Hoµn thiÖn quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt c©y, cñ gièng trong èng nghiÖm, quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt cñ gièng SNC vµ cñ gièng NC

§Ó hoµn thiÖn thªm quy tr×nh nh©n gièng invitro ®èi víi c©y hoa lay¬n ®á ®« phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng, Ban chñ nhiÖm dù ¸n tiÕn hµnh bè trÝ 3 thÝ nghiÖm ®Ó hoµn thiÖn thªm 3 giai ®o¹n trong quy tr×nh: Giai ®o¹n ph¸t sinh h×nh th¸i; Giai ®o¹n nh©n nhanh vµ Giai ®o¹n t¹o cñ trong èng nghiÖm. C¸c thÝ nghiÖm gåm:

- Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña chÊt ®iÒu tiÕt sinh tr­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t sinh h×nh th¸i: kÕt qu¶ cho c«ng thøc tèi ­u cho qu¸ tr×nh t¸i sinh lµ:

MS + 20g sucrose/l + 100mg inositol/l + 0,2mg2,4D/l + 1mgBA/l + 7g aga/l.

- Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña chÊt ®iÒu hßa sinh tr­ëng ®Õn hÖ sè nh©n nhanh, chÊt l­îng chåi vµ côm chåi, c«ng thøc tèi ­u lµ:

MS + 20g sucrose/l + 100mg inositol/l + 1mg kinetin/l + 7g aga/l.

- Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè ®Õn qu¸ tr×nh t¹o cñ trong èng nghiÖm. C«ng thøc tèi ­u:

MS + 4g sucrose/l + 100mg inositol/l + 7g aga/l + che tèi hoµn toµn.

Gièng SNC chñng ®­îc triÓn khai trong nhµ l­íi chèng c«n trïng tõ nguån gièng gèc (cñ trong èng nghiÖm). §Ó cñ gièng sinh tr­ëng tèt vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cÇn: dän s¹ch tµn d­ thùc vËt, xö lý mÇm mèng s©u bÖnh h¹i, t¨ng c­êng bæ sung ®é mïn cho ®Êt b»ng c¸ch sö dông thªm gi¸ thÓ.

Th«ng qua c¸c nghiªn cøu: ¶nh h­ëng cña yÕu tè thêi vô trång, ¶nh h­ëng cña mét sè lo¹i dinh d­ìng ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr­ëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng xuÊt cña c©y gièng lay¬n èng nghiÖm cho thÊy: ChØ nªn s¶n xuÊt cñ gièng lay¬n t¹i H¶i Phßng 1 vô/ n¨m vµo vô ®«ng xu©n (th¸ng 10, 11). Sö dông dinh d­ìng AVRDC cho giai ®o¹n ­¬m c©y trong nhµ l­íi.

2.3. Hoµn thiÖn quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt cñ gièng NC

§Ó hoµn thiÖn quy tr×nh nµy, ban chñ nhiÖm dù ¸n ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu: ¶nh h­ëng gi¸ thÓ dinh d­ìng ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng cñ NC vµ ¶nh h­ëng cña ph©n chuång hoai môc. KÕt qu¶ cho thÊy:

- S¶n xuÊt cñ gièng NC trªn nÒn gi¸ thÓ cho n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cao nh­ng chi phÝ l¹i lín, do vËy nªn sö dông c«ng thøc: ®Êt + gi¸ thÓ (1:1).

- L­îng ph©n chuång hoai môc kh¸c nhau cho c¸c kÕt qu¶ vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng cñ gièng kh¸c nhau. L­îng ph©n chuång ho¹i môc 500 kg/sµo B¾c bé cho n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cñ thÊp nhÊt, chÊt l­îng ph©n chuång lín dÇn th× cho n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cñ gièng tèt h¬n. Tèt nhÊt ë c«ng thøc 1.500 kg/sµo B¾c bé. L­îng ph©n chuång 2.000 kg/sµo B¾c bé sai kh¸c kh«ng cã ý nghÜa víi møc ph©n chuång 1.500 kg/sµo.

X©y dùng m« h×nh øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt gièng cµ chua vµ rau th­¬ng phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ. M« h×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ®Þa bµn vµ cã kh¶ n¨ng nh©n réng, gãp phÇn ph¸t triÓn vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ cña thÞ x· §å S¬n.

- ChuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô dù ¸n

- TiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ c¸c quy tr×nh øng dông khoa häc c«ng nghÖ s¶n xuÊt c©y gièng cµ chua vµ rau th­¬ng phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ.

- Tæ chøc s¶n xuÊt c©y gièng cµ chua vµ rau th­¬ng phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao t¹i hé n«ng d©n x· Bµng La, thÞ x· §å S¬n.

- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ kÕt luËn m« h×nh.

KÕt qu¶ nghiªn cøu:

§Ó ®¶m b¶o ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt gièng c©y cµ chua vµ rau th­¬ng phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, Uû ban nh©n d©n thÞ x· §å S¬n ®· tiÕp nhËn quy tr×nh c«ng nghÖ do Trung t©m Nghiªn cøu øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ H¶i Phßng chuyÓn giao. TriÓn khai l¾p ®Æt nhµ l­íi diÖn tÝch lµ 300m² t¹i x· Bµng La víi khung b»ng s¾t, phñ mµng biÕn quang, mµng t¸n x¹, l­íi qu©y c«n trïng. 3 quy tr×nh ®­îc tiÕp nhËn gåm: Quy tr×nh c«ng nghÖ phñ mµng biÕn quang; Quy tr×nh øng dông vi sinh vËt EMUNIV, EM ph©n huû nhanh c¸c phÕ th¶i ph©n chuång thµnh ph©n s¹ch kh«ng « nhiÔm m«i tr­êng vµ Quy tr×nh s¶n xuÊt c©y gièng cµ chua b»ng khay nhùa trªn nÒn gi¸ thÓ vµ s¶n xuÊt rau th­¬ng phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao.

Dù ¸n ®µo t¹o 3 c¸n bé kü thuËt s¶n xuÊt c©y gièng cµ chua vµ rau th­¬ng phÈm. TËp huÊn chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt cho 70 hé n«ng d©n.

Ng©m h¹t gièng vµo n­íc (2 s«i 3 l¹nh, nhiÖt ®é tõ 40- 45⁰C) trong 4-5 tiÕng, röa s¹ch nhít, ñ khi nøt nanh mang gieo; Lªn luèng: réng 1,2m, cao 0,2m; san b»ng, xö lý ®Êt b»ng v«i bét hoÆc thuèc Padan 95% SP, ValiDacin;

- Gieo b»ng khay nhùa trªn nÒn gi¸ thÓ: kÝch th­íc 35 x 60 cm, mçi khay cã 100 lç, 1 sµo c©y gièng cÇn 10 khay. Khay nhùa cho ®Çy gi¸ thÓ, lÊy th­íc g¹t b»ng, mçi lç bá 1 h¹t, ®Ó th¼ng hµng trªn nÒn ®Êt theo luèng.

- Gieo gièng trªn nÒn ®Êt: lµm ®Êt lªn luèng cao 0,3m, réng 1,2m; ®Çm chÆt mÆt luèng. Phñ 1 líp ®Êt mµu dµy 20-30 cm lªn trªn, bãn lãt 1-2 kg ph©n vi sinh + 0,2 kg l©n/m² trén ®Òu, san ph¼ng råi gieo h¹t, gieo xong phñ ®Êt kÝn h¹t sau ®ã phñ líp r¬m, r¹, trÊu lªn, t­íi n­íc th­êng xuyªn cho c©y mäc nhanh. Khi c©y cã l¸ thËt tØa bít c©y cßi cäc ®Ó c©y c¸ch c©y 1- 2 cm. Khi c©y cã 4 - 5 l¸ thËt ®em trång.

Dù ¸n ®· thö nghiÖm gieo gièng qua 2 thêi vô lµ vô xu©n hÌ vµ vô thu ®«ng b»ng c¶ hai c¸ch, kÕt qu¶ cho thÊy, gieo gièng cµ chua trªn nÒn gi¸ thÓ dinh d­ìng so víi gieo trªn ®Êt tû lÖ c©y con t¨ng 10%, thêi gian sinh tr­ëng cña c©y con ®Õn khi ®¹t tiªu chuÈn ®em trång ng¾n h¬n gieo trªn ®Êt lµ 8 - 10 ngµy. Gieo c©y gièng trong nhµ l­íi b»ng khay nhùa trªn nÒn gi¸ thÓ cã thÓ gieo ®­îc 7 th¸ng/n¨m (tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 10 - vô thu ®«ng, tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 2 - vô xu©n hÌ). NÕu tËn dông hÕt diÖn tÝch nhµ l­íi 300m² gieo c©y gièng b»ng khay nhùa trªn nÒn gi¸ thÓ th× gieo ®­îc 80.000 c©y/ l­ît; NÕu gieo trªn nÒn ®Êt th× kÕt qu¶ chØ ®¹t 60.000 c©y/ l­ît.

2. Quy tr×nh s¶n xuÊt rau th­¬ng phÈm

Kü thuËt vµ biÖn ph¸p ch¨m sãc tõng lo¹i rau thùc hiÖn theo quy tr×nh h­íng dÉn cña Së N«ng nghiÖp & PTNT ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 82 ngµy 20/10/2003, cã ®iÒu chØnh l­îng ph©n bãn theo quy ®Þnh cña ®¬n vÞ cung øng gièng.

Chñng lo¹i	§Þa ®iÓm trång	N¨ng suÊt kg/sµo	§¬n gi¸	Tæng thu	Tæng chi	L·i
§Ëu ®òa	Trong nhµ l­íi	1.200	2,5	3.000	1.500	1.500
	Ngoµi c¸nh ®ång	1.100	2	2.200	1.000	1.200
Rau ¨n l¸ (C¶i xanh, c¶i th¶o, c¶i d­a	Trong nhµ l­íi	900	2,5	2.250	1.000	1.250
	Ngoµi c¸nh ®ång	800	2	1.600	700	900
Su hµo Hµn Quèc	Trong nhµ l­íi	800	3	2.400	1.000	1.400
	Ngoµi c¸nh ®ång	700	3	2.100	900	1.200
BÝ ngåi Hµn Quèc	Trong nhµ l­íi	900	3	2.700	1.100	1.600
	Ngoµi c¸nh ®ång	800	3	2.400	1.000	1.300
Cµ chua vô xu©n hÌ	Trong nhµ l­íi	1.500	4	6.000	2.300	3.700
	Ngoµi nhµ l­íi	1.800	4	7.200	2.200	5.000
Cµ chua vô ®«ng	§ît 1: Gièng cµ chua h÷u h¹n vµ b¸n h÷u h¹n:	2.700	2	5.400	2.000	3.400
	§ît 2: Gièng cµ chua v« h¹n	3.500	2	7.000	2.200	4.800

Qua kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n, m« h×nh nhµ l­íi víi diÖn tÝch 300m² ®· cung cÊp ®­îc c©y gièng cho 30 hé n«ng d©n x· Bµng La. NhiÒu hé n«ng d©n ®· ®Õn th¨m quan, häc tËp m« h×nh; mét sè gia ®×nh ®· tù mua mµng t¸n x¹ vÒ che phñ cµ chua, rau trªn chÝnh c¸nh ®ång cña hä.

M« h×nh ®· gióp ng­êi n«ng d©n t¨ng thu nhËp, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng.


s¶n xuÊt thö nghiÖm cñ gièng

khoai t©y diamant (hµ Lan) s¹ch bÖnh

b»ng c«ng nghÖ nu«i cÊy m«

M· Sè: Datn.nn.2006.433

C¬ quan chñ tr× dù ¸n: Trung t©m Nghiªn cøu øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ.

Chñ nhiÖm dù ¸n: TS. §oµn H÷u Thanh.

Thêi gian thùc hiÖn: Tõ th¸ng 7 n¨m 2006 ®Õn th¸ng 6 n¨m 2008.

Ngµy ®¸nh gi¸: Ngµy 23 th¸ng 12 n¨m 2008.

Kinh phÝ thùc hiÖn: 8.109.228.000 ®ång (Ng©n s¸ch khoa häc c«ng nghÖ thµnh phè cÊp: 310.000.000 ®ång).

Môc tiªu nghiªn cøu:

Hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt cñ gièng khoai t©y Diamant (Hµ Lan) s¹ch bÖnh b»ng c«ng nghÖ nu«i cÊy m« qua c¸c giai ®o¹n: s¶n xuÊt gièng gèc, s¶n xuÊt cñ gièng siªu nguyªn chñng, s¶n xuÊt cñ gièng nguyªn chñng, s¶n xuÊt gièng x¸c nhËn. ChÊt l­îng phÈm cÊp cñ gièng ®¹t tiªu chuÈn ngµnh sè 10 TCN-316-2003. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt gi¶m 25 – 30% so víi gi¸ nhËp ngo¹i.

- ChuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ phôc vô dù ¸n.

- S¶n xuÊt: 200.000 c©y/cñ gièng gèc; 1.000.000 cñ gièng siªu chñng trong nhµ l­íi; 128 tÊn cñ gièng nguyªn chñng t¹i vïng c¸ch ly tù nhiªn vµ 1.344 tÊn cñ gièng x¸c nhËn ngoµi ®ång ruéng.

- Hoµn thiÖn 5 quy tr×nh s¶n xuÊt vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n.

TriÓn khai chuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc dù dù ¸n, c¬ quan chñ tr× dù ¸n ®· cho bæ sung, b¶o d­ìng trang thiÕt bÞ c¬ së vËt chÊt cho phßng nu«i cÊy m« tÕ bµo thùc vËt, v­ên ­¬m thùc nghiÖm t¹i ph­êng §»ng Giang vµ cïng víi c¸c ®¬n vÞ cã nhµ l­íi trång khoai t©y gièng cÊp siªu nguyªn chñng t¹i huyÖn VÜnh B¶o, An L·o, Thñy Nguyªn, C«ng ty TNHH chÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng cã biÖn ph¸p bæ sung b¶o d­ìng nhµ l­íi. §ång thêi, dù ¸n ®· h­íng dÉn cho 23 c¸n bé, ng­êi n«ng d©n vÒ s¶n xuÊt khoai t©y gièng b»ng c«ng nghÖ nu«i cÊy m« t¹i 5 ®¬n vÞ. Trong ®ã cã 8 c¸n bé ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u n¾m v÷ng kü thuËt.

Qua 2 n¨m thùc hiÖn dù ¸n ®· s¶n xuÊt 200.000 c©y khoai t©y gièng gèc ®¹t tiªu chuÈn vÒ chiÒu cao, sè l¸, sè rÔ hoµn toµn s¹ch bÖnh. Tû lÖ sèng ®¹t 100%, trång trong nhµ l­íi 96%.

Dù ¸n triÓn khai s¶n xuÊt 3 cÊp khoai t©y gièng Diamant t¹i 8 ®¬n vÞ víi tæng diÖn tÝch 93,875 ha. Trong ®ã: cÊp siªu nguyªn chñng: 0,557 ha; CÊp nguyªn chñng: 16,3ha; CÊp x¸c nhËn: 77 ha.

N¨ng suÊt b×nh qu©n ë cÊp siªu nguyªn chñng lµ 63.529 – 71.865 cñ /sµo; cÊp nguyªn chñng lµ 14,24 – 15,36 tÊn/ha, cÊp x¸c nhËn lµ 18,8 – 18,9 tÊn/ha.

S¶n l­îng thu ®­îc trong 2 n¨m: gièng siªu nguyªn chñng: 1.195.000 cñ; gièng nguyªn chñng: 242,2 tÊn; gièng x¸c nhËn: 1.448,8 tÊn.

ChÊt l­îng ®Òu v­ît c¸c tiªu chuÈn ngµnh vÒ c¸c chØ tiªu kiÓm ®Þnh ruéng gièng vµ kiÓm ®Þnh chÊt l­îng gièng.

2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn c¸c quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt

2.1. Quy tr×nh nh©n nhanh vµ t¹o cñ micro trong phßng thÝ nghiÖm

- T¹o vËt liÖu khëi ®Çu: sö dông ph­¬ng ph¸p khö trïng kÐp (2 lÇn) ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n, tû lÖ mÉu s¹ch sèng lµ 80,25% so víi c¸c ph­¬ng ph¸p khö trïng ®¬n 60,16%.

- Nh©n nhanh vµ t¹o c©y hoµn chØnh: m«i tr­êng thÝch hîp nh­ sau:

+ MS cã thµnh phÇn (N:P:K = 1,5:1:1) + 3% ®­êng sacarose/lÝt + 100 mg inositol/lÝt.

+ pH m«i tr­êng = 5,8.

- T¹o cñ microtuber: nªn sö dông m«i tr­êng láng nh©n c©y råi bæ sung m«i tr­êng t¹o cñ vµo võa gi¶m chi phÝ vµ t¨ng sè l­îng cñ.

- Giai ®o¹n bån m¹: bæ sung thªm c¸c gi¸ thÓ cã kh¶ n¨ng gi÷ n­íc vµo trong gi¸ thÓ khi ra c©y ngoµi bån m¹ ®Ó t¨ng tû lÖ sèng, kh¶ n¨ng sinh tr­ëng ph¸t triÓn nh»m t¨ng hÖ sè nh©n khi nh©n nhanh ngoµi bån m¹.

- Nh©n nhanh bån m¹: Sö dông chÊt kÝch thÝch ra rÔ khi nh©n nhanh ngän c©y.

2.3. Quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt cñ gièng siªu nguyªn chñng trong nhµ l­íi chèng c«n trïng

- Bè trÝ mËt ®é trång: trång trong th¸ng 7 mËt ®é lµ 30 – 36 c©y/m² ®Êt trång, nÕu trång muén th× gi¶m cßn 25 – 30 c©y/m² ®Êt trång.

- Thêi vô trång: nªn trång trong th¸ng 11 vµ thu ho¹ch trong th¸ng 1 n¨m sau.

- Chñng lo¹i ph©n bãn: ®¹m 8kg/sµo, l©n 15kg/sµo, kali: 8kg/sµo; ph©n ho¹i môc cã ®é Èm 60 – 70% cã chÊt l­îng, t¬i xèp bãn 500 – 600 kg/sµo.

- Tiªu chuÈn c©y gièng, cñ gièng: theo tiªu chuÈn cña c¸c ViÖn.

- Trång trªn nÒn gi¸ thÓ dinh d­ìng, trªn nÒn c¸t gÇn 100%.

- BÊm ngän tr­íc khi thu ho¹ch 10 ngµy.

2.4. Quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt cñ gièng nguyªn chñng trong vïng c¸ch ly tù nhiªn

Bè trÝ thÝ nghiÖm ®¸nh gi¸: MËt ®é trång; Tiªu chuÈn cñ gièng; T¸c ®éng cña l­îng bãn ph©n ho¹i môc; T¸c ®éng cña mét sè ph©n bãn thay thÕ ph©n ho¹i môc trong ®iÒu kiÖn ph©n ho¹i môc kh«ng ®ñ hoÆc kh«ng cã.

§Æc ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n trong quy tr×nh ¸p dông t¹i H¶i Phßng lµ: kh«ng dïng ®¹m trong lÇn bãn lãt, ®¹m chØ dµnh cho bãn thóc, cã thÓ bãn 3 lÇn, mçi lÇn bãn 1/3 sè ®¹m ®Þnh møc cho 1 sµo. MËt ®é trång 2.000 cñ/sµo – 2.150 cñ/sµo.

2.5. Quy tr×nh kü thuËt b¶o qu¶n cñ gièng b»ng kho l¹nh

- B¶o qu¶n cñ gièng b»ng ph­¬ng ph¸p t¸n x¹ sau 1,5 – 2 th¸ng sau ®ã míi ®­a vµo kho l¹nh.

- Theo dâi sù hao hôt vÒ träng l­îng cñ gièng ë c¸c cÊp gièng, kÝch th­íc cñ gièng siªu nguyªn chñng ®­îc b¶o qu¶n.

- LÊy cñ gièng ra trång ë c¸c ng­ìng nhiÖt ®é kh¸c nhau: 4⁰C, 10⁰C, 20⁰C vµ nhiÖt ®é c©n b»ng víi nhiÖt ®é bªn ngoµi.

- LÊy cñ gièng ra khái kho l¹nh theo quy tr×nh b×nh th­êng (nhiÖt ®é trong vµ ngoµi c©n b»ng), ®Ó mÇm ®Ønh mäc dµi 1cm sau ®ã bÎ mÇm ®Ønh chê cho c¸c mÇm nh¸nh mäc míi ®em trång.





X¢Y dùng m« h×nh sÊy kh« theo ph­¬ng ph¸p b¬m nhiÖt nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm sÊy kh« tõ mét sè lo¹i rau qu¶

phôc vô néi tiªu vµ xuÊt khÈu

M· Sè: Daud.nn.2006.435

C¬ quan chñ tr× dù ¸n: Trung t©m Nghiªn cøu øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ.

Chñ nhiÖm dù ¸n: NguyÔn Ngäc Anh.

Thêi gian thùc hiÖn: Tõ th¸ng 7 n¨m 2006 ®Õn th¸ng 6 n¨m 2007.

Ngµy ®¸nh gi¸: Ngµy 02 th¸ng 10 n¨m 2008.

Kinh phÝ thùc hiÖn: 435.806.000 ®ång (Ng©n s¸ch khoa häc c«ng nghÖ thµnh phè cÊp: 97.090.000 ®ång).

Môc tiªu nghiªn cøu:

X©y dùng m« h×nh c«ng nghÖ sÊy kh« theo ph­¬ng ph¸p b¬m nhiÖt nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm sÊy kh« tõ mét sè lo¹i rau qu¶ phôc vô néi tiªu vµ xuÊt khÈu theo quy tr×nh c«ng nghÖ cña C«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn T­ vÊn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¬ ®iÖn – ViÖn C¬ ®iÖn c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch. M« h×nh cã kh¶ n¨ng nh©n réng, phôc vô chÕ biÕn c¸c lo¹i n«ng s¶n thùc phÈm kh¸c trªn ®Þa bµn thµnh phè.

- X©y dùng nhµ x­ëng, chuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt phôc vô dù ¸n.

- TiÕp nhËn quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy kh« b»ng ph­¬ng ph¸p b¬m nhiÖt cña C«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn T­ vÊn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¬ ®iÖn – ViÖn C¬ ®iÖn c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch.

- X©y dùng m« h×nh vµ vËn hµnh thö nghiÖm t¹i C«ng ty TNHH chÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng.

§Ó chuÈn bÞ dù ¸n mét c¸ch tèt nhÊt, c¬ quan chñ tr× dù ¸n ®· h­íng dÉn C«ng ty TNHH ChÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng ®Çu t­, triÓn khai x©y dùng nhµ x­ëng vµ chuÈn bÞ ®Çy ®ñ mäi c¬ së vËt chÊt. §ång thêi phèi hîp víi C«ng ty TNHH mét thµnh viªn T­ vÊn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¬ ®iÖn tiÕn hµnh chuyÓn giao 04 quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy kh« theo ph­¬ng ph¸p b¬m nhiÖt gåm: Quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy hµnh l¸; Quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy tái; Quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy cïi v¶i vµ Quy tr×nh c«ng nghÖ sÊy nÊm.

Qu¸ tr×nh chuyÓn giao vµ tiÕp nhËn c«ng nghÖ ®­îc thùc hiÖn trùc tiÕp t¹i C«ng ty TNHH chÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng vµ tiÕn hµnh ®ång thêi víi viÖc vËn hµnh thö nghiÖm ®Ó c¸c c¸n bé kü thuËt cña Trung t©m còng nh­ cña C«ng ty ChÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng n¾m b¾t ®­îc ®Çy ®ñ quy tr×nh c«ng nghÖ vµ quy tr×nh vËn hµnh. Tuy nhiªn, khi c¸c quy tr×nh ®­îc ®­a vµo ¸p dông ®· ph¸t sinh vµi yÕu tè ch­a thùc sù phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. Sau khi nghiªn cøu, Ban chñ nhiÖm dù ¸n cïng c¸c ®¬n vÞ liªn quan ®· thèng nhÊt bæ sung vµ hoµn thiÖn l¹i c¶ quy tr×nh c«ng nghÖ vµ quy tr×nh vËn hµnh thiÕt bÞ. Cô thÓ:

VÒ quy tr×nh c«ng nghÖ:

- Trong c«ng t¸c chuÈn bÞ nguyªn liÖu cÇn ph¶i xö lý vi sinh tr­íc khi ®­a vµo sÊy ®Ó ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu vi sinh cho s¶n phÈm. Khi chuÈn bÞ nguyªn liÖu sÊy ®èi víi hµnh l¸ vµ tái kh«ng nªn xö lý ho¸ chÊt tr­íc khi c¾t bá do ho¸ chÊt phô trî sÏ kh«ng b¸m ®Òu lªn toµn bé bÒ mÆt nguyªn liÖu, sau khi c¾t khóc sÏ mÊt c«ng v¾t kh« n­íc mét lÇn n÷a do tr­íc khi c¾t khóc nguyªn liÖu chØ ®­îc v¾t hÕt n­íc trªn bÒ mÆt bªn ngoµi. §èi víi v¶i vµ nÊm, sau khi s¬ chÕ cã thÓ xö lý ho¸ chÊt ngay v× 2 nguyªn liÖu nµy kh«ng cÇn c¾t khóc nhá ®Ó sÊy.

- Trong quy tr×nh sÊy: cÇn gi¶m tèi ®a l­îng Èm tù do ban ®Çu, nÕu chØ sö dông m¸y v¾t n­íc th× ch­a thÓ lÊy hÕt l­îng Èm tù do ®ã, v× vËy cÇn ®Ó nguyªn liÖu thËt l©u trong m«i tr­êng th«ng tho¸ng cho r¸o hÕt n­íc tr­íc khi ®­a vµo thiÕt bÞ sÊy b¬m nhiÖt (1 – 2h). Tuy nhiªn, nÕu muèn rót ng¾n thêi gian chê nguyªn liÖu r¸o n­íc cã thÓ sö dông lo¹i thiÕt bÞ sÊy phô trî kh¸c nh­ thiÕt bÞ sÊy h¬i gi¸n tiÕp, c¸c lo¹i sÊy phô trî nµy chØ cÇn ®¹t nhiÖt ®é sÊy tõ 45 – 50⁰C vµ cã qu¹t giã ®Ó mang Èm ®i.

VÒ quy tr×nh vËn hµnh thiÕt bÞ: CÇn duy tr× nhiÖt ®é sÊy ban ®Çu ë møc 40 - 45⁰C, ®Õn giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh sÊy, khi ®ång hå b¸o ®é Èm cña t¸c nh©n sÊy h¹ xuèng møc 25 – 35% th× t¨ng nhiÖt ®é lªn 50 - 55⁰C vµ duy tr× ®Õn hÕt qu¸ tr×nh sÊy. KÕt thóc qu¸ tr×nh sÊy khi ®ång hå b¸o ®é Èm ë møc 9 – 12%.

Sau khi x©y dùng ®­îc m« h×nh hoµn chØnh, Ban chñ nhiÖm dù ¸n ®· h­íng dÉn c¸n bé kü thuËt cña C«ng ty TNHH ChÕ biÕn thùc phÈm Phó C­êng triÓn khai vËn hµnh thö nghiÖm ®Ó sÊy c¸c lo¹i s¶n phÈm: hµnh, tái, v¶i, nÊm. Qu¸ tr×nh sÊy mçi lo¹i s¶n phÈm ®­îc chia lµm 2 lÇn, trong ®ã thay ®æi c¸c th«ng sè trong c«ng ®o¹n chuÈn bÞ vËn hµnh trong tõng lÇn sÊy. Cô thÓ lµ: khay chøa nguyªn liÖu sÊy, nguyªn liÖu sÊy (lÇn 2 ®· qua sÊy s¬ bé b»ng m¸y sÊy h¬i gi¸n tiÕp), träng l­îng nguyªn liÖu tr­íc khi sÊy, ®é Èm ban ®Çu tr­íc khi v¾t, sÊy cña s¶n phÈm vµ thêi gian sÊy. KÕt qu¶ nh­ sau:

§èi víi s¶n phÈm tái sÊy: chØ cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ nÕu gi¶m ®­îc chi phÝ nguyªn liÖu v× chi phÝ s¶n xuÊt ®· gi¶m tíi møc tèi ®a.

§èi víi s¶n phÈm cïi v¶i sÊy, ®©y lµ s¶n phÈm míi kh«ng gièng víi s¶n phÈm v¶i sÊy kh« ®ang cã mÆt trªn thÞ tr­êng. Víi chÊt l­îng s¶n phÈm thu ®­îc c¶ vÒ chØ tiªu c¶m quan: mµu s¾c, mïi vÞ, cã thÓ kh¼ng ®Þnh sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ nÕu ®Çu t­ s¶n xuÊt.

T­¬ng tù s¶n phÈm hµnh l¸, s¶n phÈm nÊm cã thÓ thÊy râ rµng hiÖu qu¶ mang l¹i cña m« h×nh sÊy theo ph­¬ng ph¸p b¬m nhiÖt.

Víi xu thÕ gi¸ c¸c lo¹i nhiªn liÖu ngµy cµng t¨ng th× c¸c ph­¬ng ph¸p sÊy sö dông n¨ng l­îng ®iÖn sÏ ®­îc ­u tiªn ¸p dông. So víi c¸c ph­¬ng ph¸p sÊy sö dông n¨ng l­îng ®iÖn th× sÊy b¬m nhiÖt lµ ph­¬ng ph¸p tèi ­u nhÊt do nã sö dông ®­îc c¶ hai nguån ®iÖn nãng vµ l¹nh do ®iÖn n¨ng biÕn ®æi thµnh.

øng dông pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh,

dù b¸o vµ phßng trõ s©u t¬, s©u khoang

trªn rau hä hoa thËp tù

vµ s©u xanh ®ôc qu¶ cµ chua

M· Sè: c®.nn.2007.450

C¬ quan chñ tr× ®Ò tµi: Chi côc B¶o vÖ thùc vËt.

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: KS. NguyÔn ThÞ Lan.

Thêi gian thùc hiÖn: Tõ th¸ng 8 n¨m 2007 ®Õn th¸ng 6 n¨m 2008.

Ngµy ®¸nh gi¸: Ngµy 09 th¸ng 9 n¨m 2008.

Kinh phÝ thùc hiÖn: 70.660.000 ®ång (Nguån: Ng©n s¸ch khoa häc c«ng nghÖ thµnh phè cÊp: 60.660.000 ®ång).

Môc tiªu nghiªn cøu:

§¸nh gi¸ t¸c ®éng cña biÖn ph¸p sinh häc (øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh dù b¸o vµ phßng trõ s©u h¹i), so s¸nh víi biÖn ph¸p hãa häc. §iÒu chØnh quy tr×nh øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh, dù b¸o vµ phßng trõ s©u h¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng.

- Thùc nghiÖm øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh, dù b¸o vµ phßng trõ s©u t¬, s©u khoang trªn rau hä hoa thËp tù vµ s©u xanh ®ôc qu¶ cµ chua.

- §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña biÖn ph¸p øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh, dù b¸o vµ phßng trõ s©u h¹i (biÖn ph¸p sinh häc) víi biÖn ph¸p hãa häc.

- §Ò xuÊt quy tr×nh øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh, dù b¸o vµ phßng trõ s©u h¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng.

- TiÕn hµnh ®Æt bÉy ngay tõ khi b¾t ®Çu trång c©y trªn ruéng cho ®Õn khi thu ho¹ch. §Æt 100 bÉy s©u t¬, 100 bÉy s©u khoang/1ha (kho¶ng c¸ch 10x10m) ®Ó phßng trõ s©u h¹i vµ 10 bÉy s©u t¬, s©u khoang r¶i r¸c trªn c¸nh ®ång ®Ó dù tÝnh dù b¸o. BÉy dù b¸o ph¶i ®­îc theo dâi th­êng xuyªn vµ thay måi bÉy 3 tuÇn/lÇn.

- C¸ch ®Æt bÉy: bÉy Pheromone s©u t¬ lµm b»ng b¸t nhùa, ®­êng kÝnh 20 cm, treo b»ng d©y thÐp nhá nh­ kiÓu quang treo. BÉy ®­îc buéc theo chiÒu óp miÖng xuèng d­íi ®Ó tr¸nh ®äng n­íc, ®Æt c¸ch miÖng b¸t tõ 5 – 8cm. BÉy Pheromone s©u khoang lµm b»ng lä nhùa (lo¹i 2 lÝt) ë vÞ trÝ 2/3 n¾p lä ®ôc 4 - 6 lç cã ®­êng kÝnh 1,5 – 2,0 cm, dïng d©y thÐp buéc xuyªn n¾p lä, mét dÇu d©y buéc vµo cäc, ®Çu d©y phÝa trong lä dïng ®Ó treo måi bÉy Pheromone. Måi bÉy treo ngang b»ng c¸c lç ®Ó Pheromone dÔ khuyÕch t¸n ra ngoµi. Trong b¸t hoÆc lä nhùa chøa n­íc xµ phßng lo·ng tû lÖ 1%, ®Æt bÉy cao h¬n bÒ mÆt c©y trång trªn ruéng 20 – 30cm phÝa ®Çu h­íng giã, hµng bÉy cuèi cïng ®Æt c¸ch bê ruéng 10 – 15m.

