NGUYÊN LÝ LÝ LUẬN VĂN HỌC Principles of Literary Theory

NGUYÊN LÝ LÝ LUẬN VĂN HỌC

Principles of Literary Theory

1. 
   Mã học phần: LIT3001
   
2. 
   Số tín chỉ: 02
   
3. 
   Học phần tiên quyết: không
   
4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: tiếng Việt
   
5. 
   Giảng viên (họ và tên, chức danh, học vị, đơn vị công tác):
   
   1. 
      Họ và tên: Trần Khánh Thành
      

Học vị: PGS.TS

Đơn vị công tác: Khoa Văn học – Trường ĐH KHXH&NV – ĐH Quốc gia Hà Nội

2. 
   Họ và tên: Diêu Thị Lan Phương
   

Học vị: TS.

Đơn vị công tác: Khoa Văn học – Trường ĐH KHXH&NV – ĐH Quốc gia Hà Nội

1. 
   Mục tiêu của học phần:
   

• Kiến thức:

• 
  Hiểu được bản chất, chức năng, đặc trưng của nghệ thuật và nghệ thuật ngôn từ.
  
• 
  Nắm vững qui luật vận động của văn học và sự tác động qua lại giữa văn học và đời sống, giữa văn học với các loại hình nghệ thuật và các hình thái ý thức xã hội.
  

• Kĩ năng:

• 
  Có thể áp dụng linh hoạt và sáng tạo những khái niệm đã học vào các công việc cụ thể như: phân tích đánh giá một tác phẩm văn học, bình luận một ý kiến về văn học, lý giải một vấn đề thực tiễn văn học, định ra tiêu chí cho một nền văn học tiến bộ…
  

• Thái độ:

• 
  Sinh viên cần có cách nhìn khoa học đối với văn học.
  

2. 
   Chuẩn đầu ra của học phần (kiến thức, kĩ năng, thái độ):
   

• Kiến thức:

• 
  Hiểu được bản chất, chức năng, đặc trưng của nghệ thuật và nghệ thuật ngôn từ.
  
• 
  Nắm vững qui luật vận động của văn học và sự tác động qua lại giữa văn học và đời sống, giữa văn học với các loại hình nghệ thuật và các hình thái ý thức xã hội.
  

• Kĩ năng:

• 
  Có thể áp dụng linh hoạt và sáng tạo những khái niệm đã học vào các công việc cụ thể như: phân tích đánh giá một tác phẩm văn học, bình luận một ý kiến về văn học, lý giải một vấn đề thực tiễn văn học, định ra tiêu chí cho một nền văn học tiến bộ…
  

• Thái độ:

• 
  Sinh viên cần có cách nhìn khoa học đối với văn học.
  

3. 
   Phương pháp kiểm tra, đánh giá:
   

Nội dung kiểm tra, đánh giá	Hình thức kiểm tra, đánh giá	Phần trăm điểm
Kiểm tra đánh giá thường xuyên:
1. Tinh thần, thái độ học tập (đi học, chuẩn bị bài, nghe giảng…)	- Điểm danh - Kiểm tra chuẩn bị bài - Quan sát trên lớp	10% (1 điểm)
2. Bài tập và seminnar	- Bài tập tại lớp và bài tập về nhà - Thuyết trình, thảo luận	10% (1 điểm)
Kiểm tra đánh giá định kì:
2. Kiểm tra giữa môn	- Bài viết trong 3 giờ tín chỉ	20% (2điểm)
3. Thi hết môn	- Hình thức thi sẽ được công bố vào tuần thứ 10. - Có 1 trong 3 hình thức: thi vấn đáp, thi viết, tiểu luận cuối kì.	60% (6 điểm)
Kết quả môn học		100% (10 điểm)

4. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

1. 
   Lý luận văn học, Phương Lựu (chủ biên) và các tác giả khác, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 1996.
   

5. 
   Tóm tắt nội dung học phần (mỗi học phần tóm tắt khoảng 120 từ
   

6. 
   Nội dung chi tiết học phần :
   

1. Khoa Nghiên cứu văn học

1.1. Định nghĩa

1.2. Phân biệt các khái niệm: văn chương, văn học, nghiên cứu văn học

2. Các bộ môn của nghiên cứu văn học.

2.1. Lịch sử văn học (Định nghĩa; Đối tượng, phạm vi; Nhiệm vụ; Những bộ môn hỗ trợ)

2.2. Phê bình văn học (Định nghĩa; Đối tượng, phạm vi; Nhiệm vụ; Các phương pháp phê bình)

2.3. Lý luận văn học (Định nghĩa; Đối tượng, phạm vi; Nhiệm vụ; Các phần chính của lý luận văn học; Phương pháp học môn Lý luận văn học)

1.1. Khách thể và đối tượng

1.1.1. Khách thể.

1.1.2. Đối tượng

1.2. Đối tượng của nghệ thuật

1.2.1. Các quan điểm duy tâm siêu hình

1.2.2. Quan điểm duy vật

1.3. Đối tượng chủ yếu của nghệ thuật là con người

1.3.1. Nghệ thuật nhìn nhận hiện thực qua đôi mắt con người

1.3.2. Con người trong nghệ thuật là cụ thể, sinh động, và tồn tại trong các mối quan hệ

2.1. Tư duy và các kiểu tư duy

2.1.1. Tư duy

2.1.2. Các kiểu tư duy

2.2. Những yếu tố cơ bản trong tư duy nghệ thuật

2.2.1. Trực giác

2.2.2. Tình cảm

2.2.3. Lý tưởng thẩm mỹ

2.2.4. Hư cấu

2.2.5. Thể nghiệm

3.1. Khái niệm hình tượng

3.1.1. Hình ảnh.

3.1.2. Khái niệm.

3.1.3. Nội hàm khái niệm hình tượng

3.2. Đặc trưng của hình tượng nghệ thuật

3.2.1. Sự thống nhất biện chứng giữa khách quan và chủ quan trong hình tượng.

3.2.2. Sự thống nhất giữa tính cụ thể và tính khái quát trong hình tượng.

3.2.3. Sự thống nhất giữa tạo hình và biểu hiện

3.2.4. Sự thống nhất giữa tả thực và ước lệ.

4.1. Khái niệm điển hình

4.2. Đặc điểm cơ bản của điển hình nghệ thuật.

4.2.1. Khái quát hoá.

4.2.2. Cá thể hoá.

4.3. Mối quan hệ cơ bản giữa tính cách điển hình và hoàn cảnh điển hình.

1.1. Ngôn từ là chất liệu của văn học

1.1.1. Phân biệt ngôn ngữ và ngôn từ.

1.1.2. Hình tượng và chất liệu.

1.1.3. Khả năng nghệ thuật của ngôn từ

1.2. Đặc trưng nghệ thuật của hình tượng văn học.

1.2.1. Tính phi vật thể của hình tượng văn học.

1.2.2. Thời gian và không gian trong hình tượng văn học.

1.2.3. Khả năng phản ánh của hình tượng văn học.

1.2.4. Tính phổ thông của hình tượng văn học.

1.3. Vị trí của văn học trong các hình thái nghệ thuật.

Bài 2: Tính nhân dân, tính dân tộc của văn học

2.1. Tính nhân dân của văn học.

2.1.1. Khái niệm nhân dân

2.1.2. Khái niệm tính nhân dân trong văn học

2.1.3. Biểu hiện của tính nhân dân trong văn học

- Biểu hiện qua nội dung tác phẩm.

- Biểu hiện qua hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

2.2. Tính dân tộc của văn học.

2.2.1. Khái niệm dân tộc.

2.2.2. Khái niệm tính dân tộc.

2.2.3. Tính dân tộc là một phạm trù lịch sủ

2.2.4. Biểu hiện của tính dân tộc trong tác phẩm.

- Biểu hiện qua nội dung tác phẩm.

- Biểu hiện qua hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

1. Quan niệm chung về chức năng.

1.1. Khái niệm chức năng văn học.

1.2. Một số tính chất của chức năng văn học

1.2.1. Tính chất đa chức năng.

1.2.2. Tính chất tổng hợp.

1.2.3. Tính lịch sử.

2. Các chức năng chủ yếu của văn học.

2.1. Chức năng thẩm mỹ.

2.2. Chức năng nhận thức.

2.3. Chức năng giáo dục.

2.4. Chức năng giao tiếp

1.1. Nhà văn.

1.1.1. Năng lực sáng tạo của nhà văn

- Có bản chất giàu cảm xúc.

- Có khả năng quan sát tinh tế, rộng rãi.

- Có trí tuệ sắc sảo.

- Có trí tưởng tượng dồi dào.

1.1.2. Con đường đẫn đến tài năng văn học.

- Trau dồi tư tưởng, tình cảm, nhân cách.

- Không ngừng tích luỹ vốn sống.

- Không ngừng nâng cao trình độ văn hoá.

- Trau dồi nghệ thuật viết văn

1.2. Quá trình sáng tạo

1.2.1. Hình thành ý đồ sáng tạo.

1.2.2. Giai đoạn chuẩn bị.

1.2.3. Giai đoạn lập hồ sơ, kết cấu tác phẩm

1.2.4. Giai đoạn viết.

1.2.5. Giai đoạn sửa chữa.

2.1. Năng lực chủ thể của độc giả.

2.1.1. Năng lực thẩm mỹ.

2.1.2. Có tri thức phong phú.

2.1.3. Có khả năng thể nghiệm và tưởng tượng dồi dào.

2.1.4. Có ý thức nhân văn tiến bộ.

2.1.5. Có trạng thái tâm lí thích hợp.

2.2. Quá trình tiếp nhận.

2.2.1. Tiếp nhận là giai đoạn hoàn tất quá trình sáng tác.

2.2.2. Các giai đoạn của quá trình tiếp nhận.

- Giai đoạn cảm tính: cảm nhận, tưởng tượng, tình cảm.

- Giai đoạn lý tính.

2.2.3. Vai trò sáng tạo của độc giả trong quá trình tiếp nhận.

- Tái tạo.

- Bổ sung (điền vào chỗ trống).

- Lý giải.