Kinh tì-kheo na-tiên càn Long Đại Tạng Kinh Quyển 108, trang 706-753 Thiện Nhựt phỏng dịch và tìm hiểu Nguồn

062.- Phải làm điều lành từ trước .

- Người muốn làm điều thiện, nên làm trước ngay, hay là để sau nầy mới làm?

- Phải làm ngay khi trước, để đến sau mới làm thì chẳng ích lợi chi. Trước có làm điều thiện thì nay mới có ích cho mình. Như Đại-Vương đang khát mới sai người đào đất khai giếng thì có giải ngay cơn khát của Đại-Vương chăng?

- Chẳng giải cơn khát được; phải đào giếng sẵn từ trước.

- Con người cũng lại như vậy. Nay phải làm điều thiện trước đi, để đến sau nầy mới làm thì vô-ích lắm. Thí-dụ như Đại-Vương đang đói, mới sai người cầy ruộng, bón phân, trồng ngũ-cốc để lấy lúa gạo ăn, hay là phải nên dự-trữ sẵn trước?

- Chẳng nên thế; cần phải có dự-trữ trước.

- Con người cũng lại như vậy; phải làm điều thiện trước, chờ đến lúc cần-cấp mới làm việc thiện, chẳng vô-ích lắm sao?

Ví-dụ như có địch-quân đến xâm-phạm đất nước, Đại-Vương cần chiến-đấu chống lại ngay, bấy giờ mới sai người lo tập ngựa, luyện voi, tuyển binh, thì có tác-chiến kịp thời chăng?

- Chẳng kịp, cần có sẵn binh-lính trừ-bị mới kịp lâm-thời chiến-đấu ngay; chờ đến lúc lâm trận mới lo tập ngựa, luyện voi, tuyển binh, thì vô-ích lắm.

- Kinh Phật nói: ''Con người trước phải lo niệm điều thiện, thân làm việc thiện; để đến sau mới làm lành, chẳng vô-ích lắm sao?'' Đại-Vương chẳng bỏ Chánh-đạo, chẳng bắt chước theo tà-đạo. Người ngu bỏ điều thiện, làm điều ác, rồi sau nầy ngồi đó khóc-than, có ích vào đâu. Kẻ nào dứt bỏ điều trung-chánh, theo điều bất-chánh, đến lúc sắp chết sẽ hối-hận về sau.

Vương khen ngợi: ''Lành thay! Lành thay!''

*

063.- ''Lộc riêng'' phải chăng là ''Nghiệp-lực''?

- Chư sa-môn các khanh có nói, lửa ở thế-gian chẳng giống như lửa ở địa-ngục. Lại nói, cầm một hòn đá nhỏ đốt trong lửa ở thế-gian mãi cho đến chiều tối, cũng chẳng tiêu tan; mà cầm một hòn đá lớn đốt trong lửa địa-ngục thì lại tiêu-tan được ngay. Do đó, Ta chẳng thể tin được. Các khanh cũng lại có nói, người làm ác, khi mất, phải sa vào địa-ngục hằng ngàn vạn năm còn chưa chết tiêu; do đó, Ta lại càng chẳng thể tin lời nói đó được.

- Đại-Vương có nghe nói ở ngoài biển lớn có loài thủy-tộc như mãng-xà cái (= rắn lớn), giao-long cái (= thuồng-luồng), giáp-ngư cái (= ba-ba), giải cái (= cua), khi mang thai trong bụng thường dùng sa-thạch (= đá cát) mà ăn chăng?

- Có nghe nói, chúng dùng sa-thạch mà làm thực-phẩm.

- Sa-thạch vào bụng rồi có tiêu chăng?

- Dĩ nhiên, phải tiêu-tan.

- Thế còn bào-thai trong bụng có bị tiêu theo chăng?

- Chẳng tiêu.

- Sao lại chẳng tiêu?

- Do nhờ ''lộc'' riêng giúp vào mà các bào-thai ấy chẳng bị tiêu-tan.

- Người nơi địa-ngục cũng lại như thế, trong bao nhiêu ngàn vạn năm chẳng chết tiêu đi, vì người ấy đã làm nhiều tội-ác còn chưa diệt tận, cho nên chẳng thể chết đi được. Lại ví như sư-tử cái, cọp cái, chó cái, mèo cái, đều ăn xương thịt vào bụng, các chất ấy có tiêu-hóa chăng?

- Đều tiêu-hóa hết.

- Còn các bào-thai trong bụng có tiêu đi không?

- Chẳng tiêu.

- Sao lại chẳng tiêu?

- Do ''lộc'' riêng giúp vào, cho nên chẳng bị tiêu.

- Lại nữa, trâu cái, ngựa cái, lừa cái, chương cái, nai cái, mang thai trong bụng, dùng cỏ lá mà ăn, phải không?

- Dĩ nhiên, chúng đều ăn cỏ lá để sống.

- Cỏ lá được ăn vào bụng có tiêu-hóa hết cả chăng?

- Đều được tiêu-hóa hết cả.

- Thế, còn các bào-thai trong bụng có bị tiêu đi không?

- Chẳng bị tiêu.

- Tại sao?

- Nhờ ở ''lộc'' riêng mà chẳng bị tiêu mất đi.

- Người nơi địa-ngục cũng lại như thế; vì các tội-ác chưa được diệt-tận, cho nên chẳng chết đi.

- Các vị phu-nhơn, các bà trưởng-giả và các bà giàu-có dùng mỹ-vị ăn uống vào bụng có tiêu-hóa hết chăng?

- Đều tiêu-hóa hết.

- Các bào-thai ở trong bụng họ có tiêu mất đi chăng?

- Không, chẳng tiêu.

- Tại sao vậy?

- Nhờ nơi ''lộc'' riêng mà các bào-thai chẳng tiêu đi.

- Người nơi địa-ngục cũng lại như vậy, sở dĩ ngàn vạn năm chẳng chết tiêu là do ở đời trước làm việc ác còn chưa được giải hết, vì thế mà chẳng chết tiêu. Người ở nơi địa-ngục, lớn lên ở địa-ngục, rồi già-nua cho đến tận (hết tội) thì mới chết được.

Vương khen: ''Lành thay!''

*

064.- Bốn đại (bốn nguyên-tố) nương vào nhau .

- Chư sa-môn các khanh có nói, đất trong thiên-hạ đều ở tại trên nước, nước ở tại trên gió, gió ở tại trên không, Ta chẳng tin là đúng như thế.

Na-Tiên liền cầm bầu nước, dùng ba ngón tay nhấc lên, rồi hỏi Vua:

- Nước trong bầu nầy có phải do gió trì giữ chăng?

- Dĩ nhiên, do gió trì giữ.

- Gió trì giữ nước cũng lại như vậy.

Vương khen: ''Lành thay!''

*

065.- Niết-bàn là vượt qua chẳng trở lại.

- Đạo Niết-bàn là vượt qua đi mà chẳng còn có chỗ nào trở lại nữa chăng?

- Đạo Niết-bàn chẳng còn chỗ nào là có trở lại nữa. Người ngu-mê cứ mãi lo cho tấm thân trong ngoài, thích được ngồi êm, cho nên chẳng thể đắc độ-thoát khỏi già, bịnh, chết. Người hiền-trí học Đạo trong ngoài thân đều chẳng vướng-mắc. Con người chẳng có ân-ái; hễ chẳng có ân-ái thì chẳng ham-muốn, chẳng có bào-thai; hễ chẳng có bào-thai thì chẳng sanh, chẳng già; hễ chẳng sanh, chẳng già thì chẳng bịnh, chẳng chết; hễ chẳng bịnh thì chẳng lo-sầu, chẳng khóc-lóc; hễ chẳng sầu-lo, chẳng khóc-lóc thì nội-tâm chẳng đau-đớn; khi nội-tâm chẳng đau-đớn tức liền đắc đạo Niết-bàn.

Vương ngợi khen: ''Lành thay!''

*

066.- Dắc đạo Niết-bàn .

- Các bực học đạo tất đắc được Niết-bàn hết cả chăng?

- Chẳng đắc được Niết-bàn hết tất cả. Các bực học đạo chơn-chánh hướng về điều thiện, biết rõ điều chơn-chánh, chỗ cần phải phụng-hành thì phụng-hành theo; chỗ chẳng nên phụng-hành thì xa lià; chỗ đáng niệm thiện thì liền niệm; chỗ chẳng đáng niệm thì liền dứt bỏ; người như thế thì đắc Niết-bàn.

Vương khen: ''Lành thay!''

*