Trường Đại học Điện lực Tập đoàn Điện lực Việt Nam


Phần tiêu đề chương trình



tải về 1.67 Mb.
trang25/48
Chuyển đổi dữ liệu18.07.2016
Kích1.67 Mb.
#1821
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   48

5.1.2. Phần tiêu đề chương trình


Phần này bắt đầu bằng từ khóa Program, sau đó ít nhất là một khoảng trắng và một tên do người dùng tự đặt, cuối cùng kết thúc bằng dấu chấm phẩy ‘;’.

Cú pháp: Program Tên_tự_đặt;



Ví dụ 5.1: Program Btap1;

hoặc: Program Giai_pt_bac2;

Phần tiêu đề còn gọi là phần đầu của chương trình, nó có thể không có cũng được.

Tên_tự_đặt phải tuân theo quy tắc đặt tên.

5.1.3. Phần khai báo


Phần khai báo có nhiệm vụ giới thiệu và mô tả các đối tượng, các đại lượng sẽ tham gia trong chương trình. Nó gồm có:

  • Khai báo sử dụng thư viện chuẩn:

Turbo Pascal có sẵn một số hàm và thủ tục chuẩn, chúng được phân thành từng nhóm theo chức năng mang các tên đặc trưng, gọi là các thư viện hay đơn vị chương trình ( Unit ), như : Crt, Graph, Dos, Printer, .v.v. . Muốn sử dụng các hàm hay thủ tục của thư viện nào, ta phải khai báo có sử dụng thư viện đó, lời khai báo phải để ở ngay sau phần tiêu đề của chương trình theo cú pháp :

Uses danh_sách_các_thư_viện_chuẩn;

Trong đó các thư viện cách nhau dấu phẩy ( , ).


Ví dụ 5.2: do thủ tục Clrscr nằm trong thư viện CRT, nên nếu trong chương trình mà có dùng lệnh Clrscr, thì phải khai báo :

Uses CRT ;

Muốn sử dụng cả hai thư viện CRT và GRAPH, ta khai báo :

Uses CRT, GRAPH ;




  • Khai báo nhãn:

Label Danh_sách_các_tên_nhãn;

Khi sử dụng trong chương trình thì sử dụng theo cú pháp:



Tên_nhãn: ;

Các nhãn thường đi với câu lệnh goto tên_nhãn;




  • Khai báo hằng theo cú pháp:

Const Tên_hằng = giá_trị;


  • Khai báo kiểu dữ liệu mới:

Ngoài các kiểu dữ liệu mà bản thân ngôn ngữ đã có sẵn như kiểu thực, kiểu nguyên, kiểu ký tự, kiểu lôgic,.v.v. người dùng có thể tự xây dựng các kiểu dữ liệu mới phục vụ cho chương trình của mình, nhưng phải mô tả sau từ khóa TYPE. Khi đã định nghĩa một kiểu dữ liệu mới, ta có thể khai báo các biến thuộc kiểu dữ liệu này theo cú pháp sau:

Type Tên_kiểu_dữ_liệu_mới = mô_tả_cho_kiểu_dữ_liệu_mới
Ví dụ 5.3: ta định nghĩa một kiểu dữ liệu mới có tên là KieuMang :

Type KieuMang = Array[1..10] of Real;

Bây giờ có thể khai báo hai biến A và B có kiểu dữ liệu là kiểu Mang :

Var A, B : KieuMang ;



  • Khai báo biến theo cú pháp:

Var Danh_sách_các_biến: kiểu_dữ_liệu_cho_biến;

Trong đó các biến cách nhau bởi dấu phẩy ( , ).



Ví dụ 5.3: Const N=10 ;

Var x, y : Real ;

i, k : Integer ;


  • Khai báo các thủ tục và hàm: được dùng khi có nhu cầu thiết kế các chương trình lớn, phức tạp. Đối với các bài toán nhỏ, đơn giản, việc sử dụng chương trình con là chưa cần thiết. Chi tiết về phần này sẽ được trình bày kỹ trong chương 8.

5.1.4. Phần thân chương trình


Đây là phần chủ yếu nhất của một chương trình, bắt buộc phải có.

Thân chương trình bắt đầu bằng từ khóa BEGIN và kết thúc bằng END. (có dấu chấm ở cuối). Giữa BEGIN và END là các lệnh. Mỗi lệnh phải kết thúc bằng dấu chấm phẩy ‘;’. Một lệnh, nếu dài, thì có thể viết trên hai hay nhiều dòng, ví dụ:

Writeln(‘ Phuong trinh co hai nghiem la X1= ‘, X1:8:2,‘ va X2= ‘, X2:8:2) ;

Ngược lại, một dòng có thể viết nhiều lệnh miễn là có dấu ‘;’ để phân cách các lệnh đó, chẳng hạn :

Write(‘ Nhap A, B, C: ‘ ) ; Readln(A,B,C) ;

Thông thường mỗi dòng chỉ nên viết một lệnh để dễ đọc, dễ kiểm tra lỗi.


Ví dụ 5.4: 1 chương trình đơn giản bằng ngôn ngữ Pascal, để nhập vào một số có hai chữ số và in ra số hàng chục và hàng đơn vị của nó.



