Vấn đề 5: Quy trình, các bước xử lý điểm nóng chính trị? Bước nào quan trọng nhất?

- Quy trình, các bước xử lý điểm nóng chính trị-xã hội:

Đây là bước có ý nghĩa quyết định, vì nó cung cấp những căn cứ cho những giải pháp đúng trong quá trình xử lý. Những thông tin cần phải có là:

+ Tính chất, quy mô, số lượng quần chúng tham gia biểu tình, chống đối, thành phần tham gia, hình thức đấu tranh?

+ Những yêu sách của quần chúng là gì và những yêu sách đó do Ai, cấp nào có trách nhiệm giải quyết?

+ Lực lượng tổ chức, người cầm đầu là ai?

+ Trạng thái tâm lý của đám đông như thế nào? Có những kẻ hung hăng cầm đầu, số nhiều bị động hùa theo.

+ Phân tích nguyên nhân.

Chủ quan: chính sách, thể chế, thiếu sót của chình quyền.

Khách quan: địch phá hoại, dân trí thấp, đời sống khó khăn.

+ Phân tích yêu sách của đám đông: đằng sau yêu sách của quần chúng sẽ thấy vấn đề cần giải quyết.

+ Ai, cấp nào có trách nhiệm giải quyết những yêu sách của quần chúng.

Bước hai: “Rút ngòi nổ”, hạn chế ảnh hưởng xấu và sự lan tỏa sang nơi khác

- Lựa chọn chính xác phương pháp, hình thức, lục lượng thích hợp và nghệ thuật sử dụng các phương tiện hỗ trợ mà nhất là các phương tiện thông tin đại chúng để nhanh chóng “rút ngòi nổ” và “hạ nhiệt độ” của điểm nóng, giải tán đám đông và đối sách với những người cầm đầu một cách khéo léo. Vì vậy, phải:

- Thành lập ngay ban chỉ đạo chung. Thiết lập sự lãnh đạo, chỉ huy thống nhất, phát huy hiệu lực của hệ thống chính trị để giữ vững quyền lực chính trị; đặc biệc chú ý đến việc lựa chọn đúng người chỉ huy và ban tham mưu cùng hệ thống chỉ đạo từ trên xuống.

- Xác định đúng phương thức giải quyết. Xây dụng kế hoạch giải quyết từng vấn đề một và cả phương án dự phòng. Chuẩn bị phương án xử lý tình huống xấu nhất có thể xảy ra, ngăn ngừa nguy cơ lan tỏa sang nơi khác bằng tất cả các biện pháp có thể; trong đó, biện pháp chính trị tư tưởng, tâm lý để ngăn ngừa việc chưa xảy ra vẫn là quan trọng nhất.

- Thực hiện đối sách hợp lý. Nắm vững phương châm: kiên định về nguyên tắc, mềm dẻo về phương pháp, linh hoạt trong hình thức, thỏa đáng về biện pháp trên cơ sở dựa vào dân, nắm lấy dân và thực hiện bằng lực lượng của dân.

Bước ba: Khắc phục hậu quả sau khi điểm nóng đã được dập tắt

Trước hết, phải đưa xã hội nơi xảy ra điểm nóng trở lại hoạt động bình thường: hệ thống chính trị, cơ sở sản xuất kinh doanh, bệnh viện, trường học, các dịch vụ công cộng, các công trình phúc lợi xã hội, v.v.

Thứ hai, là tập trung sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, và sự quản lý của chính quyền cơ sở khắc phục những thiệt hại về người và của (nếu có).

Thứ ba, xác định trách nhiệm của các bên gây ra điểm nóng. Khi đã xác định được trách nhiệm của các bên thì tiến hành xử lý vi phạm từ tất cả các phía; củng cố, thay thế, bổ sung, sàng lọc đội ngũ cán bộ của hệ thống chính trị.

Bước bốn: Rút kinh nghiệm, dự báo tình hình, áp dụng những biện pháp để điểm nóng không tái phát

- Đúc kết kinh nghiệm. Cần tiến hành đánh giá rút kinh nghiệm về người cán bộ lãnh đạo, hệ thống tổ chức quyền lực, phương thức lãnh, chỉ đạo và sự bất cập của chính sách, thể lệ hay luật pháp của của nhà nước, cơ sở chính trị - xã hội trong quần chúng.

- Dự báo điểm nóng có thể tái phát lại không? Nếu có thì mức độ tái phát ra sao? Xu hướng của nó là như thế nào? Cần áp dụng những giải pháp gì để tiếp tục xử lý tình huống tái phát.

- Các giải pháp không để cho điểm nóng tái phát. Cần áp dụng những giải pháp gì để điểm nóng không tái phát? Những giải pháp trước mắt và những giải pháp bổ trợ.

Điểm nóng chính trị - xã hội phải được xử lý theo quan điểm lịch sử cụ thể và hết sức cẩn trọng; mỗi sai lầm dù là sai lầm nhỏ cũng rất nguy hiểm.

* Liên hệ việc giải quyết xung đột ở địa phương cơ sở:

Tình hình địa phương cơ sở: Thị trấn Lao Bảo là một thị trấn đồi núi thuộc huyện Hướng Hóa, phía tây của tỉnh Quảng Trị, có địa bàn rộng với tổng diện tích đất là 1.835 ha;, có 3.082 hộ và 13.399 khẩu. Là vùng biên giới nên tình hình kinh tế - xã hội có những khó khăn và phức tạp song luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cơ quan của tỉnh và huyện đứng chân trên địa bàn, sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy thị trấn, giám sát của HĐND, phối hợp của UBMT, các ngành đoàn thể thị trấn. Đời sống nhân dân được cải thiện. Tình hình chính trị, xã hội ở địa phương tương đối ổn đinh.

* Thực trạng các vấn đề xung đột tại địa phương:

Ưu điểm:

- Xung đột xã hội là một tất yếu khách quan của quá trình vận động và phát triển của xã hội. Do đó trên địa bàn xã vẫn thường xẩy ra những mâu thuân, xung đột xã hội chủ yếu giữa các cá nhân, các nhóm, tổ chức và liên quan đến các lợi ích, giá trị, quyền lực như các xung đột về lợi ích cá nhân, gia đình, nhóm về việc giải quyết các chế độ chính sách xã hội như: chế độ cho nguời nghèo, người già, người tàn tật, tranh chấp về đất đai, địa giới hành chính, các nhóm thanh niên khi có các mâu thuẫn về lợi ích, quyền lợi thường nông nổi giải quyết ngay bằng bạo lực, vũ lực.

- Đảng ủy, Chính quyển địa phương luôn quan tâm giải quyết các vấn đề xung đột và giải quyết một cách thấu đáo, nhờ vậy, việc Giải quyết xung đột đã giúp cho mọi người trong khu dân cư hiểu nhau hơn, hiểu về những giá trị, nhu cầu, và nhận thức của mọi người trong thôn, xóm. Từ đó cải thiện mối quan hệ anh em, hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau, bán anh em xa- mua láng giềng gần, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, đem lại hiệu quả cao trong công tác quản lý nhà nước .

- Thông qua giải quyết xung đột giúp cho cán bộ công chức đại phương kiểm tra lại tiến trình của mình, đồng thời, các nhu cầu, mục tiêu của nhóm sẽ dần thích hợp với các thành viên.

* Hạn chế:

- Giải quyết xung đột thường mất nhiều thời gian, kéo dài thời gian căng thẳng.

- Làm hạn chế việc sử dụng nguồn lực và giảm hiệu quả thời gian.

- Cán bộ xã đôi khi còn thiếu sáng tạo, linh hoạt trong giải quyết công việc.

- Trình độ nhận thức của người dân còn hạn chế nên đôi khi còn bị một số kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo, kích động.

Nguyên nhân

- Do dự bất bình đẳng xã hội trong việc phân phối tài sản, quyền lực danh vọng và sự phân biệt kỳ thị về chủng tộc; Do cạnh tranh nguồn lực, không thống nhất được mục tiêu, bị lệ thuộc công việc, tranh giành vị trí, khác biệt về nhận thức; Do cơ cấu thứ bậc khác nhau, do mức độ tham gia của các thành viên không giống nhau, do hệ thống khen thưởng không bình đẳng , do vấn đề quyền lực, do môi trường làm việc.

+ Do điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn, do dân trí của người dân còn thấp lại bị kẻ xấu phản động lôi kéo, kích động.

Giải pháp giải quyết các xung đột:

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, Chính quyền địa phương về các vấn đề xã hội nhất là xung đột xã hôi.

- Nâng cao trình đô chuyên môn, nghiệp vụ, cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức xã.

- Giải quyết kịp thời, đúng đảm bảo tính tôn nghiêm của pháp luật trong các vụ việc xẩy ra trên địa bàn xã.

- Nâng cao trách nhiệm của MTTQ và các đoàn thể trong công tác tuyên truyền, thuyết phục người dân,

- Sử dụng phương tiện thông tin đại chúng, loa đài, tuyên truyền pháp luật nâng cao trình độ nhận thức cho người dân.

- Đưa CB vào đám đông, lôi kéo những q.chúng tích cực, người người bị động, hùa theo

- Tôn trọng vào những giá trị văn hóa, truyền thống của nhân dân trong xã.