- §¨ng ký l¹i nguån gièng hiÖn cã (hiÖn t¹i ®· cã 5.966,95 ha - phụ lôc 1) víi viÖc ghi nhËn vµ ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu chñ yÕu nh­ ®Þa ®iÓm vµ diÖn tÝch; chñ sö dông, loµi c©y, n¨ng lùc s¶n xuÊt; ph©n

- §¨ng ký l¹i nguån gièng hiÖn cã (hiÖn t¹i ®· cã 5.966,95 ha - phụ lôc 1) víi viÖc ghi nhËn vµ ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu chñ yÕu nh­ ®Þa ®iÓm vµ diÖn tÝch; chñ sö dông, loµi c©y, n¨ng lùc s¶n xuÊt; ph©n cÊp chÊt l­îng.

- §Ó bæ sung diÖn tÝch nguån gièng cßn thiÕu, cÇn tiÕn hµnh tuyÓn chän c¸c l©m phÇn tèt tõ rõng trång, rõng tù nhiªn ®Ó chuyÓn ho¸ thµnh rõng gièng nh»m kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu gièng cho giai ®o¹n ph¸t triÓn. X©y dùng kÕ ho¹ch t¸c ®éng chuyÓn ho¸ c¸c khu rõng ®· vµ sÏ ®­îc lùa chän ®Ó lÊy gièng nh»m n©ng cao chÊt l­îng gièng víi tæng diÖn tÝch dù tÝnh lµ 2.792,8ha (b¶ng 2.9).

- X©y dùng thªm 2.910,3ha nguån gièng míi chÊt l­îng cao (rõng gièng, v­ên gièng) trªn c¬ së chän läc c©y tréi, chän lËp ®Þa thÝch hîp víi ®Æc tÝnh cña tõng loµi c©y vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p th©m canh cao. §©y lµ nguån gièng chÊt l­îng cao nh»m cung cÊp gièng tèt chñ yÕu cho giai ®o¹n ®Þnh h×nh. Qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c nguån gièng chÊt l­îng cao theo h­íng:

+ §èi víi c¸c loµi cã biÕn dÞ di truyÒn kh«ng lín hoÆc c¸c loµi c©y trång rõng trªn diÖn tÝch kh«ng nhiÒu th× tiÕn hµnh x©y dùng rõng gièng trªn c¬ së chän läc c©y tréi ®Ó lÊy vËt liÖu nh©n gièng.

+ Víi c¸c loµi c©y b¶n ®Þa dµi ngµy: thiÕt lËp c¸c v­ên gièng ®Ó võa cung cÊp gièng ®­îc c¶i thiÖn võa b¶o tån nguån gen.

+ Víi c¸c loµi c©y mäc nhanh b¶n ®Þa hoÆc nhËp néi cã kh¶ n¨ng nh©n gièng sinh d­ìng: thiÕt lËp c¸c v­ên gièng v« tÝnh (ghÐp hoÆc m«, hom) ®Ó nhanh chãng s¶n xuÊt gièng chÊt l­îng cao vµ cung cÊp vËt liÖu gèc cho c¸c c¬ së nh©n gièng b»ng c«ng nghÖ m« hom trong ph¹m vi c¶ n­íc.

- Tæ chøc ®¨ng ký vµ cÊp chøng chØ cho rõng gièng vµ v­ên gièng ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng theo ®óng quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp. Qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, ®Çu t­ x©y dùng hÖ thèng nguån gièng quèc gia theo tr×nh tù sau:

+ Côc L©m nghiÖp c¨n cø vµo chiÕn l­îc, x¸c ®Þnh chØ tiªu kÕ ho¹ch, h­íng dÉn cho c¸c ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ.

+ C¸c ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch h­íng dÉn chung cña ngµnh (loµi c©y, diÖn tÝch, lo¹i nguån gièng, ®Þa ®iÓm x©y dùng, kinh phÝ ®Çu t­, …), c¨n cø vµo nhu cÇu gièng cña ®Þa ph­¬ng m×nh ®Ó ®Ò xuÊt kÕ ho¹ch vµ göi vÒ Côc L©m nghiÖp.

+ Côc l©m nghiÖp xem xÐt, c©n ®èi kÕ ho¹ch cung/cÇu trªn ph¹m vi c¶ n­íc, quyÕt ®Þnh sù ®Çu t­.

+ §¬n vÞ gièng lËp thiÕt kÕ dù to¸n, göi vÒ Côc l©m nghiÖp ®Ó phª duyÖt vµ tiÕn hµnh x©y dùng nguån gièng theo kÕ ho¹ch vµ thiÕt kÕ ®­îc phª chuÈn.

- Hµng n¨m tiÕn hµnh phóc tra, bæ sung, cËp nhËt th«ng tin cña hÖ thèng nguån gièng trong toµn quèc, ®­a lªn m¹ng Internet ®Ó phæ biÕn réng r·i cho ng­êi sö dông gièng.

- NhËp gièng: bao gåm c¶ viÖc nhËp gièng cßn thiÕu vµ nhËp c¸c gièng míi cho ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn rõng trong t­¬ng lai. NhËp c¸c gièng míi ph¶i trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu, kh¶o nghiÖm ®· ®­îc tiÕn hµnh hoÆc cã sù t­¬ng ®ång khÝ hËu vµ ®iÒu kiÖn lËp ®Þa gi÷a n¬i cung cÊp gièng víi c¸c vïng dù kiÕn sÏ dÉn gièng. §Ó cã thÓ võa ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn gièng míi võa chuÈn bÞ ®­îc nguån gièng ®¸p øng yªu cÇu më réng, trªn c¬ së nhËn biÕt vÒ ®Æc ®iÓm cña tõng loµi, cã thÓ thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh nhËp gièng ®Ó kh¶o nghiÖm kÕt hîp s¶n xuÊt gièng.

4.1.3. §Þnh h­íng x©y dùng hÖ thèng v­ên ­¬m, nu«i cÊy m«.

§Ó s¶n xuÊt c©y con cã chÊt luîng cao cho c¸c ch­¬ng tr×nh trång rõng, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n trång rõng c«ng nghiÖp víi quy m« lín, tËp trung, hÖ thèng v­ên ­¬m lµ hÕt søc quan träng, cÇn ®­îc x©y dùng theo h­íng sau:

- X©y dùng 3 v­ên ­¬m b»ng c«ng nghÖ nh©n gièng vµ c«ng nghÖ v­ên ­¬m hiÖn ®¹i t¹i 3 vïng (B¾c Bé, B¾c Trung Bé, vµ Nam Trung Bé) víi c¸c nhiÖm vô chñ yÕu:

+ Ph¸t triÓn c«ng nghÖ nh©n gièng míi.

+ Duy tr× gièng gèc.

+ S¶n xuÊt vµ cung cÊp gièng gèc, gièng míi cho c¸c Trung t©m nh©n gièng ë c¸c tØnh trong vïng.

+ Cung cÊp c©y gièng chÊt l­îng cao cho c¸c c¬ së trång rõng.

+ ChuÈn bÞ vµ so¹n th¶o néi dung ®µo t¹o kiÕn thøc vÒ qu¶n lý v­ên ­¬m, c«ng nghÖ nh©n gièng míi vµ kü thuËt s¶n xuÊt c©y con. Ph¸t triÓn néi dung vµ ph­¬ng ph¸p phæ cËp kiÕn thøc qu¶n lý v­ên ­¬m vµ kü thuËt s¶n xuÊt c©y con.

+ Tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o vÒ v­ên ­¬m vµ s¶n xuÊt c©y con cho c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé kü thuËt cña ®Þa ph­¬ng vµ c¸c Trung t©m nh©n gièng vïng.

- ë mçi tØnh cã diÖn tÝch trång rõng lín (tõ 10.000 ha/ n¨m trë lªn) cÇn x©y dùng mét v­ên ­¬m quy m« lín víi nhiªm vô:

+ TiÕp nhËn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ míi vµ vËt liÖu gièng míi.

+ TiÕp nhËn gièng gèc, h¹t gièng vµ c©y mÇm ®Ó s¶n xuÊt c©y con.

+ §µo t¹o kiÕn thøc vÒ qu¶n lý v­ên ­¬m, kü thuËt nh©n gièng míi, huÊn luyÖn tay nghÒ vÒ kü thuËt s¶n xuÊt c©y con cho c¸c c¸n bé vµ c«ng nh©n kü thuËt cña ®Þa ph­¬ng.

+ S¶n xuÊt vµ cung cÊp gièng gèc, gièng míi vµ c©y m¹ cho c¸c v­ên ­¬m trong vïng.

+ S¶n xuÊt vµ cung cÊp c©y con cho c¸c ®¬n vÞ trång rõng trong tØnh.

- HÖ thèng v­ên ­¬m quy m« võa, nhá vµ v­ên ­¬m ph©n t¸n cña hé gia ®×nh ®­îc bè trÝ ë c¸c ®Þa ph­¬ng, ë c¸c l©m tr­êng vµ c¸c c«ng tr×nh trång rõng víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ tiÕp nhËn gièng gèc, h¹t gièng vµ c©y mÇm cã nguån gèc ®­îc kiÓm so¸t ®Ó s¶n xuÊt c©y con cung cÊp cho trång rõng (b¶ng 2.10, phô lôc 7).

§Ó ®¶m b¶o cã ®ñ gièng tèt, nguån gèc râ rµng vµ cung øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt, tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, cung øng vµ sö dông gièng, c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu ph¸t triÓn, phæ cËp vÒ gièng, c¸c phßng kiÓm nghiÖm chÊt l­îng gièng vµ c¸c ®¬n vÞ sö dông gièng sÏ ho¹t ®éng trong mét m¹ng l­íi gièng l©m nghiÖp quèc gia d­íi sù chØ ®¹o thèng nhÊt theo quy chÕ ho¹t ®éng cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.

M¹ng luíi gièng l©m nghiÖp lµ hÖ thèng cung cÊp gièng cã chÊt luîng cao c¶ vÒ phÈm chÊt di truyÒn vµ sinh lý trªn c¬ së qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån gièng ®· ®uîc tuyÓn chän vµ c«ng nhËn, víi sù phèi hîp chÆt chÏ cña mäi thµnh phÇn cã liªn quan (tõ chñ nguån gièng, nhµ s¶n xuÊt gièng, nguêi cung øng gièng ®Õn ng­êi sö dông gièng), bao gåm mäi thµnh phÇn kinh tÕ (quèc doanh, tËp thÓ, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n, v.v…) d­íi sù qu¶n lý thèng nhÊt vµ kiÓm so¸t cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ nuíc cã thÈm quyÒn (Bé NN&PTNT, Së NN&PTNT), cïng tham gia qu¶n lý, gi¸m s¸t chÊt luîng gièng, chñ ®éng trong viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô gièng hµng n¨m, khuyÕn khÝch viÖc sö dông gièng tèt, b¶o ®¶m ®­a gièng tèt ®Õn tay ng­êi sö dông, n©ng cao chÊt l­îng vµ n¨ng suÊt rõng trång.

- C¸c thµnh viªn trong m¹ng l­íi gièng l©m nghiÖp quèc gia gåm:

+ C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc: Bé NN&PTNT, Së NN&PTNT

+ C¬ quan nghiªn cøu, ph¸t triÓn.

+ Chñ nguån gièng

+ §¬n vÞ s¶n xuÊt gièng (h¹t gièng vµ c©y con)

+ §¬n vÞ dÞch vô

+ Ng­êi sö dông gièng

- Tæ chøc m¹ng l­íi gièng l©m nghiÖp quèc gia:

+ ë cÊp trung ­¬ng (Bé NN&PTNT) thµnh lËp MLGLNQG.

+ ë cÊp tØnh (Së NN&PTNT) thµnh lËp MLGLN tØnh.

- Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña MLGLNQG:

+ X©y dùng vµ ®­a vµo thùc hiÖn Qui chÕ qu¶n lý gièng c©y l©m nghiÖp.

+ §Ò xuÊt ph­¬ng thøc qu¶n lý s¶n xuÊt, cung øng gièng vµ c©y con còng nh­ ph­¬ng thøc ®Çu t­ vµ gi¸m s¸t chÊt l­îng gièng vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. §­a hÖ thèng qu¶n lý chuçi hµnh tr×nh gièng c©y l©m nghiÖp vµo thùc hiÖn.

+ CËp nhËt th«ng tin vÒ nguån gièng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt gièng lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch trång rõng hµng n¨m.

+ §Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch phï hîp vÒ khuyÕn khÝch ®Çu t­ cho ph¸t triÓn gièng, ®¶m b¶o cung cÊp gièng tèt cho trång rõng.

- CÇn x©y dùng mét kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó cã thÓ triÓn khai hÖ thèng qu¶n lý nµy trªn ph¹m vi toµn quèc nh­ phæ biÕn quy chÕ qu¶n lý gièng cña ngµnh, h×nh thµnh tæ chøc; tËp huÊn, h­íng dÉn c¸c tØnh thùc hiÖn qu¶n lý chuçi hµnh tr×nh gièng c©y l©m nghiÖp.

Cã thÓ chia qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng s¶n xuÊt, cung øng gièng thµnh hai giai ®o¹n:

• 
  Giai ®o¹n 2006-2015 (giai ®o¹n ph¸t triÓn):
  

+ TiÕn hµnh ®iÒu tra bæ sung, tuyÓn chän c¸c l©m phÇn tù nhiªn, rõng trång tèt ®Ó t¸c ®éng, chuyÓn hãa thµnh rõng gièng (2.792,8ha) cho c¸c loµi c©y trong biÓu 2.9. DiÖn tÝch 2.792,8ha rõng gièng chuyÓn hãa nµy sÏ s¶n xuÊt, cung øng ®ñ gièng cho giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ giai ®o¹n ®Þnh h×nh. Nguån gièng chÊt l­îng cao ®­îc x©y dùng vµ thay thÕ dÇn diÖn tÝch rõng gièng chuyÓn ho¸.

+ §iÒu tra, tuyÓn chän c©y tréi, dßng v« tÝnh ­u viÖt, tiÕn hµnh x©y dùng nguån gièng chÊt l­îng cao (2.910,3ha), cïng víi diÖn tÝch nguån gièng tèt hiÖn cã ®Ó cung øng ®ñ gièng tèt cho giai ®o¹n ®Þnh h×nh.

+ X©y dùng vµ ®­a vµo sö dông c¸c v­ên ­¬m, gi©m hom, phßng nu«i cÊy m« ®Ó cung cÊp ®ñ c©y con cho giai ®o¹n ph¸t triÓn, ®¸p øng nhu cÇu c©y con chÊt l­îng cao cho giai ®o¹n ®Þnh h×nh.

• 
  Giai ®oan 2016-2020 (giai ®o¹n ®Þnh h×nh):
  

+ §­a mét sè diÖn tÝch nguån gièng chÊt l­îng cao vµo s¶n xuÊt, ®ång thêi tiÕp tôc thu h¸i gièng trªn diÖn tÝch nguån gièng tèt ®· x©y dùng trong giai ®o¹n ph¸t triÓn.

+ S¶n xuÊt vµ cung øng ®ñ h¹t gièng tèt ( c¶ phÈm chÊt di truyÒn vµ sinh lý) cho c¸c loµi c©y trång rõng chÝnh cho giai ®o¹n ®Þnh h×nh.

+ Khai th¸c triÖt ®Ó c«ng suÊt cña c¸c phßng nu«i cÊy m«, v­ên ­¬m, gi©m hom ®Ó cung cÊp c©y con chÊt l­îng cao cho trång rõng.

+ TiÕp tôc ®iÒu tra, chän läc c©y tréi ®Ó phôc vô cho c¸c ch­¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng, n©ng cÊp nguån gièng cho c¸c loµi c©y trång chñ lùc trong t­¬ng lai (sau n¨m 2020).

4.2. §Þnh h­íng nghiªn cøu vÒ gièng c©y l©m nghiÖp

Nhu cÇu gièng cã n¨ng suÊt cao vµ cã tÝnh chèng chÞu cho trång rõng s¶n xuÊt ngµy cµng lín vµ cÊp b¸ch, trong khi ghiªn cøu vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng l¹i ®ßi hái thêi gian dµi, hµng chôc n¨m hoÆc l©u h¬n, chia lµm nhiÒu giai ®o¹n, cã sù kÕ thõa, ë mçi giai ®o¹n ®­îc n©ng cÊp thªm vµ lu«n lu«n ph¶i ®i tr­íc trång rõng mét b­íc.

Nghiªn cøu gièng c©y l©m nghiÖp trong 10-15 n¨m tíi cÇn tËp trung vµo c¸c loµi c©y trång rõng kinh tÕ chñ lùc nh»m n©ng n¨ng suÊt lªn 20-50% so víi hiÖn nay, coi träng c¶ c©y nguyªn liÖu mäc nhanh lÉn c©y gç lín vµ c©y l©m s¶n ngoµi gç, c¶ c©y nhËp néi lÉn c©y b¶n ®Þa; kÕt hîp nghiªn cøu chän gièng víi nghiªn cøu biÖn ph¸p l©m sinh ®Ó t¨ng n¨ng suÊt rõng trång; kÕ thõa c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu chän t¹o gièng cña giai ®o¹n tr­íc vµ c¸c tiÕn bé kü thuËt vÒ chän t¹o gièng vµ nh©n gièng cña n­íc ngoµi (®Æc biÖt lµ c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ gen vµ gièng míi cã n¨ng suÊt cao), mau chãng ®­a kÕt qu¶ nghiªn cøu chän gièng vµo s¶n xuÊt vµ chuÈn bÞ cho giai ®o¹n sau n¨m 2020.

4.2.1. §Þnh h­íng loµi c©y ­u tiªn nghiªn cøu.

- Ngoµi c¨n cø, tiªu chÝ lùa chän trong phÇn 2, c¸c loµi c©y ­u tiªn nghiªn cøu cÇn ®¹t c¸c tiªu chÝ sau:

+ Loài cây ưu tiên là các loài cây trồng chính đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT công bố.

