Ph¬ng ph¸p th¨m quan hiÖn trêng
KÕ ho¹ch th¨m nhµ m¸y Kaeng Khoi trong kho¶ng thêi gian 2 ngµy ®Ó nghiªn cøu chiÕn lîc m«i trêng, kÕ ho¹ch, thùc hiÖn vµ duy tr× EMS ISO 14001. ChuyÕn th¨m quan nhµ m¸y sÏ kh«ng thùc hiÖn kiÓm to¸n do hai lý do: (i) kho¸ häc EMS ISO 14001 kh«ng bao gåm c¸c kü n¨ng vµ thùc hµnh kiÓm to¸n m«i trêng; (ii) nhµ m¸y xi m¨ng Siam kh«ng cho phÐp híng dÉn kiÓm to¸n EMS. Do ®ã, c¸c thµnh viªn kh«ng nªn thùc hiÖn kiÓm to¸n trong qu¸ tr×nh th¨m quan nhµ m¸y. Th¶o luËn c¸c c«ng viÖc ®· quan s¸t, xem xÐt l¹i c¸c tµi liÖu, lµm viÖc víi qu¶n lý nhµ m¸y vµ nh©n viªn vËn hµnh vµo buæi chiÒu cña ngµy ®Çu tiªn th¨m nhµ m¸y vµ trë l¹i líp sau khi th¨m nhµ m¸y.
C¸c häc viªn cña kho¸ häc sÏ ®îc chia ra thµnh nhãm nhá, mçi nhãm ®îc chØ ®Þnh c¸c cÊu thµnh riªng biÖt cña EMS, theo ®ã hä ch¾c ch¾n sÏ thu ®îc c¸c th«ng tin vµ c¸c kÕt luËn cã søc thu hót tríc, trong vµ sau chuyÕn th¨m nhµ m¸y. C¸c nhãm sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp theo b¶ng sau.
Néi dung
|
Träng t©m
|
Ho¹t ®éng khai th¸c, khÝ th¶i tõ c¸c vÞ trÝ khai th¸c vµ tõ nhµ m¸y
|
C¸c vÊn ®Ò vµ c¸c t¸c ®éng m«i trêng
Néi dung vµ môc ®Ých
C¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý m«i trêng
Vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi qu¶n lý vµ cña c«ng nh©n
HuÊn luyÖn, nhËn thøc vµ n¨ng lùc
Trao ®æi th«ng tin víi c¸c ®èi t¸c ngoµi c«ng ty
C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
T×nh tr¹ng khÈn cÊp vµ biÖn ph¸p xö lý
Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c
C«ng t¸c ®iÒu chØnh vµ ng¨n ngõa
|
VËn chuyÓn vµ chuÈn bÞ nguyªn liÖu th«
|
C¸c vÊn ®Ò vµ c¸c t¸c ®éng m«i trêng
Néi dung vµ môc ®Ých
C¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý m«i trêng
Trao ®æi th«ng tin víi c¸c ®èi t¸c ngoµi c«ng ty
C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
T×nh tr¹ng khÈn cÊp vµ biÖn ph¸p xö lý
C«ng t¸c ®iÒu chØnh vµ ng¨n ngõa
|
Qu¸ tr×nh nung clinker s¬ bé, c¸c lß nung, chÕ biÕn clinker
|
C¸c vÊn ®Ò vµ c¸c t¸c ®éng m«i trêng
Néi dung vµ môc ®Ých
C¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý m«i trêng
Tæ chøc vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi qu¶n lý vµ cña c«ng nh©n
HuÊn luyÖn, nhËn thøc vµ n¨ng lùc
C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
T×nh tr¹ng khÈn cÊp vµ biÖn ph¸p xö lý
Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c
C¸c vÊn ®Ò kh«ng tu©n thñ
C«ng t¸c ®iÒu chØnh vµ ng¨n ngõa
|
Trén s¶n phÈm, kho chøa, ®ãng gãi vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng tµu thuyÒn, kho chøa nhiªn liÖu
|
C¸c vÊn ®Ò vµ c¸c t¸c ®éng m«i trêng
Néi dung vµ môc ®Ých
Ch¬ng tr×nh qu¶n lý m«i trêng
HuÊn luyÖn, nhËn thøc vµ n¨ng lùc
C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c
C«ng t¸c ®iÒu chØnh vµ ng¨n ngõa
|
Bé phËn m«i trêng, qu¶n lý EMS
|
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chÝnh s¸ch m«i trêng
C¬ cÊu tæ chøc vµ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng
C¸c nhu cÇu vÒ ch¬ng tr×nh huÊn luyÖn ®¸nh gi¸ vµ dù b¸o
Trao ®æi th«ng tin néi bé vµ víi c¸c ®èi t¸c ngoµi c«ng ty
T liÖu vÒ c¸c qui tr×nh kiÓm so¸t
C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
T×nh tr¹ng khÈn cÊp vµ biÖn ph¸p xö lý
Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c khÝ th¶i, níc th¶i vµ chÊt th¶i r¾n
Ch¬ng tr×nh gi¸m s¸t tu©n thñ vµ hiÖn tr¹ng ®Þnh kú
C¸c vÊn ®Ò kh«ng tu©n thñ- vai trß, tr¸ch nhiÖm vµ qui tr×nh
Lu tr÷ b¸o c¸o EMS
KiÓm to¸n m«i trêng néi bé
Xem xÐt c«ng t¸c qu¶n lý
Chi phÝ, lîi Ých vµ c¸c ®ßn bÈy khuyÕn khÝch thùc hiÖn EMS
|
Khi hoµn tÊt chuyÕn th¨m quan nhµ m¸y, c¸c nhãm sÏ tr×nh bµy c¸c vÊn ®Ò hä n¾m b¾t trªn líp, c¸c häc viªn sÏ nhÊn m¹nh nh÷ng bµi häc thùc tiÔn ®Ó cñng cè lý thuyÕt EMS vµ ISO 14001 ®· ®îc truyÒn ®¹t trong kho¸ häc.
Nh÷ng ®iÒu ghi nhí
C¸c bµi häc cã thÓ rót ra ®îc sau khi hoµn tÊt nghiªn cøu chuyªn ®Ò vµ th¨m quan thùc tÕ gåm:
C¸c lîi Ých chÝnh ®èi víi c«ng nghiÖp trong tù nguyÖn ¸p dông EMS vµ ®¹t ®îc uy tÝn theo tiªu chuÈn ISO 14001 gåm: (i) thuËn lîi trong c¹nh tranh bu«n b¸n s¶n phÈm cña hä ë thÞ trêng néi ®Þa vµ quèc tÕ; (ii) gia t¨ng sù thõa nhËn cña c¸c céng ®ång d©n c; (iii) gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ tiÒm tµng do ph¶i ngng ho¹t ®éng hay cho c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t « nhiÔm tèn kÐm (vÝ dô theo qui ®Þnh cña ChÝnh phñ th× ph¶i tu©n phñ c¸c tiªu chuÈn m«i trêng) b»ng viÖc chñ ®éng quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò m«i trêng.
C¸c nhµ qu¶n lý c«ng nghiÖp cam kÕt thùc hiÖn b¶o vÖ m«i trêng lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn EMS thµnh c«ng. Khi c¸c nhµ c«ng nghiÖp kh«ng cam kÕt ¸p dông qu¶n lý s¶n xuÊt tèt vµ kh«ng liªn tôc c¶i tiÕn ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vµ môc ®Ých m«i trêng th× c¸c lîi Ých dµi h¹n cña thùc hiÖn EMS nh»m c¶i tiÕn chÊt lîng m«i trêng trong quèc gia sÏ kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶.
§µo t¹o lµ ®iÓm mÊu chèt quyÕt ®Þnh thùc hiÖn thµnh c«ng EMS. §µo t¹o toµn diÖn ®éi ngò nh©n viªn c¶ vÒ kü n¨ng (vÝ dô thùc hµnh vËn hµnh) vµ h×nh thµnh nhËn thøc lµ ®iÒu cÇn thiÕt cña mét tæ chøc EMS. §Ó EMS ho¹t ®éng, mäi ngêi trong tæ chøc cÇn ph¶i hiÓu tÇm quan träng cña c¸c c«ng viÖc hµng ngµy cña hä, nguyªn nh©n g©y ra c¸c t¸c ®éng m«i trêng, cã sù hiÓu biÕt vµ cã c¸c kü n¨ng ®Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng ®ã.
Phßng (h¬n lµ ch÷a) lµ triÕt lý trong lùa chän qu¶n lý m«i trêng.
Tµi liÖu tham kh¶o
ADB. 1993. Cement Manufacturing Plants. Environmental Guidelines for Selected Industry and Power Development Projects. Asian Development Bank. pp. 87-96.
ISO 14001. 1996. Environmental Management Systems - Specification with Guidance for Use. International Organization for Standardization, Geneva.
SECOT. 2001. Environmental Quality Standards. Summarized from: Laws and Standards of Pollution Control in Thailand. Pollution Control Department, Ministry of Science, Technology and Environment.
World Bank. 1998. Cement Manufacturing. Pollution Prevention and Abatement Handbook: Towards Cleaner Production. In Collaboration with the United Nations Environment Programme and the United Nations Industrial Development Organization. pp. 275-278.
Assorted Appendices.
NGHI£N Cøu chuyªn ®Ò 16 - §¸nh Gi¸ T¸c §éng M¤I Trêng Nhµ M¸y PH¢N Bãn Cöu LONG, VÜnh LONG, ViÖt NAM M
CHñ §Ò khãa häc Etp1
Qui tr×nh thùc hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng (EIA)
EIA ë qui m« hoµn chØnh
C¸c th¸ch thøc trong viÖc ¸p dông EIA vµo MRB
C¸c c«ng cô thùc hiÖn trong qu¶n lý tµi nguyªn vµ m«i trêng tæng hîp (IREM)
Khoa häc m«i trêng trong MRB
Quan tr¾c m«i trêng
ôc ®Ých
Nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµy xem xÐt viÖc ¸p dông ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng (EIA) sau x©y dùng (nghÜa lµ t¸c ®éng x¶y ra khi nhµ m¸y ®· ho¹t ®éng) ®èi víi mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hiÖn h÷u t¹i ViÖt Nam nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ c¸c t¸c ®éng m«i trêng thùc tÕ vµ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu. C¸c vÊn ®Ò cña qu¸ tr×nh EIA ®îc xem xÐt gåm: (i) ®Þnh râ dù ¸n ph¸t triÓn dù kiÕn; (ii) c¸c rñi ro vÒ m«i trêng tù nhiªn; (iii) ®¸nh gi¸ møc ®é vµ ý nghÜa cña c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i trêng; vµ (iv) quyÕt ®Þnh liÖu cã thÓ chÊp nhËn ®îc c¸c t¸c ®éng ®ã kh«ng. C¸c häc viªn sÏ cã c¬ héi ®¸nh gi¸ tÝnh h÷u Ých vµ hiÖu qu¶ cña EIA cho nhµ m¸y Cöu Long trªn c¸c khÝa c¹nh:
Nªu râ víi c¸c nhµ ra quyÕt ®Þnh vµ céng ®ång vÒ c¸c ¶nh hëng ®¸ng kÓ vÒ mèi trêng do c¸c ho¹t ®éng cña nhµ m¸y g©y ra
NhËn biÕt ph¬ng thøc ®Ó tr¸nh hoÆc gi¶m c¸c thiÖt h¹i vÒ m«i trêng
Ng¨n ngõa thiÖt h¹i vÒ m«i trêng b»ng c¸ch yªu cÇu thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu hay c¸c ph¬ng ¸n thay thÕ kh¶ thi kh¸c
C«ng khai c¸c lý do ®Ó chÊp thuËn c¸c ho¹t ®éng cña nhµ m¸y mÆc dï thÊy ®îc c¸c ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn m«i trêng
KhuyÕn khÝch sù phèi hîp liªn c¬ quan
N©ng cao vai trß tham gia cña céng ®ång
VÊn ®Ò
C¸c vÊn ®Ò cô thÓ ®îc lµm râ trong nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµy:
EIA ph¶i toµn diÖn vµ b¶o vÖ ®îc vÒ mÆt khoa häc nÕu chóng cã t¸c dông hç trî viÖc ra quyÕt ®Þnh dùa trªn ®Çy ®ñ th«ng tin
Yªu cÇu hoµn thµnh EIA lµ mét phÇn quan träng trong chÝnh s¸ch m«i trêng cña chÝnh phñ theo néi dung b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng con ngêi vµ søc khoÎ m«i trêng.
EIA nÕu thùc hiÖn ®óng sÏ lµ c«ng cô qu¶n lý m«i trêng quan träng trong dù ®o¸n c¸c t¸c ®éng tiÒm tµng vµ x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p tèi u ®Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
Gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña dù ¸n lµ ®iÒu thiÕt yÕu trong cung cÊp c¸c th«ng tin ph¶n håi vÒ c¸c t¸c ®éng m«i trêng trªn thùc tÕ vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu vµ sù cÇn thiÕt cña c¸c biÖn ph¸p bæ sung.
Môc tiªu kho¸ häc
Lµ mét phÇn cña chÝnh s¸ch b¶o vÖ m«i trêng cña ViÖt Nam, EIA ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng hay c¸c dù ¸n hiÖn h÷u - yªu cÇu ®ßi hái tõ tríc khi thùc hiÖn EIA trong giai ®o¹n quy ho¹ch – nh»m x¸c ®Þnh liÖu chóng cã ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng m«i trêng tèi thiÓu ®Ó ®îc tiÕp tôc ho¹t ®éng kh«ng. MÆc dï kh«ng trùc tiÕp so s¸nh ®îc víi ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng toµn diÖn ®îc thùc hiÖn cho c¸c nhµ m¸y x©y dùng míi, tuy nhiªn EIA cho nhµ m¸y Cöu Long ®· cung cÊp mét sè c¬ héi häc tËp quan träng cho c¸c häc viªn.
Sau khi hoµn thµnh nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµy, c¸c häc viªn sÏ cã kh¶ n¨ng:
NhËn diÖn c¸c vÊn ®Ò m«i trêng cã liªn quan ®Õn lo¹i h×nh c«ng nghiÖp nµy
NhËn diÖn c¸c vÊn ®Ò m«i trêng ®¸ng kÓ (SEI) vµ c¸c thµnh phÇn m«i trêng cã gi¸ trÞ (VEC)
§Þnh lîng c¸c t¸c ®éng m«i trêng quan tr¾c ®îc do c¸c ho¹t ®éng cña nhµ m¸y g©y ra
M« t¶ t×nh tr¹ng m«i trêng khu vùc xung quanh nhµ m¸y
§¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh gi¸m s¸t m«i trêng do nhµ m¸y vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng tiÕn hµnh
Th¶o luËn tÝnh thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu hiÖn h÷u
§Ò xuÊt c¸c hµnh ®éng ®óng ®¾n s½n cã cho nhµ m¸y ®Ó c¶i thiÖn h¬n n÷a chÊt lîng m«i trêng
LËp danh môc c¸c ®iÓm ®îc vµ cha ®îc khi thùc hiÖn EIA trong giai ®o¹n ho¹t ®éng cña mét dù ¸n hay mét ho¹t ®éng trªn c¬ së so s¸nh víi giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch
Tãm t¾t dù ¸n VÞ trÝ nhµ m¸y
Nhµ m¸y ph©n bãn Cöu Long ®îc x©y dùng trªn vïng ®Êt cã diÖn tÝch kho¶ng 4,93 ha, trong ®ã diÖn tÝch x©y dùng cña nhµ m¸y lµ 2,4 ha. Nh nªu t¹i h×nh 1 vµ h×nh 2, nhµ m¸y ®îc bao bëi mét kªnh ë phÝa §«ng, phÝa Nam lµ ruéng lóa (c¸ch 100 m), phÝa B¾c lµ s«ng Cæ Chiªn vµ ®êng quèc lé sè 1, phÝa T©y lµ lµng T©n Ho¸ vµ thÞ x· VÜnh Long. VÞ trÝ nhµ m¸y cã nh÷ng thuËn lîi nh sau:
VËn t¶i ®êng s«ng cã chi phÝ thÊp, hiÖu qu¶ vÒ thêi gian
VÞ trÝ kh«ng gian nhµ m¸y thuËn tiÖn cho bè trÝ tiÕp nhËn nguyªn vËt liÖu, d©y chuyÒn s¶n xuÊt, vËn chuyÓn s¶n phÈm vµ hÖ thèng xö lý chÊt th¶i ...
ThuËn tiÖn cho viÖc cung cÊp níc tõ s«ng Cæ Chiªn vµ th¶i níc ra s«ng Cæ Chiªn
Xa khu vùc d©n c do vËy gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng cña nhµ m¸y ®Õn d©n c ®Þa ph¬ng.
§Æc ®iÓm M«i trêng TiÕp nhËn
Sè liÖu ®o ®îc tõ c¸c tr¹m lÊy mÉu gÇn nhµ m¸y Cöu Long cho thÊy chÊt lîng kh«ng khÝ vµ níc mÆt nãi chung lµ chÊp nhËn ®îc. C¸c chØ tiªu vÒ chÊt lîng níc ®îc ®o bëi Së Khoa Häc, C«ng NghÖ vµ M«i Trêng ë B¾c Mü ThuËn trªn s«ng TiÒn ®îc tãm t¾t trong b¶ng díi ®©y:
pH
|
Mµu
|
§é cøng (mg/l)
|
DO
(mg/l)
|
COD (mg/l)
|
Fe (mg/l)
|
SO4 (mg/l)
|
Cl
(mg/l)
|
N-NH3 (mg/l)
|
7.3
|
60
|
64
|
7.4
|
3.5
|
0.4
|
14
|
14.2
|
0.1
|
C¸c d÷ liÖu chÊt lîng kh«ng khÝ ®o ®îc tõ n¨m 1996 trong ch¬ng tr×nh gi¸m s¸t m«i trêng cña Së Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng gÇn nhµ m¸y Cöu Long ®îc nªu trong b¶ng díi ®©y:
Bui (mg/m3)
|
SO2 (mg/m3)
|
NO2 (mg/m3)
|
CO (mg/m3)
|
0.46
|
0.07
|
0.05
|
1.0
|
Ngêi ta cho r»ng mét sè thay ®æi lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng níc vµ kh«ng khÝ trong khu vùc gÇn nhµ m¸y Cöu Long. Qu¸ tr×nh khuÕch t¸n vµ biÕn ®æi c¸c chÊt « nhiÔm vµo m«i trêng tiÕp nhËn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè khÝ tîng sau ®©y:
NhiÖt ®é kh«ng khÝ
NhiÖt ®é ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh biÕn ®æi c¸c chÊt « nhiÔm vµo khÝ quyÓn víi nhiÖt ®é cao h¬n sÏ lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh biÕn ®æi dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµm gi¶m thêi gian tån lu chÊt « nhiÔm trong khÝ quyÓn. C¨n cø theo sè liÖu thu thËp tõ ®µi khÝ tîng VÜnh Long, nhiÖt ®é hµng n¨m thay ®æi theo mïa víi nhiÖt ®é cao h¬n ghi nhËn ®îc trong mïa ma. NhiÖt ®é trung b×nh trong n¨m lµ 26.6 oC. ChÊt lîng kh«ng khÝ ghi nhËn ®îc trong mïa ma tèt h¬n so víi mïa kh«.
VËn tèc vµ híng giã
Giã lµ nh©n tè quan träng trong viÖc lµm mÊt ®i c¸c chÊt « nhiÔm trong kh«ng khÝ, kh¶ n¨ng ph©n t¸n cµng nhanh khi tèc ®é giã cµng cao. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ giã thêng thÊy qua thu thËp t¹i tr¹m khÝ tîng VÜnh Long lµ tèc ®é giã trung b×nh n¨m lµ 2.6 m/s dÉn ®Õn chÊt lîng kh«ng khÝ nãi chung lµ tèt ë c¸c vïng l©n cËn nhµ m¸y Cöu Long.
§é Èm vµ Lîng ma
MÆc dï ®é Èm ¶nh hëng rÊt h¹n chÕ tíi sù ph©n t¸n cña chÊt « nhiÔm, nhng sù ph¸t x¹ khÝ cã thÓ g©y ra mét sè c¶n trë. C¨n cø vµo sè liÖu thu thËp ®îc tõ tr¹m khÝ tîng VÜnh Long, ®é Èm trung b×nh hµng n¨m lµ 75-85%. §é Èm cao h¬n cã thÓ x¶y ra trong mïa ma. Ma cã thÓ läc c¸c chÊt g©y « nhiÔm trong kh«ng khÝ dÉn ®Õn sù l¾ng ®äng cña c¸c chÊt g©y « nhiÔm trong c¸c vËt thÓ chøa níc nh lµ suèi, s«ng vµ hå.
C¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi
D©n c trong vïng phô thuéc vµo nhµ m¸y Cöu Long ®Ó cã c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¸c nhu cÇu kh¸c. H¬n 60% nh©n c«ng cña nhµ m¸y sèng trong hai lµng kÒ bªn. Tõ l©u ®êi, d©n lµng T©n Ng·i sèng chñ yÕu b»ng nghÒ trång lóa vµ c©y ¨n qu¶. Kho¶ng 2/3 sè ngêi cña lµng cã møc sèng trung b×nh vµ trªn trung b×nh vµ cã nhµ ë tèt. HÇu hÕt d©n lµng T©n Hoa kiÕm sèng b»ng lao ®éng cña m×nh. Kho¶ng 40% d©n sè cña lµng cã møc sèng trung b×nh vµ sè d©n c cßn l¹i cã møc sèng díi trung b×nh. Nhµ m¸y t¹o c«ng viÖc cho kho¶ng 100 ngêi víi møc l¬ng trung b×nh lµ 600.000 ®/th¸ng. Ngoµi ra, ph©n bãn s¶n xuÊt t¹i nhµ m¸y cho phÐp nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë ®Þa ph¬ng ph¸t triÓn.
N¨m 1994, tæng doanh thu hµng n¨m cña nhµ m¸y lµ 18.9 tû ®ång víi 180 triÖu ®ång ®ãng thuÕ cho nhµ níc mçi n¨m.
