Tuổi trẻ khu vực Quảng trị đóng góp sức lực và trí tuệ của mình trong các năm đầu thực hiện đường lối đổi mới của Đảng (1986 - 1989)

Từ ngày 5 đến ngày 18-12-1986, trên cơ sở thực tiễn, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đề ra đường lối đổi mới toàn diện. Bố trí lại cơ cấu sản xuất, điều chỉnh lớn cơ cấu đầu tư, tập trung thực hiện 3 chương trình mục tiêu về lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu.

Dưới ánh sáng đổi mới của Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bình Trị Thiên lần thứ IV, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh Đoàn, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của các huyện: Bến Hải, Triệu Hải, Hướng Hoá và thị xã Đông Hà vào đầu năm 1987, đã đánh giá đúng đắn sự trưởng thành, những cống hiến to lớn của tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên, đồng thời phân tích đúng thực trạng tình hình tuổi trẻ, tìm ra khuyết điểm và nguyên nhân tồn tại. Trên cơ sở đó, xác định nhiệm vụ mục tiêu phấn đấu của đoàn viên, thanh niên trong giai đoạn mới, nổi lên là tập trung thực hiện 3 chương trình kinh tế lớn: bảo đảm nhu cầu lương thực của xã hội, có dự trữ, đáp ứng một cách ổn định nhu cầu thiết yếu về thực phẩm, đáp ứng được nhu cầu của nhân dân về hàng tiêu dùng thiết yếu, tập trung sản xuất các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu.

Thời gian trước Đại hội Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bình Trị Thiên lần thứ 3, khắp nơi ở khu vực Quảng Trị đoàn viên, thanh niên nhộn nhịp đẩy phong trào “3 xung kích”, “Phong trào hành quân theo bước chân những người anh hùng”. Nhiều công trình thanh niên vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được xây dựng, đem lại hiệu quả thiết thực phục vụ sản xuất, xuất khẩu ở khắp các địa bàn Bến Hải, Triệu Hải, Hướng Hoá, thị xã Đông Hà. Trải qua rèn luyện, tổ chức Đảng và phong trào thanh niên ở khu vực Quảng trị không ngừng củng cố, phát triển.

Sáng ngày 21-7-1987, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bình Trị Thiên khai mạc Đại hội lần thứ III, sau phần khai mạc, đồng chí Lê Hữu Thăng - Tỉnh ủy viên, Bí thư Tỉnh Đoàn, thay mặt Ban Chấp hành Tỉnh Đoàn đọc báo cáo chính trị trước Đại hội(1). Bản báo cáo đã đánh giá bước hoạt động của Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong nhiệm kỳ qua và trình bày chương trình hành động trong nhiệm kỳ tới với nội dung tập trung vào các vấn đề:

Đoàn có nhiệm vụ trước mặt cũng như lâu dài là giáo dục thế hệ trẻ về chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản, nêu cao ý thức làm chủ tập thể, làm cho thanh niên hiểu rõ nghĩa vụ và quyền lợi. Sống có lý tưởng cao đẹp, trong sáng, lành mạnh, đấu tranh không khoan nhượng chống những biểu hiện tiêu cực trong một bộ phận thanh niên ở địa phương. Xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, phát huy vai trò chính trị của tổ chức Đoàn, mở rộng việc tập hợp thanh niên vào các tổ chức cách mạng và các hình thức sinh hoạt xã hội phù hợp với tuổi trẻ nhằm đào tạo thanh niên thành những con người mới phát triển toàn diện, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp của Đảng, của dân tộc. Đoàn phải chăm lo giáo dục, xây dựng Đội thiếu niên và nhi đồng thật xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ...

Đại hội bầu Ban chấp hành Tỉnh Đoàn Bình Trị Thiên khoá III, đồng chí Lê Hữu Thăng - Tỉnh ủy viên được bầu làm Bí thư Tỉnh Đoàn. Sau Đại hội, đoàn viên và thanh niên ở các địa bàn tổ chức triển khai Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn tỉnh lần thứ III, ra sức thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội Đoàn toàn quốc lần
thứ V.

