa ayon bo‘ladiki, xizmat ko‘rsatuvchi korxonalarda audit predmeti to‘rt asosiy guruhdan tashkil topgan (Xarajatlar; Xizmat ko‘rsatish; Debitorlik qarzlar; Daromad). Auditor tekshiruv jarayonida korxonaning shu to‘rt bosqichda sodir etilgan operatsiyalarini mustaqil tekshirib chiqadi va tekshiruv natijasini korxona taqdim etgan moliyaviy hisobotlarda keltirilgan ma’lumotlar bilan o‘zaro taqqoslaydi. Savdo korxonalari faoliyatida audit predmeti quyidagi besh jarayondan kelib chiqadi: tải về 5.22 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|