Tæng quan vÒ c¸c ho¹t ®éng cña nhµ m¸y
Nhµ m¸y ph©n bãn Cöu Long ®îc x©y dùng vµo n¨m 1977 vµ ban ®Çu s¶n xuÊt 40.000 tÊn ph©n ®¹m/n¨m cho n«ng nghiÖp víi viÖc sö dông nguyªn liÖu lµ bét Apatit vµ phèt pho. N¨m 1979, ®¸ v«i ®îc thªm vµo nguyªn liÖu trong viÖc s¶n xuÊt ph©n bãn cho n«ng nghiÖp. N¨m 1987, d©y chuyÒn s¶n xuÊt l¹i ®îc thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt super phèt ph¸t, nhng do nghi ng¹i g©y « nhiÔm m«i trêng nªn nhµ m¸y thay ®æi c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ph©n bãn hçn hîp N, P vµ K. S¶n lîng trong n¨m 1989 lµ 12.000 tÊn.
S¶n xuÊt ph©n bãn d¹ng viªn nhá bao gåm viÖc nghiÒn vµ trén c¸c nguyªn liÖu nh
u-rª, SA, DAP vµ kali víi hµm lîng phÇn tr¨m kh¸c nhau tuú thuéc vµo lo¹i ph©n bãn sÏ s¶n xuÊt. Nguyªn liÖu ®îc nghiÒn vµ sau ®ã ®îc vËn chuyÓn b»ng b¨ng t¶i ®Õn bån trén ë ®ã nguyªn liÖu ®îc kÕt hîp víi nhau thµnh h¹t nhá b»ng m¸y träng lùc. C¸c h¹t nhá t¹o thµnh sau bån trén ®îc chuyÓn b»ng b¨ng t¶i ®Õn m¸y sÊy. Sau khi sÊy, c¸c h¹t nhá ®îc sµng ra cì h¹t tõ 4-6 mm vµ chuyÓn ®Õn c«ng ®o¹n ®ãng gãi vµ cÊt trong kho chê vËn chuyÓn ®Õn n¬i tiªu thô. C¸c cì h¹t lín vµ nhá h¬n 4-6 mm bÞ lo¹i ra bëi m¸y sµng sÏ ®îc ®a trë l¹i ®Üa trén vµ s¶n xuÊt l¹i. Kho¶ng 4% nguyªn liÖu (Urª, SA, DAP vµ Kali) bÞ mÊt trong qu¸ tr×nh sÊy, ®ãng gãi vµ vËn chuyÓn.
C¸c chi phÝ kh¸c cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ ®iÖn (10 KW cho mçi tÊn ph©n bãn s¶n xuÊt) vµ than c¸m cho qu¸ tr×nh sÊy (10 kg cho mçi tÊn ph©n bãn s¶n xuÊt). Bëi v× mét sè s¶n phÈm kh«ng cÇn sÊy nªn lîng than c¸m tiªu thô thay ®æi kho¶ng 90 tÊn tiªu thô mçi n¨m.
MÆc dï kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, viÖc sö dông níc cña c«ng nh©n nhµ m¸y t¹o thµnh ®Çu vµo gi¸n tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. V× trong nhµ m¸y kh«ng cã hÖ thèng cÊp níc nªn níc sinh ho¹t cho nh©n c«ng nhµ m¸y ph¶i lÊy tõ s«ng. §Çu tiªn, níc ®îc xö lý b»ng hÖ thèng l¾ng ®äng vµ läc (c¸t, ®¸ vµ sái) sau ®ã ®îc chøa vµo ba bÓ chøa lín trong khu vùc nhµ m¸y. Sè níc nµy ®îc dïng cho nÊu ¨n tra, giÆt rò vµ t¾m röa cho c«ng nh©n sau giê lµm viÖc. Trung b×nh hµng ngµy tiªu thô kho¶ng 10 m3.
Tæng quan c¸c t¸c ®éng cña nhµ m¸y ®Õn m«i trêng
C¸c t¸c ®éng tiªu cùc do ho¹t ®éng cña nhµ m¸y bao gåm sù gi¶m chÊt lîng kh«ng khÝ, g©y tiÕng ån, x¶ níc th¶i cã chøa c¸c chÊt « nhiÔm vµo c¸c vËt thÓ chøa níc vµ c¸c chÊt th¶i r¾n.
VÒ chÊt lîng kh«ng khÝ
Nguån khÝ th¶i tõ nhµ m¸y cã kh¶ n¨ng g©y tæn h¹i bao gåm:
Bôi vµ khÝ ®éc sinh ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bèc dì vµ vËn chuyÓn ph©n bãn.
§èt than trong qu¸ tr×nh sÊy sinh ra bôi tõ n¬i chøa than, khÝ ®éc vµ khÝ th¶i ( CO, NOx, SOx).
