Hình 4.34. Ảnh rừng trồng Keo lá tràm qua 3 chu kỳ kinh doanh

Hình 4.34. Ảnh rừng trồng Keo lá tràm qua 3 chu kỳ kinh doanh

1. Tích lũy các chất dinh dưỡng và khả năng cân bằng dinh dưỡng của rừng trồng Keo lá tràm ở chu kỳ 3

   1. Tích lũy dinh dưỡng của rừng trồng Keo lá tràm ở chu kỳ 3

1. 
   Tích lũy các chất dinh dưỡng ở chu kỳ 3 theo tuổi rừng
   

Bảng 4.24. Tổng sinh khối khô và chất dinh dưỡng của các công thức theo thời gian

Ở chu kỳ thứ 3 khi rừng 5 tuổi thì lượng tích lũy các chất dinh dưỡng trong cây của các công thức cũng có sự khác biệt và được thể hiện ở hình 4.35 dưới đây:

Hình 4.35. Tổng sinh khối rừng và tích lũy dinh dưỡng trong cây ở tuổi 5

2. 
   Tích lũy các chất dinh dưỡng của vật rụng ở chu kỳ 3
   

3. 
   So sánh khả năng tích lũy dinh dưỡng qua các chu kỳ kinh doanh
   

Bảng 4.26. Tổng hợp lượng tích lũy các chất dinh dưỡng rừng trồng ở 3 chu kỳ

Đánh giá chi tiết về khả năng tích lũy các chất dinh dưỡng theo tuổi rừng ở các chu kỳ kinh doanh rừng trồng Keo lá tràm được thể hiện ở các hình dưới đây:

• 
  Tích lũy Đạm tổng số (Nts)
  

Hình 4.36. Biến đổi tích luỹ Đạm tổng số của rừng qua 3 chu kỳ kinh doanh

• 
  Tích lũy Lân tổng số (Pts)
  

Hình 4.37. Biến đổi tích luỹ Lân tổng số qua 3 chu kỳ kinh doanh

• 
  Tích lũy Kali (Kts)
  

Hình 4.38. Biến đổi tích luỹ Kali tổng số của rừng qua 3 chu kỳ kinh doanh

• 
  Tích lũy Cation Canxi (Ca⁺²)
  

Hình 4.39. Biến đổi tích luỹ Cation Canxi của rừng qua 3 chu kỳ kinh doanh

• 
  Tích lũy Cation Magiê (Mg⁺²)
  

Hình 4.40. Biến đổi tích luỹ Cation Magiê của rừng qua 3 chu kỳ kinh doanh

Từ kết quả ở hình 4.38; 4.39 và 4.40 cho thấy: Lượng tích lũy Kali, Canxi và Magiê của rừng trồng Keo lá tràm ở chu kỳ 2 và 3 được cải thiện rõ rệt. Sự khác biệt về lượng tích lũy dinh dưỡng của các công thức cũng có sự khác biệt rõ rệt, cao nhất ở công thức Fh, kế đến là Fm và thấp nhất ở công thức Fl. Như vậy, ở các công thức Fh, Fm khi để lại VLHCSKT đã làm tăng lượng tích lũy các cation trao đổi Kali, Canxi và Magiê trong cây so với công thức đối chứng Fl.

2. Đánh giá cân bằng dinh dưỡng khi để lại VLHCSKT ở chu kỳ 3

• 
  Nguồn cung cấp gồm: Các chất dinh dưỡng trong đất ở đầu chu kỳ 3; lượng VLHC để lại sau khai thác rừng với thực vật dưới tán rừng ở chu kỳ 2; và lượng vật rụng hàng năm của rừng nghiên cứu ở chu kỳ 3 trả lại cho đất.
  
• 
  Tích lũy dinh dưỡng trong cây (đầu ra): Là lượng các chất dinh dưỡng của cây hấp thụ sau 5 năm rừng trồng thí nghiệm ở chu kỳ 3 của các công thức.
  

1. 
   Nguồn cung cấp dinh dưỡng
   

• 
  Dinh dưỡng trong đất ở đầu chu kỳ 3 (2008)
  

Bảng 4.27. Tổng hợp các chất dinh dưỡng trong đất ở đầu chu kỳ 3

• 
  Lượng dinh dưỡng để lại ở chu kỳ 2 (2002 – 2008)
  

• 
  Sinh khối, dinh dưỡng và quá trình phân hủy VLHCSKT để lại ở chu kỳ 2
  

Bảng 4.28. Sinh khối VLHSKT và lượng dinh dưỡng để lại ở chu kỳ 2

Phân hủy vật liệu hữu cơ sau khai thác góp phần trả lại dinh dưỡng cho đất và cải thiện độ phì của đất. Kết quả nghiên cứu phân hủy VLHCSKT của rừng trồng Keo lá tràm trong 24 tháng được thể hiện chi tiết ở bảng 30 phần phụ lục. Tổng hợp quá trình phân hủy của các loại VLHCSKT khác nhau được thể hiện ở hình 4.41 dưới đây:

Hình 4.41. Mức độ phân hủy vật liệu hữu cơ sau khai thác theo thời gian

Như vậy, quá trình phân hủy VLHCSKT diễn ra rất nhanh góp phần hoàn trả lại dinh dưỡng cho đất thúc đẩy chu trình dinh dưỡng của rừng trồng. Đối với loại vật liệu hữu cơ là lá cây, sau 7 tháng đã phân hủy hoàn toàn, các cành nhành có đường kính dưới 1cm thì sau 21 tháng có thể phân hủy hoàn toàn và đối với cành nhánh có đường kính từ 1 – 5cm sau 24 tháng có khả năng phân hủy đến 95% (Kiều Tuấn Đạt và cs, 2014) [2]. Kết quả này cũng phù hợp so với nghiên cứu của Delepote và cộng sự (2008) đối với rừng trồng Bạch đàn ở chu kỳ 2 tại Công Gô cho thấy hầu hết dinh dưỡng trong VLHCSKT và thảm mục đã được phân hủy trong hai năm đầu sau khai thác rừng.

• 
  Sinh khối và dinh dưỡng của cây bụi, thảm tươi, thảm mục dưới tán rừng
  

Bảng 4.29. Sinh khối tầng cây bụi, thảm tươi và lượng dinh dưỡng để lại ở chu kỳ 2

• 
  Lượng dinh dưỡng từ vật rụng của chu kỳ 3
  

Bảng 4.30. Tổng hợp các chất dinh dưỡng từ vật rụng trả lại cho đất ở chu kỳ 3

• 
  Tổng hợp các nguồn dinh dưỡng tiềm năng
  

Bảng 4.31. Tổng hợp sinh khối và nguồn dinh dưỡng trả lại cho đất

2. 
   Tích lũy dinh dưỡng của rừng
   

3. 
   Cân đối khả năng cung cấp và sử dụng dinh dưỡng rừng trồng chu kỳ 3
   

• 
  Cân đối về nguồn cung cấp và sử dụng của công thức Fh
  

Bảng 4.33. Cân đối dinh dưỡng của công thức Fh sau 5 năm

Như vậy, sau khi cân đối giữa nguồn cung cấp và khả năng sử dụng thông qua tích lũy các chất dinh dưỡng trong cây ở tuổi 5 còn dư 335,1 kg Đạm/ha. Lượng lân sau khi cân đối giữa khả năng cung cấp và sử dụng còn dư 35,8 kgP/ha tương đượng với lượng phân Lân bón lót bổ sung khi trồng rừng. Lượng Kali còn dư 62,9 kg/ha, còn với các cation trao đổi Mg⁺² có mức cân đối vừa đủ và lượng cation trao đổi Ca⁺² bắt đầu có hiện tượng thiếu hụt khoảng 22,2 kg/ha.

• 
  Cân đối về nguồn cung cấp và sử dụng của công thức Fm
  

Bảng 4.34. Cân đối dinh dưỡng của công thức Fm sau 5 năm

chu kỳ 3 sau khi cân đối còn tương đối khá còn 364,1 kg/ha. Sự thiếu hụt lân trong đất của rừng trồng của chu kỳ 3 đã được cải thiện, tự có khả năng cân đối, không bị thiếu hụt so với chu kỳ 2 và đã có phần dư tích lũy khoảng 5,6 kg/ha. Lượng Kali tổng số ở giai đoạn 5 tuổi của rừng trồng chu kỳ 3 sau khi cân đối còn lại khoảng 86,9 kg/ha. Với các Cation trao đổi Ca⁺² ở giai đoạn 5 tuổi đã dư 15,9 kg/ha và Mg⁺² thì đã đảm bảo đủ bù cho lượng tích lũy của cây đến thời điểm nghiên cứu và dư 3,4 kg/ha.

• 
  Cân đối về nguồn cung cấp và sử dụng của công thức Fl
  

Bảng 4.35. Cân đối dinh dưỡng của công thức Fl sau 5 năm

• 
  So sánh khả năng cân đối dinh dưỡng của các công thức ở chu kỳ 3
  

Hình 4.43. Khả năng cân đối dinh dưỡng của các công thức thí nghiệm ở chu kỳ 3

Như vậy, công thức Fm và Fh đã có khả năng tự bổ sung nguồn dinh dưỡng từ việc để lại VLHCSKT qua các chu kỳ kinh doanh. Đối với công thức Fl khi lấy đi toàn bộ VLHCSKT đã có sự thiếu hụt đáng kể về lượng K, Ca và Mg. Do vậy, khi lấy đi VLHCSKT thì cần bón bổ sung thêm dinh dưỡng cho rừng trồng Keo lá tràm, đặc biệt là nhu cầu phân lân và kali vì đây là loài cây có khả năng cố định đạm nên nhu cầu đạm không lớn. Công thức Fl (lấy đi toàn bộ VLHCSKT) thì sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng là rất lớn làm ảnh hưởng đến sinh trưởng, năng suất rừng và khả năng bền vững của đất qua các chu kỳ kinh doanh.

Do đó, việc giữ lại VLHCSKT ở chu kỳ 2 và 3 của rừng trồng Keo lá tràm đã trả lại một nguồn dinh dưỡng đáng kể cho đất, chúng có thể bù đắp được sự thiếu hụt dinh dưỡng cung cấp cho cây rừng trong chu kỳ trồng rừng hiện tại và các chu kỳ sau.