Tháng 11-1987, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ V họp tại Hà Nội. Đồng chí Nguyễn Văn Linh - Tổng Bí thư Ban Chấp hành TW Đảng đã thay mặt Đảng và Nhà nước biểu dương những thành tích của Đoàn và phong trào thanh niên trong cả nước. Đồng chí căn dặn: “...Từng đoàn viên, thanh niên, từng chi đoàn phải tìm đến với thanh niên, nhưng không phải để lên lớp, thuyết lý suông mà bằng việc giải quyết những khúc mắc, khó khăn, từng bước một Đoàn lôi cuốn họ vào công việc vừa sức có ích cho xã hội, cho bản thân, đưa lại niềm vui và lòng tin vào cuộc sống”.

Sau khi trao đổi thảo luận, Đại hội Đoàn lần thứ V nhất trí nêu cao quyết tâm thực hiện khẩu hiệu hành động của tuổi trẻ cả nước là: “Sống, chiến đấu, lao động theo gương Bác Hồ vĩ đại”. Về phong trào thi đua, Đại hội quyết định liên tục phát triển thành phong trào “Tuổi trẻ xung kích sáng tạo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”...

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn lần thứ V, thông qua kỷ niệm những ngày lễ lớn, trong các năm 1988,1989... tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở các huyện Bến Hải, Triệu Hải, Hướng Hoá và thị xã Đông Hà... đã tổ chức các buổi toạ đàm, hội thảo... để đoàn viên thanh niên, thiếu nhi nâng cao nhận thức về Đảng, về Đoàn, về Đội, nhất là đối với đoàn viên thanh niên, nhận rõ mục tiêu phấn đấu trước mắt của Đoàn là tập trung thực hiện tốt 4 chương trình hành động cách mạng.

Một là, tuổi trẻ xung kích và sáng tạo trên mặt trận kinh tế, thực hiện thắng lợi 3 chương trình mục tiêu về lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu.
Hai là, tuổi trẻ đi đầu thực hiện các chính sách xã hội và đấu tranh cho công bằng xã hội.
Ba là, tuổi trẻ học tập và tiến quân vào khoa học kỹ thuật.

Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đoàn lần thứ nhất (khoá V) đã ra Nghị quyết chuyên đề “Về việc động viên tuổi trẻ cả nước đẩy mạnh các hoạt động tiến tới kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Bác Hồ”.

Thực hiện Nghị quyết chuyên đề của Ban Thường vụ TW Đoàn, Tỉnh Đoàn Bình Trị Thiên mở đợt hoạt động “Về việc giáo dục tiểu sử và sự nghiệp của Bác Hồ với thanh, thiếu nhi” và xây dựng “Phòng Bác Hồ” ở các cơ sở Đoàn. Ngày 31-12-1987, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn và ban Giám đốc Bảo tàng Huế họp thống nhất: Bảo tàng Hồ Chí Minh ở Huế là Trung tâm giáo dục về Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với tuổi trẻ Bình Trị Thiên. Vì vậy, tuổi trẻ toàn tỉnh phải có trách nhiệm tham gia xây dựng và cần có sự phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh để tăng cường giáo dục cho tuổi trẻ trong tỉnh. Từ nay, ngoài việc kết nạp thường xuyên, nên đưa việc phát triển đoàn viên thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành nề nếp 1 năm 2 đợt: đợt đoàn viên 26-3 và đợt đoàn viên 19-5. Đoàn viên kết nạp cần được tổ chức chu đáo tại các phòng Bác Hồ ở cơ sở; Bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ tổ chức trưng bày Phòng Bác Hồ cho tuổi trẻ trong tỉnh. Tỉnh Đoàn sẽ phối hợp để đầu tư xây dựng Phòng “Bác Hồ với tuổi trẻ” và “Tuổi trẻ Bình Trị Thiên với Bác Hồ” ở các huyện, thị và cơ sở. Các trường học nên tổ chức có nề nếp thường xuyên cho học sinh thăm Bảo tàng Hồ Chí Minh mỗi năm một hoặc hai lần vào dịp đầu năm hoặc vào ngày 19-5 (hàng năm).
Ngày 5-4-1988, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ra Nghị quyết số 10/NQQ-TW về đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp (gọi tắt là khoán 10).

“Khoán 10” đã đáp ứng yêu cầu cấp bách của sản xuất và đời sống. Nó đánh dấu một bước tiến về đổi mới tư duy kinh tế theo quan điểm giải phóng sức sản xuất trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần gắn liền với công việc củng cố quan hệ sản xuất với xây dựng nông thôn mới.

Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, trước mắt là “Khoán 10”, đoàn viên, thanh niên nông thôn khu vực Quảng Trị đi đầu, nòng cốt trong các tổ, đội lao động sản xuất của các hợp tác xã. Ngoài các hoạt động của đội chuyên, Huyện Đoàn Triệu Hải phát triển rộng rãi phong trào thanh thiếu nhi diệt chuột, bảo vệ lúa màu...

Qua các hoạt động của các công trình thanh niên cộng sản, các tổ chức Đoàn ở khu vực Quảng Trị dưới sự chỉ đạo của Tỉnh Đoàn đã tiến hành sơ, tổng kết, rút ra 5 cái được:

Bên cạnh việc đoàn viên, thanh niên đảm nhiệm các công trình Thanh niên Cộng sản, việc xây dựng mô hình TNXP cũng thể hiện tính tiên phong của tuổi trẻ khu vực Quảng Trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hội nghị Trung ương lần 2 (khoá VI) đã ra Nghị quyết về xây dựng hệ thống kinh tế - tài chính của Đoàn trên các hướng: tổ chức sản xuất, dịch vụ và du lịch thanh niên.
Thực hiện chủ trương đó, thị Đoàn Đông Hà vận động, tổ chức gần 30 thanh niên đi lao động nước ngoài về góp phần xây dựng xí nghiệp thanh niên, thành lập các tổ sản xuất của thanh niên... Toàn bộ hoạt động kinh tế của Đoàn nhằm đáp ứng các mục tiêu cơ bản: Tăng thêm nguồn kinh phí cho hoạt động Đoàn, tăng cường các bước cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ cho phong trào thanh thiếu nhi, chăm lo ổn định đời sống cho cán bộ Đoàn, đồng thời góp phần giải quyết việc làm cho thanh niên.

Công tác thiếu nhi: tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên ở các huyện, thị khu vực Quảng Trị ngày càng nhận thức rõ công tác bảo vệ chăm sóc, giáo dục thiếu nhi là một công tác cách mạng khoa học, đòi hỏi phải có nhận thức đúng, có trách nhiệm cao và có phương pháp khoa học. Giáo dục các em phải toàn diện theo 5 điều Bác Hồ dạy. Trí, đức, thể, mỹ đều rất quan trọng, không được coi nhẹ mặt nào vì nó liên quan và hỗ trợ lẫn nhau. Các em có khoẻ mạnh mới học tập tốt. Học giỏi nhưng phải có đạo đức tốt mới trở thành người công dân tốt. Từ năm 1987, 1988... phong trào thiếu nhi ở khu vực Quảng Trị cũng được chuyển hướng theo yêu cầu mới (xã hội hoá), hoạt động của Đội trong nhà trường được duy trì, phát triển tốt (gần 100% thiếu niên đến trường là đội viên). Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phụ trách Đội có nhiều tiến bộ. Các ủy ban thiếu niên, nhi đồng được kiện toàn và ban hành Quy chế Hội đồng Đội các cấp. Từ năm 1986 - 1987 trở đi các Liên đội tiến hành hoạt động theo chương trình hoạt động ngoài giờ của Bộ Giáo dục đào tạo, nhiều Liên đội tổ chức “Hội vui học tập”, “Đôi bạn cùng tiến”, “Đôi bạn điểm 10”... hội thao, hội diễn, hội khoẻ, thi viết vẽ nhân các ngày kỷ niệm lớn, đoàn kết giúp nhau trong học tập, giáo dục nghèo vượt khó có ý nghĩa động viên, giáo dục các em có hiệu quả tốt. Hoạt động Đội trên địa bàn dân cư được triển khai rộng khắp...

Hoạt động Đội được tổ chức Đoàn các cấp tăng cường chỉ đạo nên phong trào thiếu nhi chuyển biến vững chắc, ngày càng gắn bó với xã hội, đáp ứng yêu cầu lợi ích của đội viên và tập thể Đội.

Qua khảo sát tình hình công tác Đoàn ở khối tiểu - thủ công nghiệp, trong thời gian qua đã được kiện toàn, đi vào hoạt động song đến nay còn nhiều tồn tại cần đặt ta để tìm phương cách giải quyết. Công tác phát thẻ Đoàn cho các đoàn viên đang dừng lại, vì nhiều Ban Chấp hành chi đoàn thực sự lúng túng trong nghiệp vụ, không nắm được số thẻ quản lý, sự phân loại đoàn viên không tiến hành thường xuyên theo định kỳ. Nhiều chi đoàn chưa có phân công chức năng vị trí cho từng ủy viên trong Ban Chấp hành. Công tác phát triển đoàn viên nhiều năm chưa chú ý. Trong 2 năm 1987 - 1988 ở khối tiểu - thủ công nghiệp chỉ phát triển được 31 đoàn viên mới. Từ đó, tỷ lệ đoàn viên so với thanh niên mất cân đối trầm trọng (2.293 đoàn viên trên 18.776 thanh niên). Điều này chứng tỏ sức thu hút, tập hợp thanh niên, bồi dưỡng thanh niên của Đoàn còn yếu, hoạt động của chi đoàn chỉ ở diện hẹp, uy tín của tổ chức Đoàn bị hạn chế, nội dung sinh hoạt chưa phù hợp đặc điểm tâm lý thanh niên, chưa phù hợp với đường lối của Đảng. Một thực trạng khá phổ biến là cán bộ chi đoàn còn quá yếu về năng lực và nghiệp vụ công tác Đoàn nên dẫn đến tình trạng cán bộ chi đoàn không nắm được chương trình, kế hoạch hoạt động của chi đoàn mình. Ban Chấp hành ở nhiều chi đoàn hầu hết đều thụ động với công việc, chưa chủ động đề xuất và chưa biết các tham mưu cho hợp tác xã và cấp ủy ở đơn vị mình những vấn đề cấp bách, nóng hổi...

ở Hướng Hoá, thời gian qua dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, sự chỉ đạo của Tỉnh Đoàn, tuổi trẻ các dân tộc Hướng Hoá luôn luôn là lực lượng xung kích đi đầu trong phong trào định canh, định cư, công tác văn hoá, xã hội, an ninh - quốc phòng.
Thông qua các phong trào đó, thanh niên các dân tộc Vân Kiều, Pacô tiến bộ, trưởng thành. Chỉ tính riêng 3 năm (1986-1989), toàn huyện có 675 thanh niên được kết nạp vào Đoàn, có 817 đoàn viên trong tổng số 2.116 đoàn viên toàn huyện là đối tượng Đảng và đã có 312 đồng chí được kết nạp Đảng trong năm 1989.

Tuy nhiên, so với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới thì phong trào thanh niên ở miền núi Hướng Hoá phát triển còn chậm. Bên cạnh nhiều địa phương, đơn vị vững mạnh vươn lên như A - Túc, A Xinh, A Bung, A Vao, Tân Liên, Công an, Ngân hàng, Trường phổ thông cấp II + III thì cũng còn không ít địa phương, đơn vị yếu kém, kéo dài nhiều năm liên tục. Một bộ phận không nhỏ thanh niên trốn tránh nghĩa vụ lao động, nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc, hiện tượng rượu chè, cờ bạc có chiều hướng tăng lên. Điều đáng lo ngại hơn là không chỉ thanh niên ngoài xã hội mà ngay cả một số thanh niên trong biên chế Nhà nước ngại học chính trị, thiếu trách nhiệm, thụ động, thờ ơ với công việc...

Nguồn hy vọng kế cận bổ sung cho Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhưng trong tổng số 23/24 xã vùng bản có trường học thì chỉ có 4 xã có tổ chức Đội. Toàn huyện Hướng Hoá có 18.972 em trên tổng số 21.383 em trong độ tuổi chưa đến trường (chiếm 88%). Phim ảnh, sách báo quá hiếm, các xã: Hướng Lập, A Vao, A Dơi nhiều năm liền thanh thiếu nhi ở đây chưa được một lần xem truyền hình. Hàng hoá trái phép tràn qua cửa khẩu Lao Bảo, việc khai thác, buôn bán trầm tuỳ tiện, việc đãi cát tìm vàng đã lôi kéo thanh niên địa phương tham gia, làm cho việc tổ chức, quản lý thanh niên rất khó khăn, phức tạp. Đội ngũ cán bộ Đoàn từ cấp huyện đến cơ sở quá yếu về năng lực.

Từ thực tế đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bình Trị Thiên chủ trương cho Huyện Đoàn Hướng Hoá phải xây dựng một thế hệ thanh niên làm chủ năng động, có tri thức, có lao động, gắn bó với quê hương làng bản..

Để xây dựng được một thế hệ mạnh thanh niên như vậy, trước hết phải đổi mới về nhận thức cũng như tổ chức hành động. Phải đặt công tác vận động thanh niên là một nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược, là trách nhiệm của toàn xã hội chứ không phải chủ giao khoán cho Đoàn. Đoàn chỉ là cơ quan tham mưu giúp Đảng chỉ đạo công tác thanh vận.

Với quan điểm xây dựng Đảng phải bắt đầu từ xây dựng Đoàn, là một trong những nhiệm vụ cấp bách của công tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng theo tinh thần Nghị quyết hội nghị Ban Chấp hành TW Đảng lần V (khoá V), Thường vụ Tỉnh ủy nhất trí với Ban Chấp hành Tỉnh Đoàn đã ra Nghị quyết về việc thực hiện cuộc vận động “Xây dựng chi đoàn mạnh”.

Để giúp Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở các địa bàn triển khai thực hiện tốt cuộc vận động “Xây dựng chi đoàn Mạnh”, Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu:
- Các cấp ủy Đảng dành thời gian để nghe Đoàn thanh niên báo cáo chủ trương của Đoàn cấp trên và biện pháp thực hiện ở cấp mình, tham gia ý kiến, giúp đoàn tiến hành điều tra, khảo sát đánh giá đúng thực trạng tình hình đoàn viên, thanh niên và tổ chức Đoàn để xây dựng đề án thực hiện cuộc vận động một cách kịp thời, đúng hướng, đồng thời tăng cường theo dõi, nghe Đoàn báo cáo tiến độ, kết quả thực hiện đề án để kịp thời bổ sung, uốn nắn những lệch lạc trong quá trình thực hiện cuộc vận động.

- Các cấp ủy có chủ trương biện pháp cụ thể xác định trách nhiệm của từng cấp ủy, Đảng viên, từng ngành đối với tổ chức Đoàn, nhất là cấp chi đoàn, gắn việc xây dựng hệ thống tổ chức Đoàn thành công cuộc vận động “Xây dựng chi đoàn mạnh”.

- Để chỉ đạo Đoàn thanh niên thực hiện tốt cuộc vận động “Xây dựng chi đoàn mạnh” các cấp ủy Đảng cần sớm có nhận định đánh giá đúng tình hình, nghiêm túc kiểm tra công tác lãnh đạo của mình đối với công tác thanh niên, định hướng cho Đoàn hoạt động, nhất là các hoạt động của Đoàn trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm tạo ra phong trào hành động cách mạng thiết thực trong tuổi trẻ, vừa tạo nên nguồn kinh phí hỗ trợ các hoạt động của Đoàn... Mặt khác, cần rà soát lại tình hình, sớm có kế hoạch và ổn định đội ngũ cán bộ làm công tác Đoàn, công tác Hội, công tác Đội.

Triển khai thực hiện Chỉ thị của Thường vụ Tỉnh ủy về “Xây dựng chi đoàn mạnh” là một trong những nội dung cơ bản của Đại hội Chi đoàn cơ sở ở các địa bàn khu vực Quảng Trị vào cuối năm 1988, đầu năm 1989.

Kết quả, nhìn chung Đại hội Chi đoàn cơ sở ở các huyện: Bến Hải, Triệu Hải, Hướng Hoá và thị xã Đông Hà của khu vực Quảng Trị đã đánh giá đúng thực trạng thực hiện công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu nhi đơn vị mình, ra Nghị quyết hoạt động của chi đoàn trong nhiệm kỳ tới. Về tổ chức, qua kỳ Đại hội chi đoàn cơ sở lần này đã kịp thời củng cố, kiện toàn đội ngũ Ban Chấp hành chi đoàn. 2/3 tổng số Bí thư chi Đoàn ở khu vực Quảng Trị được bầu trực tiếp tại đại hội, 80% Bí thư chi đoàn có trình độ văn hoá trung học phổ thông trở lên, 93 Bí thư chi đoàn đã qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ công tác Đoàn.