C¸c kÕt qu¶ ®o ®îc tõ ch¬ng tr×nh gi¸m s¸t m«i trêng cña DOSTE tiÕn hµnh vµo th¸ng 6 n¨m 1996 t¹i c¸c tr¹m c¶ bªn trong nhµ m¸y vµ khu vùc d©n c l©n cËn ®îc nªu ra nh b¶ng sau ®©y.
C¸c chØ tiªu
|
Tiªu chuÈn (mg/m3)
|
KÕt qu¶ gi¸m s¸t (mg/m3)
|
Trong nhµ m¸y
|
Khu vùc l©n cËn
|
Trong nhµ m¸y
|
Khu vùc l©n cËn
|
Bôi
|
6
|
0.5
|
2.9
|
0.57
|
SO2
|
20
|
0.5
|
0.3
|
0.21
|
NO2
|
5
|
0.085
|
0.075
|
0.061
|
CO
|
30
|
3
|
4.5
|
3
|
C¸c kÕt qu¶ gi¸m s¸t cho thÊy tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®Òu ®¹t tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng kh«ng khÝ ¸p dông ngo¹i trõ hµm lîng bôi trong khu d©n c h¬i vît qu¸ tiªu chuÈn.
T¸c ®éng cña tiÕng ån
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiÕng ån ph¸t sinh ra bëi thiÕt bÞ nghiÒn, trén vµ thiÕt bÞ t¹o h¹t, qu¹t th«ng giã vµ hÖ thèng b¨ng t¶i. KÕt qu¶ møc ®é ån trong m«i trêng xung quanh, nÕu nh vît qu¸ so víi tiªu chuÈn, cã ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn søc khoÎ cña nh©n c«ng, g©y mÖt mái vµ lµm gi¶m kh¶ n¨ng tËp trung vµo c«ng viÖc, gi¶m n¨ng suÊt vµ t¨ng nguy c¬ bÞ tæn th¬ng.
Møc ®é ån ®îc ®o bëi Së KHCN & MT trong qu¸ tr×nh gi¸m s¸t thùc hiÖn vµo th¸ng 4 n¨m 1996 ®îc nªu ra trong b¶ng díi ®©y.
Tr¹m gi¸m s¸t
|
KÕt qu¶ (dBA)
|
Tiªu chuÈn (dBA)
|
Trong nhµ m¸y
|
Khu d©n c
|
Khu vùc phèi trén vµ t¹o h¹t
|
83
|
85
|
|
Khu vùc sÊy
|
80
|
85
|
|
Khu d©n c (c¸ch nhµ m¸y 100 m)
|
54
|
|
Tõ 6-18h; 70 dBA
Tõ 18-22h; 65dBA
Tõ 22-6h; 55 dBA
|
KÕt qu¶ gi¸m s¸t nµy cho thÊy møc ®é ån c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nhµ m¸y ®Òu ®¹t tiªu chuÈn cho phÐp.
¤ nhiÔm Níc
ChØ mét lîng nhá níc th¶i sinh ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ViÖc dïng níc bÞ h¹n chÕ ®èi víi qu¸ tr×nh t¹o h¹t khi qu¸ tr×nh ®ã cho sù g¾n kÕt chÆt h¬n cña nguyªn liÖu sau qu¸ tr×nh nghiÒn vµ trén. Lîng níc dïng kho¶ng 2-3 m3/ngµy. Kh«ng cã níc bÈn th¶i trùc tiÕp vµo m«i trêng tiÕp nhËn.
V× phÇn lín nh©n c«ng lµ ngêi ®Þa ph¬ng nªn hä kh«ng ngñ qua ®ªm trong nhµ m¸y. Níc th¶i sinh ra bëi nh©n c«ng lµm ban ngµy chñ yÕu tõ nÊu ¨n tra, t¾m vµ giÆt. Níc dïng kho¶ng 9 m3/ngµy. Níc th¶i chøa cÆn, chÊt r¾n l¬ löng, chÊt h÷u c¬, chÊt dinh dìng vµ vi khuÈn ®îc gom vµo hè cã thÓ tÝch 30 m3 ë ®ã x¶y ra qu¸ tr×nh l¾ng ®äng vµ ph©n huû tù nhiªn. Sau ®ã níc sÏ ®îc th¶i vµo s«ng Cæ Chiªn.
ChÊt th¶i r¾n
ChÊt th¶i r¾n ®îc sinh ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ m¸y bao gåm chñ yÕu c¸c lo¹i tói poly ªtylen vµ poly pr«pylen, kho¶ng 600 tói mét ngµy. HiÖn t¹i nhµ m¸y tiÕn hµnh thu gom vµ t¸i chÕ tÊt c¶ nhùa sinh ra trong nhµ m¸y. Ngoµi nhùa, mét lîng nhá chÊt th¶i r¾n h÷u c¬ ®îc sinh ra do c¸c ho¹t ®éng sinh ho¹t cña c¸c nh©n viªn ë l¹i qua ®ªm trong nhµ m¸y (Nh©n viªn trùc vµ b¶o vÖ). ChÊt th¶i r¾n sinh ra do nÊu níng vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c ®îc gom vµo b·i r¸c trong nhµ m¸y.
C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm cña nhµ m¸y
HiÖn nay, c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm ®îc thùc hiÖn t¹i nhµ m¸y lµ:
Thêng xuyªn lµm s¹ch c¸c thiÕt bÞ vµ bÒ mÆt cña nhµ m¸y nh»m gi¶m thiÓu c¸c khÝ th¶i .
ThiÕt kÕ hÖ thèng kho chøa nguyªn liÖu vµ s¶n phÈm nh»m ng¨n ngõa bôi tho¸t ra
Trång c©y xanh xung quanh nhµ m¸y.
KiÓm tra thêng xuyªn thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng
KiÓm tra søc khoÎ ®Þnh kú cho c«ng nh©n.
B¶o dìng hµng ngµy c¸c thiÕt bÞ g©y ån nh»m gi¶m thiÓu møc ®é ån
Gi¸m s¸t ®Þnh kú c¸c chØ tiªu m«i trêng víi sù céng t¸c cña Së KHCNMT.
ChuÈn bÞ hÖ thèng qu¶n lý m«i trêng cho nhµ m¸y.
N©ng cÊp thiÕt bÞ cña nhµ m¸y ®îc thùc hiÖn tõ khi nhµ m¸y b¾t ®Çu ho¹t ®éng bao gåm: (i) n©ng chiÒu cao èng khãi cña lß than lªn 12 m ®Ó c¶i thiÖn qu¸ tr×nh khuyÕch t¸n khÝ vµ (ii) lµm míi thiÕt bÞ xö lý bôi ®Ó lµm gi¶m th¶i bôi vµo khu vùc d©n c xung quanh.
KÕt qu¶ kiÓm tra sau khi n©ng cÊp ®îc nªu ra trong b¶ng sau ®©y:
VÞ trÝ gi¸m s¸t
|
KÕt qu¶ mg/m3
|
Tiªu chuÈn mg/m3
|
Trong nhµ m¸y
|
Khu d©n c
|
Khu vùc phèi trén vµ t¹o h¹t
|
2
|
6
|
|
Khu d©n c (c¸ch nhµ m¸y 100 m)
|
0.2
|
|
0.3
|
KÕt qu¶ nµy cho thÊy sù n©ng cÊp ®îc thùc hiÖn ë nhµ m¸y thµnh c«ng trong viÖc duy tr× hµm lîng bôi c¶ bªn trong nhµ m¸y vµ ë khu vùc d©n c xung quanh díi møc tiªu chuÈn yªu cÇu.
KÕt luËn
Nhµ m¸y ph©n bãn Cöu Long ®· thay ®æi qui tr×nh s¶n xuÊt 3 lÇn trong h¬n 20 n¨m s¶n xuÊt ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèi u, c¶i thiÖn s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ ph©n bãn ®èi víi n«ng nghiÖp ®Þa ph¬ng cho c¸c lo¹i c©y trång ®îc bãn ph©n còng nh b¶o vÖ m«i trêng. Sù n©ng cÊp nhµ m¸y dêng nh ®· thµnh c«ng trong viÖc t¨ng tèi ®a lîi nhuËn kinh tÕ x· héi cña ho¹t ®éng c«ng nghiÖp (t¹o c«ng viÖc, dïng s¶n phÈm trong n«ng nghiÖp) trong khi gi¶m thiÓu t¸c ®éng m«i trêng - c¶ trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn vµ søc kho¶ cña nh©n c«ng trong nhµ m¸y. Sù gi¸m s¸t ®îc thùc hiÖn bëi Së khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®· chøng tá r»ng c¸c t¸c ®éng m«i trêng cña nhµ m¸y lµ nhá nhÊt vµ thËm chÝ chóng cßn ®îc xö lý th«ng qua c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu bæ sung. Nhµ m¸y cam kÕt lµm viÖc víi Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®Ó tiÕp tôc gi¸m s¸t m«i trêng vµ ph¸t triÓn c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®Ó ®¸p øng tiªu chuÈn m«i trêng cña chÝnh phñ ViÖt Nam.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |