Xứ đàng trong năm 1621
tải về 0.59 Mb. Chế độ xem pdf
|
KhoSachOnline.Com-lich-su-vuong-quoc-dang-ngoai-pdf
| CH
ƯƠNG 12: ĐỜI SỐNG TINH THẦN Ở ĐÀNG TRONG X ứ Đàng Trong còn có nhiều đền chùa rất đẹp với tháp cao và lầu chuông. M ỗi địa điểm dù nhỏ bé đến đâu thì cũng có đền chùa thờ cúng th ần Phật. Có những pho tượng rất lớn có vàng có bạc chứa chấp và tàng tr ữ ở trong. Thật không hơn không kém là một kho tàng thánh trong ngực hay trong b ụng pho tượng. Không ai dám sờ mó vào trừ khi bị lâm vào c ơn túng quẫn cùng cực. Một tên ăn trộm nào đó thò tay lục trong bụng t ượng mà không nghĩ đến tầm quan trọng của việc phạm thánh, vì ở đây ng ười ta vẫn quan niệm rằng làm như vậy là phạm thượng. Lại nữa họ đeo ở cổ nào là tràng hạt, chuỗi hột. Họ tổ chức rước sách, lễ lạt rất long tr ọng, để kính thần Phật như chúng ta thấy nơi những giáo dân sốt s ắng nhất của ta. Và hơn nữa có những ông sãi có chức tương ứng với ch ức tu viện trưởng, giám mục và tổng giám mục cũng cầm gậy dát vàng dát b ạc không khác những gậy chúng ta dùng trong Giáo hội. T ất cả giáo phái của họ không có mục đích nào khác ngoài việc tôn th ờ Thượng Đế hay ao ước vinh quang và hạnh phúc đời sau hoặc công nh ận hồn bất tử hoặc quả quyết mọi sự đều chấm dứt khi thân xác chết. T ất cả lương dân phương Đông đều công nhận hai nguyên lý này. Các giáo phái đ ếu phát nguyên từ kinh sách của một đại triết gia và nhà siêu hình h ọc trứ danh gọi là Thích Ca. Vị này còn có trước Aristote [1]và không thua kém ông v ề tài trí và tinh thông các sự thiên nhiên. Với trí óc minh m ẫn, ngài suy nghĩ về thiên nhiên và sự thành lập vũ trụ. Ngài chiêm ng ưỡng nguyên lý và cứu cánh vạn vật, nhưng nhất là về bản thể con ng ười làm chủ lâu dài đại thế giới này. Giáo thuy ết ngài Thích Ca công bố được người Trung Hoa đón nh ận. Họ rất mong muốn được giải thoát nên đã đón nhận giáo thuyết này và ch ủ trương thành mười hai giáo phái khác nhau trong đó có một giáo phái đ ược người ta theo và sùng hơn cả và là phái chủ trương vạn v ật là hư không họ gọi là Genfiu, thiền phái. Những người theo phái này có t ục cùng nhau hẹn ngày về miền thôn quê để nghe một vài thượng tọa thuy ết pháp về đề tài cực lạc. Th ế nhưng bây giờ phải trở lại với người xứ Đàng Trong [2], họ không đón nh ận toàn bộ thứ giáo lý quá khích và phi lí chối bỏ hình thức b ản thể và quy mọi sự về hư không. Khắp nơi trong nước, tất cả đều công nh ận hồn là bất tử và do đó có phần thưởng đời đời cho người lành và hình ph ạt trường cửu cho kẻ dữ, làm cho chân lý đó mờ nhạt đi vì đầy nh ững điều vô lý và sai lầm. Thứ nhất họ không phân biệt hồn người dữ tách r ời khỏi thân xác với các thần xấu và gọi tất cả là tà ma, và cho rằng không nh ững thần xấu mà cả hồn người dữ đều tìm cách làm hại người s ống. Thứ hai là một trong những phần thưởng của hồn người đã sống lành thánh đó là chuy ển [3] từ một thân này tới một thân khác tốt hơn, tr ọng hơn, như từ thân xác một người dân thường đến thân xác một đế v ương hay quan cao cấp. Thứ ba là hồn người quá cố cần ăn uống và bồi d ưỡng thân xác, do đó đôi khi trong năm họ có tục dọn cỗ bàn thịnh soạn và long tr ọng, con cái cúng tế cha mẹ đã khuất, chồng cúng tế vợ, bạn bè cúng t ế người thân thích. Chú thích [1] Borri sánh Kh ổng Tử với Aristote, ở đây cũng coi Phật tổ như nhà hi ền triết Hy Lạp đại tài Aristote [2] Tin t ưởng của người Đàng Trong về hồn [3] Thuy ết luân hồi |