1.2. §Æt bÉy Pheromone ®Ó dù tÝnh dù b¸o vµ phßng trõ s©u t¬, s©u xanh ®ôc qu¶ cµ chua

- §Æt bÉy sau trång 4 – 5 tuÇn vµ ®Æt liªn tôc ®Õn khi thu qu¶ ré. BÉy phßng s©u h¹i: ®Æt 200 bÉy s©u xanh ®ôc qu¶/1 ha (kho¶ng c¸ch 7 x 7m). BÉy ®Ó dù tÝnh dù b¸o ®Æt 5 – 10 bÉy r¶i r¸c trªn c¸nh ®ång cÇn theo dâi. Thay måi bÉy 3 tuÇn/1 lÇn.

- C¸ch ®Æt bÉy gièng nh­ bÉy s©u khoang, tuy nhiªn, ë c©y cµ chua cÇn ®Æt bÉy ë vÞ trÝ 2/3 phÝa trªn cña dµn c©y, c¸c bÉy ®Æt ë ®Çu h­íng giã.

Theo dâi møc ®é ph¸t sinh cña s©u h¹i vµo bÉy dù b¸o cho thÊy: trong mét vô rau thËp tù (c¶i b¾p), tr­ëng thµnh s©u t¬ xuÊt hiÖn 4 løa, tr­ëng thµnh s©u khoang xuÊt hiÖn 3 løa. §èi víi cµ chua, 1 vô tõ th¸ng 1 – th¸ng 5 tr­ëng thµnh s©u khoang ®ôc qu¶ xuÊt hiÖn 3 løa, ®Æc biÖt løa 1 vµ 2 c¸ch nhau 57 ngµy. Khi mËt ®é tr­ëng thµnh ré, t­¬ng øng víi mËt ®é trøng ré ngoµi ®ång ruéng, thêi gian trøng në s©u non tuæi 1,2 tõ 5 – 10 ngµy tïy vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. T¹i thêi ®iÓm nµy tiÕn hµnh biÖn ph¸p phßng trõ (phun thuèc b¶o vÖ thùc vËt) cã hiÖu qu¶ nhÊt.

§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña bÉy Pheromone giíi tÝnh trong phßng trõ s©u h¹i, chuyªn ®Ò tiÕn hµnh thu tr­ëng thµnh vµo bÉy 1 tuÇn/lÇn vµ theo dâi mËt ®é s©u h¹i trªn ruéng cña khu thùc nghiÖm vµ so s¸nh víi ruéng cña n«ng d©n cho thÊy: MËt ®é s©u t¬, s©u khoang trªn rau hä hoa thËp tù trªn khu ruéng cña n«ng d©n lu«n cao h¬n 1,5 – 2,0 lÇn so víi ruéng ®­îc treo bÉy ®Ó phßng trõ. MËt ®é s©u xanh ®ôc qu¶ cµ chua trªn ruéng ®­îc treo bÉy thÊp h¬n 3 lÇn so víi ruéng cña n«ng d©n.

2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña biÖn ph¸p øng dông Pheromone giíi tÝnh ®Ó dù tÝnh, dù b¸o vµ phßng trõ s©u h¹i (biÖn ph¸p sinh häc) víi biÖn ph¸p hãa häc

Sè lÇn phun thuèc hãa häc/ vô rau c¶i b¾p t¹i ruéng m« h×nh vµ ruéng n«ng d©n

LÇn phun	Giai ®o¹n sinh tr­ëng	S©u t¬		S©u khoang		Ghi chó
		M« h×nh (MH)	N«ng d©n (ND)	MH	ND
1	8 – 10 l¸	-	+	-	+	Regent 800 WG + Sec Saigon 10 EC
2.	Tr¶i l¸	-	+	-	+	Siªu nh©n + Shertox 25 EC
3	Tr¶i l¸ - b¾t ®Çu vµo khu«n	-	+	-	+	Sattungdan + Shertox 25 EC + Conphai 10 WP
4	Vµo khu«n	-	+	+	+	MH: Shepatin 10 EC ND: RÖp hång + Festac
5	Vµo khu«n	+	+	-	+	MH: Sausto 1EC ND: RÖp hång + Festac
6	B¾p ph¸t triÓn	-	+	-	+	Wamtox 100EC + Antaphos 50 EC
7	B¾p ph¸t triÓn – chuÈn bÞ thu	-	+	-	+	Regent 800WG + Sec Saigon 10 EC