+ Phù hợp với mục đích trồng rừng: Gỗ lớn, gỗ nhỏ, lâm sản ngoài gỗ, có giá trị và hiệu quả kinh tế cao, tiềm năng thi trường lớn

+ Hiện đang hoặc trong tương lai sẽ được gây trồng nhiều.

- C¨n cø vµo c¸c tiªu chÝ trªn, c¸c loµi c©y ­u tiªn cho nghiªn cøu ®­îc lùa chän lµ:

+ Nhóm loài cây lấy gỗ phục vụ trồng rừng kinh tế bao gồm các loài cây:

* Gỗ lớn: Dầu rái, tếch, trám trắng, xoan ta, thông caribaea.

* Gỗ nhỏ: Bạch đàn (E. urophylla, b¹ch ®µn lai, E. Camandulensis), keo (keo lai, keo tai tượng, keo lá tràm, keo lá liềm), thông caribaea, tràm, đước.

+ Nhóm loài cây trồng làm giầu rừng, trồng bổ sung trong khoanh nuôi rừng: giổi xanh, giổi nhung, lát hoa, re gừng, chiêu liêu, sồi phảng, huỷnh, vạng trứng, xoan đào, muồng đen.

+ Nhóm loài cây lâm sản ngoài gỗ: Quế, hồi, sở, trám ăn quả, tre trúc, mây nếp, bời lời, trầm gió

+ Nhóm loài cây trồng rừng phòng hộ:

* Phòng hộ đầu nguồn: Giống các loài cây trong làm giàu rừng.

* Phòng hộ đất cát ven biển: Xoan chịu hạn, trôm, phi lao, keo chịu hạn (E. tumida, E. tolurosa, E. dificilis),

* Phòng hộ đất ngập nước: tràm, đước, mấm trắng

4.2.2. §Þnh h­íng vÒ c¸c néi dung nghiªn cøu

4.2.2.1. §èi víi c¸c loµi c©y ­u tiªn

- C¸c loµi th«ng lÊy gç, ®Æc biÖt lµ Th«ng caribª, hÇu hÕt ®· qua nghiªn cøu kh¶o nghiÖm loµi/xuÊt xø, trong ®ã mét sè loµi ®ang nghiªn cøu chän läc c©y tréi. Trong thêi gian tíi tËp trung vµo viÖc tiÕp tôc chän läc c©y tréi vµ x©y dùng c¸c v­ên gièng (c©y h¹t vµ c©y ghÐp) t¹i c¸c vïng sinh th¸i chÝnh. N¬i cã ®iÒu kiÖn sÏ x©y dùng c¬ së nh©n gièng sinh d­ìng hµng lo¹t trªn c¬ së nhËp c«ng nghÖ cña Australia (nh­ Th«ng caribª), kh¶o nghiÖm khu vùc ho¸ cho c¸c gièng ®· chän läc, kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p l©m sinh ®Ó t¹o rõng gç lín vµ rõng nguyªn liÖu cã n¨ng suÊt cao.

- C¸c loµi keo vïng thÊp (Keo tai t­îng, Keo l¸ trµm vµ Keo l¸ liÒm) lµ nh÷ng loµi ®· cã nhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ kh¶o nghiÖm xuÊt xø, chän läc c©y tréi, x©y dùng v­ên gièng c©y h¹t (theo c¸c dù ¸n FORTIP vµ CARD), kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, nh©n gièng b»ng hom vµ nu«i cÊy m«, b­íc ®Çu cã kÕt qu¶ vÒ lai gièng nh©n t¹o, t¹o thÓ ®a béi. Trong thêi gian tíi cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chän läc c©y tréi, tËp trung lai gièng nh©n t¹o, x©y dùng v­ên gièng vµ kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh cã n¨ng suÊt cao vµ cã tÝnh chèng chÞu, nh©n gièng sinh d­ìng, phèi hîp c¸c biÖn ph¸p l©m sinh x©y dùng rõng gç lín vµ rõng nguyªn liÖu cã n¨ng suÊt cao.

Riªng gièng Keo lai tù nhiªn (®· cã nhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ chän läc vµ kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, vÒ nh©n gièng hom vµ nu«i cÊy m«), cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chän t¹o gièng míi, kh¶o nghiÖm tÝnh chèng chÞu, nh©n gièng m«-hom (b­íc ®Çu nh©n gièng b»ng ph«i v« tÝnh), x¸c ®Þnh vµ t¹o gièng biÕn n¹p gen chèng chÞu, phèi hîp c¸c biÖn ph¸p l©m sinh x©y dùng rõng gç lín vµ rõng nguyªn liÖu cã n¨ng suÊt cao.

- C¸c loµi b¹ch ®µn (chñ yÕu lµ c¸c gièng b¹ch ®µn lai, E. urophylla, E. camaldulensis) lµ nh÷ng loµi ®· cã nhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ kh¶o nghiÖm xuÊt xø, x©y dùng v­ên gièng c©y h¹t (theo hÖ thèng dù ¸n FORTIP), chän läc c©y tréi, kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, nh©n gièng b»ng hom vµ nu«i cÊy m« (chñ yÕu lµ E. urophylla), vÒ lai gièng nh©n t¹o. Trong thêi gian tíi cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chän läc c©y tréi, lai gièng theo h­íng t¹o c©y gç lín vµ c©y nguyªn liÖu, x©y dùng v­ên gièng vµ kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh cã n¨ng suÊt cao vµ cã tÝnh chèng chÞu, nh©n gièng sinh d­ìng, phèi hîp c¸c biÖn ph¸p l©m sinh x©y dùng rõng gç lín vµ rõng nguyªn liÖu cã n¨ng suÊt cao.

- Mét sè loµi c©y hä DÇu (chñ yÕu lµ DÇu r¸i, Sao ®en), hä §Ëu (Gi¸ng h­¬ng, Lim xanh v.v.), Tr¸m tr¾ng vµ Tr¸m ®en, Re gõng, Xoan ta, TÕch, Giæi xanh, V¹ng trøng, Huûnh v.v. lµ nh÷ng loµi c©y b¶n ®Þa gç lín (trõ c©y tÕch) ch­a cã nghiªn cøu g× ®¸ng kÓ vÒ chän gièng vµ b¶o qu¶n h¹t gièng, th× cÇn nghiªn cøu vÒ chän läc c©y tréi (bao gåm c¶ chän c©y trªn ®­êng phè, trong c«ng viªn vµ hé gia ®inh), x©y dùng c¸c kh¶o nghiÖm hËu thÕ, kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, x©y dùng v­ên gièng c©y h¹t, v­ên gièng c©y ghÐp, nghiªn cøu vÒ b¶o qu¶n h¹t gièng vµ nh©n gièng b»ng nu«i cÊy m«.

- Mét sè loµi c©y ®Æc s¶n nh­ TrÇm dã, QuÕ, Håi, Së, Macadamia, Luång vµ nhãm tre lÊy m¨ng, mét sè loµi song m©y, v.v. (míi cã mét sè nghiªn cøu chän gièng vµ nh©n gièng cho QuÕ, Håi vµ Macadamia) th× chñ yÕu tiÕp tôc nghiªn cøu vÒ chän gièng vµ nh©n gièng, b­íc ®Çu x©y dùng rõng gièng, v­ên gièng vµ kh¶o nghiÖm vïng trång thÝch hîp.

Riªng Th«ng nhùa nªn ®i theo h­íng lÊy nhùa kÕt hîp lÊy gç. Loµi c©y nµy ®· ®­îc nghiªn cøu b­íc ®Çu vÒ chän läc c©y tréi vµ x©y dùng v­ên gièng, cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chän läc c©y tréi vµ x©y dùng v­êng gièng theo h­íng lµm t¨ng s¶n l­îng nhùa vµ n©ng cao chiÒu dµi ®o¹n th©n d­íi cµnh.

- Mét sè loµi c©y phßng hé chèng sa m¹c ho¸ nh­ xoan chÞu h¹n, keo chÞu h¹n, Phi lao; hoÆc c©y chèng sãng ven biÓn, ven s«ng, phßng hé ®Êt ngËp n­íc: Trµm ta, ®­íc, m¾m tr¾ng, trong ®ã Trµm ta ®· cã mét sè nghiªn cøu vÒ chän gièng, cßn l¹i còng ch­a cã nghiªn cøu g× ®¸ng kÓ vÒ chän gièng th× nªn nghiªn cøu x©y dùng mét sè c¬ së cung cÊp gièng vµ tiÕp tôc kh¶o nghiÖm lËp ®Þa trång thÝch hîp.

4.2.2.2. VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng:

§Õn nay vÒ c¬ b¶n ®· qua giai ®o¹n kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø ®èi víi c¸c loµi c©y mäc nhanh, thêi gian tíi cÇn tËp trung vµo viÖc chän c©y tréi, nh©n gièng sinh d­ìng, kh¶o nghiÖm hËu thÕ vµ kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh nh»m chän ®­îc c¸c dßng v« tÝnh cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt, cã tÝnh chèng chÞu s©u bÖnh vµ ®iÒu kiÖn bÊt lîi, tõ ®ã t¹o ®­îc rõng trång dßng v« tÝnh cã n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh. §Èy m¹nh viÖc x©y dùng rõng gièng, v­ên gièng tõ c¸c xuÊt xø vµ c©y tréi ®· ®­îc ®¸nh gi¸ vµ ®­îc c«ng nhËn, nh÷ng loµi c©y ®· cã v­ên gièng thÕ hÖ 1 th× chuyÓn h­íng sang x©y dùng v­ên gièng thÕ hÖ 1,5 vµ thÕ hÖ 2.

TËp trung nghiªn cøu vÒ lai gièng ®©y lµ h­íng chñ ®¹o t¹o ra b­íc ®ét ph¸ vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng gièng tõ n¨m 2006 ®Õn 2020. §Çu t­ thÝch ®¸ng cho nghiªn cøu c«ng nghÖ sinh häc ®Ó sau n¨m 2010 tiÕn tíi lai gièng ë møc ®é ph©n tö ( lai ADN) còng nh­ biÕn n¹p gen, nh©n gièng tiÒn ph«i vµ ph«i v« tÝnh, x¸c ®Þnh gen kiÓm so¸t sinh tr­ëng, chÊt l­îng gç vµ tÝnh chèng chÞu v.v.

C¸c loµi c©y b¶n ®Þa nh­ QuÕ, Håi, Së, TrÇm dã, Trµm ta, tr¸m tr¾ng, Luång vµ nhãm tre lÊy m¨ng, mét sè loµi song m©y, v.v. míi cã mét sè nghiªn cøu chän gièng vµ nh©n gièng cho QuÕ, Håi, Tr¸m tr¾ng vµ Trµm ta... Cßn l¹i ch­a cã nghiªn cøu g× ®¸ng kÓ vÒ chän gièng, nh©n gièng th× cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu vÒ chän läc c©y tréi, kh¶o nghiÖm hËu thÕ, kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, kh¶o nghiÖm vïng trång thÝch hîp vµ b­íc ®Çu x©y dùng rõng gièng, v­ên gièng.

§èi víi gièng míi ®­îc nhËp néi th× cÇn cã kh¶o nghiÖm ®ñ lín ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr­ëng còng nh­ tÝnh thÝch øng ë vïng thö nghiÖm, tr­íc khi triÓn khai trång trªn diÖn réng.

4.2.2.3. VÒ thiÕt bÞ: Ngoµi h­íng ®Çu t­ l©u nay, s¾p tíi cÇn ®Çu t­ thÝch ®¸ng theo ba h­íng lµ:

- §Çu t­ cã chiÒu s©u cho 1-2 phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ sinh häc míi vµo chän t¹o gièng c©y rõng nh­ c¸c m¸y Flow Cytometry (x¸c ®Þnh møc ®é ®a béi cña tÕ bµo), M¸y ph©n tÝch ADN tæng hîp, M¸y x¸c ®Þnh biÓu hiÖn gen (RT-PCR), c¸c thiÕt bÞ biÕn n¹p gen, hÖ thèng thiÕt bÞ b¶o qu¶n ph«i sinh d­ìng cùc l¹nh (cryopreservation) v.v.;

- §Çu t­ thiÕt bÞ cho 1-2 c¬ së nh©n gièng sinh d­ìng hiÖn ®¹i vµ ®ång bé c¶ nu«i cÊy m« vµ gi©m hom, cã ®ñ c¸c thiÕt bÞ vÒ phytotron khèng chÕ ®­îc ¸nh s¸ng, nhiÖt vµ Èm vµ cã hÖ thèng kiÓm so¸t c¸c yÕu tè m«i tr­êng.

- §Çu t­ ®ång bé cho 1-2 c¬ së b¶o qu¶n h¹t gièng hiÖn ®¹i cã ®ñ thiÕt bÞ b¶o qu¶n l¹nh vµ thiÕt bÞ nghiªn cøu vÒ h¹t gièng cã kh¶ n¨ng cÊt tr÷ ®­îc h¹t gièng, h¹t phÊn vµ bé phËn sinh d­ìng trong nhiÒu n¨m.

- Giai ®o¹n ®Çu (2006-2010), chñ yÕu lµ chän läc c©y tréi, kh¶o nghiÖm hËu thÕ vµ kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh, ­u tiªn cho nghiªn cøu lai gièng trong ®ã chó träng c¶ lai gièng theo ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng vµ c¶ ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc, x©y dùng rõng gièng vµ v­ên gièng cho c¸c loµi c©y trång l©m nghiÖp chÝnh ®· cã kÕt qu¶ cña kh¶o nghiÖm xuÊt xø hoÆc chän gièng cña giai ®o¹n tr­íc, nhanh chãng nhËp gièng míi cã n¨ng suÊt cao vµ kh¶o nghiÖm gièng, ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc míi vµo chän gièng, ®­a tû lÖ gièng ®­îc c¶i thiÖn lªn h¬n 40%, ®Çu t­ hoµn thiÖn thiÕt bÞ cho mét phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm ®· cã lùc l­îng c¸n bé vµ thiÕt bÞ ban ®Çu, ®ång thêi b­íc ®Çu tiÕn hµnh nghiªn cøu chän gièng mét sè loµi c©y b¶n ®Þa cã gi¸ trÞ kinh tÕ. Cuèi giai ®o¹n nµy cè g¾ng ®¹t n¨ng suÊt rõng trång b×nh qu©n (quy m« s¶n xuÊt tõ 10 ha trë lªn) 25 m³/ha/n¨m ®èi víi gç nhá vµ 10 m³/ha/n¨m ®èi víi gç lín

- Giai ®o¹n hai (2010- sau 2020), mét mÆt tiÕp tôc c¸c nghiªn cøu cña giai ®o¹n tr­íc, ®­a tû lÖ gièng ®­îc c¶i thiÖn lªn h¬n 50%, mÆt kh¸c cÇn tËp trung thÝch ®¸ng cho viÖc chän t¹o gièng mét sè loµi c©y b¶n ®Þa vµ c©y l©m s¶n ngoµi gç, ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ c«ng nghÖ míi vµo chän t¹o gièng, nh©n gièng vµ b¶o qu¶n h¹t gièng c©y rõng, ®Çu t­ x©y dùng c¸c phßng thÝ nghiÖm hiÖn ®¹i vÒ ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc míi, nh©n gièng vµ b¶o qu¶n h¹t gièng. Cuèi giai ®o¹n nµy cè g¾ng ®¹t n¨ng suÊt rõng trång b×nh qu©n (ë quy m« s¶n xuÊt tõ 10 ha trë lªn) 30m³/ha/n¨m ®èi víi gç nhá vµ 15 m³/ha/n¨m ®èi víi gç lín.

5. CÁC GIẢI PHÁP

5.1. Gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý và tæ chøc

5.1.1. VÒ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý

- TiÕn hµnh rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn qu¶n lý gièng ®Ó b·i bá nh÷ng v¨n b¶n kh«ng cßn phï hîp; bæ sung, hoµn thiÖn nh÷ng v¨n b¶n ch­a hoµn chØnh vµ x©y dùng míi nh÷ng v¨n b¶n cßn thiÕu nh»m b¶o ®¶m cã mét hÖ thèng v¨n b¶n ®Çy ®ñ, ®ång bé vµ ®¹t yªu cÇu cho c«ng t¸c qu¶n lý gièng.

- Thùc hiÖn quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp trªn ph¹m vi c¶ n­íc ®Ó ®¶m b¶o qu¶n lý chÊt l­îng di truyÒn cña gièng c©y l©m nghiÖp

5.1.2. Tæ chøc nghiªn cøu vµ ®µo t¹o

HiÖn nay c«ng t¸c nghiªn cøu vÒ gièng c©y rõng ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu t¹i Trung t©m nghiªn cøu gièng c©y rõng (RCFTI), Trung t©m C©y nguyªn liÖu giÊy Phï Ninh (FRC) vµ mét sè ®¬n vÞ kh¸c nh­ ®¸nh gi¸ ë môc 1.2.2.

§µo t¹o ®¹i häc vµ cao häc vÒ gièng c©y rõng ®­îc thùc hiÖn t¹i Tr­êng §¹i häc l©m nghiÖp (Xu©n Mai) vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c nh­ ë môc 1.4, ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt t¹i c¸c tr­êng Cao ®¼ng vµ kü thuËt l©m nghiÖp, ®µo t¹o nghiªn cøu sinh cã tr×nh ®é tiÕn sü ®­îc thùc hiÖn t¹i ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam, Tr­êng §¹i häc l©m nghiÖp (Xu©n Mai) vµ t¹i n­íc ngoµi th«ng qua c¸c ®Ò tµi vµ dù ¸n hîp t¸c quèc tÕ.

§Ó ®¸p øng nhiÖm vô nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ gièng c©y rõng trong giai ®o¹n míi cÇn quan t©m mét sè vÊn ®Ò sau ®©y:

- T¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu cho RCFTI, FRC, n¨ng lùc ®µo t¹o cho c¸c tr­êng ®¹i häc vµ trung häc l©m nghiÖp ®Ó c¸c ®¬n vÞ nµy thùc hiÖn tèt h¬n nhiÖm vô ®­îc giao vÒ gièng c©y rõng.

- T¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu cho c¸c Trung t©m vïng cña ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp, b¶o ®¶m mçi Trung t©m cã mét bé phËn nghiªn cøu vÒ gièng c©y l©m nghiÖp.

- T¨ng c­êng n¨ng lùc vÒ nghiªn cøu gièng c©y l©m nghiÖp cho c¸c Trung t©m ®· ho¹t ®éng t­¬ng ®èi tèt cña tØnh, cña Tæng c«ng ty GiÊy, Tæng c«ng ty L©m nghiÖp ViÖt Nam, ®ång thêi hç trî cho mét sè tØnh ®¹i diÖn cho c¸c vïng, h×nh thµnh bé phËn nghiªn cøu vÒ gièng c©y l©m nghiÖp

- Cho phÐp c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Òu ®­îc tham gia thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi vµ dù ¸n vÒ gièng trªn c¬ së ®Êu thÇu theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.

- Kªu gäi vµ ­u tiªn cho c¸c ®Ò tµi hîp t¸c quèc tÕ nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ gièng c©y l©m nghiÖp.

- Thùc hiÖn nghiªm chØnh viÖc kh¶o nghiÖm gièng vµ c«ng nhËn gièng c©y rõng míi theo Quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp.

- Giao nhiÖm vô tËp huÊn vµ ®µo t¹o ng¾n h¹n vÒ tay nghÒ cho mét sè tæ chøc nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn.

5.1.3. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, cung øng gièng

5.1.3.1. Tæ chøc hÖ thèng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ cung øng gièng c©y l©m nghiÖp

C«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt vµ cung øng gièng c©y l©m nghiÖp ®­îc thùc hiÖn ë c¶ hai cÊp: cÊp trung ­¬ng vµ cÊp ®Þa ph­¬ng (tØnh) víi hÖ thèng nh­ sau:

- CÊp trung ­¬ng:

+ Côc L©m nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc qu¶n lý, kiÓm tra, gi¸m s¸t s¶n xuÊt, cung øng vµ chÊt l­îng gièng trong toµn quèc; Quy ho¹ch hÖ thèng nguån gièng vµ v­ên ­¬m quy m« lín; chØ ®¹o c¸c ®Þa ph­¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch, ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ cung øng gièng hµng n¨m; H­íng dÉn qu¶n lý vµ cËp nhËt hå s¬ nguån gièng.

+ Héi ®ång khoa häc kü thuËt gièng vµ c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu thùc nghiÖm, c¸c phßng kiÓm nghiÖm chÊt l­îng gièng hç trî cho Côc l©m nghiÖp.

- CÊp ®Þa ph­¬ng:

+ Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (n¬i cã Chi Côc L©m nghiÖp th× Së giao cho Chi Côc L©m nghiÖp) chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, kiÓm tra, gi¸m s¸t s¶n xuÊt, cung øng vµ chÊt l­îng gièng trªn ®Þa bµn tØnh, ®iÒu phèi s¶n xuÊt vµ cung øng gièng.

+ Héi ®ång khoa häc kü thuËt gièng vµ ®¬n vÞ nghiªn cøu, phßng kiÓm nghiÖm chÊt l­îng gièng thuéc tØnh hç trî cho Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.

- §Ó b¶o ®¶m chÊt l­îng gièng phôc vô trång rõng cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý gièng theo ®óng Quy chÕ qu¶n lý gièng c©y l©m nghiÖp, trong ®ã träng t©m lµ gi¸m s¸t chuçi hµnh tr×nh gièng c©y l©m nghiÖp.

5.1.3.2. Tæ chøc s¶n xuÊt

§Ó hÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt vµ cung øng gièng c©y l©m nghiÖp cã thÓ phôc vô hiÖu qu¶ cho c¸c ch­¬ng tr×nh trång rõng trong ph¹m vi toµn quèc, cÇn ph¶i kiÖn toµn c¬ cÊu tæ chøc cho c¸c thµnh viªn trong m¹ng l­íi gièng quèc gia. C¸c ho¹t ®éng tuyÓn chän c©y gièng, x©y dùng rõng gièng, v­ên gièng cã thÓ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng thùc hiÖn, nh­ng nhµ n­íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ duy tr× vµ ph¸t triÓn ®Ó t¹o vËt liÖu gièng tèt. nhµ n­íc n¾m gi÷ nh÷ng nguån gièng c©y l©m nghiÖp chÝnh. ho¹t ®éng s¶n xuÊt h¹t gièng, t¹o c©y con do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, doanh nghiÖp thùc hiÖn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng.

+ C¬ quan chØ ®¹o s¶n xuÊt vµ cung øng gièng: Côc l©m nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc chØ ®¹o s¶n xuÊt vµ cung øng gièng trong toµn quèc:

* C¨n cø vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn rõng trong tõng giai ®o¹n, Côc l©m nghiÖp chØ ®¹o c¸c ®Þa ph­¬ng trong toµn quèc x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ cung øng gièng cho c¸c ch­¬ng tr×nh trång rõng hµng n¨m.

* §iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng vÒ s¶n xuÊt vµ cung øng gièng trong toµn quèc.

* Quy ho¹ch vµ ®Ò xuÊt hÖ thèng c¸c nguån gièng vµ v­ên ­¬m quy m« lín tr×nh Bé xem xÐt, ®Çu t­.

* Tæ chøc hÖ thèng thèng tin b»ng c«ng nghÖ tin häc trong ®iÒu hµnh cung cÇu vÒ gièng.

* NhËp gièng míi, ph¸t triÓn c«ng nghÖ nh©n gièng vµ chuyÓn giao cho ®Þa ph­¬ng.

* X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®iÒu tra, tuyÓn chän vµ x©y dùng c¸c nguån gièng míi ®Ó cã thÓ kÞp thêi ®­a vµo sö dông phôc vô s¶n xuÊt.

* §µo t¹o kü thuËt, x©y dùng, qu¶n lý, cËp nhËt hå s¬ vµ h­íng dÉn s¶n xuÊt cho c¸c ®¬n vÞ cã nguån gièng (rõng gièng, v­ên gièng, v­ên c©y ®Çu dßng, v­ên ­¬m) vµ h­íng dÉn thùc hiÖn theo c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong qu¶n lý nguån gièng.

* Phèi hîp víi c¸c c¬ quan ®µo t¹o vµ phæ cËp ®Ó chuyÓn giao kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ sö dông gièng cho ng­êi trång rõng.

* Tham gia hîp t¸c quèc tÕ vÒ s¶n xuÊt, b¶o tån vµ ph¸t triÓn c¸c nguån gièng, kü thuËt h¹t gièng vµ c«ng nghÖ nh©n gièng.

- §èi víi cÊp tØnh

+ Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ lÜnh vùc gièng L©m nghiÖp ë cÊp tØnh. N¬i cã chi côc, th× Së N«ng nghiÖp &PTNT giao cho Chi côc L©m nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c«ng t¸c gièng l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh.

* Qu¶n lý vµ ph¸t triÓn c¸c nguån gièng vµ v­ên ­¬m cña ®Þa ph­¬ng. LËp vµ cËp nhËt hå s¬ l­u tr÷ cho c¸c nguån gièng ®· ®­îc Bé N«ng nghiÖp & PTNT vµ Së N«ng nghiÖp &PTNT c«ng nhËn.

* Dù tÝnh, dù b¸o s¶n l­îng gièng hµng n¨m, x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt gièng vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt gièng trong ph¹m vi l·nh thæ.

* H­íng dÉn vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn quy tr×nh kü thuËt vÒ x©y dùng, qu¶n lý c¸c nguån gièng vµ c¸c ho¹t ®éng thu h¸i gièng còng nh­ s¶n xuÊt c©y con.

* §iÒu phèi viÖc s¶n xuÊt vµ cung øng gièng trong tØnh.

+ §¬n vÞ gièng c©y l©m nghiÖp cña tØnh:

* Qu¶n lý vµ ph¸t triÓn c¸c nguån gièng vµ hÖ thèng v­ên ­¬m cña tØnh. LËp vµ cËp nhËt hå s¬ l­u tr÷ cho c¸c nguån gièng ®· ®­îc Bé N«ng nghiÖp & PTNT vµ Së N«ng nghiÖp &PTNT c«ng nhËn trªn ph¹m vi ®¬n vÞ qu¶n lý.

* H­íng dÉn vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn quy tr×nh kü thuËt x©y dùng, qu¶n lý c¸c nguån gièng vµ c¸c ho¹t ®éng thu h¸i gièng, s¶n xuÊt c©y con trong ph¹m vi ®¬n vÞ.

* Dù b¸o s¶n l­îng, x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt gièng.

* TiÕn hµnh thu h¸i, b¶o qu¶n h¹t gièng, s¶n xuÊt c©y con cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ trång rõng. KiÓm nghiÖm phÈm chÊt h¹t gièng theo ®óng tiªu chuÈn ngµnh 04-TCN-33-2001, lËp hå s¬ vµ phiÕu kiÓm nghiÖm cho c¸c l« h¹t gièng.

+ Chñ nguån gièng:

* Qu¶n lý, b¶o vÖ vµ tæ chøc thùc hiÖn quy tr×nh kü thuËt x©y dùng vµ qu¶n lý nguån gièng.

* Dù tÝnh s¶n l­îng, x¸c ®Þnh thêi gian thu ho¹ch vµ tæ chøc s¶n xuÊt gièng.

* ChÕ biÕn, b¶o qu¶n vµ cung øng gièng.

* KÕt hîp cïng c¸n bé cña ®¬n vÞ chuyªn tr¸ch gièng tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm nhanh vµ ghi nhËn nguån gèc l« h¹t gièng.

+ C¸c v­ên ­¬m: S¶n xuÊt vµ cung øng c©y gièng cho c¸c ®¬n vÞ trång rõng (c©y con gieo ­¬m tõ h¹t vµ nh©n gièng sinh d­ìng).

5.2. Gi¶i ph¸p vÒ khoa häc c«ng nghÖ

- H×nh thµnh trung t©m c«ng nghÖ sinh häc l©m nghiÖp thuéc ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp víi trang thiÕt bÞ nghiªn cøu thÝ nghiÖm ®ång bé, hiÖn ®¹i vµ ®ñ ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu chuyªn s©u thµnh th¹o.

- G¾n tr¸ch nhiÖm cña c¸c trung t©m nghiªn cøu vïng thuéc ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam víi thùc tÕ s¶n xuÊt l©m nghiÖp cña c¸c ®Þa ph­¬ng vÒ viÖc chän t¹o gièng vµ phæ cËp gièng míi trªn ®Þa bµn.

-TËp trung thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu hoÆc c¸c dù ¸n vÒ c¶i thiÖn gièng trong ch­¬ng tr×nh l©m nghiÖp, ch­¬ng tr×nh gièng c©y trång hoÆc theo ®Ò tµi vµ dù ¸n nhµ n­íc hoÆc HTQT.

+ Nghiªn cøu c¶i thiÖn di truyÒn nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ tÝnh chèng chÞu cña mét sè loµi c©y rõng ­u tiªn lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt ®å méc.

+ Nghiªn cøu thuÇn ho¸ mét sè loµi c©y l¸ réng b¶n ®Þa cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao.

+ Nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ gen vµo chän t¹o gièng vµ nh©n gièng cho mét sè loµi c©y trång rõng chñ yÕu nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ tÝnh chèng chÞu.

+ Chän gièng vµ nh©n gièng mét sè loµi c©y ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµ cã thÞ tr­êng tiªu thô lín (c¶ c©y nhËp néi vµ c©y b¶n ®Þa).

- Trong hÖ thèng c¬ quan nghiªn cøu l©m nghiÖp cña nhµ n­íc cÇn ph©n c«ng h×nh thµnh c¸c chuyªn gia hoÆc nhãm chuyªn gia nghiªn cøu s©u vµ dµi h¹n theo tõng loµi c©y hoÆc nhãm loµi c©y trång rõng chÝnh.

- C¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Òu ®­îc tham gia thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi vµ dù ¸n vÒ gièng trªn c¬ së ®Êu thÇu theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh ®Ó t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c ®Ò tµi vµ dù ¸n.

5.3. Gi¶i ph¸p vÒ nguån lùc.

5.3.1. X©y dùng mét sè phßng thÝ nghiÖm vµ khu nh©n gièng träng ®iÓm (theo c¸c néi dung tr×nh bÇy ë môc 4.2.2.3.).

5.3.2. X©y dùng nguån gièng vµ v­ên ­¬m:

- X©y dựng 2.792,8 ha rõng gièng chuyÓn ho¸.

• 
  X©y dùng 2.910,3 ha rõng gièng, v­ên gièng chÊt l­îng cao
  
• 
  X©y dùng thªm 400 v­ên ­¬m nhá (c«ng suÊt 500.000 c/n¨m), 150 v­ên gi©m hom l­u ®éng, 50 phßng nu«i cÊy m« ë c¸c tØnh träng ®iÓm.
  

- §µo t¹o sau ®¹i häc: §µo t¹o 4-5 tiÕn sÜ vµ 7-8 th¹c sÜ vÒ chuyªn ngµnh di truyÒn vµ c¶i thiÖn gièng cho mét giai ®o¹n 5 n¨m.

- Tæ chøc c¸c líp tËp huÊn ng¾n h¹n cho c¸n bé lµm c«ng t¸c gièng ®· cã tr×nh ®é kü s­ ë c¸c ®Þa ph­¬ng nh»m bæ sung kiÕn thøc vÒ chän gièng vµ nh©n gièng, g¾n häc lý thuyÕt víi thùc hµnh thùc tÕ t¹i hiÖn tr­êng.

- TiÕp tôc tæ chøc ®µo t¹o ®¹i häc trong n­íc cã chuyªn s©u vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng, ®ång thêi göi ®i ®µo t¹o n­íc ngoµi chuyªn ngµnh c«ng nghÖ sinh häc hiÖn ®¹i.

- §µo t¹o ®éi ngò kü thuËt viªn lµnh nghÒ vÒ nh©n gièng sinh d­ìng, vÒ kü thuËt x©y dùng c¸c lo¹i nguån gièng; thu h¸i, chÕ biÕn, b¶o qu¶n h¹t gièng cho c¸c ®Þa ph­¬ng.

5.3.4. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin, t­ liÖu vµ phæ cËp.

- X©y dùng trang web vµ th­êng xuyªn cËp nhËt th«ng tin vÒ gièng.

- Hoµn thiÖn gi¸o tr×nh gi¶ng dËy vÒ gièng trong c¸c tr­êng chuyªn ngµnh l©m nghiÖp, ®Æc biÖt lµ cÊp ®¹i häc.

- X©y dùng ch­¬ng tr×nh tuyªn truyÒn, phæ cËp (trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin d¹i chóng, sè tay kü thuËt, tê r¬i...).

§Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc môc tiªu, ®Þnh h­íng s¶n xuÊt, cung øng gièng vµ ®Þnh h­íng nghiªn cøu vÒ gièng c©y l©m nghiÖp giai ®o¹n 2006-2020, chÝnh s¸ch ®Çu t­ tÝn dông cÇn ®­îc quan t©m ®Çy ®ñ.

- §Çu t­ nghiªn cøu vÒ gièng c©y l©m nghiÖp, bao gåm:

+ Lai t¹o, chän läc, thö nghiÖm, kh¶o nghiÖm, khu vùc ho¸ gièng míi cho c¸c loµi c©y ­u tiªn ®· ®­îc ®Þnh h­íng nghiªn cøu.

+ L­u gi÷ nguån gen; nu«i d­ìng, s¶n xuÊt gièng gèc vµ hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng.

+ NhËp néi nguån gen vµ nh÷ng gièng míi cã triÓn väng.

+ T¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu øng dông vÒ gièng cho c¸c ViÖn KHLN, tr­êng §¹i häc l©m nghiÖp, Trung t©m, Tr¹m tr¹i; c¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ cho nghiªn cøu (phßng thÝ nghiÖm nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ sinh häc vµo chän t¹o gièng c©y rõng, c¬ së nh©n gièng sinh d­ìng hiÖn ®¹i, c¬ së b¶o qu¶n h¹t gièng hiÖn ®¹i).

- §Çu t­ cho s¶n xuÊt cung øng gièng c©y l©m nghiÖp, bao gåm:

+ X©y dùng hÖ thèng nguån gièng (rõng gièng, v­ên gièng, v­ên vËt liÖu nh©n gièng) trªn c¬ së quy ho¹ch ®­îc phª duyÖt. §¨ng ký, rµ so¸t hiÖn tr¹ng, chÊt l­îng nguån gièng hiÖn cã; c¶i t¹o n©ng cÊp nguån gièng hiÖn cã vµ tuyÓn chän nguån gièng míi, tuyÓn chän c©y tréi (c©y mÑ).

+ §Çu t­ vµ hç trî ®Çu t­ hÖ thèng v­ên ­¬m c«ng nghÖ hiÖn ®¹i

+ ThiÕt lËp vµ ho¹t ®éng m¹ng l­íi gièng c©y l©m nghiÖp

+ TËp huÊn kü thuËt s¶n xuÊt gièng míi

- §Çu t­ cho ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i cho c¸n bé lµm c«ng t¸c gièng l©m nghiÖp

- §Çu t­ cho c«ng t¸c khuyÕn l©m: khuyÕn khÝch sö dông vµ ph¸t triÓn gièng míi, gièng cã chÊt l­îng.

5.4.1.2. Vèn tÝn dông ­u ®·i: ­u tiªn giµnh cho s¶n xuÊt gièng th­¬ng m¹i cña c¸c c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n vay vèn ®Ó nu«i d­ìng, qu¶n lý, b¶o vÖ nguån gièng (khi nguån gièng ®· cho s¶n phÈm), s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn gièng l©m nghiÖp c«ng nghÖ cao.
5.4.1.3. Sö dông vèn tõ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, tæ chøc:

(1) Ch­¬ng tr×nh gièng giai ®o¹n 2006-2010:

- Ng©n s¸ch nhµ n­íc (bao gåm c¶ vèn sù nghiÖp khoa häc) ®Çu t­ Nghiªn cøu khoa häc vÒ gièng cho mét sè ViÖn, Tr­êng §¹i häc l©m nghiÖp ®Ó t¨ng c­êng nghiªn cøu c¬ b¶n vµ øng dông nh»m n©ng cao nhanh tr×nh ®é vµ hiÖu qu¶ vÒ c«ng t¸c gièng; l­u gi÷ nguån gen, x©y dùng c¸c khu rõng thÝ nghiÖm, v­ên thùc vËt; s¶n xuÊt gièng gèc; nhËp néi nguån gen vµ nh÷ng gièng míi cã triÓn väng cho nhu cÇu trång rõng; ®Çu t­ cho qui ho¹ch vµ hç trî x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn c¸c m« h×nh vµ khu c«ng nghÖ cao; t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ gièng.

Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng hç trî mét phÇn cho viÖc s¶n xuÊt c¸c lo¹i gièng ®ßi hái kü thuËt cao cho n«ng d©n nghÌo ®Ó cã gièng tèt ®­a vµo s¶n xuÊt.

(2) Dù ¸n 661: Theo kÕ ho¹ch, trong giai ®o¹n tíi ph¶i hoµn thµnh trång 2 triÖu ha rõng s¶n xuÊt, v× vËy dù ¸n 661 cÇn tËp trung ­u tiªn ®Çu t­ cho ho¹t ®éng:

- X©y dùng nguån gièng (rõng gièng chuyÓn ho¸, rõng gièng, v­ên gièng)

- Mét sè v­ên ­¬m nh©n hom võa vµ nhá cho c¸c ®Þa ph­¬ng cã diÖn tÝch trång rõng s¶n xuÊt nhiÒu.

- CÊp c©y gièng cho trång rõng s¶n xuÊt vµ trång c©y ph©n t¸n.

- Mét sè m« h×nh kh¶o nghiÖm gièng

- Tõ Dù ¸n gièng l©m nghiÖp do DANIDA tµi trî cho viÖc t¨ng c­êng n¨ng lùc vµ thÓ chÕ ngµnh gièng l©m nghiÖp ViÖt Nam ®Ó x©y dùng qui chÕ qu¶n lý gièng, tæ chøc ®µo t¹o vµ tËp huÊn qu¶n lý chuçi hµnh tr×nh gièng.

- Tranh thñ sù hç trî tõ c¸c tæ chøc Quèc tÕ cho nghiªn cøu c¶i thiÖn gièng, b¶o tån nguån gen c©y rõng, t¨ng c­êng n¨ng lùc vÒ gièng vµ qu¶n lý gièng, x©y dùng thÓ chÕ, chÝnh s¸ch gièng vµ ph¸t triÓn nguån gièng chÊt l­îng cao phôc vô cho s¶n xuÊt c©y gièng tèt cho c¸c Dù ¸n trång rõng.

- ­u tiªn hîp t¸c nghiªn cøu, ®µo t¹o vµ trao ®æi gièng víi Australia vµ Trung Quèc lµ nh÷ng n­íc cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn gÇn gièng víi ViÖt Nam vµ cã tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ gièng l©m nghiÖp kh¸ cao

- Kªu gäi hç trî t¨ng c­êng n¨ng lùc: §µo t¹o míi c¸n bé chuyªn ngµnh gièng c©y l©m nghiÖp vÒ qu¶n lý, vÒ kü thuËt, vÒ nghiªn cøu; t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt.

- X©y dùng thÓ chÕ, chÝnh s¸ch.

- C¸c dù ¸n x©y dùng v­ên gièng, rõng gièng theo qui ho¹ch ngµnh.

- Ưu tiên, giành đất tốt cho nghiên cứu khảo nghiệm và xây dựng nguồn giống

• 
  Chủ kinh doanh giống được nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai; Miễn giảm thuế theo quy định của các luật thuế hiện hành của Nhà nước.
  

- TiÕp tôc triÓn khai c¸c dù ¸n vÒ nghiªn cøu c¶i thiÖn gièng trªn c¬ së c¸c ®Ò tµi hîp t¸c víi c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­:

+ Sida-SAREC vÒ nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng vµ øng dông c«ng nghÖ sinh häc míi vµo chän gièng vµ nh©n gièng c©y rõng.

+ CSIRO, ACIAR, AusAD vÒ nghiªn cøu c¶i thiÖn thiÖn gièng, b¶o qu¶n h¹t gièng vµ x©y dùng rõng gièng v­ên gièng c¸c loµi c©y cã nguån gèc tõ Australia.

+ DANIDA vÒ x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng vµ b¶o qu¶n gièng c©y rõng theo hÖ thèng cña C«ng ty gièng l©m nghiÖp trung ­¬ng.

+ IPGRI, JICA vÒ b¶o tån nguån gen c©y rõng.

+ X©y dùng vµ ®­a vµo thùc hiÖn dù ¸n hîp t¸c víi Côc c«ng nghiÖp nguyªn liÖu Queensland (QDPI) vÒ kh¶o nghiÖm gièng vµ nh©n gièng Th«ng caribª b»ng hom trªn quy m« lín (hîp t¸c gi÷a QDPI, FRC vµ FSIV).

- X©y dùng mét sè dù ¸n hîp t¸c víi DANIDA hoÆc UNDP hoÆc AusAD vÒ n©ng cao n¨ng lùc c¶i thiÖn gièng c©y rõng cho mét c¬ së nghiªn cøu hoÆc s¶n xuÊt gièng c©y rõng ë ViÖt Nam.

- Tranh thñ sù hç trî tõ Quü TFF, tæ chøc FAO ®Ó x©y dùng thÓ chÕ, chÝnh s¸ch gièng vµ ph¸t triÓn nguån gièng chÊt l­îng cao.

- T¨ng c­êng vµ më réng hîp t¸c nghiªn cøu vÒ gièng víi c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c.

- TiÕp tôc hîp t¸c víi tæ chøc DANIDA (§an M¹ch) ®Ó thùc hiÖn “Dù ¸n gièng l©m nghiÖp ViÖt Nam” pha 2 (2005-2008), trong ®ã cÇn ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng vÒ x©y dùng qui chÕ qu¶n lý chÊt l­îng gièng, hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý chuçi hµnh tr×nh gièng c©y l©m nghiÖp, t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý còng nh­ kü thuËt cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c gièng ë ®Þa ph­¬ng vµ thiÕt lËp mét sè v­ên gièng chÊt l­îng cao ë c¸c tØnh.

- ThiÕt lËp, duy tr× vµ ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c víi c¸c tæ chøc gièng l©m nghiÖp quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc gièng l©m nghiÖp t¹i Ch©u ¸ nh­ Th¸i Lan, Trung Quèc, Indonesia, nh÷ng n­íc cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn t­¬ng ®ång ®Ó thùc hiÖn viÖc trao ®æi kinh nghiÖm, trao ®æi vËt liÖu gièng, xuÊt nhËp d©y truyÒn c«ng nghÖ vµ hîp t¸c nghiªn cøu trªn ph¹m vi réng.

- Tranh thñ sù hç trî tõ “Ch­¬ng tr×nh hç trî ngµnh l©m nghiÖp vµ ®èi t¸c” ®Ó ®Ò xuÊt ph¸t triÓn thÓ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cña Nhµ n­íc vµ ngµnh l©m nghiÖp cho c¸c tæ chøc gièng trong toµn quèc.

- Công tác đào tạo: 35 tỷ dồng (Trung ương : 25 tỷ, Địa phương 10 tỷ)

- Các đề tài nghiên cứu: 70 tỷ dồng (Trung ương : 50 tỷ, Địa phương: 20 tỷ)

- Phòng thí nghiệm trọng điểm: 75 tỷ đồng(Trung ương: 65 tỷ, Địa phương:10tỷ)

- Xây dựng nguồn giống (rừng giống chuyển hoá, rừng giống, vườn giống): 124,7 tỷ đồng (Trung ương : 40 tỷ, Địa phương: 84,7 tỷ)

- Xây dựng vườn ươm công nghệ cao: 76,2 tỷ (Trung ương: 50 tỷ, Địa phương: 26,2 tỷ)

c). Các dự án ưu tiên: 143 tỷ đồng

(1) Dù ¸n ph¸t triÓn c¸c gièng c©y lÊy gç cho trång rõng kinh tÕ (Keo lai, Keo tai t­îng, Keo l¸ trµm, Keo l¸ liÒm, B¹ch ®µn ur«, B¹ch ®µn caman, TÕch, DÇu r¸i, Xoan, Th«ng caribª, v.v) : 52 tû ®ång.

+ Ph¸t triÓn gièng mét sè loµi c©y lÊy gç cã n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cao phôc vô trång rõng kinh tÕ th«ng qua tuyÓn chän c©y tréi, x©y dùng c¸c khu rõng gièng, v­ên gièng.

+ NhËp gièng, c«ng nghÖ nh©n gièng, c«ng nghÖ v­ên ­¬m tõ Australia vµ Canada nh»m hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ nh©n gièng vµ v­ên ­¬m c©y l©m nghiÖp.

+ ChuyÓn giao gièng gèc vµ c«ng nghÖ nh©n gièng cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt nh»m t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ trång rõng.

(2) Dù ¸n x©y dùng c¬ së cung cÊp gièng cho mét sè loµi c©y b¶n ®Þa gç lín ®Ó lµm giµu rõng (L¸t hoa, Chiªu liªu, Giæi xanh, Re gõng, V¹ng trøng, Huûnh, Såi ph¶ng, Lâi thä, Xoan ®µo, v.v…) : 25 tû ®ång.

Môc tiªu :

+ X¸c ®Þnh ®­îc c¸c nguån gièng tèt, tiÕn hµnh chuyÓn ho¸ thµnh rõng gièng , b¶o ®¶m cung cÊp ®ñ gièng phôc vô lµm giÇu rõng, trång bæ sung trong khoanh nu«i trong giai ®o¹n tr­íc m¾t.

+ TuyÓn chän c©y tréi, c©y ®Çu dßng cã chÊt l­îng cao lµm vËt liÖu khëi ®Çu cho viÖc thiÕt lËp c¸c rõng gièng, v­ên gièng, v­ên c©y ®Çu dßng nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt gièng c©y b¶n ®Þa chÊt l­îng cao.

+ Hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng tõ h¹t, nh©n gièng sinh d­ìng cho mét sè loµi c©y b¶n ®Þa ®­îc lùa chän ®Ó sím ®­a vµo s¶n xuÊt,

(3) Dù ¸n ph¸t triÓn gièng c©y l©m ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao (QuÕ, Håi, Së, Tr¸m tr¾ng, Tr¸m ®en, M©y nÕp, v.v) : 34 tû ®ång.

Môc tiªu :

+ Ph¸t triÓn c«ng nghÖ chän vµ nh©n gièng c©y l©m ®Æc s¶n cã chÊt l­îng cao cho c¸c loµi c©y ®­îc lùa chän.

+ X©y dùng v­ên s­u tËp gièng, v­ên cung cÊp vËt liÖu gièng, rõng gièng, v­ên gièng chÊt l­îng cao.

+ ThiÕt lËp hÖ thèng dÞch vô, s¶n xuÊt, t­ vÊn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ vÒ gièng c©y l©m ®Æc s¶n chÊt l­îng cao ë 4 vïng sinh th¸i träng ®iÓm.

(4) Dù ¸n ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖp phôc vô trång rõng phßng hé ®Êt c¸t vµ ®Êt ngËp n­íc ven biÓn (Neem, Keo chÞu h¹n, §­íc, Trµm, M¾m, v.v.) : 32 tû ®ång.

Môc tiªu :

+ TuyÓn chän c¸c khu rõng tèt, chuyÓn ho¸ thµnh rõng gièng phôc vô cho nhu cÇu tr­íc m¾t.

+ TuyÓn chän c©y tréi, c©y ®Çu dßng cã chÊt l­îng cao lµm vËt liÖu x©y dùng rõng gièng, v­ên gièng, v­ên c©y ®Çu dßng nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt gièng chÊt l­îng cao.

+ Hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng tõ h¹t, nh©n gièng sinh d­ìng cho mét sè loµi c©y lùa chän ®Ó sím phæ cËp ®­a vµo s¶n xuÊt.

- Vốn tín dụng, vốn doanh nghiệp đóng góp: 200 tỷ đồng

sử dụng vốn từ chương trình giống, chương trình công nghệ sinh học, dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, nguồn vốn sự nghiệp khoa học, nguồn vốn sự nghiệp đào tạo của Bộ, dự án hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, vốn từ chương trình hỗ trợ ngành lâm nghiệp (Quỹ TFF), vốn tín dụng và vốn doanh nghiệp

a) Giao Côc L©m nghiÖp tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖp giai ®o¹n 2006-2020, cô thÓ:

- Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vµ chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn vÒ gièng l©m nghiÖp.

- ChØ ®¹o, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng vÒ gièng l©m nghiÖp trong ph¹m vi c¶ n­íc ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong qu¶n lý gièng, h×nh thµnh hÖ thèng s¶n xuÊt, cung øng gièng c©y trång l©m nghiÖp ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ. quy ho¹ch hÖ thèng nguån gièng c©y trång l©m nghiÖp chÊt l­îng cao trong ph¹m vi toµn quèc, ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ gièng chÊt l­îng tèt cho kÕ ho¹ch trång rõng hµng n¨m.

- Hç trî c¸c tØnh trong viÖc t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý gièng bao gåm tæ chøc bé m¸y, ®µo t¹o c¸n bé, n©ng cÊp c«ng cô thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý gièng.

b) Giao Vô KÕ ho¹ch:

- LËp kÕ ho¹ch hµng n¨m cho c¸c ho¹t ®éng phôc vô s¶n xuÊt, nghiªn cøu vÒ gièng l©m nghiÖp.

c) Giao Vô Khoa häc c«ng nghÖ:

- X©y dùng kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra gi¸m s¸t việc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n vÒ c«ng nghÖ sinh häc l©m nghiÖp, c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu gièng c©y l©m nghiÖp.

- thùc hiÖn c«ng nhËn gièng míi theo quy chÕ qu¶n lý gièng c©y l©m nghiÖp

d) Giao Vô Hîp t¸c quèc tÕ

- T×m kiÕm sù hç trî cña c¸c dù ¸n quèc tÕ ®Ó t¹o thªm nguån lùc cho gièng c©y trång l©m nghiÖp.

UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc TW giao tr¸ch nhiÖm cho Së N«ng nghiÖp vµ PTNT chñ tr× vµ phèi hîp víi c¸c Së liªn quan tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc gièng c©y trång l©m nghiÖp trªn ph¹m vi cña tØnh, cô thÓ :

- Thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ gièng, träng t©m lµ quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp (nh÷ng tØnh cã Chi côc l©m nghiÖp th× Së N«ng nghiÖp vµ PTNT giao cho Chi côc l©m nghiÖp trùc tiÕp thùc hiÖn quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh).

- H×nh thµnh bé phËn hoÆc cö c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ qu¶n lý gièng c©y l©m nghiÖp ë Së N«ng nghiÖp vµ PTNT (hoÆc Chi côc l©m nghiÖp). C¸c c¸n bé nµy ®­îc ®µo t¹o cã bµi b¶n vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô gièng l©m nghiÖp.

- X©y dùng vµ qu¶n lý nguån gièng ®­îc c¶i thiÖn di truyÒn trªn ®Þa bµn tØnh, gãp phÇn h×nh thµnh hÖ thèng nguån gièng chÊt l­îng cao toµn quèc, ®¶m b¶o viÖc cung cÊp gièng cã kiÓm so¸t trong tØnh vµ cho c¸c tØnh kh¸c.

- Ph¸t triÓn kinh doanh gièng c©y trång l©m nghiÖp theo h­íng x· héi ho¸ víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ.

Tïy theo chøc n¨ng, nhiÖm vô cô thÓ cña tõng c¬ quan, ®¬n vÞ ®Ó phèi hîp thùc hiÖn chiÕn l­îc gièng c©y trång l©m nghiÖp giai ®o¹n 2006-2020.

a) C¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu l©m nghiÖp c¸c cÊp (ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam, Trung t©m nghiªn cøu gièng c©y rõng, Trung t©m c«ng nghÖ sinh häc) nhanh chãng tËp trung vµo viÖc tuyÓn chän, lai t¹o, kh¶o nghiÖm c¸c loµi c©y míi cã n¨ng suÊt cao vµ tÝnh chèng chÞu phï hîp víi tõng vïng sinh th¸i.

b) C¸c ®¬n vÞ ®µo t¹o l©m nghiÖp (Tr­êng ®¹i häc vµ Trung häc l©m nghiÖp, Tr­êng c«ng nh©n kü thuËt) tËp trung vµo viÖc ®æi míi ch­¬ng tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o c¸n bé chuyªn vÒ gièng l©m nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸n bé chuyªn s©u vÒ tuyÓn chän, lai t¹o gièng míi, tiÕp cËn ®­îc víi kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh­ c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ gen, di truyÒn ph©n tö, c¸c kü thuËt vÒ nh©n gièng, kü thuËt vÒ qu¶n lý v­ên ­¬m.

c) C¸c ®¬n vÞ kh¸c nh­ V­ên Quèc gia, Khu b¶o tån thiªn nhiªn, Ban qu¶n lý rõng phßng hé… tham gia vµo viÖc b¶o tån nguån gen, ph¸t hiÖn loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, ®iÒu tra tuyÓn chän c©y tréi, tuyÓn chän c¸c l©m phÇn ­u viÖt ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng nguån gièng c©y rõng.

d) C¸c Tæng c«ng ty, c¸c doanh nghiÖp, tuú theo kh¶ n¨ng cña m×nh ®Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu kh¶o nghiÖm, chän t¹o gièng míi; x©y dùng hÖ thèng nguån gièng, hÖ thèng v­ên ­¬m vµ tham gia ho¹t ®éng trong mµng l­íi gièng theo ®óng quy chÕ qu¶n lý gièng c©y trång l©m nghiÖp./.