Khóa luận tốt nghiệp Bùi Thị Hương Giang LỜi cảM ƠN
Khái quát về siêu dữ liệu Metadata và Dublin Core
tải về 337.17 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- 1.1.2.2. Chuẩn biên mục Dublin Core
1.1.2. Khái quát về siêu dữ liệu Metadata và Dublin Core1.1.2.1. Khái quát về siêu dữ liệu MetadataKhái niệm: Là dữ liệu về dữ liệu (data about data) hay dữ liệu có cấu trúc về dữ liệu, bao gồm những yếu tố mô tả về đối tượng thông tin (sách, trang web, bản nhạc...) Có thể định nghĩa: “Siêu dữ liệu là dữ liệu đi kèm với đối tượng thông tin và nó cho phép những người sử dụng tiềm năng có thể biết trước sự tồn tại cũng như đặc điểm của đối tượng thông tin này” (Dempsey và Heery, 1997). Mục đích của siêu dữ liệu: - Hỗ trợ phát triển nguồn tin - Hỗ trợ người dùng tin, đánh giá thông tin mà không phải truy cập trực tiếp đến thông tin - Giúp kiểm tra sự tồn tại của đối tượng thông tin - Mô tả ngôn ngữ, vị trí... của thông tin Một biểu ghi trong Metadata (siêu dữ liệu) bao gồm một hệ thống các thành tố hay còn gọi là các yếu tố cần thiết để mô tả nguồn tin. Phân loại siêu dữ liệu - Trong thư viện truyền thống, siêu dữ liệu chủ yếu là các dạng mô tả hình thức và nội dung của tài liệu có trong kho thư viện, chính là các phiếu mô tả trong hộp phích, trong các cơ sở dữ liệu thư mục - nằm tách rời với đối tượng thông tin - Trong thư viện điện tử, siêu dữ liệu đã phát triển ở mức độ cao hơn với khái niệm rộng hơn, phát triển thành 5 loại siêu dữ liệu 1. Siêu dữ liệu hành chính (Administrative) 2. Siêu dữ liệu mô tả (Desriptive) 3. Siêu dữ liệu bảo quản (Preservation) 4. Siêu dữ liệu sử dụng (Use) 5. Siêu dữ liệu kỹ thuật (Technical)
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Dublin Core 1.1.2.2. Chuẩn biên mục Dublin CoreLịch sử ra đời Sở dĩ được đặt tên là chuẩn biên mục Dublin Core là vì tại hội thảo đầu tiên bàn về thiết kế siêu dữ liệu tại Dublin bang Ohio, Hoa Kỳ năm 1992 nhằm tăng cường khả năng phát hiện nguồn tin trên www, đặc biệt đối tượng thông tin dạng mã hóa HTML. Chuẩn Dublin Core là chuẩn dùng để mô tả dữ liệu trong các Metadata (siêu dữ liệu) với MARC 21, chuẩn Dublin Core được thiết kế đơn giản hơn, với 15 yếu tố mô tả (15 metadata elements) nhằm không những mô tả loại hình đối tượng thông tin trong thư viện mà cả trong viện bảo tàng, triển lãm nghệ thuật, tin học, mã hóa văn bản và các lĩnh vực khác có liên quan,... Ngôn ngữ ban đầu là Tiếng Anh. Tháng 9/2001 chuẩn Dublin Core được công nhận là tiêu chuẩn của Mỹ có mã số ANSI/NISO Z39.50-2001 Đặc điểm của Dublin Core - Đơn giản trong tạo lập và bảo trì: được thiết kế nhằm phục vụ với người không chuyên, dễ sử dụng và rẻ nhưng hiệu quả mang lại lớn. - Ngữ nghĩa thông dụng, dễ hiểu và phổ biến: Khắc phục những khó khăn trong việc hiển thị các thuật ngữ VD: Yếu tố “Tác giả” (Creator) được gán cho người tạo lập, nhà soạn nhạc, đạo diễn trong vai trò là tác giả chính. Điều này giúp cho khi người tìm tin muốn tìm thông tin theo một tác giả cụ thể nào đó, nếu đồng ý chọn yếu tố “Tác giả - Creator” là yếu tố mô tả hợp lý. Với diện bao quát rộng như vậy, nếu càng khái quát, tập hợp yếu tố mô tả này sẽ tăng cường được sự có mặt và truy cập của mọi loại hình nguồn tin, cả theo quy tắc và bất quy tắc. - Phạm vi quốc tế: Phiên bản đầu tiên bằng Tiếng Anh (11/1999), đã có phiên bản của 20 thứ tiếng khác như: Phần Lan, Nauy, Thái Lan, Nhật Bản, Pháp, Đức, Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Indonesia, Tây