Hưởng ứng phong trào thi đua do Ban Bí thư TW Đoàn phát động, Ban Chấp hành huyện Đoàn, thị Đoàn và Hội Liên hiệp thanh niên ở các huyện, thị xã Đông Hà đã động viên đông đảo thanh niên nông thôn hăng say lao động sản xuất, phát huy sáng kiến, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất kinh doanh làm giàu cho gia đình và xã hội, xâng dựng nông thôn mới, góp phần chăm lo lợi ích, việc làm cho thanh niên, tập hợp đoàn kết thanh niên. Chẳng hạn như ở huyện Bến Hải, thanh niên nông dân và xã viên ở các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp, đổi mới tư duy, xác định một cách chắc chắn rằng: muốn giải quyết những khó khăn về mặt lương thực, thì không có con đường nào khác là phải tập trung đầu tư cho công tác thuỷ lợi và nhanh chóng đổi mới cơ cấu cây trồng như ở Mỹ Tú (Vĩnh Tú), Lâm Xuân, Mai Hà, Mai Xá (Gio Mai), các hợp tác xã ở Gio Mỹ, ở các vùng biển như Vĩnh Thái, Gio Hải, Gio Việt, các hợp tác xã nông nghiệp ở Gio Quang đã sớm đi vào quy hoạch phát triển cây ớt, cây lạc, cây vừng đen đem lại hiệu quả kinh tế gấp nhiều lần so với cây lúa, cây màu. Các hợp tác xã vùng lúa như Vĩnh Lâm, Vĩnh Sơn , Vĩnh Thuỷ cũng đưa cây ớt, cây lạc, cây đỗ xanh vào phát triển sản xuất và thâm canh, tạo ra một nguồn hàng nông sản xuất khẩu cho huyện. Đặc biệt là các xã, hợp tác xã vùng đông Vĩnh Linh đã mạnh dạn đầu tư trước để phát triển cây hồ tiêu...

Mùa xuân năm 1989, tại hội trường Trung học y tế, Tỉnh Đoàn Bình Trị Thiên đã tổ chức hội nghị các điển hình tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp. Trong 2 ngày làm việc, hội nghị nghe 17 báo cáo điển hình, trong đó có Chi đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hợp tác xã Bích La, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xí nghiệp liên hiệp hồ tiêu Tân Lâm, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh nông trường lợn giống Triệu Hải...
Các bản báo cáo đều nói lên tinh thần khai thức thế mạnh trên địa bàn của mình để phát triển các ngành nghề phù hợp, giải quyết việc làm cho thanh niên. Tuổi trẻ đã nhạy cảm dựa vào cơ chế khoán mới, tự đảm nhiệm các khâu then chốt trong quá trình sản xuất, gắn chặt hoạt động của Đoàn với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của đơn vị như ở hợp tác xã Bích La, xí nghiệp hồ tiêu Tân Lâm...

Các báo cáo về chuyên đề “ Xây dựng Chi đoàn mạnh” về công tác giáo dục và công tác Đoàn, công tác Đội trong trường học, ở địa bàn dân cư đều nhấn mạnh đến sự cần thiết phải có sự quan tâm của toàn xã hội mới tạo sự chuyển biến trong công tác Đoàn, công tác giáo dục thanh, thiếu nhi.

Nhờ xác định đúng trọng tâm nâng cao năng lực tổ chức và thực hiện của các cấp bộ Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên, công tác tổ chức xây dựng Đoàn đã đạt được những kết quả quan trọng: Cuộc vận động xây dựng chi đoàn mạnh đã tạo ra sự chuyển biến có ý nghĩa về tổ chức hoạt động ở chi đoàn, hạn chế được sự giảm sút về chất lượng tổ chức cơ sở, nội dung hoạt động của các cơ sở đoàn thiết thực hơn đối với đoàn viên thanh niên, không khí dân chủ được phát huy trong tổ chức và hoạt động của Đoàn, hơn 80% cơ sở Đoàn tổ chức bầu Bí thư trực tiếp tại Đại hội. Có 5.400 thanh, thiếu niên được kết nạp Đoàn, 660 đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng trong 3 năm 1989 - 1991, 476 cán bộ Đoàn được bồi dưỡng thông qua Hội thi Bí thư chi đoàn giỏi, 250 cán bộ, đoàn viên, 300 cán bộ Hội được bồi dưỡng nghiệp vụ. Thông qua cuộc vận động xây dựng chi đoàn mạnh đã xuất hiện nhiều mô hình tốt ở Vĩnh Thái, trường THPT Vĩnh Linh, Triệu Đông, Triệu Thuận (Triệu Phong), Hải Vĩnh, Hải Thượng (Hải Lăng), xí nghiệp hồ tiêu Tân Lâm (Đông Hà), Ngân hàng, Bưu điện tỉnh (Dân Chính Đảng). Công tác Đoàn tham gia xây dựng Đảng, nhất là việc tham gia ý kiến vào văn kiện Đại hội Đảng nhiệm kỳ 1991- 1996, xây dựng chương trình thực hiện Nghị quyết 25 của Bộ Chính trị về công tác Thanh niên ở các cấp bộ Đoàn đạt kết quả tích cực; công tác quốc tế giữa 2 Đoàn Thanh niên và tuổi trẻ 2 tỉnh Quảng Trị và Savannakhẹt (Lào) được duy trì và tăng cường phối hợp hoạt động và góp phần củng cố vun đắp tình hữu nghị Việt - Lào anh em. Có thể khẳng định “Nhờ tăng cường công tác tổ chức xây dựng Đoàn trên nhiều phương diện, hệ thống tổ chức của Đoàn ngày càng được củng cố, đang đứng vững trước những thách thức của tình hình mới”(1).

Về phong trào hành động cách mạng của thanh niên ở các cấp được tiếp tục cải tiến về mặt nội dung, phương thức hoạt động, thích ứng dần với việc cơ chế quản lý kinh tế - xã hội, trên một số lĩnh vực đã định vị được một số phong trào thanh niên trong giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới. Trên mặt trận sản xuất, phát triển kinh tế, phong trào thanh niên tình nguyện sản xuất kinh doanh giỏi đã được đông đảo thanh niên và hộ gia đình trẻ ở các phường, xã hưởng ứng. Qua phong trào, đã xuất hiện nhiều điển hình sản xuất giỏi như: Nguyễn Văn Lương (Vĩnh Chấp, Vĩnh Linh), Phan Văn Minh (Vĩnh Trung, Vĩnh Linh), Hồng Rạng (Triệu Đông, Triệu Phong), Nguyễn Dạc, Nguyễn Viết Vinh (Hải Ba, Hải Lăng), Nguyễn Lương (Cam Chính, Cam Lộ), Nguyễn Hữu Diện (Triệu Tài, Triệu Phong), Nguyễn Thị Thuỷ (Nông trường Quyết thắng, Vĩnh Linh), Lê Như Lương (Triệu Độ, Triệu Phong). Từ năm 1990 - 1992, nhiều Đoàn cơ sở xã đã chủ động đề xuất tổ chức các đội hình thanh niên như đội Bảo vệ thực vật, đội Thanh niên sản xuất giống ở Cam Hiếu, Cam Giang 3 (Đông Hà), Hải Tân (Hải Lăng)... Trong thời gian này, Đoàn Thanh niên tỉnh đã chỉ đạo các cơ sở khối công nhân viên chức, đã vận động đoàn viên, thanh niên tham gia sắp xếp lại sản xuất theo hướng hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã tổ chức Hội nghị chuyên đề thanh niên công nhân tháng (6-1990) và chọn Xí nghiệp hồ tiêu Tân Lâm, chi nhánh Thạch Cao Đông Hà, Nông trường Quyết Thắng... xây dựng mô hình hoạt động của thanh niên công nhân về nhân diện ở toàn tỉnh. Nhờ sự tích cực của Đoàn, nhiều đơn vị sản xuất kinh doanh vượt qua khó khăn đứng vững trước cơ chế mới, nhiều đoàn viên được sắp xếp lại công việc, được đào tạo lại hoặc chuyển nghề phù hợp. Tổ chức Đoàn ở các đơn vị được duy trì và phát triển.

Phong trào thanh niên trong trường học được đẩy mạnh thông qua các hoạt động “Thi đua dạy tốt, học tốt”, “Câu lạc bộ mô hình”, “Xây dựng quỹ giúp bạn nghèo”, thực hiện cuộc vận động dân chủ hoá trong nhà trường đã phát huy tính tích cực, chủ động và tự giác của cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong mọi hoạt động của Đoàn, tiêu biểu trong phong trào thanh niên trường học có các đơn vị PTTH số 1 Vĩnh Linh, thị xã Quảng Trị, Hải Lăng, Sư phạm Quảng Trị, trường cấp II, III Tân Lâm.

Trong lĩnh vực quốc phòng an ninh, các hoạt động phối hợp 3 lực lượng Thanh niên - Công an - Quân đội đã có nhiều đóng góp tích cực vào vào nhiệm vụ giữ gìn quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an, Quân đội vững mạnh.