Khảo cổ học Nam Bộ nhìn từ môi trường sinh thái

Nam Bộ có hai tiểu vùng sinh thái tự nhiên, cũng là hai tiểu vùng văn hoá phát triển liên tục từ thời cổ cho đến nay:

- Đông Nam Bộ gồm lưu vực Đồng Nai, Sài Gòn, sông Bé, Vàm Cỏ với các dạng địa hình - hệ sinh thái đồi núi rìa cao nguyên, châu thổ cũ và khu vực rừng ngập mặn ven biển.

- Tây Nam Bộ chủ yếu là châu thổ sông Cửu Long mới và đang thành tạo, với tứ giác nước Long Xuyên - Đồng Tháp Mười kéo dài tới vùng ngập mặn bán đảo Cà Mau.

Sự phân chia tiểu vùng này tất nhiên chỉ là tương đối, với “ranh giới” chuyển tiếp Đông - Tây Nam Bộ là Long An. Tuy “ranh giới” chỉ là tương đối nhưng trên quan niệm sinh thái nhân văn thì hai tiểu vùng sinh thái - văn hoá trên không thể gộp chung mà rõ ràng cần được nhìn nhận như một “phức hệ văn hoá” trên cơ sở sự đa dạng của địa hình - sinh thái.