TIÊu chuẩn ngành 04tcn 33: 2001 HẠt giống cây trồng lâm nghiệp phưƠng pháp kiểm nghiệm những quy định chung

- Mẫu hạt dùng để kiểm nghiệm hàm lượng nước là mẫu phân tích được quy định tại mục 2.2.4, phải được niêm phong, tiếp nhận và bảo quản đúng thủ tục đã được quy định tại mục 3.7.1 của tiêu chuẩn này. Không dùng riêng thành phần hạt thuần đề kiểm nghiệm chỉ tiêu này.

- Hàm lượng nước của hạt được xác định bằng phương pháp sấy khô trong tủ sấy ở nhiệt độ ổn định đến khối lượng không đổi.

- Cân trọng lượng chính xác đến 3 chữ số thập phân.

- Cân điện tử có độ chính xác đến 0,001g.

- Tủ sấy điện, giữ nhiệt độ ổn định ở 103⁰C ± 2⁰C, có hệ thống thông gió, điều chỉnh nhiệt độ tự động.

- Hộp nhôm hình trụ có nắp đậy, đường kính 60mm, cao 20mm, dày 0,5mm.

- Bình hút ẩm có nắp đậy kín.

- Chất hút ẩm (Silica gel) khô.

- Panh, dao cắt hạt.

- Máy xay hạt.

- Dùng thìa kim loại hoặc đũa thủy tinh đảo đều mẫu hạt chứa trong bình nhiều lần.

- Đổ mẫu hạt vào trong một bình khô khác có dung tích lớn hơn. Đậy nắp, lắc nhẹ và dốc ngược bình vài lần cho hạt được trộn đều.

8.3.2. Chia mẫu phân tích thành 2 phần có trọng lượng xấp xỉ nhau. Phương pháp chia mẫu được quy định tại mục 3.7.2 trong tiêu chuẩn này. Mẫu kiểm nghiệm hàm lượng nước là mẫu phân tích, bao gồm cả phần hạt sạch và phần tạp chất trộn đều.

8.3.3. Cắt hoặc xay nhỏ hạt: Các loại hạt có kích thước lớn cần được cắt hoặc xay nhỏ trước khi đưa vào tủ sấy. Các mảnh vụn, sau khi xay có kích thước khoảng 4mm.

Tất cả các thao tác phải nhanh, không để hạt tiếp xúc lâu với không khí. Tổng thời gian để chuẩn bị mẫu cho kiểm nghiệm chỉ tiêu hàm lượng nước (trong trường hợp không phải cắt hoặc xay nhỏ hạt) tối đa là 2 phút.

- Sấy 2 hộp nhôm (kể cả nắp đậy) trong tủ sấy ở nhiệt độ 130⁰C trong 1 giờ đến khối lượng không đổi. Lấy hộp ra, đặt vào bình hút ẩm cho hộp nguội dần. Cân trọng lượng của từng hộp (M1).

- Đổ hạt đã chia vào từng hộp nhôm, dàn đều hạt cho phẳng, đậy nắp và cân trọng lượng từng hộp (M2).

- Mở nắp hộp nhôm và lồng nắp vào bên dưới đáy hộp. Mở cửa tủ sấy (đã được nung nóng ở 103⁰C), đặt nhanh 2 hộp nhôm vào trong tủ sấy ở vị trí gần kề nhau. Đóng cửa tủ sấy, điều chỉnh để giữ nhiệt độ đều đặn, ổn định ở 103⁰C ± 2⁰C trong thời gian 17 ± 1 giờ.

- Thời gian sấy bắt đầu tính từ lúc nhiệt độ của tủ sấy đạt 103⁰C (sau khi đặt 2 hộp nhôm vào trong tủ).

- Lấy 2 hộp nhôm ra khỏi tủ sấy, nhanh chóng đậy nắp hộp lại và đặt hộp vào trong bình hút ẩm (với Silica gel trong đó), đậy nắp bình lại để làm nguội trong 30-45 phút.

- Cân xác định trọng lượng của từng hộp (M₃).

Ẩm độ tương đối không khí trong phòng kiểm nghiệm trong khi thực hiện những thao tác này thích hợp là dưới 70%.

8.5.1. Hàm lượng nước của hạt trong từng hộp nhôm được tính bằng công thức:

Trong đó:

M₁ – là trọng lượng (tính bằng gam) của hộp nhôm (kể cả nắp) đã được sấy khô trước khi cân và cho hạt vào.

M₂ – là trọng lượng (tính bằng gam) của hộp nhôm (kể cả nắp) đã được sấy khô và lượng mẫu trước khi sấy.

M₃ – là trọng lượng (tính bằng gam) của hộp nhôm (kể cả nắp) đã được sấy khô và lượng mẫu sau khi sấy.

8.5.2. Hàm lượng nước của hạt được tính chính xác đến 1 số lẻ sau dấu phẩy theo quy tắc làm tròn số.

8.5.3. Hàm lượng nước của lô hạt giống là số trung bình cộng của hai kết quả kiểm nghiệm song song, khi hai kết quả đó có độ sai lệch không vượt quá sai khác cho phép sau đây:

Loại hạt	Hàm lượng nước ban đầu			Ghi chú
	< 12%	12 ÷ 25%	> 25%
Hạt nhỏ	0,3	0,5	0,5	Có số lượng: > 5.000 hạt/kg
Hạt to	0,4	0,8	2,5	Có số lượng: < 5.000 hạt/kg

8.5.4. Khi sai khác vượt quá mức quy định ở trên thì phải kiểm nghiệm lại. Nếu lần kiểm nghiệm thứ 3 mà 2 lần lặp vẫn cho kết quả vượt quá mức quy định thì được lấy số trung bình của các lần lặp có sai lệch không quá sai số quy định ở trên của cả 3 lần kiểm nghiệm làm kết quả chính thức.

Quá trình kiểm nghiệm, kết quả tính toán được ghi vào phiếu theo dõi kiểm nghiệm (phụ lục 2).

Sự hiện diện của các tổ chức gây bệnh, các chất độc hại, côn trùng và các vết bệnh trong hoặc trên bề mặt của hạt được xác định, phân loại.

- Kính hiển vi

- Kính lúp.

- Cân điện tử có độ chính xác 0,01g.

- Khay men trắng.

- Tấm kính dày, trong.

- Panh, dao mổ hạt.

- Hộp petri.

Lấy ngẫu nhiên 200 hạt, ngâm hạt trong nước 30⁰C cho hạt mềm. Dùng dao bổ hạt ra rồi quan sát bằng mắt thường, kính lúp. Đếm số lượng sâu, mọt, nhộng, trứng sâu … có trong những hạt đó.

Tính số lượng sâu, mọt, trứng, nhộng trong 1kg hạt theo công thức:

C =

Trong đó:

+ C = Số con sâu, mọt, nhộng, trứng … có trong 1kg hạt giống.

+ c = Số con sâu, mọt, nhộng, trứng … có trong 200 hạt giống (mẫu phân tích).

+ m = Trọng lượng mẫu phân tích (200 hạt).

Hạt có vết bệnh là hạt mang những vết đặc trưng cho các loại bệnh hại phổ biến có trên hạt.

- Lấy ngẫu nhiên 400 hạt. Dàn hạt trên mặt kính hoặc khay men, quan sát bằng mắt thường, kính lúp. Nếu vết bệnh khó phát hiện thì soi hạt bằng kính hiển vi. Dùng panh gắp riêng những hạt có vết bệnh.

- Tính tỷ lệ hạt mang vết bệnh bằng công thức:

Sau khi kết thúc quá trình kiểm nghiệm các chỉ tiêu chất lượng sinh lý của lô hạt giống (chậm nhất là 2 ngày kể từ ngày kết thúc quá trình kiểm nghiệm). Phòng kiểm nghiệm phải thông báo kết quả kiểm nghiệm cho chủ lô giống. Kết quả được ghi trong phiếu kiểm nghiệm, có chữ ký của nhân viên kiểm nghiệm và đóng dấu xác nhận của cơ quan kiểm nghiệm (phụ lục 4).

Phiếu kiểm nghiệm chất lượng sinh lý của lô hạt giống chỉ có giá trị trong một thời gian nhất định (tùy theo từng loại hạt) kể từ ngày viết phiếu. Quá thời hạn đó, lô giống phải được kiểm nghiệm và cấp phiếu kiểm nghiệm lại.

 

KT. BỘ TRƯỞNG BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THỨ TRƯỞNG Nguyễn Văn Đẳng

 

PHỤ LỤC 1

PHIẾU GỬI MẪU KIỂM NGHIỆM

PHIẾU THEO DÕI KIỂM NGHIỆM HẠT GIỐNG

Số hiệu lô hạt: …………………………… Tên nguồn giống: ……………… Số hiệu nguồn giống: …………… Số kiểm nghiệm: ……………………..

Ngày kiểm nghiệm: ………………………                                                    Ngày kết thúc kiểm nghiệm nảy mầm: …………………………………….

Trọng lượng 1.000 hạt (8 x 100)		Độ thuần
Lần lặp	X	Lần lặp	Trọng lượng cả mẫu (g)	Trọng lượng tạp chất (g)	Trọng lượng hạt thuần (g)		Tỷ lệ tạp chất (%)		Tỷ lệ hạt thuần (%)	Sai lệch giữa A và B: Sai lệch lớn nhất cho phép: Kiểm nghiệm lại: - Có - Không
1		A
2		B
3		Trung bình
4		Hàm lượng nước
5		Lần lặp	T. lượng mẫu chưa sấy (g)	T. lượng mẫu sau khi sấy (g)		Lượng nước chứa trong mẫu (g)		Hàm lượng nước (%)		Sai lệch giữa A và B: Hàm lượng nước = Sai lệch lớn nhất cho phép: Kiểm nghiệm lại: - Có - Không
6		A
7		B
8		Trung bình
Cộng
Trung bình: X =		Ghi chú: (Các chỉ tiêu cần phân tích thêm, những sai sót trong quá trình kiểm nghiệm …)
TL 1.000 hạt (g) =
- Độ biến động = - Sai tiêu chuẩn = - Hệ số biến động = Kiểm nghiệm lại: Có Không

 

PHỤ LỤC 3

PHIẾU THEO DÕI KIỂM NGHIỆM NẢY MẦM

Số hiệu lô hạt: …………………………… Tên nguồn giống: ……………… Số hiệu nguồn giống: …………… Số kiểm nghiệm: ……………………..

Ngày kiểm nghiệm: ………………………                                                    Ngày kết thúc kiểm nghiệm nảy mầm: …………………………………….

Các chỉ tiêu chất lượng

Độ thuần

Trọng lượng 1.000 hạt

Hạt/kg

Tỷ lệ nảy mầm

Thế nảy mầm

Hàm lượng nước:

Theo dõi kiểm nghiệm nảy mầm

Lần lặp

Hạt nảy mầm bình thường sau … ngày

Σ hạt n/m b.thg (a)

Hạt tươi không n/m (b)

H. cứng không n/m (c)

Hạt rỗng (d)

N/m không bthg (e)

Σ (a-e)

Hạt mốc thối (f)

Hạt bị sâu phá hại (g)

Tỷ lệ n/m (%) (h)

Sống không n/m (i)

1

2

3

4

Tổng số

Tr. bình

 

TỔNG HỢP KẾT QUẢ: