VJE
T
ạp chí Giáo dục (2022), 22(12), 30-36
ISSN: 2354-0753
30
TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “THIẾT KẾ HỆ THỐNG LỌC NƯỚC”
(HÓA HỌC 12) THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM
Nguy
ễn Hoàng Trang
+
,
Phương Thị Bích Ngọc
Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
+
Tác gi
ả liên hệ ● Email: trangnh.ksp@vnu.edu.vn
Article history
Received: 06/4/2022
Accepted: 28/4/2022
Published: 20/6/2022
Keywords
STEM education, teaching
topic, chemistry, high school,
water filtration system
ABSTRACT
Teaching in the direction of STEM education is one of the current educational
trends and should be promoted to fulfil the requirements of the 2018 General
Education Program. This study presents a brief introduction on STEM,
procedure and organisation of the “Design of water filtration system” teaching
topic for grade 12 in the 2018 Chemistry Education
program towards STEM
education. Empirical results show that this form of teaching brings comfort
and interest in learning and helps to develop skills, qualities and competencies
for students. STEM education helps students enrich their experience, practice,
and apply individual scientific knowledge to solve real-world problems.
1. M
ở đầu
Khái ni
ệm “STEM” bắt đầu xuất hiện tại Mỹ từ những năm 90 của thế kỉ XX (Sander, 2009). Cho đến nay, giáo
d
ục STEM đã trở nên phổ biến trong nền giáo dục của nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, ở các trường THPT
Vi
ệt Nam hiện nay, các nội dung kiến thức chủ yếu vẫn được truyền thụ một cách đơn lẻ, khiến khả năng vận dụng
t
ổng hợp kiến thức của HS vào cuộc sống thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn. Thực hiện theo chủ trương của Chính
ph
ủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Bộ GD-ĐT đã tích cực triển khai
giáo d
ục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức thí điểm tại một số trường phổ thông ngay từ năm
h
ọc 2017-2018. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã quán triệt tinh thần giáo dục STEM trong tất cả các môn
h
ọc và hoạt động giáo dục (Bộ GD-ĐT, 2018a). Nhằm đẩy mạnh giáo dục STEM trong các trường phổ thông, ngày
14/8/2020, B
ộ GD-ĐT (2020) đã ban hành Công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH về việc triển khai thực hiện giáo dục
STEM trong giáo d
ục trung học.
Hóa h
ọc là môn khoa học gắn với thực tiễn, thực hành, trải nghiệm. Chính vì thế, vận dụng giáo dục STEM trong
d
ạy học Hóa học là điều cần thiết. Dạy học theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học là vận dụng phương pháp
h
ọc tập dựa trên thực hành, các hoạt động trải nghiệm và sáng tạo. HS được đặt trước một tình huống có vấn đề thực
ti
ễn cần giải quyết liên quan đến các kiến thức khoa học. Để giải quyết vấn đề nào đó, HS phải tìm tòi, nghiên cứu
nh
ững kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề và sử dụng chúng để giải quyết vấn đề đặt ra. Các hình
th
ức tổ chức dạy học STEM gồm: + Dạy học các môn khoa học theo bài học STEM; + Tổ chức hoạt động trải nghiệm
STEM; + T
ổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật (Bộ GD-ĐT, 2020). Để đáp ứng yêu cầu dạy học STEM
c
ủa giáo dục, đã có nhiều nghiên cứu vận dụng dạy học STEM các môn học khác nhau như môn hóa học (Nguyễn
M
ậu Đức và Dương Thị Ánh Tuyết, 2018; Bùi Xuân Vương, 2020), môn Vật lí (Đặng Minh Tuấn và cộng sự, 2020),
môn Sinh h
ọc (Trần Thị Gái và cộng sự, 2018) cho HS ở các trường THPT. Qua các nghiên cứu trên, có thể thấy tổ
ch
ức dạy học các chủ đề giáo dục STEM tạo điều kiện cho HS làm việc nhóm cùng nhau, chia sẻ và bổ sung kiến
th
ức cho nhau, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó giúp phát triển các năng lực như năng lực giải quyết vấn đề,
năng lực hợp tác.
Bài báo trình bày sơ lược về STEM và dạy học Hóa học theo định hướng giáo dục STEM, cách thức tổ chức
d
ạy học chủ đề “Thiết kế hệ thống lọc nước” theo định hướng giáo dục STEM môn Hóa học nhằm tăng tính trải
nghi
ệm, từ đó giúp HS phát triển được năng lực giải quyết vấn đề, hợp tác, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, kĩ
năng thực hành.