LỜi giới thiệU

NHẬN xét

Claude - Lévi Strauss chịu ảnh hưởng sâu xa lý thuyết ngôn ngữ học của Ferdinand de Saussure trong việc hình thành chủ thuyết cơ cấu của mình. Ðúng ra thì ngay từ thời Marcel Mauss, ông này đã nhận thấy vai trò quan trọng của việc áp dụng lối phân tích của ngôn ngữ học vào việc phân tích các hiện tượng xã hội học và nhân chủng học Lévi Strauss cũng như Mareel Mauss, quan niệm văn hoá ( tôn giáo, chính trị, tổ chức xã hội, huyền thoại, hệ thống thân tộc...) cũng giống như một hệ thống ngôn ngữ hiểu theo nghĩa là một hệ thống ký hiệu nhằm đặt định sự giao thiệp của con người. Ðối với Claude - Lévi Strauss, như chính tác giả phát biểu trong " Nhân chủng học cơ cấu" (Anthoropologie structurale, Pares, 1958, Tr. 39), cuộc Cách mạng ngôn ngữ học Tây Phương thực sự bắt đầu với cuộc cách mạng âm vị học (révolution phonologique) của Troubetzkoi, một nhà ngữ học người Nga, bởi vì, theo Lévi Strauss, âm vị học đối với khoa học xã hội cũng giống như môn vật lý nguyên tử đối với khoa học tự nhiên. Theo Troubetzkoi, phương pháp nghiên cứu âm vị học gồm có bốn giai đoạn căn bản:

1. Âm vị học nhằm khảo sát hạ tầng cơ cấu vô thức (infrastructure inconsciente) của các hiện tượng ngôn ngữ.

2. Âm vị học nhằm nghiên cứu sự tương quan giữa các đơn vị trong một hệ thống.

3. Âm vị học nhằm phát hiện hệ thống âm vị cụ thể và cơ cấu của chúng.

4. Âm vị học phải tìm ra những định luật tổng quát chi phối hệ thống ấy và các mối tương quan trong hệ thống.

Do đó, môt vài khái niệm trong bài cần được làm rõ để việc dịch đoạn văn trên được đạt yêu cầu hoàn toàn chính xác.

- Âm vị học (phoneme) là một bộ phận nhỏ nhất của thế đối lập âm vị hịc hay là một đơn vi gíới hạn, nhỏ nhất của ngôn ngữ trên bình diện biểu đạt.

(cf . yu. x. stefanov, những cơ sở cả ngôn ngữ học đại cương, Nhà xuất bản Ðại học và trung học chuyên nghiệp, 1984, tr.155)

- âm vị là tổng thể những nét khu biệt được thể hiện ra cùng một lúc.

(of. ngôn ngữ học, nhiều tác giả, Nhà xuất bản khoa học và xã hội 1986)

- Hình vị (morpheme) nói một cách tổng quát nhất, là một hay nhiều âm

vị có chức năng khu biệt về nghĩa.

Ví dụ ta có một từ : book [buk]

từ này bao gồm 3 âm vị : [b] [u] [k]

Nhưng 3 âm vị này chỉ tạo thành 1 hình vị, bởi vì nếu bỏ bớt bất cứ 1 âm vị nào thì từ còn lại sẽ vô nghĩa.

Bây giờ ta đổi từ trên sang số nhiều : book. Từ thứ hai này có 2 hình vị: hình vị [buk] và hình vị [s] mang ý nghĩa số nhiều. Hình vị [buk] có thể tồn tại độc lập được gọi là hình vị tự do (free morpheme), hình vị [s] không thể tồn tại độc lập được gọi là hình vị buộc (bound morpheme).

to illustrate	minh giải, soi sáng
the sequence of the sciences	sự tiếp nối nhau giữa các bộ môn khoa học
accompanying diagram	hoạ đồ kèm theo (bản vẽ này không có in lại trong giáo trình này)
circle	vòng tròn
surrounded	vây chung quanh
events	sự cố, biến cố
to influence	tác động đến, ảnh hưởng đến
in varying degrees	theo nhiều cấp độ khác nhau
some intimate	một số thì gần gũi, trực tiếp
some remote	một số thì xa xôi, mơ hồ
the advance of science	sự tiến bộ của khoa học
nature	bản chất
expansion of scope	bành trướng về phạm vi
the cosmos	vũ trụ
dealing with	xử lý
interpretation	sự giải thích
particular protion of our field of experience	một khu vực đặc thù nào đó trong kinh nghiệm chúng ta
astronomy	thiên văn học
insignificant	vô nghĩa
determinants of human behaviour	các yếu tố quyết định hành vi của con người
to expand	phát huy, mở rộng
anthropomorphic	có tính nhân hình
philosophy of animism	triết học cho rằng vạn vật đều có linh hồn
to recede	rút lui, giảm ảnh hưởng
to contract	co lại, suy sụp dần
natural law	định luật tự nhiên
deteminism	thuyết tất định
to gain ground	lấn đất, dành phần thắng
free will	ý chí tự do
to retreat	rút lui, thua trận
logical conclusion to have... embraced (causative form)	một kết luận hợp lý đặt... dưới sự chỉ đạo, khống chế của....
in this connection	nhân dịp đề cập đến việc này
eminent	xuất sắc
sociologist	nhà xã hội học
successfully demonstrated	chứng minh thành công
subject to physical laws	bị chi phối bởi các định luật vật lý
domain	phạm vi, lãnh vực
social phenomena	các hiện tượng xã hội
unchageable	bất biến, cố định
mental phenomena	các hiện tượng tâm thức
the laws of matter	các định luật vật chất
social world	thế giới xã hội
the conception of human freedom	khái niệm về sự tự do của con người
to distract and confuse	làm rối beng cả lên
to order and control	không chế, dàn xếp, ổn định
social relations	các mối quan hệ xã hội
monistic natural science	khoa học tự nhiên nhất nguyên ( một chiều)
in part	một phần nào
the unconditioned sway	sự chế ngự vô điều kiện
dualism	thuyết nhị nguyên
to retireto	rút lui về
whence	từ chỗ đó
to be dislogdged	bị tống cổ ra
sociological method	phương pháp xã hội học
the law of causality	định luật nhân quả
to verify	chứng minh, xác chứng
the realms of nature	các lĩnh vực của tự nhiên
progressively extended	ngày càng nới rộng
authority	quyền uy, thế giá
physico - chemical world	thế giới lý hoá
the biological	thế giới sinh học
the psychological	thế giới tâm lý học
justified	có quyền
the researches under taken on the basis of this postulate	những khảo cứu được thực hiện trên cơ sở của định đề này
to tend	có khuynh hướng
to confirm	xác nhận
sentiments	những tình cảm
the things of the physical world	những sự vật của thế giới vật chất
with equal energy	với cùng một sức mạnh
the establishment of the physical sciences	sự thiết định các khoa học vật lý
religious or moral character	tính chất tôn giáo hay đạo đức
prejudice	thành kiến
to be pursued	được mọi người chấp nhận
from its last retreat	từ chỗ trú ẩn sau cùng của nó
sociology	khoa xã hội học
to leave a free field	mở cửa tự do đón mời
the true scientific endeavor	những nỗ lực ( nghiên cứu có tính khoa học thật sự)

Selection 1	:	MALCOLM COWLEY
Selection 2	:	E.N. FORSTER
Selection 3	:	D.H. LAWRENCE
Selection 4	:	VIRGINIA WOOLF
Selection 5	:	THOMAS WOLFE
Selection 6	:	JOSEPH CONRAD
Selection 7	:	GRAHAM GREENE
Selection 8	:	F. SCOTT FITZGERALD
Selection 9	:	THOMAS MANN