Ban Nha. Tổ chức W3C (World Wide Web Cosontium) phát triển chuẩn Dublin Core trên nền tảng kết hợp đa ngôn ngữ, sử dụng công nghệ (RDF: Resource Descreption Frame Work): Khung mô tả tài nguyên thông tin, phục vụ cho môi trường tài nguyên thông tin điện tử mang tính chất đa văn hóa và đa ngôn ngữ. - Khả năng phát triển rộng: Với cơ chế mở, chuẩn Dublin Core có thể được mở rộng bởi các chuyên gia bằng việc gắn kết thêm các yếu tố mở rộng. Khả năng này còn được thực hiện một cách đơn giản thông qua việc kết nối nhiều CSDL khác nhau thông qua mạng Internet Thuộc tính của Dublin Core Mỗi một phần tử (yếu tố mô tả) của Dublin Core được xác định bởi 10 thuộc tính theo tiêu chuẩn mô tả yếu tố dữ liệu điện tử ISO/IEC 11179 như sau: - Name (Tên): Tên xác định thống nhất gắn cho yếu tố mô tả - Identifier (Định danh): Tên xác định thống nhất gắn cho yếu tố mô tả - Version (Phiên bản): Phiên bản của yếu tố mô tả - Registration Authority (Thẩm quyền đăng ký): Thực thể có thẩm quyền đăng ký các phần tử mô tả - Language (Ngôn ngữ): Ngôn ngữ yếu tố mô tả được sử dụng - Definition (Định nghĩa): Trình bày rõ ràng khái niệm và bản chất của phần tử - Obligation (Bắt buộc): Chỉ ra khả năng có hay không thường xuyên xuất hiện phần tử. - Datatype (Kiểu dữ kiệu): Chỉ ra loại dữ liệu trình bày giá trị của phần tử - Maximum Occurrence (Tần xuất xuất hiện tối đa): Chỉ ra những tần xuất lặp lại của phần tử - Comment (Chú thích): Lưu ý về ứng dụng của phần tử Ý nghĩa của Dublin Core trong thư viện số - Là một phương pháp mô tả nguồn thông tin, đặc biệt là nguồn tin điện tử một cách hiệu quả. Dublin Core càng đặc biệt phát huy tác dụng khi được sử dụng để mô tả tài liệu điện tử vốn khó xác định được loại hình và nội dung các yếu tố cần thể hiện - Thay thế cho các dạng thức trình bày thông tin trước đây như MARC do sự đơn giản trong cấu trúc mà người sử dụng có thể thiết kế theo yêu cầu của riêng mình - Cung cấp cho người sử dụng một phương án tiếp cận thông dụng thông qua các giao diện quen thuộc như web - Tạo cho người cán bộ thư viện sự thuận tiện trong công tác khi không còn phải gò bó trong các trường, các yếu tố vốn dĩ đã rất đa dạng và phức tạp.
Dublin Core gồm có 15 yếu tố, trong từng trường hợp cụ thể các yếu tố của chuẩn siêu dữ liệu Dublin Core đều không nhất thiết bắt buộc phải có đầy đủ và có thể lặp. Phân loại các yếu tố:
- Các yếu tố cơ bản Các yếu tố cơ bản của Dublin Core đều mang thuộc tính lựa chọn có thể lặp. Mỗi yếu tố cũng có một giới hạn như hạn định, thuộc tính nhằm diễn giải chính xác ý nghĩa của các yếu tố.
- Các yếu tố mở rộng Thực tế sử dụng Dublin Core cho thấy mỗi yếu tố cơ bản còn gộp chứa trong nó một vài thành tố phụ nhằm diễn đạt chi tiết hơn nội dung chính yếu tố đó. Các thành tố phụ được coi là yếu tố mở rộng và được thể hiện thông qua những khung mã hóa cụ thể. Ví dụ: Khi thể hiện nội dung một tài liệu, người ta cung cấp một số cách tiếp cận như qua ký hiệu phân loại, tiêu đề đề mục, từ khóa.
Каталог: bitstream -> USSH 123456789 USSH 123456789 -> PHẦn mở ĐẦu tính cấp thiết của đề tài USSH 123456789 -> Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Anh K50 Thông tin Thư viện USSH 123456789 -> Hà Nội, Ngày 10 tháng 03 năm 2014 USSH 123456789 -> MỤc lục các từ viết tắT USSH 123456789 -> TÌm hiểu sản phẩm và DỊch vụ thông tin thư việN tải về 337.17 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|