Nguyễn văn hòa quỹ ĐẶt tên trưỜng học tỉnh đĂk nông đẾn năM 2020 Đăk Nông 2014 Lời nói đầu



tải về 5.17 Mb.
trang19/62
Chuyển đổi dữ liệu10.05.2018
Kích5.17 Mb.
#37950
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   62

Phần 6

TÊN DANH NHÂN TIÊU BIỂU

A- Phạm vi Quốc gia



1- An Dương Vương: Thục Phán (thế kỷ III TCN) là thủ lĩnh bộ lạc Âu Việt đất Văn Lang. Sau khi được vua Hùng nhường ngôi, ông hợp nhất với bộ lạc Lạc Việt lập ra nước Âu Lạc, đóng đô ở Kẻ Chủ, xây thành Ốc để bảo vệ bờ cõi. Đền thờ ông và di tích thành hiện ở xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội.

2- Âu Cơ: Âu Cơ (giống Tiên) lấy Lạc Long Quân (giống Rồng - là người khai sáng lịch sử dân tộc ta). Vua cha Kinh Dương Vương cho Lạc Long Quân cai quản đất Lạc. Âu Cơ đẻ bọc trăm trứng nở thành trăm con trai, 50 con theo cha về miền biển, 50 con theo mẹ lên núi. Mẹ Âu Cơ đưa con về Phong Châu, dạy làm nương rẫy, trồng lúa ven núi, trồng dâu bên sông, đào giếng, dệt vải, ép mật, thổi cơm, làm bánh. Con cả được tôn là Hùng Vương.

3- Ấu Triệu (Bà Triệu trẻ) (?-1910): Tên do Phan Bội Châu truy đặt cho bà Lê Thị Đàn, người Hưng Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế, tham gia phong trào Đông Du, Hội Duy Tân đầu thế kỷ XX. Bà bị địch bắt, giữ vững khí tiết, cắn ngón tay lấy máu viết lên tường nhà giam kêu gọi đồng bào tranh đấu, rồi thắt cổ quyên sinh.

4- Chu Văn An (1292-1370): Nhà giáo, nhà thơ, hiệu “Tiều Ẩn”, quê ở làng Văn, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì. Ông đỗ Thái học sinh, không ra làm quan, mở trường dạy học bên sông Tô, có nhiều học trò nổi danh. Vua mời ông ra làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám. Thấy bọn quan lại vô đạo, ông dâng sớ xin vua chém 7 tên gian nịnh không được bèn từ quan về ở ẩn và mất ở núi Phượng Hoàng, huyện Chí Linh (Hải Dương). Ông có tập thơ Tiều Ẩn thi tập. Vua Trần cho thờ ông ở Văn Miếu và đình Thanh Liệt.

5- Đào Duy Anh (1904-1988): Ông quê Khúc Thủy, huyện Thanh Oai, Hà Nội. Ông là nhà Văn hóa, nhà Bách khoa thư hiện đại, nhà nghiên cứu Sử học, Văn học, Ngôn ngữ học, là tác giả nhiều cuốn Từ điển (Hán - Việt, Pháp - Việt, Truyện Kiều) và sách nghiên cứu, lý luận có giá trị.



6- Sương Nguyệt Ánh (1864-1921): Tên thật là Nguyễn Thị Khuê, sinh tại xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Bà là con gái thứ tư của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Bà là nhà thơ và là chủ bút nữ đầu tiên của Việt Nam. Tờ báo Nữ giới chung do bà phụ trách là tờ báo đầu tiên của phụ nữ được xuất bản tại Sài Gòn.

7- Bà Huyện Thanh Quan: Nhà thơ đầu thế kỷ XIX, tên thật là Nguyễn Thị Hinh, người làng Nghi Tàm (Quảng An - Tây Hồ). Bà học rộng, được vua Minh Mạng (1841-1847) mời vào Huế làm Cung trung giáo tập, dạy các cung phi và công chúa. Bà lấy chồng là Lưu Xuân Ôn, đỗ cử nhân được bổ làm tri huyện Thanh Quan. Bà để lại một số bài thơ hay: Qua chùa Trấn Bắc, Qua Đèo Ngang, Chiều hôm nhớ nhà ...



8- Bà Triệu (hay Triệu Ẩu) (226-248): Tên thật là Triệu Thị Trinh, người làng Sơn Trung (Nông Cống, Thanh Hóa). Năm 247, bà cùng anh trai là Triệu Quốc Đạt khởi nghĩa chống thống trị nhà Ngô ở Ngàn Nưa, lập căn cứ Bồ Điền (Hậu Lộc). Sau bà bị Lục Dận đem quân sang bao vây, thế cùng lực tận, bà tuẫn tiết trên ngọn Tùng Sơn (Hậu Lộc, Thanh Hóa). Nay ở đó còn lăng mộ và đền thờ bà.

9- Đặng Xuân Bảng (1828-1910): Quê Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Ông đỗ Tiến sĩ, làm quan từ giáo thụ đến tuần phủ, thích sách và đọc sách đến già không biết mỏi. Ông tham khảo rộng rãi nhiều tư liệu để viết sách Nhân sự kim giám thư, Nam phương danh vật bị khảo, Cổ kim thiện ác kinh, Cổ nhân ngôn hành lục…Về quê dạy học, ông mộ dân khai khẩn đất hoang, khôi phục nghề thủ công truyền thống. Khi mất, ông được dân tôn làm Thành hoàng.

10- Hoàng Tăng Bí (1883-1939): Quê Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội. Ông đỗ Phó Bảng, không ra làm quan, tham gia mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục tuyên truyền yêu nước. Lập công ty Đông Thành Xương ở Hàng Gai cạnh tranh với Hoa kiều. Sau vụ Hà Thành đầu độc, ông bị bắt rồi đưa đi an trí ở Huế. Ông còn viết báo Trung Bắc tân văn, dịch một số tiểu thuyết của Pháp và Trung Quốc. Tác phẩm chính là 03 vở tuồng: Thù chồng nợ nước, Nghĩa nặng tình sâu, Hoa tiên ký.


tải về 5.17 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   62




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương