Tiªu chuÈn ngµnh

C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®­îc bè trÝ trªn nh÷ng ruéng lóa ®ang cã bä xÝt ph¸ h¹i vµ vµo thêi ®iÓm bä xÝt ph¸t triÓn m¹nh.

C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (lo¹i ®Êt, ph©n bãn, mËt ®é trång, c¸c c¸ch ch¨m sãc kh¸c....) ph¶i ®ång ®Òu trªn mçi « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph­¬ng.

1.4. C¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 vïng sinh th¸i miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam, nh­ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tr­íc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp tèt th× míi ®­îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng. ViÖc kh¶o nghiÖm thuèc trõ bä xÝt trªn diÖn réng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ®¸nh gi¸ hoµn chØnh mét lo¹i thuèc.

2. Ph­¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm.

2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:

C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®­îc chia lµm 3 nhãm:

• 
  Nhãm 1: C«ng thøc thuèc kh¶o nghiÖm lµ c¸c lo¹i thuèc ®Þnh kh¶o nghiÖm ®­îc dïng ë nh÷ng liÒu l­îng kh¸c nhau hoÆc theo c¸ch dïng kh¸c nhau.
  
• 
  Nhãm 2: C«ng thøc thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ s©u ®· ®­îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ®­îc sö dông ë ViÖt Nam vµ ®ang ®­îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph­¬ng ®Ó trõ bä xÝt h¹i lóa.
  
• 
  Nhãm 3: C«ng thøc ®èi chøng lµ c¸c « kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc BVTV nµo ®Ó trõ bä xÝt.
  

Tïy theo d¹ng thuèc (thuèc h¹t, thuèc bét, thuèc n­íc) vµ c«ng cô r¶i thuèc (b¬m tay, b¬m ®éng c¬) mµ c¸c « kh¶o nghiÖm cÇn cã kÝch th­íc thÝch hîp.

• 
  Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 50m², sè lÇn nh¾c l¹i 3 - 4 lÇn. C¸c « kh¶o nghiÖm nªn cã d¹ng h×nh vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt nh­ng chiÒu dµi kh«ng ®­îc lín gÊp ®«i chiÒu réng.
  
• 
  Kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ 300m² vµ kh«ng ph¶i bè trÝ nh¾c l¹i.
  

2.3.1. Thuèc ph¶i ®­îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.

2.3.2. L­îng thuèc dïng ®­îc tÝnh b»ng kg hay lÝt chÕ phÈm hay gram ho¹t chÊt trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.

L­îng n­íc dïng: Ph¶i theo khuyÕn c¸o cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh tr­ëng cña c©y lóa còng nh­ c¸ch thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc.

Th«ng th­êng l­îng n­íc thuèc phun: 600 lÝt/ha

Víi c¸c d¹ng thuèc th­¬ng phÈm c¸ch sö dông ph¶i theo ®óng qui ®Þnh cña c¬ së s¶n xuÊt.

C¸c sè liÖu vÒ l­îng thuèc thµnh phÈm vµ l­îng n­íc dïng (l/ha) cÇn ®­îc ghi râ.

Chó ý kh«ng ®Ó thuèc ë « nµy t¹t sang « kh¸c.

2.3.3. NÕu ruéng kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi t­îng sinh vËt g©y h¹i kh¸c nh­: bÖnh, cá d¹i.... ph¶i ®­îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ « ®èi chøng. Thêi gian dïng thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi t­îng ®ã ph¶i c¸ch thêi gian xö lý thuèc kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 7 ngµy. C¸c tr­êng hîp trªn (nÕu cã) ph¶i ®­îc ghi chÐp l¹i.

2.3.4. CÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc th«ng dông ë ®Þa ph­¬ng, ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc. Trong c¸c kh¶o nghiÖm nªn dïng b×nh b¬m tay ®eo vai, tuy vËy trong kh¶o nghiÖm diÖn réng b¬m ®éng c¬ cã thÓ ®­îc dïng.

2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:

Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®­îc thùc hiÖn ®óng theo h­íng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi môc ®Ých kh¶o nghiÖm.

NÕu trªn nh·n kh«ng ghi cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tïy theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm vµ ®Æc tÝnh t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp.

Víi lo¹i thuèc phun ®Ó trõ bä xÝt thuèc ®­îc xö lý vµo s¸ng sím.

Th«ng th­êng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc cña mét lo¹i thuèc trõ s©u ®èi víi bä xÝt h¹i lóa th­êng ®­îc tiÕn hµnh vµo thêi kú lóa ®ang lµm s÷a lóc ®ã quÇn thÓ bä xÝt cã sè l­îng cao. Sè lÇn vµ ngµy xö lý thuèc cÇn ®­îc ghi l¹i.

2.5. §iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu

2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc ®èi víi bä xÝt:

2.5.1.1. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra:

2.5.1.1.1. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra víi bä xÝt h¹i b«ng lóa (bä xÝt dµi, bä xÝt xanh...)

• 
  Sè ®iÓm ®iÒu tra :
  

Víi kh¶o nghiÖm diÖn réng: ViÖc ®iÒu tra ®­îc tiÕn hµnh trªn 10 ®iÓm kÝch th­íc mçi ®iÓm 40 khãm víi lóa cÊy hay mçi ®iÓm 0,5m² víi lóa s¹. C¸c ®iÓm nµy c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 1m.

• 
  Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra: §Õm sè bä xÝt ë c¸c ®iÓm ®iÒu tra, cã thÓ ®Õm b»ng m¾t. ViÖc ®iÒu tra nªn tiÕn hµnh vµo s¸ng sím khi bä xÝt Ýt di chuyÓn.
  
• 
  L­u ý : Khi ®Õm sè bä xÝt h¹i b«ng lóa, c¸c khãm lóa ®­îc chän ®Ó ®Õm bä xÝt cã trªn ®ã nªn c¸ch nhau kho¶ng 5 khãm mét.
  

Sè ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p nh­ ®èi víi bä xÝt h¹i b«ng lóa nh­ng ®Õm sè bä xÝt trªn c¸c khãm liÒn nhau.

2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:

LÇn ®iÒu tra thø nhÊt vµo 1 ngµy tr­íc khi xö lý thuèc, c¸c lÇn ®iÒu tra sau vµo 1, 3, 7 sau khi xö lý thuèc.

Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tïy thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tïy theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.

2.5.1.3. TÝnh hiÖu lùc cña thuèc: HiÖu lùc phßng trõ cña thuèc víi bä xÝt ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc Henderson - Tilton dùa trªn c¸c sè liÖu mËt ®é bä xÝt t¹i c¸c lÇn ®iÒu tra.

2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y lóa.

CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh h­ëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y lóa. Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®­îc nh­: L¸ óa vµng vµ rông, träng l­îng, sè h¹t.... cÇn ®­îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra c¸c chØ tiªu nµy cÇn theo ®óng c¸c ph­¬ng ph¸p theo dâi sinh tr­ëng cña c©y trång.

C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh­ ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸..... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo b¶ng ph©n cÊp ë phô lôc 1.

Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y cÇn ®­îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mû.

TÝnh n¨ng suÊt lóa: Ph­¬ng ph¸p tÝnh n¨ng suÊt nh­ ®­îc tr×nh bµy trong c¸c qui ph¹m kh¶o s¸t hiÖu lùc trõ rÇy n©u vµ trõ s©u ®ôc th©n c©y lóa.

* Víi kh¶o nghiÖm trõ bä xÝt h¹i b«ng lóa tû lÖ h¹t ch¾c vµ lÐp cÇn ®­îc theo dâi.

2.5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:

CÇn ghi chÐp mäi ¶nh h­ëng tèt xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn c¸c lo¹i s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh­ nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi t­îng phßng trõ (®éng vËt cã Ých, ®éng vËt hoang d·…).

2.5.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt:

Ghi chÐp tØ mØ c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, l­îng m­a cho suèt thêi gian kh¶o nghiÖm t¹i tr¹m khÝ t­îng gÇn nhÊt. (xem phô lôc 2).

NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ t­îng, ph¶i ghi tØ mØ t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh­ : n¾ng h¹n, m­a, lôt, b·o...

3. Xö lý sè liÖu, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶.

3.1. Xö lý sè liÖu:

Nh÷ng sè liÖu thu thËp ®­îc qua kh¶o nghiÖm cÇn ®­îc xö lý b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®­îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®­îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi, c¸c ®¬n vÞ ®­îc côc BVTV chØ ®Þnh lµm kh¶o nghiÖm cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph­¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng vÒ Côc BVTV.

• 
  Tªn kh¶o nghiÖm
  
• 
  Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
  
• 
  §iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm
  
  • 
    Néi dung kh¶o nghiÖm
    
  • 
    §Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng…
    
  • 
    §Æc ®iÓm thêi tiÕt (xem phô lôc 2)
    
  • 
    T×nh h×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña bä xÝt h¹i lóa trong khu vùc kh¶o nghiÖm.
    

• 
  Ph­¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm
  
  • 
    C«ng thøc kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Ph­¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Sè lÇn nh¾c l¹i
    
  • 
    KÝch th­íc « kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Dông cô phun r¶i
    
  • 
    L­îng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt/ha hoÆc kg, lÝt thuèc th­¬ng phÈm/ha.
    
  • 
    Ngµy xö lý thuèc
    
  • 
    Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
    

• 
  KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm.
  

• 
  C¸c b¶ng sè liÖu
  
• 
  §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
  
• 
  NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh h­ëng kh¸c.
  

• 
  KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ
  

§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®­a ra

§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ bä xÝt h¹i lóa ch­a cã trong danh môc ®­îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc BVTV cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.

Phô lôc 1

1 : C©y b×nh th­êng

2 : Ngé ®éc nhÑ. Sinh tr­ëng cña c©y gi¶m nhÑ

3 : Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nh­ng nh×n thÊy b»ng m¾t

4 : TriÖu chøng ngé ®éc nh­ng ch­a ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt.

5 : C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt

6 : Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt.

7 : Thuèc g©y ¶nh h­ëng nhiÒu tíi n¨ng suÊt

8 : TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y

9 : C©y bÞ chÕt hoµn toµn