Nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn c ng nghÖ

Trong c¶ chu kú ­¬ng nu«i, c¸c yÕu tè m«i tr­êng nh­ nhiÖt ®é, « xy hoµ tan, ®é mÆn, pH ®­îc theo dâi ngµy hai lÇn vµo c¸c thêi ®iÓm 6 - 7 giê buæi s¸ng vµ 14 giê buæi chiÒu hµng ngµy. KÕt qu¶ theo dâi vµ ph©n tÝch cho thÊy, trong c¶ chu kú ­¬ng nu«i, c¸c yÕu tè m«i tr­êng cã sù dao ®éng. Tuy nhiªn sù dao ®éng nµy kh«ng lín, vÉn n»m trong kho¶ng giíi h¹n thuËn lîi cho c¸ tån t¹i vµ sinh tr­ëng, ph¸t triÓn tèt.

Tuy nhiªn, trong ao ­¬ng c¸ gièng mét sè c¸ ®· nhiÔm trïng b¸nh xe b¸m dµy ®Æc trªn da vµ mang c¸; Trïng qu¶ d­a ký sinh trªn da, v©y c¸; S¸n l¸ ®¬n chñ ký sinh trªn da vµ mang c¸ r« phi gièng kh¸ nÆng (kiÓm tra gÆp 10-15 trïng/lamel), cã hiÖn t­îng c¸ chÕt. Ban chñ nhiÖm ®· kÞp thêi ®iÒu trÞ cho c¸ r« phi gièng:

+ BÖnh trïng b¸nh xe: dïng sulfat ®ång (CuSO­₄) b»ng hai c¸ch: t¾m víi nång ®é 3-5ppm (3-5g/m³ n­íc) sau 10-15 phót cho c¸ ra n­íc s¹ch hoÆc phun trùc tiÕp xuèng ao hoÆc bÓ nång ®é 0,5-0,7ppm (0,5-0,7g/m³ n­íc). Sau 1-2 ngµy c¸ khái bÖnh, kiÓm tra trïng b¸nh xe trªn da, mang kh«ng cßn.

+ BÖnh trïng qu¶ d­a vµ bÖnh s¸n l¸ ®¬n chñ: dïng formalin phun trùc tiÕp xuèng ao víi liÒu l­îng 10-20ml formalin/m³ n­íc, c¸ch hai ngµy phun mét lÇn, 5-7 ngµy sau khi ®iÒu trÞ c¸ ®· gi¶m chÕt vµ kiÓm tra kh«ng cßn trïng trªn c¸.

Qua theo dâi trùc tiÕp trong suèt 60 ngµy ­¬ng trong c¸c ao n­íc lî vµ kiÓm tra träng l­îng cña c¸ khi th¶ vµ khi thu ho¹ch ®· tÝnh ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng träng l­îng trung b×nh theo ngµy cña c¸ r« phi trong c¶ chu kú ­¬ng tõ c¸ h­¬ng lªn c¸ gièng ®¹t tõ 5,59 - 6,06 g/con. Tèc ®é t¨ng tr­ëng träng l­îng b×nh qu©n theo ngµy trong c¶ chu kú ­¬ng ë c¸c ao ­¬ng ®¹t tõ 0,073 - 0,081 g/con/ngµy. KÝch cì kho¶ng 5,6 - 6,1 g/con. Tû lÖ sèng cña c¸ trong c¸c ao n­íc lî ®¹t tõ 59 – 66 %. Tû lÖ sèng nµy lµ kh¸ cao, kh«ng cã sù kh¸c biÖt lín so víi tû lÖ sèng cña c¸ r« phi ®­îc ­¬ng trong c¸c ao n­íc ngät.

§Ò tµi còng tiÕn hµnh nu«i t«m th­¬ng phÈm trong 3 ao (diÖn tÝch tõ 1.500-15.000 m²/ao) theo ph­¬ng ph¸p qu¶ng canh c¶i tiÕn.

So s¸nh hiÖu qu¶ cho thÊy, nu«i t«m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n nu«i r« phi (t«m th­¬ng phÈm ®¹t 65.128.000^®/1ha so víi nu«i c¸ r« phi ®¹t 52.488.000^®/1,8ha). VÒ m«i tr­êng ao nu«i th× qua c¸c chØ sè m«i tr­êng nh­: H₂S, NH₃, N0₂... ao nu«i r« phi cã chØ sè thÊp h¬n chøng tá m«i tr­êng ®· ®­îc c¶i thiÖn (do r« phi lµ loµi ¨n t¹p ¨n bít mïn b· h÷u c¬ trong ao). V¶ l¹i khi thu t«m vµo cuèi th¸ng 7 th× ao bá kh«ng sÏ rÊt l·ng phÝ, vËy chuyÓn sang nu«i r« phi ®Ó t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng lµ hîp lý.

Ban chñ nhiÖm ®· ®Ò xuÊt quy tr×nh vµ mïa vô nu«i c¸ r« phi nu«i lu©n canh nh­ sau:

- Quy tr×nh:

- Mïa vô:

M« h×nh vµ c«ng nghÖ nu«i phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng vµ cã thÓ ¸p dông réng r·i cho c¸c tØnh l©n cËn.

Thùc nghiÖm m« h×nh nu«i xen canh c¸ r« phi ®á trong ao nu«i t«m n­íc lî t¹i huyÖn Tiªn L·ng, H¶i Phßng; ®¶m b¶o m«i tr­êng sinh th¸i ao nu«i vµ chÊt l­îng t«m c¸ th­¬ng phÈm. T«m kh«ng chøa d­ l­îng kh¸ng sinh, ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu, n¨ng suÊt 3 – 3,5 tÊn/ha/vô. C¸ r« phi ®á ®¶m b¶o chÊt l­îng vÖ sinh an toµn thùc phÈm, ®¹t n¨ng suÊt 4,5 – 5 tÊn/ha/vô.

- Thu thËp, xö lý, hÖ thèng hãa th«ng tin, t­ liÖu vµ kinh nghiÖm cã liªn quan.

- X©y dùng m« h×nh nu«i xen canh c¸ r« phi ®á trong ao nu«i t«m n­íc lî phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng.

- Thùc nghiÖm m« h×nh nu«i xen canh c¸ r« phi ®á trong ao nu«i t«m n­íc lî t¹i huyÖn Tiªn L·ng, H¶i Phßng.

- Hoµn thiÖn vµ kÕt luËn m« h×nh nu«i xen canh c¸ r« phi ®á trong ao nu«i t«m n­íc lî phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng.

KÕt qu¶ nghiªn cøu:

1. X©y dùng m« h×nh nu«i xen canh c¸ r« phi ®á trong ao nu«i t«m n­íc lî phï hîp víi ®iÒu kiÖn H¶i Phßng

Qua thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån tin s½n cã, tham kh¶o ý kiÕn c¸c chuyªn gia vÒ thñy s¶n vµ kinh nghiÖm kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i Phó Yªn, Cµ Mau, ban chñ nhiÖm ®· tiÕn hµnh x©y dùng quy tr×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i vïng n­íc lî H¶i Phßng gåm c¸c kh©u: ChuÈn bÞ bÓ ­¬ng, ao ­¬ng, ao nu«i xen canh; ­¬ng vµ thuÇn ®é mÆn c¸ r« phi ®á; Th¶ t«m gièng; Qu¶n lý vµ ch¨m sãc; Theo dâi qu¸ tr×nh sinh tr­ëng cña t«m; Thu ho¹ch; Ho¹ch to¸n kinh tÕ.

2.1.1. ChuÈn bÞ bÓ, ao l­íi:

- ChuÈn bÞ ao chøa l¾ng víi diÖn tÝch 4.000 m² cã cèng cÊp vµ tho¸t n­íc riªng biÖt; bÓ ­¬ng thuÇn ®é mÆn: 8m³; c¾m l­íi, cä tre, ghim tre vµ tiÕn hµnh quay l­íi víi diÖn tÝch 8m² , 20m² ë ao chøa l¾ng ®Ó ­¬ng vµ thuÇn ®é mÆn c¸ tiÕp sau khi ®· thuÇn ë bÓ 10 ngµy.

2.1.2. Kü thuËt ­¬ng vµ thuÇn gièng trong bÓ xi m¨ng:

Chän 2.000 con c¸ gièng cì 2,5 – 3 cm/con víi mËt ®é ­¬ng 250 con/m³. 10 ngµy ®Çu ­¬ng vµ thuÇn ®é mÆn trong bÓ xi m¨ng 8m³ víi pH = 8, t⁰ = 24- 30⁰C, hµm l­îng «xi hßa tan trong n­íc 5 – 6mg/l. §é mÆn lóc th¶ 2⁰/₀₀, n©ng dÇn ®é mÆn trong qu¸ tr×nh ­¬ng. Sau 10 ngµy thuÇn hãa tû lÖ sèng cña c¸ lµ 85%, ®Õn ngµy thø 11 chuyÓn c¸ ra l­íi qu©y vµ theo dâi ho¹t ®éng cña c¸ hµng ngµy, ®ång thêi x¸c ®Þnh tû lÖ sèng cña c¸. Cho c¸ ¨n thøc ¨n c«ng nghiÖp ngµy 2 lÇn víi l­îng thøc ¨n b»ng 6 – 8% träng l­îng th©n.

2.1.3. Kü thuËt ­¬ng vµ thuÇn trong l­íi:

Sau ­¬ng vµ thuÇn ®é mÆn trong bÓ 10 ngµy khi ®é muèi trong bÓ t­¬ng ®­¬ng víi ao nu«i tiÕn hµnh chuyÓn ra giai l­íi ®­îc chuÈn bÞ s½n ngoµi ao, giai cã diÖn tÝch 8m² cì m¾t l­íi 0,5 – 0,8cm, mËt ®é ­¬ng 212 con/m². ­¬ng nu«i tiÕp 20 ngµy th× chuyÓn c¸ qua giai l­íi qu©y cã diÖn tÝch 20m², cì m¾t l­íi 1 – 1,3cm, mËt ®é ­¬ng 80 con/m². T¹i ®©y nu«i trong vßng 1 th¸ng th× chuyÓn qua lång nu«i ghÐp (diÖn tÝch 1.000m²) trong ao t«m vµ tõ ®©y kh«ng cho ¨n n÷a.

C¸c yÕu tè m«i tr­êng trong ao lóc th¶: ®é mÆn 20⁰/₀₀, pH 8,2, DO 5mg/l vµ nhiÖt ®é lµ 29⁰C.

Qu¸ tr×nh ­¬ng, thuÇn ®é mÆn trong l­íi vµ ao nu«i xen canh cho thÊy c¸ cã kh¶ n¨ng sinh tr­ëng, ph¸t triÓn tèt trong m«i tr­êng n­íc lî. KÝch cì c¸ thu ho¹ch trung b×nh 305g/con, s¶n l­îng 498,75 kg, n¨ng suÊt 4,98 tÊn/ha.

2.2. KÕt qu¶ ­¬ng nu«i t«m só

- Ban chñ nhiÖm chän ­¬ng nu«i t«m só t¹i vïng ®Êt trªn triÒu cã ®é pH >4, chÊt ®¸y lµ c¸t, cã nguån n­íc mÆn 5 - 25⁰/₀₀. DiÖn tÝch ao chøa l¾ng 4.000m², ao nu«i xen canh 5.000m²_.

- Chän 72.000 t«m gièng víi cì P15, mËt ®é th¶ 18 con/m². Cho t«m ¨n b»ng thøc ¨n cña h·ng CP, khi cho ¨n dõng qu¹t n­íc. Giai ®o¹n chuyÓn tiÕp gi÷a hai sè thøc ¨n, phèi trén gi÷a hai sè tr­íc hai ngµy råi míi chuyÓn h¼n ®Ó t«m quen víi cì thøc ¨n.

- ChÕ ®é dïng qu¹t n­íc: