ĐẠi học nha trang viện công nghệ sinh học và MÔi trưỜng kỷ YẾu hội nghị

            Bài viết này nhằm cung cấp một bức tranh so sánh giữa hai hai hình thức đào tạo theo niên chế và theo tín chỉ trên một số phương diện chủ yếu nhằm mục đích giúp cho người dạy, người học, và các nhà quản lý đào tạo ở trường đại học nhận ra các khác biệt căn bản giữa hai phương thức đào tạo, từ đó điều chỉnh hoạt động/công việc của mình cho phù hợp với hình thức đào tạo mới.

1. 
   Đặc điểm não bộ
   

Bộ não chứa trên 100 tỷ neuron thần kinh. Mỗi tế bào lại có quan hệ với hàng chục nghìn neuron lân cận. Do đó số liên hệ giữa toàn bộ neuron trong não là một con số khổng lồ làm nền tảng cho bộ nhớ, tư duy và óc sáng tạo của con người.

Bộ não làm việc khác căn bản với máy tính. Máy tính làm việc theo kiểu tuyến tính trong khi não bộ làm việc theo kiểu kết hợp: so sánh, tích hợp và tổng hợp. Sự kết hợp đóng vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động của não bộ. Mỗi từ ngữ, ý tưởng, khái niệm đều gắn liền với các ý tưởng hay khái niệm khác.

Phương pháp sơ đồ tư duy, Mind Map, được phát triển bởi Tony Buzan, là một phương pháp rất hiệu quả để làm các ghi chú và rất ích lợi để phát sinh các ý tưởng bằng cách kết hợp.

Để xây dựng sơ đồ này, người ta tạo một hình sao ở trung tâm với ý tưởng chính, từ đó phát triển các liên hệ theo mọi hướng nối với các từ kháo và các hình ảnh then chốt. Từ đó phát triển thành một cấu trúc có tổ chức phức tạp

2. 
   Sơ đồ tư duy
   

• 
  -Tony Buzan sinh năm 1942, Anh, chuyên gia hàng đầu thế giới về nghiên cứu hoạt động của bộ não và là cha đẻ của Mind Map. Phương pháp tư duy của ông được dạy và sử dụng ở khoảng 500 tập đoàn, công ty hàng đầu thế giới; hơn 250 triệu người sử dụng phương pháp Mind Map của Tony Buzan; khoảng hơn 3 tỷ người đã từng xem và nghe chương trình của ông (ông đã từng sang Việt Nam năm 2007 để nói chuyện về lĩnh vực nghiên cứu của mình).
  
  
  
• 
  Để xây dựng sơ đồ này, người ta tạo một hình sao ở trung tâm với ý tưởng chính, từ đó phát triển các liên hệ theo mọi hướng nối với các từ khoá và các hình ảnh then chốt và phát triển thành một cấu trúc có tổ chức phức tạp.
  
• 
  Các đặc điểm chính của sơ đồ tư duy là:
  

Chứa các từ khóa

Thể hiện sự kết hợp giữa các ý tưởng hay công việc

Phân nhóm rõ rệt

Tạo dựng trí nhớ hình ảnh

Tính nổi bật do có một trung tâm duy nhất

• 
  Sơ đồ tư duy có tổ chức tương tự như trí nhớ của não bộ và nó giúp cho việc tổ chức thông tin rất tốt.
  
• 
  Số lượng kết hợp rất lớn dẫn đến sự sáng tạo và phát sinh những ý tưởng mới. Mỗi mục trong sơ đồ này có thể là trung tâm cho một sơ đồ tư duy mới.
  
• 
  Sự tiện lợi của phươngpháp sơ đồ tư duy thể hiện rõ nhất trong giai đoạn ban đầu của tiến trình suy nghĩ về một vấn đề: brainstorm. Tất cả những ý tưởng sẽ được tổ chức và thể hiện mối liên hệ rất rõ nét.
  

3. 
   Ứng dụng trong việc lên kế hoạch học tập, kế hoạch nghiên cứu, sáng tạo, giải quyết vấn đề
   

-Khi xây dựng kế hoạch học tập cho bản thân

-Khi chuẩn bị bài trước khi lên lớp

-Khi lập chương trình nghiên cứu

-Khi giải quyết các vấn đề, bài tập

-Khi phải đối mặt với các tình huống phức tạp cần giải quyết...

Việc sử dụng sơ đồ tư duy huy động tối đa tiềm năng của bộ não, giúp học sinh học tập tích cực, hỗ trợ hiệu quả các phương pháp dạy học.

Vận dụng sơ đồ tư duy trong dạy học giúp người học ghi chép hay tổng kết một vấn đề, một chủ đề với cách tiếp cận theo dạng sơ đồ tư duy.

Giảng viên đầu tiên đưa ra một chủ đề chính, đặt chủ đề này ở vị trí trung tâm bảng (hoặc giữa trang giấy) trong một hình sao để nhấn mạnh, sau đó gợi ý để sinh viên vẽ tiếp các nhánh cấp 1, cấp 2, cấp 3...

Sơ đồ này giúp học sinh dễ ôn tập, dễ xem lại kiến thức khi cần.

TÀI LIỆU THAM KHẢO