HIỆU QUẢ CỦA KẾ HOẠCH XUẤT VIỆN CHO BÀ MẸ SINH CON LẦN ĐẦU TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN

HIỆU QUẢ CỦA KẾ HOẠCH XUẤT VIỆN CHO BÀ MẸ SINH CON LẦN ĐẦU TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN.

Ngô Thị Vân Huyền

Nghiên cứu can thiệp đã được sử dụng trong nghiên cứu này. 30 sản phụ sinh con lần đầu tại bệnh viện Đa Khoa Trung Ương Thái Nguyên đã được chọn tham gia vào nghiên cứu. Các sản phụ được cung cấp kiến thức tự chăm sóc bản thân và chăm sóc cho trẻ sơ sinh. Điểm số trung bình sẽ được so sánh trước và sau khi can thiệp.

Kết quả của nghiên cứu chỉ ra rằng các bà mẹ sau khi nhận được các kiến thức chăm sóc bản thân và chăm sóc cho trẻ sơ sinh trước khi ra viện thì họ chăm sóc cho họ (p < 0,05), và chăm sóc cho trẻ sơ sinh tốt hơn (p < 0,05). Kết quả của nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng của kế hoạch xuất viện cho các bà mẹ sinh con lần đầu.

Từ khóa: Chăm sóc bà mẹ sau sinh, giáo dục sức khỏe
EFFECTIVENESS OF DISCHARGE PLANS FOR DELIVERY FIRST-TIME MOTHERS IN THAI NGUYEN CENTRAL GENERAL HOSPITAL

Ngo Thi Van Huyen

Thai Nguyen University of Medicine and Pharmacy
SUMMARY

Method. An intervention study was used in the study. 30 delivery first-time mothers in Thai Nguyen Central General Hospital involved in the study. The mothers were provided with knowledge of self-care practice for themselves, the knowledge of newborn care. The mean score was compared before and two weeks after hospital discharge. Results. Results of this study showed that after intervention, the mothers had statistically significant higher knowledge on self-care practice (p < 0.05), knowledge on newborn care (p < 0.05).The findings of the study suggested the importance of a discharge planning program for delivery first-time mothers .

Ngày nay hầu hết các Bà mẹ đều sinh con tại Bệnh viện. Và hầu hết các Bệnh viện đều cho các Bà mẹ đẻ thường xuất viện sớm trong vòng từ 24-48 giờ sau sinh. Ví dụ như: Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển, Ấn độ, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam. [10,5,4].

Tuy nhiên, việc lập kế hoạch và cung cấp kiến thức cho bà mẹ sau sinh từ bệnh viện là không rõ ràng, nữ hộ sinh không có nhiều thời gian để cung cấp kiến thức và thông tin trước khi xuất viện. Nghiên cứu ở Hà Lan cho thấy rằng 2 tuần sau khi xuất viện, 93% các bà mẹ đã trải qua một hoặc nhiều vấn đề sức khỏe, và 70% bày tỏ sự cần thiết phải có thông tin. Ngoài ra, sau khi xuất viện các bà mẹ cần phải cung cấp các vấn đề nuôi con bằng sữa mẹ và kiến ​​thức làm thế nào để chăm sóc trẻ sơ sinh [7]. Vì vậy, phụ nữ xuất viện trong 24 giờ đầu tiên sau khi sinh cần được giáo dục về các vấn đề có thể phát sinh trong thời kỳ hậu sản.

Theo thống kê của bệnh viện Đa Khoa Trung Ương Thái Nguyên thì có khoảng 4000 ca đẻ trong 1 năm. Mỗi tháng có khoảng từ 300 – 350 ca đẻ, trong đó có khoảng 40% là những bà mẹ sinh con lần đầu. Hầu hết các bà mẹ được xuất viện trong vòng 24-48 giờ sau khi sinh. Sau khi các bà mẹ được xuất viện, hầu hết các bà mẹ không đi kiểm tra lại sức khỏe sau 6 tuần, họ chỉ đến viện khi có vấn đề về sức khỏe.

Tuy nhiên ở Thái nguyên, chăm sóc sức khỏe tại nhà và điện thoại theo dõi cho các bà mẹ sau khi xuất viện là không có. Vì vậy nếu bà mẹ được cung cấp kiến thức tự chăm sóc cho bản thân và chăm sóc cho trẻ sơ sinh trước khi ra viện thì những kiến thức đó sẽ giúp họ đối phó được các vấn đề có thể sảy ra.

Hiện tại, ở Thái Nguyên chưa có nghiên cứu nào đề cập đến kế hoạch xuất viện cho các bà mẹ sinh con lần đầu trước khi xuất viện. Vì vậy nghiên cứu này sẽ đánh giá hiệu quả của kế hoạch xuất viện cho các bà mẹ sinh con lần đầu trước khi xuất viện.

2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

2.1. Đối tượng nghiên cứu: Các bà mẹ sinh con lần đầu.

Tiêu chuẩn chọn đối tượng nghiên cứu:

+ Sau đẻ ít nhất 12 giờ.

+ Các bà mẹ đẻ thường và đủ tháng.

+ Không có bệnh nguy hiểm và biến chứng trước và sau khi sinh.

+ Đồng ý tham gia vào nghiên cứu.

+ Có khả năng liên lạc được bằng điện thoại sau khi xuất viện

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

- Thời gia từ tháng 6/2012 đến tháng 8/2012

- Địa điểm: Khoa Sản Bệnh viện Đa Khoa Trung ương Thái Nguyên.

2.3. Phương pháp nghiên cứu: Can thiệp

2.4. Chỉ tiêu nghiên cứu: (đánh giá kiến thức trước và sau khi can thiệp)

Thông tin cơ bản: - Về mẹ: tuổi, nghề nghiệp, thu nhập

- Về trẻ sơ sinh: tuổi thai, giới tính, cân nặng

Kiến thức tự chăm sóc bản thân

- Chế độ ăn

- Chế độ vận động

- Chăm sóc vú

- Chăm sóc tầng sinh môn

- Kế hoạch hóa gia đình

- Kiểm tra sau khi ra viện

Kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh

- Bú mẹ

- Chăm sóc rốn.

- Một số bệnh trẻ sơ sinh hay gặp.

- Tiêm chủng cho trẻ.

2.5. Kỹ thuật thu thập số liệu

- Phỏng vấn theo câu hỏi bộ câu hỏi. Câu hỏi về kiến thức tự chăm sóc bản thân và chăm sóc cho trẻ sơ sinh đã được phát triển bởi nhà nghiên cứu dựa trên các tài liệu của Bộ Y Tế năm 2009 [1]. Kiến thức tự chăm sóc bản thân được đo lường bằng 13 câu hỏi, kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh được đo lường bằng 11 câu hỏi. Các câu hỏi là câu hỏi đúng sai, nếu trả lời đúng sẽ được 1 điểm, nếu trả lời sai hoặc không chọn “không biết” sẽ được không điểm. Tổng điểm cao hơn cho thấy sản phụ có kiến thức nhiều hơn. Sau khi được xác nhận bởi các chuyên gia, nó đã được thử nghiệm với 30 sản phụ và hệ số tin cậy đã được tính toán phù hợp với công thức của Kuder-Richardson (KR 20). Hệ số độ tin cậy của kiến thức về tự chăm sóc bản thân là 0,74 và kiến thức về chăm sóc trẻ sơ sinh là 0,72.

- Phương pháp can thiệp là một tư vấn nhóm (2-3 sản phụ).

- Các bước tiến hành: Các sản phụ sau sinh được chọn tham gia vào nghiên cứu sau đó được kiểm tra bằng bản câu hỏi. Sau đó các sản phụ được tư vấn cung cấp kiến thức chăm sóc bản thân và chăm sóc cho trẻ sơ sinh trong khoảng một giờ. Sau khi xuất viện khoảng 2 tuần nhà nghiên đã gọi điện thoại để phỏng vấn các bà mẹ các bà mẹ về kiến thức tự chăm sóc bản thân và kiến thức về chăm sóc trẻ sơ sinh.

2.6. Xử lý số liệu: Bằng phần mềm SPSS

Đặc điểm của sản phụ: Các bà mẹ trong độ tuổi từ 21-25 chiếm 53.3%. Trong đó 60% sản phụ là công chức nhà nước, 26.7% sản phụ là nội trợ và 13.3 làm ruộng. Sản phụ có thu nhập trong khoảng > 4 triệu chiếm 36.7%.

Đặc điểm trẻ sơ sinh: Tuổi thai trung bình là 39 tuần. Trẻ sơ sinh không có biến chứng trong khi chuyển dạ, điểm số Apgar ở phút thứ nhất và phút thứ 5 là từ 9-10 điểm, 70% trẻ sơ sinh là nam và 30 % trẻ sơ sinh là nữ. Cân nặng trung bình là 3097gram.

Bảng 2. So sánh điểm số trung bình của kiến thức tự chăm sóc bản thân trước và sau khi can thiệp.

	N		S.D.	t-value	Df	D	p-value
Trước can thiệp	30	8.47	1.717	-10.814	29	3.33	.000
Sau can thiệp	30	11.8	1.031

Trước khi can thiệp điểm số trung bình của các sản phụ về kiến thức chăm sóc bản thân là 8,47.

Sau khi can thiệp điểm số trung bình của kiến thức chăm sóc bản thân là 11,8.

Sự tăng điểm số trung bình của kiến thức tự chăm sóc bản thân đã tìm thấy có sự khác nhau đáng kể (P < .05).

	N		S.D.	t-value	Df	D	p-value
Trước can thiệp	30	5.87	1.943	-10.420	29	4.1	.000
Sau can thiệp	30	9.97	.964

Trước khi can thiệp điểm số trung bình của kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh là 5,87.

Sau khi can thiệp điểm số trung bình của kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh là 9,97

Sự tăng điểm số trung bình của kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh đã tìm thấy có sự khác nhau đáng kể (P < .05).

Trước và sau khi can thiệp điểm số trung bình của kiến thức tự chăm sóc bản thân (từ 8,47 lên 11,8) và kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh (từ 5,87 lên 9,97) được tìm thấy ở bảng 2 và bảng 3 đã tìm thấy có sự khác nhau đáng kể, sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với P < .05 có thể do các lý do sau.

Giai đoạn hậu sản là giai đoạn chuyển tiếp cho bà mẹ, trẻ sơ sinh và cho cả gia đình họ về tinh thần, vật chất và môi trường xung quanh. Đây là giai đoạn rất quan trọng trong cuộc đời của sản phụ và trẻ sơ sinh. Đối với phụ nữ sinh con lần đầu tiên thì giai đoạn này có thể nói là bước ngoặt sang cuộc sống mà họ chưa từng sống [16]. Trong giai đoạn này họ phải học cách tự chăm sóc bản thân và chăm sóc cho đứa con mới chào đời của họ. Vì vậy khi được tư vấn cung cấp kiến thức thì họ rất quan tâm và chú ý lắng nghe để ghi nhớ các thông tin. Hơn nữa trong nghiên cứu này, nhà nghiên cứu sử dụng giáo dục nhóm. Trong khi giảng dạy, sự tương tác giữa nhà nghiên cứu và các bà mẹ tham gia trong nhóm tăng cường quá trình học tập. Rõ ràng, một mối quan hệ tốt đẹp giữa nhà nghiên cứu và các bà mẹ rất có lợi cho việc học của các bà mẹ. Nhóm này được chia thành các nhóm nhỏ 2-3 các bà mẹ. Nhà nghiên cứu mở đầu buổi tư vấn bằng cách hỏi các bà mẹ những vấn đề mà họ thường quan tâm và giải đáp những thắc mắc của họ, sau đó nhà nghiên cứu đã cung cấp cho họ kiến thức quan trọng, và những vấn đề hay gặp phải trong thời kỳ hậu sản. Hơn thế nữa, sau khi cung cấp kiến ​​thức nhà nghiên cứu đã cung cấp các bà mẹ những tờ rơi, những tài liệu chứa thông tin có ích cho các bà mẹ trong thời kỳ hậu sản. Điều này làm cho các bà mẹ nâng cao kiến thức của mình và các bà mẹ có thể xem lại khi ở nhà. Vì vậy, trong 2 tuần sau khi được nghe tư vấn giáo dục sức khỏe, các bà mẹ có điểm số cao hơn có nghĩa là họ đã hiểu về kiến thức tự chăm sóc bản thân và chăm sóc trẻ sơ sinh hơn so với trước khi họ đã tham gia vào chương trình giáo dục.

5. Kết luận

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các bà mẹ sinh con lần đầu nhận được kế hoạch xuất viện trước khi ra viện sẽ có điểm số kiến thức cao hơn trước khi can thiệp.

- Cần có kế hoạch xuất viện cho các sản phụ đặc biệt là các sản phụ sinh con lần đầu.

1. 
   Bộ Y Tế (2009). Hướng Dẫn Quốc Gia Về Các Dịch Vụ Chăm Sóc Sức Khỏe Sinh Sản.
   
2. 
   Dai, Y. T., Chang, Y., Hsieh, C. Y., and Tai, T.Y. (2003). “Effectiveness of a pilot project of discharge planning in Taiwan”. Research in Nursing & Health. 26, 53-63.
   
3. 
   Damiani, G., Federico, B., Venditti, A., Sicuro, L., Rinaldi, L., Cirio, F., et al. (2009). “ Hospital discharge planning and continuity of care for aged people in an Italian local health unit: does the care-home model reduce hospital readmission and mortality rates? BMC Health Services Research.
   
4. 
   Fredriksson, G. E. M., Ho¨gberg, U., & Lundman, B. (2003). Postpartum care should provide alternatives to meet parents need for safety, active participation and bonding. Midwifery 19(4), 267-276.
   
5. 
   Gozum, S., and Kilic, D. (2005). “Health problems related to early discharge of Turkish women”. Midwifery. 21, 371-378.
   
6. 
   Ho, S., Heh, S., Jevitt, M., Huang, L., Fu, Y., and Wang, L. (2009). “Effectiveness of a discharge education program in reducing the severity of postpartum depression: A radomized controlled evaluation study”. Patient Education and Counseling. 77, 68-71.
   
7. 
   Kanotra, S., D’Angelo, D., Phares, T. M., Morrow, B., Barfield, W. D., & Lansky , A. (2007). Challenges faced by new mothers in the early postpartum period: an analysis of comment data from the 2000 pregnancy risk assessment monitoring system (PRAMS) Survey. Maternal and Child Health Journal, 11(6), 549-558.
   
8. 
   Lane, D. A., Kauls, L.S., Ickovics, J. R., Naftolin, F., and Feinstein, A. R. (1999). “Early postpartum discharges. Impact on distress and outpatient problems”. Archives of Family Medicine. 8, 237-242.
   
9. 
   Lin, P., Wang, C., Chen, S., Liao, P., Kao, S., and Wu, H. (2009). “To evaluate the effectiveness of a discharge-planning programme for hip fracture patients”. International Journal of Nursing Studies. 18, 1632- 1639.
   
10. 
    Madden, J. M., Soumerai, S. B., Lieu, T. A., Mandl, K. D., Zhang, F., & Ross-Degnan, D. (2002). Effects of a law against early postpartum discharge on newborn pollow-up, adverse events, and HMO-expenditures. Journal of Medicine, 347, 2031-2038.
    
11. 
    McKellar, L. V., Pincombe, J., and Hederson, A. M. (2002) “Congratulations you’re a mother: A strategy for enhancing postnatal education for first-time mothers investigated through an action research cycle”. The Australian Journal of Midwifery. 15, 24-31
    
12. 
    Neupane, A. (2010) The nursing care and postpartum mother/ newborn baby. [ On line] Available at: http://www.nurseonweb.com/2010/04/the-nursing-care-and-postpartum-mother-newborn-baby/.
    
13. 
    Supawadee, S.(2002) “The satisfaction of postpartum mothers on discharge planning program, Thungsong hospital Nakhonsrithammarat provice”. Degree of Mater thesis, Department Community Health Nursing , Nursing Fucalty, Mahidol Univerisity.
    
14. 
    Suwanna, N. (2004). A Discharge Planning Model for Postpartum Mothers and Their Newborn Babies in Community Hospitals. Master’s theses, Department of Nursing Administration. Graduate School, Burapha University.
    
15. 
    Wang, M. H., Yin, Y. C., Tsai, Y . T., and Kao, L. H. (2000). “Comparing the discharge planning differences between diabetic patients and stroke patients”. VGH Nursing. 17, 392-410.
    
16. 
    Weiss, M., and Lokken, L. (2009). “Predictors and outcomes of postpartum mothers’ perceptions of readiness for discharge after birth”. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing. 38, 406-417.