Mục lục lời nóI ĐẦU
tải về 1.24 Mb. Chế độ xem pdf
|
| PHÁT BAN (DA NỔI MẨN ĐỎ)
Mô tả 1: Người bệnh than phiền 5 ngày qua bị sốt nhẹ, kèm theo lạnh run, nhức đầu, đau khớp. Ba ngày sau xuất hiện một đốm đỏ bên đùi phải, người bệnh nghĩ đó là vết côn trùng cắn. Khám: ban đỏ kích thước 5 x 5 cm bên đùi phải, vết hoại tử đen (eschar) ở trung tâm. Chẩn đoán: hội chúng nhiễm vi-rút, côn trùng cắn. Mô tả 2: Người bệnh than phiền 5 ngày qua bị sốt nhẹ, kèm theo lạnh run, nhức đầu, đau khớp. Cách đây 7 ngày, người bệnh mặc quần sọt đi bộ trong rừng (hiking) qua các bụi rậm đầy cỏ cao. Cách đây 2 ngày, người bệnh phát hiện một ban đỏ tròn ở mặt trước đùi phải, kích thước tăng dần. Không nhớ có côn trùng cắn hay không nhưng dường như bị cắn lúc đang ngồi. Khám: ban đỏ phẳng, hình bia bắn ở mặt trước đùi phải với vết hoại tử đen (eschar) ở trung tâm. Chẩn đoán: bệnh Lyme (chú thích: có khả năng bệnh lưu hành ở vùng đồi núi miền Đông và Trung bộ Việt Nam theo tài liệu của Úc). 45 Qua các thí dụ trên, ta thấy sự mô tả bệnh sử chi tiết sẽ đưa đến chẩn đoán chính xác hơn. Các mô tả nầy phải đúng điểm (chứng minh bằng chùm dấu dương tính, và loại suy bằng các dấu âm tính). Tránh các mô tả quá tỉ mỉ nhưng lại không rơi vào trọng điểm, sẽ trở nên thừa thải, mất thời gian. 46 Chương 7 THAY ĐỔI CHẨN ĐOÁN Khi quá nhiều dấu hiệu xuất hiện trên cùng một người bệnh, có 2 trường phái đối lập khi quyết định chẩn đoán: Trường phái thứ nhất, “số nhiều chỉ đặt ra khi cần thiết” (pluralitas non est ponenda sine necessitate). Có nghĩa là ta cố gắng đưa các dấu hiệu và triệu chứng quy về một bệnh, gọi là trường phái Occam. Cách nầy làm cho việc chẩn đoán và điều trị trở nên sáng sủa, hiệu quả mà ít tốn phí nhất. Trường phái Occam chiếm lĩnh trong huấn luyện lâm sàng một thời gian dài. Tác giả C. Packer dẫn chứng một thí dụ: Một người bệnh với van tim ĐM chủ nhân tạo bị sốt cao và đau lưng dữ dội. Tiếng thổi tâm thu 3/6 bờ ức trái, đau khi sờ gai sống ngực, và các đốm xuất huyết dưới móng. MRÌ: viêm xương tủy đốt sống và viêm sụn sống nhiều nơi của cột sống ngực. CT bụng: nhồi máu lách và thận. Cấy máu: Strep sanguinis và Staph hominis. Với nhiều dấu hiệu khắp nơi như vậy, đa số BS sẽ chẩn đoán vào một bệnh: viêm màng trong tim do van tim nhân tạo, và sẽ yêu cầu siêu âm tim đường thực quản để tìm hình ảnh sùi van tim cũng như ổ áp xe quanh van. Nhưng thực tế không phải bao giờ cũng đều đơn giản, do đó có trường phái thứ hai xác định là “một người bệnh có thể có rất nhiều bệnh”, gọi là trường phái Hickam. Sự thật là rất có nhiều người bệnh mang nhiều bệnh cùng lúc, và nhiều khi các bệnh nầy chẳng liên quan gì đến nhau. Nhiều người bệnh đến phòng khám mang cả một danh sách bệnh. Thế thì ta phải ứng phó như thế nào? tải về 1.24 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|