5.2. Câu lệnh trong chương trình Pascal

5.2.1 Phân loại câu lệnh


Câu lệnh là một dãy các ký tự cơ bản được xây dựng theo một quy tắc nhất định (gọi là cú pháp) nhằm chỉ thị cho máy thực hiện một công việc xác định. Các câu lệnh được chia ra hai loại: câu lệnh đơn giản và câu lệnh có cấu trúc.

Lệnh gán và lời gọi thủ tục được xếp vào loại đơn giản.

Ví dụ 5.5:

k := 20;


Clrscr ;

Writeln(k) ;

Các lệnh rẽ nhánh và lệnh lặp được xếp vào loại có cấu trúc, chúng được xây dựng từ các lệnh đơn giản.

Ví dụ 5.6:

If k>=0 then Writeln(k)

else

Writeln( -k) ;



Hai hay nhiều lệnh đơn giản được gom lại và đặt giữa hai từ khóa BEGIN và END tạo thành một câu lệnh ghép, câu lệnh ghép cũng là lệnh có cấu trúc.

Ví dụ 5.7:

Begin


Write(‘ nhập k :’);

Readln(k);

End;

Từ các lệnh đơn giản và các lệnh có cấu trúc đã có lại có thể xây dựng được các lệnh có cấu trúc phức tạp hơn.



Ví dụ 5.8:

If k>= 0 then Writeln(k)

else

Begin


Writeln(‘ k âm, xin nhập lại : ‘);

Readln(k);

End;

Sau đây sẽ trình bày kỹ về một lệnh đơn giản và thông dụng : lệnh gán.


5.2.2. Lệnh gán


+ Lệnh gán có cú pháp như sau :

Tên_Biến := Biểu_thức ;

+ Ý nghĩa : tính toán biểu thức bên phải, rồi lưu kết quả tính được vào biến ở vế trái.

- Biểu thức bên vế phải có thể là một biến, một hằng, một hàm, hay một biểu thức,



Ví dụ 5.9: cho khai báo :

Var A, B : Real;

K : Integer;

Khi dùng lệnh các lệnh:

K := 10 ;

B := K* 3+5.5;

thì biến K có giá trị là 10, biến B có giá trị là 35.5.

Nếu thực hiện tiếp lệnh gán :

B:= 17/2;

thì giá trị của B bây giờ sẽ là 8.5.

 Như vậy nếu một biến được gán nhiều lần thì nó sẽ lấy giá trị của lần gán sau cùng, tính đến thời điểm đang xét.

Đặc biệt, lệnh: B:=B +1;

có tác dụng tăng giá trị của biến B lên 1 đơn vị, kết quả là B có giá trị bằng 9.5.

Cách thực hiện lệnh B:=B+1 là như sau: lấy giá trị hiện thời của biến B (là 8.5) cộng thêm 1 (được 9.5), rồi đem kết quả gán cho chính biến B.

Tương tự, lệnh B:=B-1; có tác dụng giảm B đi 1 đơn vị.

Yêu cầu để cho lệnh gán thực hiện được là kiểu dữ liệu của biểu thức ở vế phải phải phù hợp với kiểu dữ liệu của biến ở vế trái, nếu không phù hợp thì khi dịch (Compile) chương trình, Turbo Pascal sẽ thông báo lỗi : "Error 26 : Type mismatch". Ví dụ, lệnh gán dưới đây là sai vì vế trái là kiểu thực còn vế phải là kiểu chuỗi :

A:=‘Pascal’;

Chú ý rằng một số nguyên có thể gán cho một biến thực, (chẳng hạn lệnh A:=10; là đúng ), nhưng một số thực không thể gán cho một biến nguyên. Ví dụ lệnh K:=10/4; là sai vì biến K có kiểu nguyên, còn vế phải cho kết quả là một số thực (=2.5).

Xét thêm ví dụ về các kiểu dữ liệu khác :

Ví dụ 5.10: Cho khai báo

Var Ch : Char ;

St: String[20];

Khi đó:


Lệnh St:=‘A’; là đúng.

Lệnh St:=‘100’; là đúng.

Lệnh Ch:=‘ABCD’; là sai vì vế phải là một chuỗi.

Lệnh St:= 100; là sai vì vế phải là một số.

Lệnh Ch:=‘1’ ; là đúng.

Lệnh Ch:=St ; là sai vì vế phải là một chuỗi.

Lệnh St:=Ch; là đúng


Каталог: images
images -> Hướng dẫn sử dụng Dropbox Để sử dụng được Dropbox
images -> BÀi thuyết trình cách xáC ĐỊnh và chế ĐỘ pháp lý CỦa các vùng biển theo công ưỚc của liên hiệp quốc về luật biển năM 19821
images -> Céng hßa x· héi chñ nghÜa viÖt nam Độc lập tự do hạnh phúc
images -> Lúa gạo Việt Nam Giới thiệu
images -> Trung Tâm kt tc-đl-cl
images -> Số: 105/2008/QĐ-ttg CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc
images -> ChuyêN ĐỀ ĐẠi số TỔ HỢP, XÁc suất kiến thức cơ bản Đại số tổ hợp
images -> BỘ giáo dục và ĐÀo tạo trưỜng đẠi học luật tp. HỒ chí minh dưƠng kim thế nguyên thủ TỤc phá SẢn các tổ chức tín dụng theo pháp luật việt nam
images -> Review of Condor, Sun Grid Engine and pbs

tải về 1.67 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   48




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương